Watchtower LIBRARY EKE INTANET
Watchtower
LIBRARY EKE INTANET
Efịk
Ẹ,Ê,Ị,Ọ,Ụ,Û,N̄
  • Ẹ
  • ẹ
  • Ê
  • ê
  • Ị
  • ị
  • Ọ
  • ọ
  • Ụ
  • ụ
  • Û
  • û
  • N̄
  • n̄
  • BIBLE
  • MME N̄WED
  • MBONO ESOP
  • w98 12/1 p. 27-31
  • To Ke Utuakibuot Nnọ Andikara Sịm Utuakibuot Akpanikọ

Vidio ndomokiet idụhe mi.

Kûyat esịt, n̄kpọ anam vidio emi okûbre.

  • To Ke Utuakibuot Nnọ Andikara Sịm Utuakibuot Akpanikọ
  • Enyọn̄-Ukpeme Ọnọ Ntọt Obio Ubọn̄ Jehovah—1998
  • N̄kpri Ibuotikọ
  • Ukem Ibuot Nneme
  • Mme Ntọn̄ọ Ntọn̄ọ Odudu Ido Ukpono
  • Mme Isua Ekọn̄
  • Obufa Idotenyịn Ọtọn̄ọ
  • Idatesịt Utom Usiakusụn̄
  • Ntabinse Obufa Ererimbot
  • Ndiwụt Esịtekọm ke Utom Mi
  • Ediwak Ntak Ndidat Esịt
  • Jehovah Odụri Mbon Nsụhọdeidem Owụt Akpanikọ
    Enyọn̄-Ukpeme Ọnọ Ntọt Obio Ubọn̄ Jehovah—2003
  • Ẹn̄wam Mi Ndikan Edu Ukop Bụt
    Enyọn̄-Ukpeme Ọnọ Ntọt Obio Ubọn̄ Jehovah—2000
  • Ke Ini Owo Okotde, Nte Afo Emesiyere?
    Enyọn̄-Ukpeme Ọnọ Ntọt Obio Ubọn̄ Jehovah—1992
  • Nnyịn Ikedi Otu Kiet
    Enyọn̄-Ukpeme Ọnọ Ntọt Obio Ubọn̄ Jehovah—2001
Se En̄wen En̄wen
Enyọn̄-Ukpeme Ọnọ Ntọt Obio Ubọn̄ Jehovah—1998
w98 12/1 p. 27-31

To Ke Utuakibuot Nnọ Andikara Sịm Utuakibuot Akpanikọ

NTE ISAMU SUGIURA OBỤKDE

Okposụkedi akanade in̄wan̄în̄wan̄ ke 1945 nte ke Japan idikanke ke Ekọn̄ Ererimbot II, nnyịn ima inyene mbuọtidem nte ke kamikaze (“oyobio Abasi”) oyofụme onyụn̄ akan mme asua. Kamikaze ada aban̄a oyobio oro okofụmede ke 1274 ye 1281 oro akabiatde udịm nsụn̄ikan̄ ekọn̄ Mongol ikaba ke mbenesụk Japan, ke ntem enyịkde mmọ ndifen̄e.

KE NTRE, ke ini Andikara Hirohito ọkọtọtde ọnọ idụt oro ke August 15, 1945, nte ke Japan ama ọkọn̄ọ mfan̄ ọnọ Mbuaha Udịmekọn̄, idotenyịn miliọn owo ikie oro ẹkeyakde idem ẹnọ enye ama okpu. Ami n̄kedi eyen ufọkn̄wed ini oro, ndien idotenyịn mi ama okpu n̄ko. Ami mma n̄kere nte, ‘Edieke andikara mîdịghe odu uwem Abasi, anie edi? Anie ke ami n̄kpeberi edem?’

Nte ededi, ndikan Japan ke Ekọn̄ Ererimbot II ama enen̄ede eberede usụn̄ ọnọ mi ye ediwak tọsịn mbon Japan eken ndikpep mban̄a ata Abasi, kpa Jehovah. Mbemiso ntịn̄de mban̄a mme ukpụhọde oro n̄kenyenede ndinam, yak nnam fi ọfiọk idaha ido ukpono oro ẹkebọkde mi.

