Mme N̄wed Emi Ẹsiakde ke N̄wed Mbono Esop Uwem ye Utom Nnyịn

JUNE 1-7

MME AKPAN N̄KPỌ KE IKỌ ABASI | GENESIS 44-45

“Joseph Efen Ọnọ Nditọete Esie”

it-2-E 813

Ndiwak Ọfọn̄

Mme Jew ye mbon Edem Usiahautịn eken ẹma ẹsiwak ọfọn̄idem mmọ, akpan akpan ke ini ẹkopde ke owo ke ubon mmọ akpa. Ediwak ini mmọ ẹkesiwak iso ọfọn̄ mmọ esisịt man owo ekeme ndida n̄kụt esịt mmọ, edi iwakke ọfọn̄ oro ofụri ofụri.

Reuben akpan Jacob edi akpa owo emi Bible ọdọhọde ke ama awak ọfọn̄idem esie. Enye akanam emi ke ini ọnyọn̄de edikụt ke Joseph idụhe ke obube mmọn̄ oro ẹketopde enye ẹsịn. Enye ama awak ọfọn̄idem esie onyụn̄ ọdọhọ ete: “Eyen oro omosop! Ndidụk m̀mọ̀n̄?” Sia edide enye ekedi akpan, enye ekenyene ndise mban̄a ekpri eyenete esie. Ke ini ẹkedide ẹdidọhọ Jacob ete esie ke Joseph akpa, enye n̄ko ama awak ọfọn̄idem esie onyụn̄ esịne ọfọn̄ ntuan̄a. (Ge 37:29, 30, 34) N̄ko, ke ini ẹkedọhọde ke Benjamin eyịp cup ke Egypt, nditọete Joseph ẹma ẹwak ọfọn̄idem mmọ man ẹwụt ke imofụhọ iban̄a se itịbede oro.—Ge 44:13.

JUNE 8-14

MME AKPAN N̄KPỌ KE IKỌ ABASI | GENESIS 46-47

w87 5/1 15 ¶2

Ndinịm Uwem ke Ini Akan̄

² Ekem, isua eduek itiaba oro ẹkụre, ndien akan̄ ọtọn̄ọ kpa nte Jehovah ekebemde iso etịn̄—akan̄, ikodụhe ke Egypt ikpọn̄, edi “odu ke kpukpru mme idụt.” Ke ini mme owo emi akan̄ okomụmde ke Egypt ẹketọn̄ọde ndiseme nnọ Pharaoh nyom udia, Pharaoh ama ọdọhọ mmọ ete: “Mbufo ẹtiene Joseph; ẹnam se enye ọdọhọde mbufo.” Joseph ama anyam ibokpot ọnọ mbon Egypt tutu okụk mmọ okụre. Ndien enye ama ọbọ mme ufene mmọ ke ibokpot. Ke akpatre, mme owo oro ẹma ẹtiene Joseph, ẹte: “Dep nnyịn ye in̄wan̄ nnyịn ke udia, ndien nnyịn ye in̄wan̄ nnyịn iyedi ikọt Pharaoh.” Ntre Joseph ama edep kpukpru isọn̄ mbon Egypt ọnọ Pharaoh.—Genesis 41:53-57; 47:13-20.

it-1-E 220 ¶1

Ido ye Nte Ẹnamde N̄kpọ

Ndida ubọk n̄kịbi akpan̄kpa enyịn. Jehovah ndikọdọhọ Jacob ke “Joseph ayada ubọk esie ekịbi [enye] enyịn” (Ge 46:4), ọkọwọrọ ke Joseph edikịbi Jacob enyịn ke ini enye akpade, kpa ye oro edide akpan ekesinam emi. Ntre etie nte Jehovah akada emi owụt Jacob ke Joseph edinyene unen itie akpan.—1Ch 5:2.

