IBUOTIKỌ UKPEPN̄KPỌ 6
Se Bible Ekpepde Nnyịn Aban̄a Andinyene Enye
“Da n̄wed wet kpukpru ikọ oro ndidọhọde fi.”—JER. 30:2.
ỌYỌHỌ IKWỌ 96 Bible Edi Akakan N̄wed
SE IDIKPEPDEa
1. Nso inam enem fi nte enyenede Bible?
IMỌKỌM Jehovah Abasi nte enye anamde inyene Bible! Enye ada Bible ọnọ nnyịn item ọniọn̄ emi an̄wamde nnyịn idiọn̄ọ se ikpanamde ini inyenede mfịna, onyụn̄ anam idiọn̄ọ nti n̄kpọ emi idoride enyịn ndinyene ke iso. Se ikande oro edi ke Jehovah ada Bible anam idiọn̄ọ ediwak nti edu esie. Ima ikere nti edu oro, esinem nnyịn onyụn̄ ọdọn̄ nnyịn ndinen̄ede n̄kpere enye.—Ps. 25:14.
2. Tịn̄ mme usụn̄ emi Jehovah ayararede idem owụt mme owo.
2 Jehovah oyom mme owo ẹdiọn̄ọ imọ. Ke eset, enye ekesida ndap ye n̄kukụt ayarade idem owụt mme owo. Ndusụk ini, enye ama esikam ada mme angel anam ntre. (Num. 12:6; Utom 10:3, 4) Edi ikpakanam didie ikpep n̄kpọ iban̄a ndap, n̄kukụt, m̀mê etop emi enye akadade mme angel otobo mme owo ekpedi owo ikewetke mmọ inịm? Oro akanam Jehovah ọdọhọ ẹwet se enye oyomde idiọn̄ọ ẹdọn̄ ke “n̄wed.” (Jer. 30:2) Sia ‘usụn̄ Ata Abasi ọfọnde ama,’ imenịm ke usụn̄ emi enye adade etịn̄ ikọ ọnọ nnyịn mi enen̄ede ọfọn, ke oyonyụn̄ an̄wam nnyịn.—Ps. 18:30.
3. Nso ke Jehovah akanam man okụt ete ke Bible odu esịm mfịn? (Isaiah 40:8)
3 Kot Isaiah 40:8. Ikọ Abasi eteme nti ikọt Abasi emi ẹdide irenowo ye iban nnennen se mmọ ẹkpenamde ke ediwak tọsịn isua idahaemi. Anam didie edi ntre? Ke ata eset eset oro, ẹkewet Ikọ Abasi ke mme n̄kpọ emi ẹkemede ndisọp mbiara, ndien mmọ ndomo kiet ntem ikọbọhọke isịm eyo nnyịn. Edi Jehovah ama okụt ete ke ẹkọpi ndisana Ikọ imọ oro ẹnịm. Kpa ye emi mbon emi ẹkekọpide Ikọ Abasi mîkọfọnke ima, mmọ ẹketetịn̄ enyịn ẹnam utom oro. Kop se ataifiọk kiet emi esinamde ndụn̄ọde aban̄a Bible eketịn̄de aban̄a N̄wed Abasi Usem Hebrew. Enye ọkọdọhọ: ‘Idụhe n̄wed eset efen emi ẹkekọpide ata nnennen ntre.’ Ntre, kpa ye emi anyan ini ama ekebe, ẹkewetde Ikọ Abasi ke se ikemede ndisọp mbiara, mbon emi ẹkekọpide enye mîkonyụn̄ ifọnke ima, imenịm ke se ikotde ke Bible mfịn edi se Jehovah emi edide Andinyene Bible ọkọdọhọde ẹwet ẹnịm.