Mme Ntọn̄ọ Ntọn̄ọ Odudu Ido Ukpono

Ami n̄kamana ke obio Nagoya ke June 16, 1932, ekperedem ke otu nditọiren inan̄. Papa akanam utom nte odomo isọn̄ ọnọ obio. Mama ekedi enyene-ifịk andinịm Tenrikyo ke akpanikọ, kpa n̄ka Shinto, ndien akpan eka mi ama ọbọ ukpep ido ukpono ndidi ọnọ-ukpep ke Tenrikyo. Ami ye Mama ima inen̄ede idiana kiet, ndien enye ama esida mi aka mme itie mbono utuakibuot.

Ẹma ẹkpep mi ndisụk ibuot ke isọn̄ mbọn̄ akam. Ido ukpono Tenrikyo ama ekpep ete ẹbuọt idem ke andibot ẹkotde Tenri O no Mikoto, ọkọrọ ye ke n̄kpri abasi duop eken. Mme andibuana ke enye ẹma ẹsinam ukọkudọn̄ọ mbuọtidem ẹnyụn̄ ẹdori nsọn̄uyo ke edinam n̄kpọ nnọ mbon en̄wen ye edisuan mme edinịm ke akpanikọ mmọ.

Nte ekpri eyen, ami mma nnen̄ede nnyene udọn̄. Idem ama esikpa mi aban̄a ọfiọn̄ ye anana-ibat ntantaọfiọn̄ ke enyọn̄ ke okoneyo, ndien mma nsikere m̀mê ufụm enyọn̄ okpon adan̄a didie ke ikpaenyọn̄. Ekedi n̄kpọ ndyọ ọnọ mi ndise nte nnya ye mme cucumber oro n̄kọtọde ke ekpri in̄wan̄ ke edemesa ẹkekọride. Nditie nse n̄kpọ-obot ama ọsọn̄ọ mbuọtidem mi ke Abasi.

Mme Isua Ekọn̄

Mme isua oro n̄kakade ufọkn̄wed praimari ọtọn̄ọde ke 1939 esịm 1945 ẹma ẹdidụk kiet ye ini Ekọn̄ Ererimbot II. Ẹma ẹdori nsọn̄uyo ke utuakibuot nnọ Andikara, kpa akpan ikpehe Shinto, ke ukpepn̄kpọ ufọkn̄wed nnyịn. Ẹma ẹnọ nnyịn ukpep ẹban̄a shushin, oro akabuanade ukpep ke ido uwem emi akasan̄ade ye edu ufreidụt ye eke ekọn̄. Mme edinam edimenede ọfọn̄ etakubom, edikwọ ikwọ ufreidụt, edikpep mme ibet ukpepn̄kpọ eke obio ukara, ye ediwụt ukpono nnọ ndise andikara ẹkedi ubak edinam ufọkn̄wed nnyịn eke ofụri ini.

Nnyịn n̄ko ima isika itieuwa Shinto n̄kann̄kụk ndikeben̄e Abasi anam udịmekọn̄ andikara akan. Nditọeka mi iba ẹkenam utom ekọn̄. Ke ntak ekikere ufreidụt eke ido ukpono oro ẹkekpepde mi, mma nsidara ndikop mbụk aban̄ade mme unen oro udịmekọn̄ Japan ẹkesikụtde.

Nagoya ekedi akpan ebiet emi usiakifia ubot ubomofụm mbon Japan okodude, ntre enye ekedi akpan itie emi Udịmekọn̄ Ofụm United States ẹkesiwakde nditop ikan̄. Ke uwemeyo, ubomofụm B-29 Superfortress ẹmi ẹsiduọn̄ọde bọmb ẹma ẹfe ke udịm ẹkanade obio oro ke n̄kpọ nte mita 9,000, ẹduọn̄ọde ata ediwak bọmb ke mme itie ikie ke mme ikpehe obio usiakifia. Ke okoneyo un̄wana ikan̄ ama esinam ẹkụt mme ubomofụm uduọn̄ọ bọmb oro ẹkperede isọn̄ ke mita 1,300. Edida mme bọmb edemeikan̄ n̄n̄wana ekọn̄ ofụm ndien ndien ama anam ọkpọsọn̄ ikan̄ oro owo mîkemeke ndinịme obụbede ke n̄kan̄ oro mme ufọkidụn̄ ẹdude. Ẹma ẹduọn̄ọ bọmb utịm ike 54 ke Nagoya kpọt ke mme akpatre ọfiọn̄ usụkkiet eke ekọn̄ oro, emi okosụn̄ọde ke ekese ndutụhọ ye n̄kpan̄a ẹwakde ẹbe owo 7,700.

