Mbụk Eyouwem

“Inemesịt Odu Fi ke Ubọk Nnasia ke Nsinsi”

Nte Lois Didur obụkde

Ndi emesiwak ndidọhọ, ‘Ekpedi mma mfiọk n̄kpanamke se n̄kanamde oro’? Nte ededi, ke mma n̄kanam utom uyọhọ ini ke isua 50, ntịghi n̄kpọ ndomokiet emi ọbọde mi inemesịt ke anyan ini ke ntak emi ndude ke ubọk nnasia Jehovah. Yak nsian fi ntak.

N̄KAMANA ke 1939 nnyụn̄ n̄kpon ke obio-in̄wan̄ emi ekerede Saskatchewan ke Canada, ye nditọeka mi iban inan̄ ye akpaneka mi. Uwem ama enem tutu ke obio-in̄wan̄ oro. Usen kiet, Mme Ntiense Jehovah ẹma ẹdi ẹdinyene nneme ye ete mi, ami nnyụn̄ mbụp mmọ m̀mê Abasi enyene enyịn̄. Mmọ ẹma ẹwụt nnyịn enyịn̄ Abasi ke Psalm 83:18. Oro ama anam ọdọn̄ mi ndinen̄ede mfiọk Abasi ye Ikọ esie.

Ini oro, nditọ obio-in̄wan̄ ẹkesika ufọkn̄wed esịtikọt emi edide ubet kiet kpọt, ndien ẹkesika do tutu owo esịm n̄kpọ nte isua 13. Mmọ ẹkesiwat enan̄-mbakara mîdịghe ẹsan̄a ediwak kilomita ke ukot ẹka n̄wed. Mme ubon ke n̄kann̄kụk oro ẹkesise ẹban̄a andikpep. Isua kiet, ete ye eka mi ẹkenyene ndise mban̄a obufa andikpep emi ekekerede John Didur.

N̄kọfiọkke ke akparawa emi ama enen̄ede ama Ikọ Abasi n̄ko. Isan̄ kiet, mma ntoro Ukara Communist ye ukara n̄kaowo, emi ete mi akadade ọnọ. John ama ọbọrọ sụn̄sụn̄ ete: “Owo ndomokiet inyeneke unen ndikara owo en̄wen. Abasi ikpọn̄ enyene unen oro.” Oro ama anam isinyene inem inem nneme.

Sia enye akamanade ke 1931, enye ama okop nte ekọn̄ akanamde mme owo ẹbọ ufen. Ke ini ekọn̄ Korea akasiahade ke 1950, enye ama obụp ediwak mme ọkwọrọ ederi ntak emi mmọ ẹsịnde idem ke ekọn̄. Kpukpru mmọ ẹma ẹdọhọ ke idiọkke mme Christian ndin̄wana ekọn̄. Nte ini akakade, enye ama obụp Mme Ntiense Jehovah mbụme oro. Mmọ ẹma ẹda N̄wed Abasi ẹwụt enye nte akpa mme Christian ẹketrede nditiene n̄n̄wana ekọn̄. John ama ana baptism ke 1955. Ndien ami nna ke 1956. Nnyịn mbiba ima ifiọk ke iyom ndida uwem ye odudu nnyịn nnam n̄kpọ Jehovah. (Ps. 37:3, 4) Ke July 1957, ami ye John ima inam ndọ.

Ke ediwak isua, usen mbono ekesiwak ndiduọ ke usen emi nnyịn ikanamde ndọ . Esịt ama esidat nnyịn ndidu ye ata ediwak owo emi ẹkponode ndọ. Akpa mbono ofụri ererimbot emi ikodụkde ekedi ke 1958. Nnyịn mbition ikodụk ubomisọn̄ ke Saskatchewan idaha New York City. Ke ofụri urua kiet, ima isiwat uwat uwemeyo inyụn̄ ina ke tent eyo ama okụt. Idem ama enen̄ede akpa nnyịn ke ini eyenete kiet emi nnyịn ikosobode ke Bethlehem ke Pennsylvania, ọkọdọhọde nnyịn idina ke ufọk imọ okoneyo usen kiet! Mfọnido unana idotenyịn emi ama anam nnyịn iye inyụn̄ isana ke ini ikebehede ke New York City. Nte mbono oro okokponde ama anam nnyịn inen̄ede ikop idatesịt edinam n̄kpọ Jehovah! Kpa nte andiwet psalm ekewetde, “inemesịt odu fi ke ubọk nnasia ke nsinsi.”—Ps. 16:11.