4. Nso ke idineme ke ibuotikọ emi?
4 “Kpukpru nti enọ ye kpukpru enọ eke ẹfọnde ẹma” ẹto Jehovah. (Jas. 1:17) Akakan enọ kiet emi enye ọnọde nnyịn edi Bible. Owo ọkpọnọ nnyịn n̄kpọ, esiwụt ke owo oro enen̄ede ọdiọn̄ọ nnyịn, onyụn̄ ọdiọn̄ọ se inanade nnyịn. Ukem oro ke edi ye Andikọnọ nnyịn Bible. Ima ida ini ikot Bible, iyọdiọn̄ọ ediwak n̄kpọ iban̄a Jehovah. Iyokụt ke enye enen̄ede ọdiọn̄ọ nnyịn, onyụn̄ ọdiọn̄ọ se inanade nnyịn. Ke ibuotikọ emi, imọn̄ ineme n̄kpọ ita emi Bible ekemede ndikpep nnyịn mban̄a Jehovah. Mmọ ẹdi: ọniọn̄ esie, nte enye esibierede n̄kpọ, ye nte enye amade nnyịn. Ẹyak ibem iso ineme nte Bible owụtde ke Abasi enyene ọniọn̄.
BIBLE OWỤT KE ABASI ENYENE ỌNIỌN̄
5. Nso idi usụn̄ kiet emi Bible owụtde ke Abasi enyene ọniọn̄?
5 Jehovah ọdiọn̄ọ ke imoyom item ọniọn̄ emi imọ isinọde. Item oro ẹdọdọn̄ọ ẹyọhọ Bible emi enye ọkọnọde nnyịn. Item Bible an̄wam mme owo etieti, Bible onyụn̄ okpụhọde mme owo. Ini Moses ekewetde mme n̄wed emi ẹdude ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ Bible, enye ama ọdọhọ nditọ Israel emi ẹkedide ikọt Abasi ete: “Enye [idịghe] ikọ eke mînyeneke ufọn inọ mbufo, edi ọwọrọ uwem mbufo.” (Deut. 32:47) Mbon emi ẹkenamde se Ikọ Abasi etịn̄de ẹma ẹkop inem uwem, se mmọ ẹkenamde ama onyụn̄ enyene ibuot. (Ps. 1:2, 3) Kpa ye emi ẹkewetde Ikọ Abasi ata ediwak isua ko ke edem, enye osụk ekekeme ndinam uwem mme owo ọfọn akan se ekedide. Ke uwụtn̄kpọ, akpaka jw.org okokot ibuotikọ emi “Bible Okpụhọde Mme Owo,” oyokụt n̄kpọ nte mbụk 50 emi ẹwụtde ke Bible ke osụk ananam ọkpọsọn̄ ‘utom ke idem mbon emi ẹnịmde enye ke akpanikọ’ mfịn.—1 Thess. 2:13.
6. Ntak emi ikemede ndidọhọ ke idụhe n̄wed ndomokiet emi ebietde Bible?
6 Idụhe n̄wed eke ebietde Bible. Ntak idọhọde ntre? Jehovah Abasi emi enyenede n̄wed oro edi Ọkpọsọn̄ Abasi, enye ododu ke nsinsi, ọniọn̄ esie onyụn̄ edi anana-mbiet. Ke ẹsụk ẹkokot ediwak n̄wed kpa ye emi mme andikewet mmọ ẹma ẹkekpan̄a. Ndusụk item ke mme n̄wed oro isinyeneke ufọn aba nte ini akade. Edi mme item ọniọn̄ ke Bible ẹdi n̄kpọ nsinsi; mmọ ẹn̄wam mme owo ke nsio nsio emana. Nte isụk ikotde edisana n̄wed oro inyụn̄ itiede ikere se ikotde, Andinyene n̄wed oro esida okopodudu edisana spirit esie an̄wam nnyịn ikụt nte ikemede ndinam mme item n̄wed oro. (Ps. 119:27; Mal. 3:16; Heb. 4:12) Andinyene Bible edi odu-uwem Abasi, onyụn̄ ọdọn̄ enye ndin̄wam fi. Akpana ọdọn̄ nnyịn ndisikot Bible ke ntak oro!