Etisịm ini emi, ẹma ẹtọtọn̄ọ ndida ke nsụn̄ikan̄ n̄n̄wana ekọn̄ ye obio duop ke mbenesụk, ndien mme owo ke ẹketịn̄ ẹban̄a mbonekọn̄ United States ndidi ndibehe ke n̄kpet n̄kpet Tokyo. Ẹma ẹkpep iban ye nditọwọn̄ ndikama eduat nnyanyan̄a n̄n̄wana man ẹkpeme idụt oro. Ufiet nnyịn ekedi “Ichioku Sougyokusai,” ọwọrọde, “Yak owo miliọn 100 ẹkpan̄a utu ke ndikọn̄ọ mfan̄.”

Ke August 7, 1945, akpan ibuotikọ n̄wedmbụk n̄kpọntịbe ama ọtọt ete: “Ẹduọk Obufa Orụk Bọmb ke Hiroshima.” Usen iba ke oro ebede, ẹma ẹduọk efen ke Nagasaki. Mmọ ẹmi ẹkedi bọmb atọm, ndien ẹma ẹsian nnyịn ke ukperedem ẹte ke mmọ ẹma ẹwot se ibede owo 300,000 ke ẹtan̄de ẹdian ọtọkiet. Ekem, ke August 15, ke utịt isan̄ ukpep oro ẹkekamade ikan̄ oro ẹdade eto ẹnam, nnyịn ima ikop utịn̄ikọ andikara emi enye ọkọtọtde aban̄a Japan ndikọn̄ọ mfan̄. Nnyịn ima inen̄ede inịm ke akpanikọ nte ke nnyịn iyakan, edi idahaemi idem ama emem nnyịn!

Obufa Idotenyịn Ọtọn̄ọ

Nte udịmekọn̄ mbon America ọkọtọn̄ọde ndida ekọn̄ ndụk, nnyịn ima itọn̄ọ sụn̄sụn̄ ndinyịme akpanikọ oro nte ke United States ama akan ke ekọn̄ oro. Ẹma ẹda ukara mbio obio ẹdi Japan, ọkọrọ ye obufa ibet oro ọkọnọde ubiọn̄ kaban̄a ifụre utuakibuot. Mme idaha udu uwem ẹma ẹsọn̄, udia ama anana, ndien ke 1946 ete mi ama akpa ke ntak unana udia oro ọnọde nsọn̄idem.

Ke ukem ini oro, ẹma ẹtọn̄ọ ndikpep Ikọmbakara ke ufọkn̄wed oro ami n̄kakade, ndien ufọkutom radio NHK ama ọtọn̄ọ edinam nneme Ikọmbakara. Mma nsikpan̄ utọn̄ nnọ ọwọrọetop edinam emi ye n̄wed ukpepn̄kpọ ke ubọk ke isua ition. Emi ama anam mi nnyene ekikere edika United States usen kiet. Ke ntak edikpu otode mme ido ukpono Shinto ye Buddha, mma ntọn̄ọ ndikere nte ke eyedi ẹkeme ndikụt akpanikọ aban̄ade Abasi ke mme ido ukpono Edem Usoputịn.

Ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ April, 1951, mma nsobo ye Grace Gregory, isụn̄utom Watch Tower Society. Enye akada ke iso itiembehe tren ke Nagoya ọnọ Enyọn̄-Ukpeme Ikọmbakara ye ekpri n̄wed kiet ke Japanese ke ibuot nneme Bible. Nsụhọdeidem esie ndinam utọ utom oro ama otụk mi. Mma mbọ n̄wed mbiba nnyụn̄ nsọsọp nnyịme enye ekpep mi Bible. Mma nnyịme ndika ufọk esie n̄kọbọ ukpepn̄kpọ Bible ke usen ifan̄ ẹma ẹkebe.

