Nte Afo Emekeme Ndinam Utom ke An̄wautom Esenidụt?
“MMA nsinyene ọkpọsọn̄ udọn̄ kpukpru ini ndidụk utom isụn̄utom. Nte owo emi mîdọhọ ndọ, n̄kanam utom ke Texas, U.S.A., emi udọn̄ kaban̄a mme ọkwọrọikọ okokponde. N̄wan mi ama adiana ye ami do ke ima ikọdọ ndọ. Ke ini adiaha nnyịn akamanade, mma n̄kere, ‘Nte ededi, okụre ndien.’ Edi Jehovah esiyụhọ mme udọn̄, akpan akpan edieke mmọ ẹnyenede n̄kpọ ndinam ye uduak esie.”—Jesse, emi anamde utom idahaemi ke Ecuador ye n̄wan ye nditọ esie ita.
“Akananam n̄kekereke ke mmekeme ndinam n̄kpọ ntre ye unana edibọ ukpep ke ufọkn̄wed isụn̄utom Gilead. Ke ini n̄kokụtde nte kiet ke otu nditọ ukpepn̄kpọ Bible mi ọnọde utịn̄ikọ m̀mê ọkwọrọde ikọ, ama enem mi etieti, mma nnyụn̄ n̄kọm Jehovah ke ndikọnọ mi utọ ifet emi.”—Karen, n̄wan emi mîdọhọ ndọ emi akanamde utom usiakusụn̄ ke isua itiaita ke Edem Usụk America.
“Ke ima ikọkwọrọ ikọ uyọhọ ini ke isua 13 ke United States, ami ye n̄wan mi ima ikere nte ke imoyom obufa iso utom. Nnyịn imokop inemesịt ikan nte akanam ikopde; enye enen̄ede edi utịbe utịbe usụn̄ uwem.”—Tom, emi anamde utom usiakusụn̄ ye n̄wan esie, Linda, ke ikpehe Amazon.
Mme ikọ esịtekọm ẹmi ẹto mme owo ẹmi mme idaha mmọ mîkayakke mmọ ẹbọ ukpep nte isụn̄utom ke Ufọkn̄wed Enyọn̄-Ukpeme Ukpep Bible eke Gilead. Kpa ye oro, mmọ ẹma ẹnyene idatesịt ẹnyụn̄ ẹsobo mme n̄kpọ-ata eke utom esenidụt. Akasan̄a didie edi ntem? Nte afo emekeme ndinam utọ utom oro?
Oyom Nti Uduakesịt
Ẹyom se ikande edu nduaidem man ẹkụt unen ke an̄wautom esenidụt. Mbon oro ẹkesịnde ifịk ẹnam ẹkenam ntre ye eti uduakesịt. Ukem nte apostle Paul, mmọ ẹbat idemmọ nte mme akama-isọn, ẹmi mîkamake Abasi kpọt edi ẹkamade mme owo n̄ko. (Rome 1:14) Mmọ ẹkpekenam ewụhọ Abasi ndikwọrọ ikọ ebe ke ndibuana ke utom ukwọrọikọ ke efakutom obio mmọ. (Matthew 24:14) Edi mmọ ẹma ẹkere ke imakama isọn, esịt onyụn̄ onụk mmọ ndinyanade mbịne nnyụn̄ n̄n̄wam mmọ ẹmi mîsiwakke ndinyene ifet ndikop eti mbụk.
Uduak efen esiwak ndidi udọn̄ ndinam utom ke efakutom emi on̄wụmde mfri akan—ndien oro ọfọn. Anie ke otu nnyịn ke okụtde nte ọkọiyak efen enyenede uforo ekpetre ndisịk n̄ka ikpehe mmọn̄ oro? Kpasụk ntre, mme akama-nsịnudọn̄ ntọt ẹban̄ade mme n̄wọrọnda n̄kọri ke mme idụt efen ẹmesịn udọn̄ ẹnọ ediwak owo ndika ebiet emi “ata ediwak iyak” ẹdude.—Luke 5:4-10.