UTOM USIAKUSỤN̄

Ke 1959, nnyịn ikanam utom usiakusụn̄ inyụn̄ idụn̄ ke ekpri ufọkisan̄ ke obot obot obio-in̄wan̄ emi eto mîdụhe ke Saskatchewan. Emekeme ndida mi n̄kụt obio-in̄wan̄ ko ke ediwak kilomita, ndien ekese se okụtde oro ekedi efakutom nnyịn.

Usen kiet ima ibọ inem inem leta ito n̄kọk itieutom. Mma mfehe n̄ka ebiet emi ebe mi akadade ọdiọn̄ iso ufọkisan̄ nnyịn. Ẹkedọhọ nnyịn ke leta oro ẹte ikedi akpan asiakusụn̄ ke Red Lake ke Ontario. Sia nnyịn mîkọfiọkke ebiet emi obio oro odude, ima isọsọp ida n̄wed ndise obio iyom ebiet emi enye odude.

Enye ekedi ata isio ye obio-in̄wan̄ emi eto mîdụhe. Idahaemi nnyịn ima isikụt ikpọ akai ye n̄kpri obio emi ẹdude ẹkpere mme itie udọk gold. Nte ikosụk iyomde ufọk ke akpa usen emi ikakade do, ekpri eyenan̄wan kiet ama okop se ikenemede ye mbọhọidụn̄ mmọ. Eyenan̄wan oro ama efehe eketịn̄ ọnọ eka esie, ndien eka esie ama ọnọ nnyịn ebiet ete ina okoneyo oro. Bed nnyịn okodu ke ubet idakisọn̄ emi owo mîsịnke simen ke isọn̄. Ke ndan̄nsiere ima ikụt ufọk, ufọk obukpọk emi ekedide ubet iba; inyeneke mmọn̄ esan̄ukwak ye n̄kpọ ndụn̄ufọk, edi enyene tian emi ẹsidọn̄de ifia ẹbara ikan̄ man ufọk ofiop. Ima ideme n̄kpọ ifan̄ ke ufọkurua emi ẹsinyamde n̄kani n̄kpọ, ndien ikebịghike ima itọn̄ọ ndikop inem uwem.

Esop ndomokiet ikodụhe ke n̄kpọ nte kilomita 209. Ediwak mme anamutom ke mme itie udọk gold ẹketo Europe ẹdi, ndien mmọ ẹma ẹdọhọ nnyịn ida Bible usem mmimọ isọk mmimọ. Ikebịghike, ima inyene nti nditọ ukpepn̄kpọ Bible 30. Etisịm ọfiọn̄ itiokiet, ima itọn̄ọ ekpri esop.

Owo kiet emi ikekpepde n̄wan esie n̄kpọ ama okot oku mmọ ke urụk ukopikọ ete edi edin̄wam n̄wan imọ man okụt ke se nnyịn ikpepde inenke. Ke ini oku oro ekedide, kiet ke otu n̄kpọ oro enye eketịn̄de ekedi ke nnyịn ikpenyene ndikpep ukpepn̄kpọ Abasi-Ita-ke-Kiet. N̄wan oro ama emen Bible Catholic mmọ edi onyụn̄ ọdọhọ oku oro ete owụt se enye etịn̄de ke Bible. Enye ama otop Bible oro ọduọk ke edem okpokoro, ete ke imọ inyeneke ndiwụt n̄kpọ ndomokiet. Ke ini enye akadahade unyọn̄, enye ama ọdọhọ ke usem Ukrainian ete yak ẹbịn nnyịn ke ufọk mmọ ẹkûnyụn̄ ẹdedei ẹyak nnyịn ifiak idụk. Enye ikọfiọkke ke ebe mi ama okop usem oro!