Nte n̄kadade itie mi ke tren nnyụn̄ ntọn̄ọde ndikot Enyọn̄-Ukpeme oro, akpa ikọ ke ntọn̄ọ ibuotikọ oro, “Jehovah,” ama omụm ntịn̄enyịn mi. Akananam n̄kekwe enyịn̄ oro ke mbemiso. N̄kodorike enyịn ndikụt enye ke ekpri n̄wed oro ẹkabarede Ikọmbakara ẹsịn ke Japanese oro n̄kakamade, edi enye ama esịne! “Jehovah . . . , Abasi Bible.” Idahaemi mma ntọn̄ọ ndinam ndụn̄ọde mban̄a Abasi Ido Ukpono Christ!

Ke akpa ini oro n̄kakade ufọkidụn̄ isụn̄utom, mma n̄kop nte ke Nathan H. Knorr, etieibuot Watch Tower Bible and Tract Society ini oro, ọyọnọ utịn̄ikọ Bible urua ifan̄ ke iso. Enye akasan̄a ye ewetn̄wed esie, Milton Henschel, edi Japan, ndien ekedi Nagoya. Okposụkedi n̄kenyenede esisịt ifiọk Bible, utịn̄ikọ oro ama enen̄ede enem mi, ọkọrọ ye ndibuana ye mme isụn̄utom ye mbon eken oro ẹkedụkde.

Ke n̄kpọ nte ufan̄ ọfiọn̄ iba, mma n̄kpep mme akpanikọ ẹban̄ade Jehovah, Jesus Christ, ufak, Satan kpa Devil, Armageddon, ye Paradise isọn̄ ke ukpepn̄kpọ mi ye Grace. Eti mbụk Obio Ubọn̄ ekedi nnennen orụk etop oro n̄kosụk nyomde. Ke ukem ini oro n̄kọtọn̄ọde ndikpep n̄kpọ do, mma ntọn̄ọ n̄ko ndidụk mme mbono esop. Mma mma ufan ufan idaha oro okodude ke mme mboho ẹmi, emi mme isụn̄utom ẹkebuanade ifụre ifụre ye mbon Japan ẹnyụn̄ ẹtiede ye nnyịn ke tatami (mme mbri ẹdade mbiet ẹdọk).

Ke October 1951, ẹma ẹnịm akpa mbono circuit oro ẹkenyenede ke Japan ke Ufọkmbono Mbio Obio Nakanoshima ke obio Osaka. Mme Ntiense ikawakke isịm 300 ke ofụri Japan; kpa ye oro n̄kpọ nte owo 300 ẹma ẹdụk mbono oro, esịnede se ikperede ndisịm mme isụn̄utom 50. Ami ke idem mi mma nnyene ekpri n̄kpọ ndinam ke ndutịm. Se n̄kokụtde n̄konyụn̄ n̄kopde ama enen̄ede otụk mi tutu ami mbiere ke esịt mi ndinam n̄kpọ Jehovah ke ofụri eyo uwem mi. Ke ndan̄nsiere, ẹma ẹnịm mi baptism ke ndebe ndebe mmọn̄ itie uyere mmọn̄ mbio obio.

Idatesịt Utom Usiakusụn̄

Ami n̄koyom ndidi asiakusụn̄, nte ẹkotde mme asan̄autom uyọhọ ini eke Mme Ntiense Jehovah, edi mma n̄kụt n̄ko nte ke mmenyene mbiomo ndin̄wam ubon mi. Ke ini n̄kenyenede uko nditịn̄ udọn̄ mi nnọ eteutom mi, idem ama akpa mi ndikop enye ọdọhọde: “Nyadara ndinọ fi ibetedem edieke oro edinamde fi okop inemesịt.” Ami mma n̄keme ndinam utom ke usen iba kpọt ke urua ndien n̄kosụk n̄kekeme ndinọ eka mi un̄wam ke okụk ẹbiatde ndidep n̄kpọ ke esịtufọk. Ekenen̄ede etie mi ke idem nte inuen oro ẹsiode ke efọk ẹsụk.