Didie ke Bible akanam ikọt Jehovah ke eset ẹdiana kiet? Didie ke onyụn̄ anam mmọ ẹdiana kiet mfịn? (Se ikpehe 7-8)
7. Didie ke Bible akanam ikọt Abasi ẹdiana kiet ke eset?
7 Akpan usụn̄ en̄wen emi Bible owụtde ke Abasi enyene ọniọn̄ edi nte Bible an̄wamde ikọt Abasi ẹdiana kiet. Ini nditọ Israel ẹkedụkde Isọn̄ Un̄wọn̄ọ, ndusụk ẹkedụn̄ ke edere edere, ndusụk ke usụk usụk, ndusụk ke usiahautịn, ndusụk ke usoputịn. Ndusụk ẹkesikọ iyak, ndusụk ẹbọk ufene, ndusụk ẹtọ in̄wan̄. Mme n̄kpọ oro ẹkpekekeme ndinam mbon emi ẹdụn̄de ke n̄kan̄ kiet ẹfre mbon emi ẹdụn̄de ke n̄kan̄ en̄wen. Edi Jehovah ama enyene nsio nsio ini emi enye ọkọdọhọde mmọ ẹsisop idem ẹkop nte ẹkotde Ikọ imọ ẹnyụn̄ ẹnamde an̄wan̄a. (Deut. 31:10-13; Neh. 8:2, 8, 18) Kere ise nte ekpeketiede eyen Israel emi akanamde item oro ke idem ini enye esịmde Jerusalem okokụt ediwak mbon emi ẹtienede enye ẹkpono Jehovah nte ẹtode kpukpru itụn̄ ye inụk ke idụt oro ẹdi Jerusalem! Nte Jehovah akasan̄ade anam ikọt esie ẹdiana kiet edi oro. Ke ẹma ẹkesiak esop Christian nte ini akakade, irenowo ye iban ke esop ẹkesem nsio nsio usem. Ndusụk ẹkedi imọ, ndusụk ubuene, ndusụk mme ọwọrọiso owo, ndusụk ikpîkpu owo ke obio. Edi kpukpru mmọ ẹma ẹdiana kiet ẹtuak ibuot ẹnọ ata Abasi sia mmọ ẹma ẹma Ikọ Abasi. Se ikanamde Ikọ Abasi an̄wan̄a mbon emi ẹkedụkde esop ekedi nte nditọete ẹken̄wamde mmọ, ye nte mmọ ẹkesisopde idem ye nditọete oro.—Utom 2:42; 8:30, 31.
8. Didie ke Bible anam ikọt Jehovah ẹdiana kiet mfịn?
8 Abasi nnyịn enyene ọniọn̄, enye ke osụk adada Bible ekpep ikọt esie n̄kpọ onyụn̄ anam mmọ ẹdiana kiet. Bible ke ida ikpep kpukpru se idiọn̄ọde iban̄a Jehovah. Isidụk mbono esop ye ikpọ ye n̄kpri mbono nnyịn man ikop nte ẹkotde Ikọ Abasi, ẹnemede enye, ẹnyụn̄ ẹnamde enye an̄wan̄a. Bible edi akpan n̄kpọ kiet emi Jehovah adade anam mbon emi ẹtuakde ibuot ẹnọ enye “ẹnam n̄kpọ esie ke esịt kiet.”—Zeph. 3:9.
