Οι Μυστηριώδεις Κύκλοι της Αφρικής

Σε μια ζώνη μήκους 2.000 χιλιομέτρων στα δυτικά όρια της ερήμου Ναμίμπ στη νοτιοδυτική Αφρική, υπάρχουν διάσπαρτες εκτάσεις άγονου, αμμώδους εδάφους που έχουν διάμετρο από 2 ως 10 μέτρα. Κάθε τέτοια έκταση περιβάλλεται από έναν δακτύλιο ψηλής βλάστησης. Κατά τη γνώμη μερικών επισκεπτών, οι δακτύλιοι κάνουν το έδαφος να μοιάζει σαν να έχει «ανεμοβλογιά» ή πιτσιλιές από γιγάντιες σταγόνες βροχής. Σύμφωνα με τις τοπικές παραδόσεις, αυτοί οι κύκλοι κατέχουν μαγικές δυνάμεις. Μερικές φυλές πιστεύουν ότι κάθε κύκλος περιβάλλει τον τάφο ενός Βουσμάνου, ο οποίος πέθανε σε κάποια από τις πολλές συγκρούσεις μεταξύ Βουσμάνων και αποικιστών στο διάβα των αιώνων.

Και οι επιστήμονες επίσης προσπαθούν από καιρό να εξηγήσουν τους δακτύλιους. Το 1978, οι ερευνητές, πιστεύοντας ότι με την πάροδο του χρόνου οι κύκλοι θα μετατοπίζονταν, σημάδεψαν τα κέντρα μερικών από αυτούς με μεταλλικούς πασσάλους. Είκοσι δύο χρόνια αργότερα, οι κύκλοι δεν είχαν μετακινηθεί. Έχουν διατυπωθεί πάμπολλες θεωρίες για την προέλευσή τους, αναφέρει η εφημερίδα του Λονδίνου Δε Ντέιλι Τέλεγκραφ (The Daily Telegraph), όπως «η δράση των τερμιτών, η δηλητηρίαση από τοξικά εγχώρια φυτά, η μόλυνση από ραδιενεργά ορυκτά ή ακόμη και τα αμμόλουτρα των στρουθοκαμήλων». Η καθηγήτρια βοτανικής Γκρέτελ φαν Ρόιαν, του Πανεπιστημίου της Πρετόρια, στη Νότια Αφρική, ηγήθηκε πρόσφατα σε μια ερευνητική προσπάθεια με σκοπό την κατανόηση της αιτίας των κύκλων. Η ίδια αναφέρει: «Εξετάσαμε μία μία τις θεωρίες και μία μία τις καταρρίψαμε».

Κάτι ενδεχομένως σημαντικό είναι η διαπίστωση των ερευνητών πως, όταν φύτευαν βλάστηση σε έδαφος που είχαν πάρει από το εσωτερικό των κύκλων, αυτή μαραινόταν. Όταν όμως τη φύτευαν σε έδαφος που προερχόταν από τους δακτύλιους με τη βλάστηση, ευδοκιμούσε, επιβεβαιώνοντας έτσι ότι υπάρχει διαφορά στο έδαφος των δύο περιοχών. Αν και οι αρχικές δοκιμές που έγιναν στο έδαφος δεν βοήθησαν στο να δοθεί κάποια εξήγηση, η Φαν Ρόιαν ελπίζει ότι μπορεί να υπάρξουν περαιτέρω πληροφορίες από αναλύσεις με τη βοήθεια φασματόμετρου μάζας. Η ίδια διερωτάται μήπως υπάρχουν τοξικά στοιχεία στο έδαφος των κύκλων. «Αλλά ακόμη και αν τα εντοπίσουμε», λέει η Φαν Ρόιαν στο περιοδικό Νέος Επιστήμονας (New Scientist), «το επόμενο πρόβλημα είναι το πώς βρέθηκαν εκεί». Προς το παρόν, λοιπόν, οι κύκλοι παραμένουν ένα από τα πολλά συναρπαστικά μυστήρια της γης.

[Ευχαριστίες για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 27]

Courtesy of Austin Stevens