nwtsty se ẹwetde ẹban̄a Ut 7:14

ibat mmọ edi ukpọn̄ ata ye efịt: Etie nte inyeneke akpan itie ke N̄wed Abasi Usem Hebrew emi Stephen okokotde oto ke ini enye ọkọdọhọde ke ibat mbonufọk Jacob emi ẹkedụkde Egypt ekedi owo “ata ye efịt.” Owo ikwe ibat emi ke ikpan̄wed usem Hebrew oro mme Masorete ẹkesion̄ode ẹwet. Ge 46:26 ọdọhọ ete: “Kpukpru ukpọn̄ emi ẹkesan̄ade ye Jacob ẹka Egypt, ke ẹsiode iban nditọiren esie ẹfep, ẹkewọn̄ọ Jacob ke n̄kpatian̄ ukot. Kpukpru mmọ ẹkedi ukpọn̄ ata ye itiokiet.” Ufan̄ikọ 27 adian do ete: “Kpukpru ukpọn̄ ufọk Jacob emi ẹkedide Egypt ẹkedi ata ye duop.” Ẹbat mme owo ke usụn̄ iba ke itien̄wed emi, akpa edi sụk nditọ emi Jacob okobonde oro ẹketienede enye ẹdụk Egypt, ọyọhọ iba edi kpukpru mbonufọk esie oro ẹkedụkde Egypt. Ex 1:5 ye De 10:22 n̄ko ẹsiak ibat mbonufọk Jacob, ẹdọhọ ke ekedi owo “ata ye duop.” Etie nte Stephen asiak ọyọhọ usụn̄ ita oro ẹbatde mbonufọk Jacob, ndien emi esịne mbon en̄wen ke ufọk Jacob, idịghe sụk mbon emi enye okobonde. Ndusụk owo ẹdọhọ ke owo “ata ye efịt” emi Stephen asiakde mi esịne nditọ ye nditọ-nditọ Manasseh ye Ephraim (nditọ Joseph) oro ẹsiakde ke Ge 46:20 ke Septuagint. Mbon en̄wen ẹdọhọ ke iban nditọ Jacob, emi Ge 46:26 mîsiakke, ẹtiene ẹsịne ke ibat oro. Ntre etie nte owo “ata ye efịt” oro ẹsiakde do ẹdi ofụri ibat mbonufọk Jacob oro ẹkedụkde Egypt. Edi ekeme ndidi Stephen akada ibat emi oto N̄wed Abasi Usem Hebrew emi okodude ke eyo esie. Ke ediwak isua, ntaifiọk emi ẹsinamde ndụn̄ọde ẹban̄a Bible ẹdọhọ ke Ge 46:27 ye Ex 1:5 ke Septuagint usem Greek ọdọhọ ke mbonufọk Jacob ẹkedi owo “ata ye efịt.” N̄ko, ke n̄kpọ nte isua 1950, ẹma ẹkụt Ikpan̄wed Inyan̄ Inụn̄ iba emi ẹwetde Ex 1:5 ke usem Hebrew, ndien kpa owo “ata ye efịt” ke ẹkewet ke ikpan̄wed oro. Ekeme ndidi Stephen akada ibat emi oto kiet ke otu ikpan̄wed eset emi. Inamke n̄kpọ m̀mê ewe ke otu emi enen, se idiọn̄ọde edi ke ibat emi Stephen akasiakde mi edi usụn̄ en̄wen emi ẹkemede ndibat ofụri mbonufọk Jacob emi ẹkedụkde Egypt.

JUNE 15-21

MME AKPAN N̄KPỌ KE IKỌ ABASI | GENESIS 48-50

“Mbon Emi Ẹma Ẹkesọn̄ Ẹkeme Ndikpep Nnyịn Ediwak N̄kpọ”

it-1-E 1246 ¶8

Jacob

Esisịt ini mbemiso Jacob akpade, enye ama ọdiọn̄ nditọ-nditọ esie, oro edi, nditọ Joseph. Enye ekebem iso asiak enyịn̄ Ephraim emi edide udọ mbemiso asiakde Manasseh akpaneka esie, sia se Abasi eketemede enye edi oro. Ekem Jacob ama ọdọhọ Joseph, emi ọkọbọde udeme inyene iba emi ẹsinọde akpan, ete: “Ami mmadian ubak isọn̄ kiet emi n̄kadade akan̄kan̄ ye utịgha mi mbọ mme Amorite nnọ fi n̄kan nditọusọ.” (Ge 48:1-22; 1Ch 5:1) Sia edide Jacob ekededep isọn̄ oro okodude ekpere Shechem oto nditọ Hamor (Ge 33:19, 20), etie nte se Jacob eketịn̄de emi ye Joseph ekedi prọfesi, ndien emi okowụt ke Jacob enyene mbuọtidem ke nditọ esie ẹyekan mbon Canaan, nte n̄kpọ eke ẹdọhọde ke enye ama adada akan̄kan̄ ye utịgha akan mmọ. Udeme inyene iba oro ẹkenọde Joseph ke isọn̄ Canaan ekedi udeme isọn̄ iba oro ẹkenọde esien Ephraim ye Manasseh.

