Mmọ Ẹma Ẹnam Uduak Jehovah
Ẹnọ Mbuọtidem Ete ye Eka Utịp
YE NDITỌ Israel, eyeneren ndimana ekedi n̄kpọ akwa idara. Enye ọkọwọrọ ke udịm ubon ayaka iso ye nte ke inyene edide isọn̄ ayaka iso odu ke ubon oro. Edi ke n̄kpọ nte isua 1593 M.E.N., ekeme ndidi ediman eyeneren ekenen̄ede etie nte isụn̄i akan edidiọn̄ ọnọ mme Hebrew. Ntak-a? Koro Pharaoh Egypt, ke okopde ndịk aban̄a usọp usọp n̄kọri ke ibat mme Jew ke n̄kann̄kụk oro okodude ke idak ukara esie, ama ọnọ ewụhọ ete ẹwot kpukpru nsek nditọiren mmọ oro ẹkemanade.—Exodus 1:12, 15-22.
Ekedi ke ini ata oburobụt ediyom ndiwot ofụri orụk owo emi ke Amram ye Jochebed, kpa ebe ye n̄wan ẹkedide mme Hebrew, ẹkekabade ẹdi ete ye eka ediye eyeneren kiet. Edi mmemmem n̄kpọ ndidiọn̄ọ nte ọkpọsọn̄ ndịk ekemende idatesịt mmọ emen ke ini mmọ ẹketide ewụhọ Pharaoh. Kpa ye oro, nte Amram ye Jochebed ẹkesede eyeneren mmọ, mmọ ẹma ẹsọn̄ọ ẹbiere ẹte ke idikpọn̄ke enye, inamke n̄kpọ m̀mê nso ididi utịp.—Exodus 2:1, 2; 6:20.
Ndinam N̄kpọ ke Mbuọtidem
Ke ọfiọn̄ ita Amram ye Jochebed ẹma ẹdịp nsekeyen mmọ. (Exodus 2:2) Nte ededi, emi ama esịn uwem ke itiendịk sia mme Hebrew ẹkedụn̄de ẹkpere nditọ Egypt. Eyedi ẹyewot owo ekededi oro ẹdikụtde nte odomode ndibiat ewụhọ Pharaoh—ndien nsekeyen oro ayakpa n̄ko. Nso, ndien, ke enyene-ifịk ete ye eka ẹmi ẹkpekeme ndinam man eyeneren mmọ ye mmọ ke idemmọ ẹka iso ẹdu uwem?
Jochebed ama atan̄ nsek ikọn̄ n̄kukịp obon. N̄kukịp enyene nsọsọn̄ ikọn̄, ukem nte ọkọkọk, onyụn̄ enyene ọkpọ edide mban̄ ita onyụn̄ okponde nte nnuenubọk. Enye ekeme ndisịm n̄kpọ nte mita itiokiet ke uniọn̄. Nditọ Egypt ẹkesida eto emi ẹnam babru, mbri, afara, ikpaukot, ye mme mfefere ubom.
Jochebed ama ada mme ọkpọ esie anam ekebe oro okponde ekem se enye esịnde nsekeyen esie. Enye ndien ama ada bitumen ye itai eyet man omụm ekebe oro akama okûnyụn̄ ayak mmọn̄ odụk esịt esie. Ekem Jochebed ama emen nsekeyen esie esịn ke esịt ekebe oro onyụn̄ ayak ekebe oro esịn ke otu nyanyan̄a ke mben Akpa Nile.—Exodus 2:3.
Ẹfiọhọ Nsekeyen Oro
Adiaha Jochebed, Miriam, ama ada ekpere man ese se iditịbede ke oro ebede. Ekem adiaha Pharaoh ama edi Nile ndiyere mmọn̄.a Ekeme ndidi Jochebed ama ọfiọk ete ke adiaha ọbọn̄ esiwak ndidi ikpehe Nile emi ndien okokoi ayak ekebe oro enịm ke ebiet ẹdisọpde ẹkụt. Ke usụn̄ ekededi, adiaha Pharaoh ama ọsọsọp ada okụt ekebe oro esịnede ke otu nyanyan̄a, ndien enye ama ọdọhọ kiet ke otu mbet esie ete okosio enye edi. Ke ini enye okokụtde eyen oro akatuade eyet ke esịt esie, oro ama anam enye mbọm. Enye ama ọfiọk ete ke eyen emi ekedi nsekeyen Hebrew. Edi, didie ke enye ekpekeme ndiyak ẹwot utọ ediye eyen oro? Ke ẹsiode mfọnido owo ẹfep, ekeme ndidi ọwọrọetop edinịm ke akpanikọ nditọ Egypt oro nte ke ndiyak owo odụk heaven ọkọn̄ọ ke mme utom mfọnido oro owo akanamde ke eyouwem esie okotụk adiaha Pharaoh.b—Exodus 2:5, 6.
