Ntak Emi Ẹkopde Ndịk Ẹban̄a Ediyarade?
“KE EDIWAK iduọk isua, mme Christian ẹmi ẹsọn̄ọde ẹyịre ke akpan ukpepn̄kpọ ẹmetịn̄ ntịn̄nnịm ikọ nte ke ibịghike [ndusụk] orụk n̄wụre oyodu ke n̄kaowo,” ntem ke Damian Thompson, ewetn̄wed ido ukpono, etịn̄ ke magazine Time. “Idahaemi, akpa mmọ idem ndikụt nte ke ikụreke ke mme owo ndida mme udịm udịm n̄kpọntịbe ẹmi ke akpan n̄kpọ, edi mmọ ẹmi ẹsuande mbụk emi ẹdi kpa mme owo ẹmi ẹkesidade mbụk ẹmi ẹnam n̄kpọ imam: mme etịm-ndutịm kọmputa, ikpọ mme anam-mbubehe ye mbon mbre ukara.” Enye ọdọhọ ete ke ndịk kọmputa ndikpu ke ofụri ererimbot ke isua 2000 “amanam ata ata mbon ererimbot ẹkabade ẹdi abian̄a abian̄a mme enịm ọ-tọsịn isua ke akpanikọ” ẹmi ẹkopde ndịk ẹban̄a mme utọ afanikọn̄ nte “n̄kpen̄enyen̄ ndimụm ofụri owo, ukara ndiwụre, ntịme ke ntak unana udia, mme ubomofụm ndiduọ ntọ mme n̄kokon̄ ufọkenyọn̄.”
Se inamde uwak owo ẹtetịm ẹkop editịmede esịt edi mme ntịme ntịme edinam nsio nsio n̄kpri otu ido ukpono, ẹwakde ndikot “mbiet ediyarade.” Ke January 1999, ke ibuotikọ ẹkotde “Jerusalem ye Mfiori Ediyarade,” n̄wedmbụk n̄kpọntịbe usem French oro Le Figaro ọkọdọhọ ete: “Itieutom unọ ukpeme [eke Israel] ọnọ ekikere ete ke ibat ‘mme enịm ọ-tọsịn isua ke akpanikọ’ ẹmi ẹdude ke Obot Olive m̀mê ẹdude ẹkpere do oro ẹbetde parousia m̀mê ediyarade ẹbe owo ikie.”
San̄asan̄a mbụk aban̄ade “Mme N̄ka Nsobo” odu ke 1998 Britannica Book of the Year. Ke adianade ye mme n̄ka efen, enye etịn̄ aban̄a mme n̄ka uwotidem, utọ nte Heaven’s Gate (Inuaotop Heaven), People’s Temple (Temple Mme Owo), ye Order of the Solar Temple (N̄ka Temple Utịn), ye Aum Shinrikyo (Akakan Akpanikọ), emi akasuande idiọk ofụm n̄kpa ke usụn̄ idakisọn̄ ke Tokyo ke 1995, owotde owo 12 onyụn̄ ọnọde ediwak tọsịn owo unan. Ke adade mbụk emi ekeberi, Martin E. Marty, prọfesọ ido ukpono ke Ufọkn̄wed Ntaifiọk Chicago, ekewet ete: “Isua ndikabade nsịm 2000 ayakama nduaidem—ndien ekpere ndidi oyosion̄o kpukpru orụk ntịn̄nnịm ikọ ye n̄ka edi. Ndusụk ẹkeme ndikabade ndi n̄kpọndịk. Enye ididịghe ini ndinam n̄kpọ mmen̄e mmen̄e.”
Mbụk Aban̄ade Ndịk Ediyarade
Ediyarade edi enyịn̄ akpatre n̄wed ke Bible, emi ẹkewetde ke utịt utịt akpa isua ikie E.N. Sia n̄wed emi ọdọn̄ọde uwak ntịn̄nnịm ikọ ye akpakịp ndamban̄a usem, ẹkedida nsan̄a ikọenyịn̄ oro “mbiet ediyarade” ẹtịn̄ ẹban̄a orụk uwetn̄kpọ oro okodude anyan ini mbemiso ẹketọn̄ọde ndiwet n̄wed Ediyarade eke Bible. Ndamban̄a n̄kpọ oro etiede n̄ke n̄ke oro odude ke n̄wed emi aban̄a se iketịbede ke edem ko ke Persia eset ye idem mbemiso ini oro. Ntem, The Jewish Encyclopedia etịn̄ aban̄a “in̄wan̄în̄wan̄ mbiet n̄kpọ mbon Babylon oro odude ke ekese ke otu mbụk n̄ke oro ẹdude ke n̄wed [ediyarade mme Jew] emi.”