9. Ewe edu ke ikpenyene man etop Bible an̄wan̄a nnyịn? (Luke 10:21)
9 Se n̄kpọ efen emi owụtde ke Jehovah enyene ọniọn̄. Jehovah ama anam ẹwet ediwak n̄kpọ ke Bible ke usụn̄ emi edin̄wan̄ade mbon emi ẹdisụhọrede idem ikot enye. (Kot Luke 10:21.) Mme owo ke ofụri ererimbot ẹkot Bible. Ataifiọk kiet emi esinamde ndụn̄ọde aban̄a Bible ọdọhọ ke ‘Bible ke ẹkot ẹkan n̄wed en̄wen ekededi, ke enye ke ẹnyụn̄ ẹtịn̄ enyịn ẹkot ẹkan.’ Edi mbon emi ẹsụhọrede idem kpọt ke Bible esin̄wan̄a, mmọ kpọt ẹnyụn̄ ekeme ndinam se Bible etịn̄de.—2 Cor. 3:15, 16.
10. Tịn̄ usụn̄ en̄wen emi Bible owụtde ke Jehovah enyene ọniọn̄.
10 Enyene usụn̄ en̄wen emi Bible owụtde ke Jehovah enyene ọniọn̄. Jehovah esida Bible ekpep kpukpru ikọt esie n̄kpọ, kpa Bible ke enye esida ekpep nnyịn owo kiet kiet n̄kpọ onyụn̄ ọdọn̄ nnyịn esịt. Ima ikot Bible, kpukpru nnyịn imesikụt ke Jehovah ekere aban̄a nnyịn. (Isa. 30:21) Ama enyene mfịna, ikafan̄ ke esidi ama okụbọde Bible okot, enye etie nte ke ntak fo akanam ewet ufan̄ikọ oro? Se idude ke Bible ebehe ediwak miliọn owo, edi enye anam didie esịne n̄kpọ emi edide nnennen se afo okoyomde, onyụn̄ odụkde ye se itịbede inọ fi? N̄kukụre ntak edi ke Andinyene Bible enyene ọniọn̄ akan ke ofụri ekondo.—2 Tim. 3:16, 17.
BIBLE OWỤT KE SE ABASI ESIBIEREDE ESINEN
11. Didie ke Abasi okowụt ke imọ isinamke asari ini ẹkesụk ẹwetde Bible?
11 N̄kpọ en̄wen emi idiọn̄ọde iban̄a Jehovah edi ke enye esibiere n̄kpọ enen. (Deut. 32:4) Ndibiere n̄kpọ enen ye nditre ndinam asari ẹsiwak ndisan̄a ntre. Jehovah isinamke asari. (Utom 10:34, 35; Rome 2:11) Nte ẹkewetde Bible ke usem emi ediwak owo ẹkesemde ini ẹkewetde enye owụt ke Jehovah isinamke asari. Ẹkewet ata ediwak ke otu n̄wed 39 emi ẹdude ke akpa ikpehe Bible ke usem Hebrew emi akan̄wan̄ade ikọt Abasi ini oro. Edi ke ini mme Christian eyo mme apostle, ẹkewet n̄wakn̄kan ke otu n̄wed 27 emi ẹdude ke ọyọhọ ikpehe iba ke Bible ke usem Greek emi ediwak owo ẹkesemde ini oro. Jehovah ikọdọhọke ke ana ẹwet Ikọ imọ ke usem kiet kpọt. Mfịn, usem emi se ikperede biliọn owo itiaita emi ẹdude ke ererimbot ẹsemde awak etieti. Adan̄a ediwak owo emi ẹdinam didie idiọn̄ọ n̄kpọ iban̄a Jehovah?