Bat Se Iditakde
Ediwak idụt inyịmeke isenowo ẹdide mme anamutom unyịmesịt eke ido ukpono ẹnam utom idịbi udia. Ntre ana mbon oro ẹduakde ndinam utom ke esenidụt ẹnam ọkpọkpọ ndutịm okụk. Mmọ ẹsisan̄a didie ẹnyene okụk ẹyomde? Ediwak owo ẹma ẹnyam mîdịghe ẹnọ ufọk mmọ ke ukpe okụk man ẹnyene okụk ẹyomde. Mmọ eken ẹma ẹnyam mme mbubehe mmọ. Ndusụk ẹma ẹfam okụk ẹnịm kaban̄a utịtmbuba mmọ. Ndien mbon efen ẹsinam utom ke esenidụt ke isua kiet m̀mê iba, ẹfiak ẹnyọn̄ idụt mmọ ndikanam utom nnyụn̄ n̄kọ okụk, ndien ekem ẹfiak ẹka ndifiak n̄kan̄wam.
Ufọn oro owo mîkemeke ndifan̄a ke ndidu ke idụt oro ọtọn̄ọde-tọn̄ọ uforo edi nte ke ekọmurua n̄kpọ udu uwem esiwak ndisụhọde ke ukeuke udomo n̄kan eke idụt uforo. Emi amayak ndusụk owo ẹdu uwem nte ọfọnde ke ukeuke okụk ukpọn̄ utom. Nte ededi, nte owo abiatde okụk edikọn̄ọ akamba akamba ke idaha udu uwem emi enye emekde. Idem ke mme idụt ẹmi ẹtọn̄ọde-tọn̄ọ uforo, ẹkeme ndikụt ata nti ufọkidụn̄ edi ke ekọmurua oro enen̄erede okpon.
Nte an̄wan̄ade, ẹkpenyene ndibat se iditakde mbemiso ẹtọn̄ọde isan̄ ediwọrọ. Edi, enye abuana se ikande sụk edibat se iditakde ke n̄kan̄ ndutịm uforo. Ekeme ndidi ikọ ndusụk mbon oro ẹma ẹkenam utom ke Edem Usụk America eyesịn fi ke un̄wana.
N̄kponn̄kan N̄kpọ-Ata
Markku, otode Finland, eti ete: “Ndikpep usem Spanish ekedi ata en̄wan ọnọ mi. Mma n̄kere nte sia mmen̄kọdiọn̄ọke usem oro, ke ayada ini mbemiso n̄kemede ndinam utom nte asan̄autom unamutom. Nso n̄kpọ n̄kpaidem ke ekedi ntem ke ini ẹkedọhọde mi nnịm ukpepn̄kpọ n̄wed esop ke ọfiọn̄ iba kpọt ẹbede! Edi akpanikọ, ediwak n̄kpọ bụt ẹma ẹsidu. Mma nnyene mfịna akpan akpan ye mme enyịn̄. Usen kiet mma n̄kot Brọda Sancho ‘Brọda Chancho (edi),’ ndien tutu amama ndifreke nte n̄kokotde Sista Salamea ‘Malasea (idiọk owo).’ Ke mfọniso, nditọete oro ẹma ẹme ime etieti.” Markku ke akpatre ama anam utom ke isua itiaita nte esenyịn circuit ke idụt oro ye n̄wan esie, Celine.
Chris, n̄wan Jesse emi ẹkekotde ẹto ke ntọn̄ọ, obụk ete: “Mmeti akpa edidi esenyịn circuit nnyịn, ke ima ikodu mi ọfiọn̄ ita kpọt. Mmekeme nditịn̄ nte ke eyenete oro akada mme uwụtn̄kpọ onyụn̄ etịn̄ inem inem n̄kpọ ke ndisịn ukeme ndisịm nnyịn esịt, edi se enye eketịn̄de ikan̄wan̄ake mi. Kpa do ke esịt ufọkmbono oro, mma ntọn̄ọ eyet. Emi ikedịghe mfefere eyet; mma n̄wek eyet. Ke mbono esop ama akasuana, mma ndomo ndinam edinam mi an̄wan̄a esenyịn circuit. Enye ama ọfọn ido eti-eti onyụn̄ ọdọhọ mi ukem se kpukpru owo ẹkesidọhọde mi, ‘Ten paciencia, hermana’ (‘Sista, nyene ime’). Isua iba m̀mê ita ke ukperedem, nnyịn ima ifiak isobo inyụn̄ inyene nneme ke minit 45, ikopde inemesịt ke akpanikọ oro nte ke ima ikeme ndinyene nneme.”
Eyenete efen ọdọhọ ete: “Ukpepn̄kpọ edi akpan n̄kpọ. Adan̄a nte isịnde ukeme ke ndikpep usem oro, ntre ke itịm ifori ukeme uneme nneme nnyịn.”