Mme n̄wed ediyarade eke mme Jew ẹma ẹdu barasuene toto ke ntọn̄ọ ọyọhọ isua ikie iba M.E.N. tutu esịm utịt ọyọhọ isua ikie iba E.N. Ke anamde an̄wan̄a ntak mme n̄wed ẹmi ẹkedude, eyen ukpepn̄kpọ Bible kiet ekewet ete: “Mme Jew ẹkebahade ofụri ini ẹsịn ke emana iba. Ẹma ẹnyene emana odude ke emi, emi ọdiọkde ofụri ofụri . . . Mme Jew, ke ntre, ẹketie ẹbet utịt mme n̄kpọ nte mmọ ẹdide. Ẹma ẹnyene emana emi edidide emi ekenyenede ndifọn ofụri ofụri, eyo mfọnọn̄kpọ eke Abasi emi emem, uforo ye edinen ido ẹdidude . . . Emana emi odude ke emi edisan̄a didie akabade edi emana emi edidide? Mme Jew ẹkenịm ẹte ke owo ikemeke ndida ukpụhọde emi ndi ndien, ke ntre, ẹkedori enyịn Abasi ndisịbe ndụk ke ata ata usụn̄. . . . Ẹkekot usen edidi Abasi Usen Ọbọn̄ ndien enye ekenyene ndidi enyene-ndịk ini oyomonsia ye nsobo ye ubiereikpe emi edisiode obufa emana edi. Kpukpru n̄wed mbiet ediyarade ẹneme n̄kpọ ẹban̄a mme n̄kpọntịbe ẹmi.”
Nte Enen Ndikop Ndịk Mban̄a Ediyarade?
N̄wed Ediyarade eke Bible etịn̄ aban̄a “ekọn̄ akwa usen Abasi, Andikara kpukpru n̄kpọ,” m̀mê Armageddon, emi ẹdisobode mme idiọkowo, ndien ekem ikpehe tọsịn isua ọtọn̄ọ emi ẹdisịnde Satan ke editụn̄ọ ukpe Christ edinyụn̄ ebierede ikpe ọnọ ubonowo. (Ediyarade 16:14, 16; 20:1-4) Ke Ntọn̄ọ Ntọn̄ọ Eyo Ntatenyịn, mme ntịn̄nnịm ikọ ẹmi ikan̄wan̄ake ndusụk owo ke ntak emi “Edisana” Augustine (354-430 E.N.) owo Catholic ọkọdọhọde ete ke Tọsịn Isua ọkọtọn̄ọ ke emana Christ ndien ekem Akpatre Ubiereikpe etiene. Etie nte Augustine iketịmke ikere iban̄a ufan̄ ini oro okodude, edi nte isua 1000 akasan̄ade ekpere, ndịk ama etetịm odu. Mme ewetmbụk eset ẹnyene nsio nsio ekikere ẹban̄a udomo ndịk ediyarade emi okodude ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ eyo ntatenyịn. Inamke n̄kpọ m̀mê ndịk akatara adan̄a didie, ke akpanikọ enye ikenenke.
Ukem ntre mfịn, mbon ido ukpono ye mbon ererimbot ẹkop ndịk nte ke isua 2000 m̀mê 2001 ayada enyene-ndịk ediyarade edi. Edi nte enen ndikop ndịk mban̄a emi? Ndien nte etop oro odude ke n̄wed Ediyarade eke Bible edi n̄kpọ emi ẹkpekopde ndịk ẹban̄a m̀mê, ke edide isio ye oro, edi n̄kpọ oro nnyịn ikpodoride enyịn iban̄a? Mbọk kot ka iso.
[Ndise ke page 4]
Ndịk ẹkekopde ẹban̄a Ediyarade ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ eyo ntatenyịn ikenenke
[Ebiet Ẹdade N̄kpọ Ẹto]
© Cliché Bibliothèque Nationale de France, Paris
[Ebiet Ẹdade Ndise Ẹto ke page 3]
Maya/Sipa Press