12. Tịn̄ usụn̄ kiet emi Daniel 12:4 osude ke mme akpatre usen emi.
12 Jehovah ama ada prọfet Daniel ọn̄wọn̄ọ ete ke utịt ini, ke “ata ifiọk” emi odude ke Bible “oyokpon.” Oro edi, ke se idude ke Bible ayan̄wan̄a ediwak owo. (Kot Daniel 12:4.) Usụn̄ kiet emi itie Bible oro osude mfịn edi nte ẹkabarede Bible ye mme n̄wed Ikọ Abasi, ẹsiode Bible ye mme n̄wed oro, ẹnyụn̄ ẹnamde mmọ ẹsịm ediwak owo ubọk. Ke otu kpukpru n̄wed ke ererimbot, Bible ke ẹkabade ẹkan, enye onyụn̄ esịm mme owo ubọk akan. Mme kọmpeni ye mbon mbubehe ẹnam ẹkabade Bible, edi ndusụk ini, urua Bible mmọ isidịghe se ẹtade ẹtịbi. Ikọt Jehovah ẹkabade Bible ofụri mîdịghe ubak ubak ke se ibede usem 240, ndien owo ekededi ekeme ndinyene Bible oro ke mfọn. Oro anam “eti mbụk obio ubọn̄” esịm mme owo ke kpukpru idụt mbemiso utịt edide. (Matt. 24:14) Abasi nnyịn emi mîsinamke asari oyom adan̄a ediwak owo nte ẹkekeme ẹkot Ikọ imọ man ẹdiọn̄ọ imọ. Enye anam oro sia enye amade kpukpru nnyịn etieti.
BIBLE OWỤT KE ABASI AMA NNYỊN
13. Nso inam ikeme ndidọhọ ke Bible owụt ke Jehovah ama nnyịn? (John 21:25)
13 Bible anam ikụt ke ima edi akakan edu Jehovah. (1 John 4:8) Kere ise se Jehovah akayakde ẹwet ẹsịn ke Bible ye se enye mîkayakke. Sụk se idinamde nnyịn idi ufan esie, ikop inem uwem idahaemi, inyụn̄ inyene nsinsi uwem ke Jehovah akayak ẹwet ẹsịn. Sia enye amade nnyịn, enye ikayakke ẹwet ediwak n̄kpọ emi mîsan̄ake n̄kpọ ye se ikemede ndin̄wam nnyịn inam n̄kpọ inọ enye. Enye ikoyomke Bible akakak nnyịn ndikot.—Kot John 21:25.
14. Nso idi usụn̄ en̄wen emi Bible owụtde ke Abasi ama nnyịn?
14 Usụn̄ en̄wen emi Jehovah owụtde ke imama nnyịn edi ke enye ikayakke ẹwet Bible yak etie nte idi nditọwọn̄ emi ẹsitemede-teme kpukpru se ẹkpenamde. Idịghe ‘nam emi, kûnam oko’ kpọt ọyọhọ Bible, inyụn̄ idịghe kpukpru n̄kpọ ke uwem nnyịn ke ẹnọ ibet. Jehovah akam ada mbụk mme owo, ndinem prọfesi, ye nti item ke Bible anam ikere n̄kpọ inyụn̄ ibiere se ikpanamde. Mme usụn̄ emi ke Ikọ Abasi anam ima Jehovah inyụn̄ ikop uyo inọ enye ke ofụri esịt.
Ntak emi ikpesitiede ikere nte Jehovah akanamde n̄kpọ ye ikọt esie ke eset? (Se ikpehe 15)
15. (a) Didie ke Jehovah owụt ke imọ imekere iban̄a mbon emi ẹkotde Ikọ imọ? (b) Ke ndise oro, mbụk mmanie ke Bible ke ekpri eyenan̄wan oro, brọda oro, ye akamba sista oro ẹkere ẹban̄a? (Gen. 39:1, 10-12; 2 Ndi. 5:1-3; Luke 2:25-38)
15 Bible anam ikụt ke Jehovah enen̄ede ekere aban̄a nnyịn. Didie? Mbụk emi aban̄ade nte mme owo nte nnyịn ẹkesikerede n̄kpọ, ẹkesitịn̄de ikọ, ẹnyụn̄ ẹnamde n̄kpọ ẹyọhọ Bible. An̄wan̄a nnyịn nte ekesitiede mbon eyo Bible oro ke idem sia mmọ ẹkedi mbon emi “n̄kpọ esitụkde nte nnyịn.” (Jas. 5:17) N̄kpọ efen edi ke ima ikere nte Jehovah akanamde n̄kpọ ye mme owo nte nnyịn, imesinen̄ede ikụt ke “Jehovah enen̄ede enyene esịt ima onyụn̄ atua owo mbọm.”—Jas. 5:11.