Kpukpru owo ẹnyịme nte ke mme utọ ukeme oro ẹda ediwak ufọn ẹdi. Ẹkọri nsụhọdeidem, ime, ye ifịk ke ini owo odomode ndikpep obufa usem. Akamba ifet emeberede ndikwọrọ eti mbụk nnọ mbon efen. Ke uwụtn̄kpọ, ndikpep usem Spanish anam owo ekeme ndineme nneme ke usem emi se iwakde ibe owo miliọn 400 ke ofụri ererimbot ẹsemde. Ediwak owo ẹmi ke ukperedem ẹkenyenede ndifiak nnyọn̄ obio emana mmọ ẹma ẹsụk ẹkeme ndida ukeme usem mmọ n̄n̄wam mme owo ẹmi Spanish edide usem emana mmọ.
Nso Kaban̄a Udọn̄ Uka Ufọk?
Deborah, emi akanamde utom ye ebe esie, Gary, ke ikpehe Amazon, eti ete, “Ke ini nnyịn ikedide Ecuador obufa obufa ke 1989, mma nsinyene udọn̄ uka ufọk etieti. Mma n̄kpep nditịm mberi edem ye nditọete iren ye iban ke esop. Mmọ ẹma ẹkabade ẹtie nte ubon mi.”
Karen, emi ẹkesiakde ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ ọdọhọ ete: “Mma n̄n̄wana ye udọn̄ uka ufọk ebe ke ndibuana ke utom ukwọrọikọ kpukpru usen. Ke usụn̄ emi n̄kesinyeneke ndap ndap idotenyịn mban̄a ufọk. Mma nsiti n̄ko nte ke ete ye eka mi ko ke ufọk ẹdat esịt ẹban̄a utom mi ke an̄wautom esenidụt. Mama ama esisịn udọn̄ ọnọ mi kpukpru ini ye mme ikọ emi: ‘Jehovah ekeme ndise n̄kpọ mban̄a fi ọfọn akan nte ami n̄kemede.’”
Makiko, emi otode Japan, adian ke mbubru ete: “Ke mma n̄kabiat ofụri usen ke utom an̄wautom, mmesinen̄ede n̄kpa mba. Ntre ke ini nsịmde ufọk nnyụn̄ ntọn̄ọde ndinyene udọn̄ uka ufọk, nte ido edide mmeside idap. Mmọdo, udọn̄ oro isibịghike.”
Nso Kaban̄a Nditọ?
Ke ini nditọwọn̄ ẹbuanade, ana ẹkere ẹban̄a mme udọn̄ mmọ, utọ nte ubọ ukpep. Ke afan̄ emi ndusụk owo ẹma ẹmek unọ ukpep ke ufọk ke adan̄aemi mbon efen ẹsịnde nditọ mmọ enyịn̄ ke ufọkn̄wed n̄kann̄kụk.
Al ama ọwọrọ idụn̄ aka Edem Usụk America ye n̄wan esie, nditọ esie iba, ye eka esie. Enye ọdọhọ ete: “Nnyịn ima ikụt ke ndisịn nditọ oro ke ufọkn̄wed ama an̄wam mmọ ẹkpep usem oro ata usọp usọp. Ke ufan̄ ọfiọn̄ ita mmọ ẹma ẹsem udọn udọn.” Ke n̄kan̄ eken, nditọiren Carrie iba ẹmi ẹdide uyen ẹkebọ ukpep ebe ke ufọkn̄wed emi ẹnọde unyịme ndinọ ukpep ebe ke leta. Ete ye eka mmọ ẹdọhọ ẹte: “Nnyịn ima ikụt ke nnyịn ikemeke ndikpọn̄ utọ ukpepn̄kpọ oro nnọ nditọ nnyịn kpọt. Nnyịn ikenyene nditiene mbuana ke ndutịm oro inyụn̄ ikụt ite ke nditọ ẹmi ẹsan̄a ikpat kiet ye ndutịm ukpepn̄kpọ oro.”
David ye Janita, ẹmi ẹtode Australia, ẹtịn̄ nte etiede mmọ ke idem kaban̄a nditọiren mmọ iba. “Nnyịn ikoyom nditọiren nnyịn ẹkụt nnennen nte mbon efen ẹdude uwem. Edi mmemmem ndikere nte ke usụn̄ uwem oro nnyịn ikọride idikụt edi nnennen, ẹdi ke akpanikọ usụn̄ uwem nnyịn edi ọsọ n̄kpọ ọnọ esisịt ke otu mme andidụn̄ ererimbot. Mmọ ẹmekụt n̄ko nte edumbet ukara Abasi enyenede ufọn ke ofụri ererimbot, ke idụt m̀mê n̄kaowo ekededi.”