Esisịt ini ke oro ebede, nnyịn ima ikpọn̄ Red Lake sia ẹkeyomde ndinọ ebe mi ukpep utom circuit. Nte ededi, ke n̄kpọ nte isua kiet ama ekebe, ke ini ebe mi ọkọnọde utịn̄ikọ baptism ke mbono district, owo oro okokotde oku do ekedi kiet ke otu mbon oro ẹkeyomde ndina baptism! Se iketịbede usen oro oku oro ekedide do ama anam enye ke idem esiemmọ ọtọn̄ọ ndikpep Bible.

UTOM CIRCUIT

Ima inyene san̄asan̄a ifet edidụn̄ ye ediwak ubon ke ini ikanamde utom circuit. Ima inen̄ede ikpere mbon oro ikesidụn̄de ke ufọk mmọ inyụn̄ ibuanade se mmọ ẹkesobode. Isan̄ kiet ikodụn̄ ke ubetenyọn̄ emi mîkenyeneke n̄kpọ unam ufọk ofiop ke ini etuep. Ke tụhi-tụhi usenubọk, ima isikop nte eyenete an̄wan emi ama ọkọsọn̄ ọn̄wọnde odụk ubet nnyịn esịn ikan̄ ke ekpri mfiọk mbakara. Ibịghike, enye ayada ufiop mmọn̄ ke besịn ọsọk nnyịn man ikpeyere. Mma n̄kpep ekese nto nte enye esinamde n̄kpọ sụn̄sụn̄.

Utom circuit ama anam mi nnen̄ede nsan̄a n̄kpere Jehovah. Circuit kiet ke Alberta ama esịne obio udọk gold ke ata edem edere Canada, emi eyenete an̄wan kiet kpọt okodụn̄de. Esop Jehovah ekese didie eyenete oro okodude nsannsan do? Kpukpru ọfiọn̄ itiokiet, ima isidụk ubomofụm ika do ikodu urua kiet ye enye iwọrọ an̄wautom inyụn̄ inịm mbono esop, ukem nte isinamde ye mme esop ke akwa obio. Emi ama enen̄ede anam nnyịn ifiọk ke Jehovah esinen̄ede ekere aban̄a asan̄autom esie kiet kiet oro ẹbietde n̄kpri erọn̄.

Ima isinyene nneme ye nditọete oro ẹkesinọde nnyịn ufọk. Oro anam mi nti ata akpa enọ emi John ebe mi ọkọnọde mi—ediye ekebe emi babru uwetn̄kpọ ọkọyọhọde. Ama esinen̄ede enem nnyịn ndida mme utọ babru oro n̄wet mme ufan nnyịn leta. Nsụk nda ekebe leta oro nte n̄kpọuto tutu emi.

Ke ini ikodude ke circuit kiet ke Toronto, eyenete kiet ke Bethel Canada ama okot nnyịn ke urụk ukopikọ obụp m̀mê nnyịn ikpama ndidi Bethel. Enye okoyom ibọrọ ini ewe? Ọkpọfọn edi ndan̄nsiere! Nnyịn ima ibọrọ enye ke ndan̄nsiere.

UTOM BETHEL

Kpukpru obufa utom oro ikọbọde ẹma ẹnam nnyịn ikop inemesịt oro otode ubọk Jehovah ke nsio nsio usụn̄. Okosụk edi ntre ke ini ikakade Bethel ke 1977. Ndidu ye ndusụk mbon oro ẹyetde aran ama anam nnyịn ikụt nsio nsio edu mmọ onyụn̄ anam ikụt nte mmọ ẹnen̄erede ẹma Ikọ Abasi.