Nte mme idaha ẹketọn̄ọde ndifọn, mma ntọn̄ọ usiakusụn̄ ke August 1, 1954, ke efakutom odude ke edem itiembehe tren Nagoya, ebiet emi mîyomke usụn̄ ikpọn̄ itie oro n̄kosobode ye Grace ke akpa ini. Ke ediwak ọfiọn̄ ẹma ẹkebe, ẹma ẹnọ mi utom nte akpan asiakusụn̄ ke Beppu, obio emi odude ke edem usoputịn isuo Kyushu. Ẹkenọ Tsutomu Miura ndinam utom nte nsan̄a mi.a Ke ini oro, esop Mme Ntiense Jehovah ndomokiet ikodụhe ke ofụri isuo oro, edi idahaemi mmọ ẹdu ke mme itie ikie, ẹmi ẹbaharede ẹdọn̄ ke circuit 22!

Ntabinse Obufa Ererimbot

Ke ini Brọda Knorr akafiakde edi Japan ke April 1956, enye ama ọdọhọ mi n̄kot ikpehe ekikere ifan̄ uyo ọwọrọ ke magazine Enyọn̄-Ukpeme Ikọmbakara. Enye iketịn̄ke ntak inọ mi, edi ọfiọn̄ ifan̄ ke oro ebede, mma mbọ leta ẹkenọde mi ikot ndidụk ọyọhọ otu 29 eke ufọkn̄wed isụn̄utom Gilead. Ntre ke November isua oro, mma ntọn̄ọ aduai-owo-idem isan̄ ndika United States oro akanamde se n̄kenyenede ke ekikere ke anyan ini osu. Ndidụn̄ nnyụn̄ nnam utom ye akamba ubon Bethel ke Brooklyn ke ndusụk ọfiọn̄ ama ọsọn̄ọ mbuọtidem mi ke esop Jehovah oro ẹkụtde ke enyịn.

Ke February 1957, Brọda Knorr ama awat nnyịn owo ita oro ikedide nditọ ufọkn̄wed aka an̄wa Ufọkn̄wed Gilead ke Edem Usụk Lansing, ke enyọn̄ enyọn̄ obio New York. Ke ọfiọn̄ ition oro ẹketienede ke Ufọkn̄wed Gilead, nte n̄kọbọde ukpep ke Ikọ Jehovah nnyụn̄ ndụn̄de ke ediye n̄kann̄kụk ye mme ekemmọ nditọ ufọkn̄wed, mma ntabi nse nte Paradise isọn̄ editiede. Ẹkenọ nnyịn owo duop ke otu oro ekesịnede nditọ ufọkn̄wed 103 ika Japan.

Ndiwụt Esịtekọm ke Utom Mi

N̄kpọ nte Ntiense 860 ẹkedu ke Japan ke ini n̄kọnyọn̄de ndi ke October 1957. Ẹkenọ mi n̄ka utom emi ẹsan̄ade-san̄a nte esenyịn circuit, edi mma mbemiso mbọ ukpep ke usen ifan̄ kaban̄a utom oro nto Adrian Thompson ke Nagoya. Circuit mi ekesịne ikpehe ọtọn̄ọde ke Shimizu, ekperede Obot Fuji, esịm Isuo Shikoku onyụn̄ esịne utọ ikpọ obio nte Kyoto, Osaka, Kobe, ye Hiroshima.

Ke 1961, ẹma ẹnọ mi utom edidi esenyịn district. Emi ama esịne ndisan̄a nto ke isuo edem edere Hokkaido emi snow odude n̄ka isuo ekperede n̄kan̄ ufiop isọn̄ Okinawa idem akam ebede mme isuo Ishigaki ekperede Taiwan, oyomde usụn̄ ke n̄kpọ nte kilomita 3,000.