16. Nso ke mbụk mme owo ke Bible emi ẹkeduede Jehovah ekpep nnyịn aban̄a Jehovah? (Isaiah 55:7)
16 Bible owụt usụn̄ en̄wen emi Jehovah amade nnyịn. N̄wed Abasi anam ikụt ke Abasi nnyịn iditopke nnyịn iduọk ima inam ndudue. Nditọ Israel ẹma ẹsidue Jehovah ediwak ini; edi ke ini mmọ ẹnen̄erede ẹkabade esịt, Abasi ama esifen mmọ. (Kot Isaiah 55:7.) Mme Christian eyo mme apostle ẹma ẹdiọn̄ọ ke Jehovah ama mmimọ etieti. Ete kiet ke eyo mmọ oro ama anam akwa idiọkn̄kpọ, ekem akabade esịt. Abasi ama anam apostle Paul ọdọhọ nditọete yak mmọ ‘ẹfen ẹnọ enye ẹnyụn̄ ẹdọn̄ enye esịt.’ (2 Cor. 2:6, 7; 1 Cor. 5:1-5) Enem nnyịn esịt ndidiọn̄ọ ke Jehovah isitopke ikọt esie iduọk ke ntak emi mmọ ẹkeduede enye! Utu ke oro, enye esin̄wam mmọ, enen̄ede mmọ, onyụn̄ afiak emen mmọ adian idem. Se enye ọn̄wọn̄ọde ndinam nnọ mme anamidiọk emi ẹkabarede esịt mfịn edi oro.—Jas. 4:8-10.
KÛDA IKỌ ABASI UBRE MBRE SIA EDI ‘ETI ENỌ’
17. Nso inam Bible edi enọ emi mînyeneke mbiet?
17 Jehovah ọnọ nnyịn eti enọ. Ikọ esie edi enọ oro. Nso inam enọ oro okûnyene mbiet? Imekpekpep ke Bible anam ikụt ke Jehovah enyene ọniọn̄, ke se enye esibierede enen, ke enye onyụn̄ ama nnyịn. N̄wed emi owụt ke Jehovah oyom idiọn̄ọ imọ. Enye oyom idi ufan esie.
18. Didie ke ikpowụt ke nnyịn idaha Bible emi Jehovah ọnọde nnyịn ibre mbre?
18 Ikọ Abasi edi ‘eti enọ.’ Nnyịn iyomke ndida enye mbre mbre. (Jas. 1:17) Ntre ana ika iso iwụt ke imama enye. Nte idinamde oro edi ndibọn̄ akam n̄kot ndisana ikọ emi ẹdọn̄ọde do nnyụn̄ ntie n̄kere mmọ. Ima inam ntre, Jehovah emi edide Andinyene Bible ọyọdiọn̄ nnyịn, ‘iyonyụn̄ ikụt ifiọk Abasi.’—N̄ke 2:5.
ỌYỌHỌ IKWỌ 98 Abasi Ọkọnọ Spirit Esie Ẹda Ẹwet Bible
a Bible an̄wam nnyịn ikpere Jehovah. Nso ke edisana n̄wed oro ekeme ndikpep nnyịn mban̄a ọniọn̄ Abasi, nte Abasi esibierede n̄kpọ, ye nte enye amade nnyịn? Se idikpepde ekeme ndinam inen̄ede ima Ikọ Abasi inyụn̄ ikụt ke Bible edi enọ emi Ete nnyịn emi odude ke heaven ọnọde nnyịn.