Mme N̄wed Emi Ẹsiakde ke N̄wed Mbono Esop Uwem ye Utom Nnyịn
MAY 4-10
it-1-E 678
Edom
(Eʹdom) [Ndatndat], Mbon Edom.
Enyịn̄ en̄wen oro ẹkesiode Esau (amanamba eyeneka Jacob) ekedi Edom. (Ge 36:1) Ẹkesio enye enyịn̄ oro ke ntak emi enye akanyamde itie akpan esie ọbọ ndatndat udia. (Ge 25:30-34) Ke ini Esau akamanade, idem esie ama eyịbe, oro edi, eketie ndatndat ndatndat. (Ge 25:25) N̄ko ntan isọn̄ ye itiat emi ẹkedude ke n̄kan̄ emi Esau ye nditọ esie ẹkedụn̄de ẹkedi ndatndat ndatndat.
it-1-E 561-562
Ndise Mban̄a Owo M̀mê N̄kpọ
Edieke owo ekenyịmede ndikpeme erọn̄ m̀mê ufene ekededi nnọ owo, enye ama enyịme ndise mban̄a ufene oro nnyụn̄ n̄kụt ete ke n̄kpọ inamke ufene oro. Enye ama esidọhọ andinyene ke imọ iyọnọ ufene oro udia inyụn̄ ikụt ite ke owo iyịpke mmọ. Enye ama enyịme ke edieke n̄kpọ anamde ufene oro, ke iyọnọ andinyene usiene. Edi oro ikọwọrọke ke ana enye ọnọ usiene ini ekededi oro n̄kpọ anamde ufene oro enye ekpemede. Ibet ọkọdọhọ ke owo emi ekpemede ufene inyeneke ndinọ usiene edieke n̄kpọ emi enye mîkemeke ndinyan̄a etịbede, utọ nte idiọk unam ndiwot ufene oro. Edi mbemiso ẹdọhọde enye okûnọ usiene, enye ekenyene ndiwụt andinyene ufene n̄kpọ emi owụtde se iketịbede inọ ufene oro, ke uwụtn̄kpọ, okpo unam oro ẹketade ẹsụhọ. Ekesidi andinyene ama etịm odụn̄ọde n̄kpọ oro ama, enye ọdọhọ ke owo emi ekpemede ufene esie iduehe.
Ibet oro ẹkenọde ẹban̄a ndikpeme ufene ama esinyụn̄ anam ẹdiọn̄ọ se ẹkpenamde ke ini ẹnọde owo n̄kpọ akama. Ibet emi ama esin̄wam n̄ko ke ubon. Ke uwụtn̄kpọ, akpan ekenyene ndise mban̄a n̄kpri nditọeka ye nditọete esie. Ntak edi oro Reuben emi ekedide akpan Jacob mîkenyịmeke ẹwot Joseph, nte ikụtde ke Genesis 37:18-30. Ke ini nditọete esie ẹkedọhọde yak ẹwot Joseph, Reuben ama ọdọhọ ete: “‘Ẹyak nnyịn ikûsịbe ukpọn̄ esie ifep.’ . . . ‘Ẹkûduọk iyịp esie . . . ẹkûnyụn̄ ẹnam enye idiọk.’ Enye akaduak ndinyan̄a enye nsio mmọ ke ubọk man ada enye ọsọk ete esie.” Ndien ke ini Reuben mîkekwe Joseph ke obube oro ẹkesịnde enye, esịt ama etịmede enye tutu “enye awak ọfọn̄idem esie” onyụn̄ ofiori ete: “Eyen oro omosop! Ndidụk m̀mọ̀n̄?” Enye ama ọdiọn̄ọ ke ẹkeme ndiduọhọ imọ ke ntak emi owo mîkekwe Joseph. Nditọete esie ẹma ẹsọsọp ẹyom n̄kpọ ẹnam man etie nte idiọk unam okowot Joseph. Mmọ ẹma ẹnyịni ọfọn̄ Joseph ke iyịp ebot ẹmen ẹkewụt ete mmọ. Ete mmọ, emi okonyụn̄ edide ebiereikpe ke ubon mmọ, ikọduọhọke Reuben sia iyịp oro enye okokụtde ke ọfọn̄ Joseph ama anam enye ekere ke idiọk unam okowot Joseph.—Ge 37:31-33.