Ekem, ke 1963, ẹma ẹnọ mi ikot ndikodụk ukpepn̄kpọ ọfiọn̄ duop eke Ufọkn̄wed Gilead ke Bethel Brooklyn. Ke ini ukpepn̄kpọ oro, Brọda Knorr ama ọsọn̄ọ etịn̄ nte edide akpan n̄kpọ ndinyene nnennen edu mban̄a utom ẹnọde ẹnam. Enye ama etịn̄ ete ke ndinam mme itie ukaikọt ẹsana edi akpan utom ukem nte ndinam utom ke ọfis. Enye ọkọdọhọ ete ke edieke itie ukaikọt mîsanake, oro oyotụk ofụri ubon Bethel ye utom mmọ. Ekem, ubak utom mi ke Bethel ke Japan ekedi ndinam mme itie ukaikọt ẹsana, ndien mma nti item oro.

Ke mma n̄kafiak nnyọn̄ Japan, ẹma ẹfiak ẹnọ mi utom emi ẹsan̄ade-san̄a. Isua ifan̄ ke ukperedem, ke 1966, mma ndọ Junko Iwasaki, akpan asiakusụn̄ emi akanamde utom ke obio Matsue. Lloyd Barry, emi ekedide esenyịn n̄kọk itieutom Japan ini oro, ọkọnọ ufiop ufiop utịn̄ikọ udianndọ. Ekem Junko ama adiana ye ami ke utom emi ẹsan̄ade-san̄a.

Utom nnyịn ama okpụhọde ke 1968 ke ini ẹkekotde mi ẹka ọfis n̄kọk itieutom ke Tokyo ndikanam utom ukabade n̄wed. Ke ntak unana ubet, ami n̄kesisasan̄a nto Ikpehe Sumida, Tokyo, ndien Junko akanam utom nte akpan asiakusụn̄ ye esop n̄kann̄kụk. Etisịm ini emi, ẹma ẹyom mme ufọkutom n̄kọk itieutom oro ẹkponide ẹkan. Ntre ke 1970 ẹma ẹdep isọn̄ ke Numazu, emi mîyomke usụn̄ ikpọn̄ Obot Fuji. Ẹma ẹbọp ufọk umịn̄n̄wed ye ufọkidụn̄ emi edide enyọn̄ ita do. Mbemiso ubọpn̄kpọ ọkọtọn̄ọde, ẹma ẹda ediwak ufọk ke isọn̄ oro ẹnịm Ufọkn̄wed Utom Obio Ubọn̄, emi ọnọde mme esenyịn esop ukpep. Mma nnyene ifet ndinọ ukpep ke ufọkn̄wed oro, Junko onyụn̄ etem udia ọnọ nditọ ufọkn̄wed oro. Ekedi n̄kpọ nduaidem ndikụt ẹnọde irenowo Christian ke mme itie ikie san̄asan̄a ukpep kaban̄a utom ukwọrọikọ.

Ke uwemeyo usen kiet, mma mbọ usọp usọp etop. Mama akana ke ufọkibọk ndien owo ikodorike enyịn enye ndidu uwem. Mma ndụk usọp usọp tren n̄ka Nagoya nnyụn̄ n̄kaka ufọkibọk iwiwa. Enye ikọdiọn̄ọke idem aba, edi mma ntie ke mben bed esie okoneyo oro. Mama ama akpa ke tụhi-tụhi usenubọk. Nte n̄kafiakde nnyọn̄ Numazu, n̄kekemeke ndime eyet ke ini n̄ketide n̄kpọsọn̄ ini oro enye okosobode ke uwem esie ye ima oro enye ekenyenede ọnọ mi. Edieke edide uduak Jehovah, nyọtọn̄ọ ntak n̄kụt enye ke ediset ke n̄kpa.