it-2-E 206 ¶1

Mme Akpatre Usen

Prọfesi Oro Jacob Eketịn̄de Mbemiso Akpade. Ke ini Jacob ọkọdọhọde nditọ esie ete, “Ẹsop idem ọtọkiet man nsian mbufo se iditịbede ke mme akpatre usen” m̀mê “ke ini iso” (Edisana Ŋwed Abasi Ibom), enye eketịn̄ aban̄a ini emi ikọ imọ editọn̄ọde ndisu. (Ge 49:1) Ke se ibede isua 200 mbemiso Jacob eketịn̄de ikọ emi, Jehovah ama ọdọhọ ete-ete esie, Abram (Abraham), ete ke ẹyefịk nditọ esie ke isua 400. (Ge 15:13) Ntem, “mme akpatre usen” oro Jacob eketịn̄de aban̄a ekenyene nditọn̄ọ ke isua 400 oro ẹkefịkde nditọ Abraham ama ekebe. Prọfesi oro Jacob eketịn̄de mi mbemiso akpade enyene ufọn n̄ko ọnọ mme Christian emi ẹdude uwem ke mme akpatre usen.—Ga 6:16; Ro 9:6.

JUNE 22-28

MME AKPAN N̄KPỌ KE IKỌ ABASI | EXODUS 1-3

g04-E 4/8 6 ¶5

Ndi Mbụk Moses Edi Ekọn̄-N̄ke?

Edi ndi utọ n̄kpọ emi ekeme nditịbe—adiaha Pharaoh ndimen utọ eyen oro nda? Ih, ekeme nditịbe sia mbon Egypt ẹkesikpep ke ido ukpono abasi mmọ ẹte ke ana owo ọfọn ido edieke enye oyomde ndika heaven. Joyce Tyldesley emi edide ataifiọk emi esidọkde isọn̄ oyom n̄kpọeset, etịn̄ n̄kpọ aban̄a adiaha Pharaoh ndimen Moses nda nte eyen. Enye ọdọhọ ke ẹkesida iban ye irenowo ukem ukem ke Egypt. Ndien ke ibet ama ọnọ iban ye irenowo unen ukem ukem, edide ke mbubehe m̀mê n̄kpọ en̄wen ke obio. N̄ko, ke iban ẹma ẹkeme ndida owo nnyene nte eyen mmọ. N̄wed kiet emi aban̄ade nte ẹkesinamde n̄kpọ ke Egypt eset etịn̄ aban̄a mma kiet ke Egypt emi akadade ifịn esie enyene nte nditọ. Bible ọdọhọ ke adiaha Pharaoh ama ekpe ata eka Moses ete ese aban̄a Moses. N̄wed emi ẹkotde The Anchor Bible Dictionary ọdọhọ ke se ẹkesinamde edi oro ke Mesopotamia ke ini owo emende eyen ada nte eyen esie.

JUNE 29–JULY 5

MME AKPAN N̄KPỌ KE IKỌ ABASI | EXODUS 4-5

“Ami Nyeteme Fi Se Afo Editịn̄de”

it-2-E 12 ¶5

Jehovah

Ntem, ‘ndifiọk’ iwọrọke sụk owo ndidiọn̄ọ ke n̄kpọ m̀mê owo odu. Nabal emi ekedide ndisịme ama ọdiọn̄ọ enyịn̄ David, edi osụk afiak obụp ete: “David edi anie?” Ikọ esie ọkọwọrọ ke imọ idaha David ke n̄kpọ. (1Sa 25:9-11; men 2Sa 8:13 domo.) Kpasụk ntre, Pharaoh ọkọdọhọ Moses ete: “Jehovah edi anie, eke n̄kpokopde uyo esie nnyụn̄ nyak Israel ẹnyọn̄ọ? Mfiọkke Jehovah ndomo esisịt, akan oro, ndiyakke Israel ẹnyọn̄ọ.” (Ex 5:1, 2) Ikọ Pharaoh ọkọwọrọ ke imọ idiọn̄ọke Jehovah nte ata Abasi, ye nte ke Jehovah inyeneke odudu nditeme edidem Egypt se enye akpanamde. Enye ikonyụn̄ idiọn̄ọke ke Jehovah enyene odudu ndinam uduak Esie emi Moses ye Aaron ẹketịn̄de. Edi idahaemi, Pharaoh ye kpukpru nditọ Egypt, ye nditọ Israel, ẹyenen̄ede ẹdiọn̄ọ Owo emi ekerede Jehovah. Nte Jehovah eketịn̄de ọnọ Moses, mme owo ẹdidiọn̄ọ emi ke ini Abasi anamde se enye akaduakde aban̄a nditọ Israel, anyan̄ade mmọ, onyụn̄ ọnọde mmọ Isọn̄ Un̄wọn̄ọ, man osu se enye ọkọn̄wọn̄ọde ọnọ mme ete-ete mmọ. Edinyụn̄ idi nte Abasi ọkọdọhọde ete: “Mbufo ẹyefiọk ẹte ke ami ndi Jehovah Abasi mbufo.”—Ex 6:4-8.