Miriam, emi akadade nsannsan ese, ama asan̄a ebịne adiaha Pharaoh. “Nte n̄ka n̄kokot edep kiet ke otu iban mme Hebrew nnọ fi, man enye ọbọk eyen emi ọnọ fi?” ntre ke enye okobụp. Adiaha ọbọn̄ ama ọbọrọ ete: “Ka.” Miriam ama efehe ebịne eka esie. Ikebịghike, Jochebed ama ekesịm iso adiaha Pharaoh. “Da eyen emi ka kọbọk enye nọ mi,” ntre ke adiaha ọbọn̄ oro eketịn̄ ye enye, “ndien ami nyọnọ fi n̄kpọ eyenutom fo.” Ekeme ndidi etisịm idahaemi adiaha Pharaoh ama ọfiọk ete ke Jochebed ekedi eka nsekeyen emi.—Exodus 2:7-9.
Jochebed ama akama eyen esie tutu enye osio eyen ke eba.c Emi ama ọnọ enye ediwak ọsọn̄urua ifet ndikpep enye mban̄a ata Abasi, Jehovah. Ekem Jochebed ama afiak ada eyen oro ọsọk adiaha Pharaoh, emi okosiode eyeneren oro enyịn̄ Moses, emi ọwọrọde “[n̄kosio] enye ke mmọn̄.”—Exodus 2:10.
Ukpepn̄kpọ Odude ọnọ Nnyịn
Amram ye Jochebed ẹma ẹda ekpri ifet oro mmọ ẹkenyenede ẹnam n̄kpọ ọyọhọ ọyọhọ ndikpep eyen mmọ mme edumbet ẹban̄ade edisana utuakibuot. Mme ete ye eka ẹkpenyene ndinam ukem oro mfịn. Ke akpanikọ, oyom mmọ ẹnam ntre. Satan kpa Devil “ke oyoyo nte lion eke okụnide, oyom se editade.” (1 Peter 5:8) Enye akpama ndisobo mme ọsọn̄urua uyen—nditọiren ye nditọiban—ẹmi ẹnyenede idotenyịn edikabade ndi nti mme asan̄autom Jehovah. Enye inyeneke mbọm ndomokiet iban̄a mme uyen! Ke ẹkerede ẹban̄a emi, mme ete ye eka oro ẹnyenede eti ibuot ẹsinọ nseknditọ mmọ ukpep ndibak ata Abasi, Jehovah.—Mme N̄ke 22:6; 2 Timothy 3:14, 15.
Ke Mme Hebrew 11:23, ẹwet ukeme oro Amram ye Jochebed ẹkesịnde ndidịp nsekeyen mmọ ke akpa ọfiọn̄ ita eke uwem esie nte edinam mbuọtidem. Ete ye eka ẹmi ẹkedide mme abak Abasi mi ẹma ẹwụt mbuọtidem ke odudu edinyan̄a Jehovah ebe ke ndisịn nditop eyen mmọ nduọk, ndien ke ntak emi ẹma ẹdiọn̄ mmọ. Nnyịn n̄ko ikpenyene ndiwụt ọyọhọ edisọn̄ọ nyịre ke ibet ye mme edumbet Jehovah, ye mbuọtidem nte ke se ededi oro Jehovah ayakde etịbe ọnọ nnyịn ke akpatre ayada nsinsi mfọnọn̄kpọ ye inemesịt ẹsọk nnyịn.—Rome 8:28.
[Mme Ikọ idakisọn̄]
a Nditọ Egypt ẹketuak ibuot ẹnọ Nile nte abasi mfri idịbi. Mmọ ẹma ẹnịm ke akpanikọ ẹte ke mmọn̄ esie enyene odudu ndinọ owo eyen ye idem ndinam owo odu uwem ebịghi.
b Nditọ Egypt ẹma ẹnịm ke akpanikọ ẹte ke owo akpade ke spirit owo oro esida ke iso Osiris etịn̄ mme utọ ikọ un̄wọn̄ọ nte “Ami n̄kofiomoke owo ndomokiet,” “N̄kesịnke ndinọ nseknditọ mmọn̄eba,” ye “Mma nsinọ mbon ọbiọn̄ uyo nnyụn̄ nsinọ mbon nsatitọn̄ mmọn̄.”
c Ke ini eset, ẹma ẹsinọ nditọ eba enen̄ede ebịghi akan nte ẹnamde mfịn. Eyedi Samuel ekedi isua ita ke nsụhọde n̄kaha ke ini ẹkesiode enye ke eba, ndien Isaac ekedi n̄kpọ nte isua ition.