Γιατί Όλη Αυτή η Μυστικότητα;

«ΤΙΠΟΤΑ δεν είναι τόσο βαρύ όσο ένα μυστικό». Ή τουλάχιστον αυτό ισχυρίζεται μια γαλλική παροιμία. Θα μπορούσε μήπως αυτό να εξηγήσει γιατί αισθανόμαστε καλά όταν γνωρίζουμε κάποιο μυστικό, ενώ μερικές φορές νιώθουμε απογοήτευση όταν δεν μπορούμε να μιλήσουμε για αυτό; Εντούτοις, στο πέρασμα των αιώνων πολλοί άνθρωποι έχουν προτιμήσει τη μυστικότητα, προσχωρώντας μαζί με άλλους σε μυστικές ομάδες για την επιδίωξη κάποιου κοινού σκοπού.

Στις πρώτες από αυτές τις μυστικές ομάδες συγκαταλέγονταν και οι μυστηριακές αιρέσεις που υπήρχαν στην Αίγυπτο, στην Ελλάδα και στη Ρώμη. Αργότερα μερικές από αυτές τις ομάδες παρέκκλιναν από το θρησκευτικό τους υπόβαθρο και προσέλαβαν πολιτικές, οικονομικές ή κοινωνικές διαστάσεις. Λόγου χάρη, όταν σχηματίστηκαν συντεχνίες στη μεσαιωνική Ευρώπη, τα μέλη τους κατέφυγαν στη μυστικότητα πρωτίστως για λόγους οικονομικής αυτοπροστασίας.

Στους σύγχρονους καιρούς, πολλές φορές έχουν σχηματιστεί μυστικές ομάδες για καθαρά ευγενείς λόγους, πιθανώς για «κοινωνικούς και αγαθοεργούς σκοπούς», σύμφωνα με την Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα (Encyclopædia Britannica), καθώς και για την «πραγματοποίηση φιλανθρωπικών και εκπαιδευτικών προγραμμάτων». Ορισμένες αδελφότητες, λέσχες νέων, κοινωνικές λέσχες, και άλλες ομάδες, είναι επίσης μυστικές, ή τουλάχιστον εν μέρει μυστικές. Γενικά, αυτές οι ομάδες είναι αθώες, και τα μέλη τους απλώς βρίσκουν συναρπαστική τη μυστικότητα. Οι μυστικές τελετουργίες μύησης έχουν ισχυρή συναισθηματική απήχηση και ενισχύουν τους δεσμούς της συντροφικότητας και της ενότητας. Τα μέλη έχουν το αίσθημα ότι ανήκουν κάπου, καθώς και μια αίσθηση σκοπού. Οι μυστικές οργανώσεις αυτού του είδους συνήθως δεν αποτελούν απειλή για όσους δεν είναι μέλη. Εκείνοι που δεν ανήκουν σε αυτές δεν υφίστανται βλάβη από το γεγονός ότι δεν γνωρίζουν τα μυστικά.

Όταν η Μυστικότητα Εγκυμονεί Κίνδυνο

Δεν είναι στον ίδιο βαθμό μυστικές όλες οι μυστικές ομάδες. Αλλά όσες έχουν «μυστικά εντός μυστικών», όπως αναφέρει η Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα, αποτελούν ιδιαίτερο κίνδυνο. Η ίδια εγκυκλοπαίδεια εξηγεί ότι «με τη χρησιμοποίηση ειδικών ονομάτων, δοκιμασιών ή αποκαλύψεων», τα μέλη που βρίσκονται στα ανώτερα κλιμάκια κατορθώνουν να «διακριθούν», παρέχοντας έτσι το κίνητρο σε «αυτούς που βρίσκονται στα κατώτερα κλιμάκια να καταβάλλουν την απαιτούμενη προσπάθεια προκειμένου να φτάσουν στις ανώτερες βαθμίδες». Ο κίνδυνος που ενυπάρχει σε τέτοιες ομάδες είναι προφανής. Εκείνοι που βρίσκονται χαμηλά στην ιεραρχία μπορεί να έχουν πλήρη άγνοια των αληθινών στόχων της οργάνωσης, εφόσον δεν έχουν ακόμη φτάσει σε εκείνο το επίπεδο αποκάλυψης. Είναι εύκολο να αναμειχθείτε σε μια ομάδα της οποίας οι στόχοι, καθώς και οι μέθοδοι επίτευξής τους, γίνονται μόνο εν μέρει αντιληπτά από εσάς και ίσως μάλιστα να μη σας έχουν γνωστοποιηθεί πλήρως. Αλλά το άτομο που έχει μυηθεί σε μια τέτοια ομάδα μπορεί αργότερα να διαπιστώσει ότι είναι δύσκολο να ελευθερωθεί· είναι, σαν να λέγαμε, δέσμιο στις αλυσίδες της μυστικότητας.