Obufa uwem ke Bethel ama enem etieti. Ke uwụtn̄kpọ, ọfọn̄ nnyịn ikọdọn̄ọke aba ke ekpatisan̄, edi ima inyene ebiet emi ibonde. Ke adianade ye utom oro n̄kesinamde, ama esinem mi ndida mme owo oro ẹdide ndise Bethel nsan̄a n̄wụt n̄kpọ. Mma nsitịn̄ nnọ mmọ se ẹnamde ke Bethel, n̄kop se mmọ ẹtịn̄de, nnyụn̄ mbọrọ mme mbụme mmọ.

Isua ẹma ẹbe usọp usọp, ndien ke 1997, ẹma ẹkot ebe mi ẹte edidụk Ufọkn̄wed Mme Andibuana ke Kọmiti N̄kọk Itieutom ke Patterson ke New York. Ke oro ebede, ẹma ẹbụp nnyịn m̀mê ikpama ndika Ukraine. Ẹma ẹsịn udọn̄ ẹnọ nnyịn ẹte inen̄ede ikere inyụn̄ ibọn̄ akam iban̄a n̄kpọ emi. Etisịm mbubreyo usen oro, ima ifiọk ke ibọrọ nnyịn edidi ke iyaka.

UKPỤHỌDE EN̄WEN—NDIKA UKRAINE

Ima idụk akamba mbono ofụri ererimbot ke St. Petersburg ke Russia, ke 1992, ye ke Kiev ke Ukraine, ke 1993. Mme mbono oro ẹma ẹnam nnyịn ima nditọete nnyịn ke Edem Usiahautịn Europe. Obufa ufọk nnyịn ke Lviv ke Ukraine, ekedi ọyọhọ enyọn̄ iba ke akani ufọk kiet do. Window ẹkese esa emi ekpri in̄wan̄-esa, akamba ndatndat ekikọ unen, ye ediwak eka unen ẹkedude. Eketie nte ndu ke obio-in̄wan̄ Saskatchewan. Nnyịn owo 12 ikodụn̄ ke ufọk oro. Kpukpru usenubọk, ima isibe esịt obio ika utom ke Bethel.

Eketie nnyịn didie ke idem ndidu ke Ukraine? Ndisitie ye mbon oro ẹkesobode idomo, ẹkekpande utom mmọ, ẹkenyụn̄ ẹkade n̄kpọkọbi ama anam nnyịn isụhọde idem. Edi mmọ ẹma ẹka iso ẹnyene ọkpọsọn̄ mbuọtidem. Ima itoro mmọ, mmọ ẹsidọhọ, “Ikanam ke ntak Jehovah.” Mmọ ikedehedei ikere ke Abasi ama ọkpọn̄ mmimọ. Idem idahaemi, edieke ọkọmde owo ke eti n̄kpọ oro enye akanamde, enye ekeme ndidọhọ ete, “Kọm Jehovah,” emi owụtde ke Jehovah esinọ kpukpru nti n̄kpọ.

Ke Ukraine, ediwak owo ẹsisasan̄a ẹka mbono esop, ntre mmọ ẹsinyene ini ndineme nneme nnyụn̄ nsịn udọn̄ nnọ kiet eken. Isan̄ oro ekeme ndida hour kiet m̀mê se ikande oro. Se ibede esop 50 ẹdu ke Lviv, ndien 21 ẹsidụk mbono esop ke akamba okụre emi enyenede ediwak Ufọkmbono Obio Ubọn̄. Ke Sunday, esinem tutu ndikụt nte nditọete ẹdide mbono esop kpukpru ini.

Ima isọsọp imehe ye nditọete do. Mmọ ẹnyene ifụre ifụre ido ẹnyụn̄ ẹnyene ọkpọsọn̄ udọn̄ ndise mban̄a mme owo. Ke ini mmemfiọkke se ẹtịn̄de ke usem Ukrainian, sia osụk enyenyene se mmemfiọkke, mmọ ẹsinen̄ede ẹnyene ime ẹteme mi. Enyịn mmọ esiwụt edikere mban̄a kpa nte ikọ mmọ esiwụtde.