Ikebịghike nnyịn ima iwak ikan mme ufọk oro ke Numazu. Ntre ẹma ẹdep hectare isọn̄ itiaba ke Ebina City, ndien ẹma ẹtọn̄ọ ndibọp obufa n̄kọk itieutom ke 1978. Idahaemi itie umịn̄n̄wed ye mme ufọkidụn̄, ọkọrọ ye Ufọk Mbono oro ekemede ndidụk se ibede owo 2,800, ẹyọhọ ofụri itie ke isọn̄ emi. Ẹkekụre akpatre mbọpndian, emi esịnede ufọkidụn̄ iba ẹdide enyọn̄ 13 ye ufọk edide enyọn̄ ition esịnede itie ubon ubomisọn̄ ye ufọkutom ke ufọn mbonutom, ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ isua emi. Ubon Bethel nnyịn idahaemi esịne n̄kpọ nte owo 530, edi akwa ufọk nnyịn eyekem owo 900.

Ediwak Ntak Ndidat Esịt

Edi n̄kpọ nduaidem ndikụt prọfesi Bible osude, ih, ndikụt nte ‘esisịt akabarede edi ọkpọsọn̄ idụt.’ (Isaiah 60:22) Mmeti kiet ke otu nditọeka mi iren okobụpde mi ko-o ke 1951 ete, “Mme Ntiense ifan̄ ẹdu ke Japan?”

Mma mbọrọ nte, “N̄kpọ nte 260.”

Enye ama obụp ke uyo oro owụtde edisụhọde itie ete: “Ẹkụre ke oro?”

Mmeti n̄kekerede nte, ‘Ini iso ayayarade m̀mê owo ifan̄ ke Jehovah edikot ada edi ke utuakibuot esie ke idụt Shinto ye Buddha emi.’ Ndien Jehovah ọnọ ibọrọ! Mfịn, ndomo efakutom kiet idụhe oro owo mîbahakede inọ owo ndikwọrọ ikọ ke Japan, ndien ibat mme ata andituak ibuot ọmọdọk ebe owo 222,000 ke esop 3,800!

Isua 44 ẹmi mbiatde ke uwem mi ke utom ukwọrọikọ uyọhọ ini—mbiatde isua 32 ọtọkiet ye edima n̄wan mi—ẹnen̄ede ẹdi ini inemesịt. Mmanam utom ke Itieutom Ukabade N̄wed ke Bethel ke isua 25 ke otu isua ẹmi. Ke September 1979, ẹma ẹnọ mi ikot n̄ko ndinam utom nte andibuana ke kọmiti n̄kọk itieutom eke Mme Ntiense Jehovah ke Japan.

Edi ifet ye edidiọn̄ ndinyene ekpri udeme ke ndin̄wam mme owo oro ẹnyenede esịt akpanikọ ẹnyụn̄ ẹmade emem ndidi ndituak ibuot nnọ Jehovah. Ediwak owo ẹnam ukem nte ami n̄kanamde—ẹkpụhọde ẹto ediyak idem nnọ andikara ẹdụk edituak ibuot nnọ n̄kukụre Abasi akpanikọ, kpa Jehovah. Edi udọn̄ ofụri esịt mi ndin̄wam ediwak owo efen efen ndiwọn̄ọde nda ke n̄kan̄ Jehovah emi enyenede edikan nnyụn̄ nnyene anana-utịt uwem ke emem emem obufa ererimbot.—Ediyarade 22:17.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

a Ete esie ekedi anam-akpanikọ Ntiense oro ọkọbọhọde bọmb atọm oro okobomode ke Hiroshima ke 1945 ke adan̄aemi okodude ke ufọk-n̄kpọkọbi mbon Japan. Se Awake! eke October 8, 1994, page 11-15.

[Ndise ke page 29]

Ukpepn̄kpọ ufọkn̄wed ọkọkọn̄ọ ke utuakibuot nnọ andikara

[Ebiet Ẹdade N̄kpọ Ẹto]

Mme N̄wedmbụk N̄kpọntịbe Mainichi

[Ndise ke page 29]

Ke New York ye Brọda Franz

[Ndise ke page 29]

Ye n̄wan mi, Junko

[Ndise ke page 31]

Ini utom ke Itieutom Ukabade N̄wed

    Mme N̄wed Ikọ Efịk (1982-2025)
    Wọrọ
    Dụk
    • Efịk
    • Share
    • Mek nte amade
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nte Ẹkpedade Ikpehe Intanet Emi Ẹnam N̄kpọ
    • Ediomi
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Dụk
    Share