Η μυστικότητα εγκυμονεί ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο, όμως, όταν μια ομάδα επιδιώκει αθέμιτους ή εγκληματικούς στόχους και γι’ αυτό προσπαθεί να αποκρύψει την ίδια της την ύπαρξη. Ή, αν είναι γνωστή η ύπαρξή της και οι γενικοί σκοποί της, ίσως προσπαθεί να κρατήσει μυστική την ταυτότητα των μελών της και τα βραχυπρόθεσμα σχέδιά της. Αυτό αληθεύει όσον αφορά φανατικές τρομοκρατικές ομάδες οι οποίες κατά καιρούς συγκλονίζουν τον κόσμο με τις τρομοκρατικές επιθέσεις τους.

Ναι, η μυστικότητα μπορεί να είναι επικίνδυνη, τόσο για τα άτομα όσο και για την κοινωνία ως σύνολο. Σκεφτείτε τις μυστικές συμμορίες εφήβων οι οποίες, ασκώντας βία, λυμαίνονται αθώα θύματα, τις εγκληματικές οργανώσεις όπως είναι η Μαφία, η οποία έχει μυστικό χαρακτήρα, τις ομάδες υπεροχής των λευκών όπως η Κου Κλουξ Κλαν,a για να μην αναφέρουμε τις πολλές τρομοκρατικές ομάδες ανά τον κόσμο οι οποίες συνεχίζουν να ανατρέπουν τις προσπάθειες για επίτευξη παγκόσμιας ειρήνης και ασφάλειας.

Ποιες Είναι οι Δραστηριότητές τους Τώρα;

Στη δεκαετία του 1950, ως ένα υποπροϊόν του Ψυχρού Πολέμου, οργανώθηκαν μυστικές ομάδες σε πολλές δυτικοευρωπαϊκές χώρες με σκοπό να αποτελέσουν τη βάση κινημάτων αντίστασης σε περίπτωση που θα προσπαθούσαν ποτέ οι Σοβιετικοί να κατακτήσουν τη Δυτική Ευρώπη. Σύμφωνα με το γερμανικό ειδησεογραφικό περιοδικό Φόκους (Focus), λόγου χάρη, «79 μυστικές αποθήκες όπλων» δημιουργήθηκαν στην Αυστρία στη διάρκεια εκείνης της περιόδου. Υπήρχαν ευρωπαϊκές χώρες οι οποίες δεν γνώριζαν καν την ύπαρξη αυτών των ομάδων. Ένα ειδησεογραφικό περιοδικό έκανε το εξής ρεαλιστικό σχόλιο στις αρχές της δεκαετίας του 1990: «Εξακολουθεί να παραμένει άγνωστο πόσες από αυτές τις οργανώσεις λειτουργούν σήμερα καθώς και ποιες μπορεί να είναι οι πρόσφατες δραστηριότητές τους».

Όντως. Ποιος μπορεί να ξέρει πραγματικά πόσες μυστικές ομάδες μπορεί αυτή ακριβώς τη στιγμή να αποτελούν απειλή μεγαλύτερη από εκείνη που θα μπορούσε να φανταστεί οποιοσδήποτε από εμάς;

[Υποσημείωση]