Se iketịbede ke ini mbono ofụri ererimbot ke Kiev ke 2003 owụt nte nditọete nnyịn ẹnen̄erede ẹbuọt idem ke kiet eken. Ndondo oro ikosụhọrede idụk usụn̄ idakisọn̄, ekpri eyenan̄wan kiet ama asan̄a ebịne nnyịn edidọhọ sụn̄sụn̄ ete, “Nsop usụn̄. N̄kwe eka eka mi.” Eyenan̄wan oro okokụt kad mbenọfọn̄ nnyịn onyụn̄ ọfiọk ke idi Mme Ntiense. Enye ama ọsọn̄ esịt, ituaha. N̄wan esenyịn circuit emi akasan̄ade ye nnyịn ama ada enye asan̄a sụn̄sụn̄ aka Itieutom Ubon Mme N̄kpọ Oro Ẹfiọhọde ke an̄wambre oro. Ikebịghike eka eka esie ama edida enye. Mbuọtidem oro ekpri eyenan̄wan oro ekenyenede, idem ke ebiet emi ata ediwak owo ẹdude, ama enen̄ede otụk mi.

Nditọete ẹma ẹto ediwak idụt ẹdi Ukraine ke May 2001 man ẹdidụk edinam ediyak obufa n̄kọk itieutom nnyịn nnọ. Ke ẹma ẹkenọ san̄asan̄a utịn̄ikọ ke usenubọk Sunday, ata ediwak nditọete ẹma ẹsan̄a ke ukot ẹdi ndisan̄a nse obufa Bethel oro. Tutu amama ndifreke otu nditọete oro! Ama enem mi tutu ndikụt nditọete oro, emi mîkanamke uyom ẹnyụn̄ ẹsan̄ade ke nde ke nde. Oro ama anam mi nnen̄ede n̄kop inemesịt oro otode edinam n̄kpọ Abasi.

ATA AKAMBA UKPỤHỌDE

Ke 2004, ẹma ẹkụt ke ebe mi enyene kansa. Ima ika Canada man ẹkesọbọ enye. Akpa usọbọ oro ẹdade mmọn̄ibọk, emi ẹkenọde enye, ama ekpere ndikan enye ubọk, ntre enye ama odu ediwak urua ke ikpehe unọ san̄asan̄a usọbọ. Ke mfọniso, enye ama afiak ọdiọn̄ọ idem. Okposụkedi emi ekesisọn̄de enye nditịn̄ ikọ, enyịn esie ama esiwụt ke enye owụt esịtekọm aban̄a kpukpru owo oro ẹdide ẹdise enye.

Sia owo mîkekemeke ndikọk enye, enye ama akpa ke November isua oro. Eketie mi ke idem nte n̄kpọ eke ẹsịbede ata akamba ubak idem mi. Ama enen̄ede enem nnyịn ndidiana kiet nnam n̄kpọ Jehovah. Nso ke n̄kpanam? Mma mfiak nnyọn̄ Ukraine. Mmenen̄ede n̄wụt esịtekọm mban̄a ata ima ubon Bethel ye eke esop nnyịn.

Akananam nnyịn ituaha n̄kpọfiọk iban̄a se ikemekde. Kpukpru ini ndu uwem inemesịt, ye ata nti ufan. Mmọfiọk ke ekese osụk ododu ndikpep mban̄a eti ido Jehovah, ndien mmodori enyịn ndika iso nnam n̄kpọ esie ke nsinsi sia ke akpanikọ mmokụt ke ‘inemesịt odu Jehovah ke ubọk nnasia.’

[Se ẹwetde ke ikpọ abisi ke page 6]

“Akananam nnyịn ituaha n̄kpọfiọk iban̄a se ikemekde”

[Ndise ke page 3]

Ke ini ikọdọde ndọ

[Ndise ke page 4]

Ke ini n̄kedide akpan asiakusụn̄ ke Red Lake ke Ontario

[Ndise ke page 5]

Ami ye ebe mi ke Ukraine ke 2002