Ken afiak eti ete: “N̄kedi isua inan̄ kpọt ke ini ubon nnyịn ọkọwọrọde ọkpọn̄ England ke 1969. Okposụkedi n̄kokụtde edikpu nte ke nnyịn ikodụn̄ke ke ufọk ntan emi ẹdade mbiet ẹfụk ọkọm nte n̄kekerede, n̄kere ke ẹma ẹbọk mi ke usụn̄ etịmde akama nduaidem nte ẹkpebọkde akparawa owo. Mma nsikop mbọm kpukpru ini mban̄a nditọwọn̄ eken ẹmi mîkenyeneke ukem ifet emi! Ke ntak eti nsan̄a ye mme isụn̄utom ọkọrọ ye mme akpan asiakusụn̄, mma ntọn̄ọ usiakusụn̄ unọ un̄wam ke ndide isua usụkkiet.” Ken edi esenyịn oro asan̄ade-san̄a idahaemi.
Gabriella, eyenan̄wan Jesse, enyịme ete: “Ecuador enen̄ede edi obio nnyịn idahaemi. Mmenen̄ede n̄kop inemesịt nte ke ete ye eka mi ẹma ẹnam ubiere ndidi mi.”
Ke n̄kan̄ eken, ama odu nditọwọn̄ ẹmi ke nsio nsio ntak mîkekemeke ndikpụhọde nda ekekem, ndien ubon mmọ ẹkenyene ndifiak nnyọn̄ obio emana mmọ. Ntak edi oro ọfọnde ndika n̄kese esenidụt mbemiso ẹwọrọde ẹka do. Ke usụn̄ emi ẹkeme ndinam mme ubiere ẹkọn̄ọde ke nnennen ntọt.
Mme Edidiọn̄ ke Ndiwọrọ Idụn̄
Ke akpanikọ, ediwọrọ idụn̄ n̄ka an̄wautom esenidụt abuana ediwak n̄kpọ-ata ye n̄waidem. Nte enye odot ye mme ukeme oro mbon oro ẹkewọrọde idụn̄ ẹsịnde? Yak mmọ ẹtịn̄ ẹnọ nnyịn.
Jesse: “Ke isua duop emi nnyịn idude ke obio Ambato, nnyịn imokụt ibat esop ọkọride oto 2 esịm 11. Nnyịn ima inyene ifet ndin̄wam ke nditọn̄ọ ition ke otu esop oro, ndien nnyịn ima inam utom ke ndibọp Ufọkmbono Obio Ubọn̄ iba. Nnyịn imenyene idatesịt n̄ko ndin̄wam nditọ ukpepn̄kpọ Bible iba kpukpru isua ẹdot ndina baptism. N̄kpọ kiet kpọt ke ntua n̄kpọfiọk—ndiketre ndidi mi isua duop mbemiso.”
Linda: “Esịtekọm emi mme owo ẹnyenede ẹnọ eti mbụk ye ukeme nnyịn esịn udọn̄ ọnọ nnyịn akamba akamba. Ke uwụtn̄kpọ, ke ekpri obio-in̄wan̄ kiet, eyen ukpepn̄kpọ Bible kiet emi ekerede Alfonso ama ọdiọn̄ọ nte edinịm utịn̄ikọ an̄wa ke n̄kann̄kụk mmọ edinyenede ufọn. Ikebịghike enye ọkọwọrọ okodụn̄ ke obufa ufọk obukpọk esie, kiet ke otu ibat ibat ufọk ẹdude ke obio-in̄wan̄ oro. Ke ebierede nte ke ufọk imọ ekedi n̄kukụre ufọk ke obio oro odotde ye Jehovah, enye ama afiak ọwọrọ okodụn̄ ke ataya mbiet onyụn̄ ayak ufọk esie ọnọ nditọete ndida nnam n̄kpọ nte Ufọkmbono Obio Ubọn̄.”
Jim: “Ini oro nnyịn ibiatde ke ndinyene nneme ye mme owo ke utom ukwọrọikọ awak utịm ikoduop akan se ikabiatde ke United States. Ke adianade do, nte ẹdude uwem mi etịm etie ifụre ifụre. Nte eyịghe mîdụhe, ini efen efen ẹdu ẹnọ ukpepn̄kpọ ye utom an̄wautom.”