MAY 11-17
it-2-E 555
Onan
(Oʹnan) [ẹda ẹto ikọ emi ọwọrọde “odudu ubon eyen; ọkpọsọn̄ odudu”].
Ọyọhọ eyen Judah iba, emi eyen Shua owo Canaan akamande ọnọ enye. (Ge 38:2-4; 1Ch 2:3) Ke Jehovah ama okowot Er akpaneka Onan ke ntak idiọkn̄kpọ esie, Judah ama ọdọhọ Onan emen Tamar n̄wan Er ọdọ sia Er mîkenyeneke eyen. Onan ama ọfiọk ke edieke eyeneren amanade, ke enye idikereke enyịn̄ idian imọ. N̄ko, ke eyen oro edinyene udeme akpan sia enye edida itie Er ete esie emi ekedide akpan. Edi edieke eyen mîmanake, Onan edida itie akpan. Ntre, ke ini Onan ekenyenede ebuana ye Tamar, enye ama “ọduọk nsene ke isọn̄” utu ke ndidọn̄ Tamar ke idem. Se Onan akanamde emi ikedịghe ndifiọn̄ọ ndido idan̄ esie n̄kop uyụhọ sia Bible ọdọhọ ke enye ọkọduọk nsene esie ke isọn̄ “ke ini enye enyenede ebuana ye n̄wan eyeneka esie.” Ọwọrọ enye okokokoi ọduọk nsene esie ke isọn̄ utu ke ndiyak odụk Tamar idem. Jehovah ama owot Onan ke ntak emi enye ọkọsọn̄de ibuot ye ete esie, ọkọdiọkde itọn̄, mîkonyụn̄ imaha ndidọ n̄wan eyeneka esie nte Abasi okoyomde ẹnam ini oro. Idịghe ndifiọn̄ọ ndido idan̄ esie akanam Abasi owot enye. Enye n̄ko ama akpa inyeneke eyen.—Ge 38:6-10; 46:12; Nu 26:19.
MAY 25-31
it-2-E 108 ¶4
Joseph
Se iketịbede oro ama anam nditọete Joseph ẹkere ke Abasi amia mmimọ ufen ke ntak emi mmimọ ikanyamde eyenete mmimọ nte ofụn ediwak isua ke edem. Mmọ ẹma ẹda ke iso Joseph ẹneme idiọkn̄kpọ emi mmọ ẹkenamde, idiọn̄ọke ke Joseph ada oro. Ke ini Joseph okopde nneme mmọ, emi okowụtde ke mmọ ẹkabade esịt, ama otụk enye tutu enye adaha ọkpọn̄ mmọ akatua eyet. Ke enye ama akafiak edi, enye ama ọdọhọ ẹmen Simeon ẹkekọbi tutu mmọ ẹda ekperedem eyenete mmọ ẹdi.—Ge 42:21-24.
it-2-E 795
Reuben
Reuben ama enyene nti edu. Ntak edi oro enye ọkọdọhọde nditọete esie usụkkiet eken ete ẹkûwot Joseph, yak ẹkam ẹtop enye ẹsịn ke obube oro mmọn̄ mîsịneke. Reuben okoyom ndiwọn̄ọde n̄kosio Joseph ke obube oro mmọ ẹma ẹdaha. (Ge 37:18-30) Ke se ikande isua 20 ama ekebe, nditọete Joseph ẹma ẹdọhọ ke se inamde ẹkot mmimọ mbon uyep ke Egypt edi ke ntak idiọkn̄kpọ oro mmimọ ikanamde Joseph. Reuben ama eti mmọ ke imọ ikenyeneke ubọk ke se mmọ ẹkenamde Joseph. (Ge 42:9-14, 21, 22) N̄ko, ke ini Jacob mîkamaha ndiyak ẹmen Benjamin ẹka Egypt, kpasụk Reuben ekenyịme ndimen nditọ esie iba nnịm ubiọn̄. Enye ọkọdọhọ ete: “Edieke mmemfiakke nda [Benjamin] nsọk fi, wot nditọiren mi mbiba.”—Ge 42:37.