Sandra: “Ndikụt nte akpanikọ Bible ekemede ndikpụhọde mme owo nnam mmọ ẹkabade ẹfọn ada akamba uyụhọ ọsọk mi. Mma n̄kpep Bible inikiet ko ye Amada, andinyene ufọkurua unyam n̄kpọudia, emi edide isua 69 ke emana. N̄wan emi kpukpru ini ama esibuak kọp mmọn̄ iba ke kpukpru kọp mmọn̄eba duop. Enye ama aka iso otụk mbonurua esie ebe ke ndinyam mmọn̄eba oro ẹbuakde mmọn̄ mi nnọ mmọ ke ibio kọp. Edi ke ama ekekpep se idude ke idak ekpri ibuotikọ oro ‘Edinam Akpanikọ Osụn̄ọ ke Inemesịt’ ke ibuot 13 ke n̄wed oro Ifiọk Oro Adade Osịm Nsinsi Uwem, Amada ama etre mme ukwan̄ edinam ẹmi. Nso n̄kpọ idatesịt ke ekedi ntem ndikụt enye anade baptism esisịt ini ke oro ebede!”
Karen: “Akananam n̄kenyeneke ndiberi edem ntre ke Jehovah m̀mê ndidi se enye adade anam n̄kpọ nte edide idahaemi. Itie ufan mi ye Jehovah ọmọkọri otụn̄ọ onyụn̄ ọsọn̄ akan.”
Nso Kaban̄a Fi?
Ke ediwak isua ẹmi ẹkebede, ediwak tọsịn Mme Ntiense Jehovah ẹma ẹwọrọ ẹka ndinam utom ke esenidụt. Ndusụk ẹdu isua kiet m̀mê iba, mbon eken ẹdu ke nsinsi. Mmọ ẹda ifiọkutom mmọ, edikọri nsịm ọyọhọ idaha eke spirit, ye inyene mmọ ẹdi, ye uduak ndinam ufọn n̄kpọ Obio Ubọn̄ aka iso ke an̄wautom esenidụt. Mmọ ẹma ẹkeme ndin̄wam ke mme ebiet ẹmi mme asuanetop Obio Ubọn̄ n̄kann̄kụk mîkemeke ndinam utom ke ntak unana utom idịbi udia. Ediwak owo ẹmedep moto oro okopde odudu ndida nnam utom ke efakutom emi mîkpedịghe mmemmem ndisịm. Ke ẹmekde uwem akwa obio, mbon eken ẹma ẹkabade ẹdi n̄kpọutom ke ndinam ikpọ esop ẹmi ibat ibat mbiowo ẹdude ẹnyene iwụk. Edi kpukpru mmọ, isioho owo ifep, ẹsọn̄ọ ẹtịn̄ nte ke mmimọ ima ibọ ata ediwak edidiọn̄ eke spirit ikan nte mmimọ ikọnọde.
Nte afo emekeme ndibuana ke ifet edinam utom ke an̄wautom esenidụt? Edieke mme idaha fo ẹyakde, ntak mûdụn̄ọkede use m̀mê emekeme ndinam utọ uwọrọ idụn̄ oro? Akpa ye akpan usio-ukot ekpedi ndiwet ọfis n̄kọk itieutom N̄ka ke idụt emi afo ekerede ndika n̄kanam utom. Akpan ntọt emi afo ọbọde ayan̄wam fi ndibiere ifet emi afo enyenede ndikụt unen. Ke adianade do, ẹkeme ndikụt ediwak nti ekikere ke ibuotikọ oro “Daha ke Isọn̄ Emana Fo ye Orụk Fo,” ke nsiondi Enyọn̄ Ukpeme eke August 15, 1988. Ye eti ndutịm ọkọrọ ye edidiọn̄ Jehovah, eyedi afo n̄ko emekeme ndinyene idatesịt ndinam utom ke an̄wautom esenidụt.
[Ndise ke page 24]
TOM YE LINDA KE MFAFAHA USỤN̄, ẸKADE OBIO MME SHUAR EKE INDIA
[Ndise ke page 25]
EDIWAK OWO ẸNAM UTOM KE QUITO, IBUOT OBIO ECUADOR
[Ndise ke page 25]
MAKIKO ỌKWỌRỌDE IKỌ KE OBOT ANDES
[Ndise ke page 26]
UBON HILBIG ANAM UTOM KE ECUADOR KE ISUA ITION ẸMI ẸBEDE