Πώς Μπορεί η Αναζήτηση για Μακροζωία να Επιτύχει;
ΜΕΡΙΚΟΙ τρέφουν ενδόμυχα την ελπίδα ότι τη νέα χιλιετία οι προσπάθειες του ανθρώπου για επιμήκυνση της ζωής θα σημειώσουν αλματώδη πρόοδο. Ένας από αυτούς είναι ο Δρ Ρόναλντ Κλατζ. Είναι πρόεδρος στην Αμερικανική Ακαδημία Ιατρικής Κατά των Γηρατειών—ένας οργανισμός γιατρών και επιστημόνων οι οποίοι έχουν δοθεί ολόψυχα στην προσπάθεια για παράταση της ανθρώπινης ζωής. Αυτός και οι συνεργάτες του σκοπεύουν να ζήσουν πάρα πολύ καιρό. «Η προσδοκία μου είναι να ζήσω το λιγότερο 130 χρόνια», λέει ο Δρ Κλατζ. «Πιστεύουμε ότι τα γηρατειά δεν είναι αναπόφευκτα. Σήμερα υπάρχει διαθέσιμη τεχνολογία η οποία μπορεί να επιβραδύνει, να σταματήσει, ίσως ακόμη και να αντιστρέψει σημαντικά τη σωματική φθορά και ασθένεια που τώρα αποκαλείται φυσική γήρανση». Ο ίδιος ο Δρ Κλατζ, στην αναζήτησή του για μακροζωία, παίρνει περίπου 60 χάπια την ημέρα.
Ορμονοθεραπεία και Γενετική—Λόγοι για Ελπίδα;
Η ορμονοθεραπεία είναι ένας ελπιδοφόρος τομέας. Πειράματα που έχουν γίνει με μια ορμόνη γνωστή ως DHEA (διυδροεπιανδροστερόνη) δείχνουν ότι επιβραδύνει τη διαδικασία της γήρανσης σε πειραματόζωα.
Σχετικά με τη φυτική ορμόνη κινητίνη, η σουηδική εφημερίδα Άφτονμπλάντετ (Aftonbladet) παρέθετε τα λόγια του Δρ Σουρές Ρατάν, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Άαρχους της Δανίας: «Δοκιμές που έχουν γίνει στο εργαστήριό μας δείχνουν ότι τα κύτταρα ανθρώπινου δέρματος που καλλιεργούνται μέσα σε κινητίνη δεν αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου, όπως συμβαίνει συνήθως. Παραμένουν νέα σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους». Έντομα στα οποία χορηγείται αυτή η ορμόνη λέγεται πως ζουν 30 ως 45 τοις εκατό περισσότερο από το συνηθισμένο.
Αναφέρεται ότι σκευάσματα μελατονίνης παρέτειναν το μήκος ζωής κάποιων ποντικιών κατά 25 τοις εκατό. Επιπλέον, τα ποντίκια φαίνονταν νεότερα, υγιέστερα και ζωηρότερα.
Οι υπερασπιστές της ανθρώπινης αυξητικής ορμόνης (hGH) ισχυρίζονται ότι κάνει το δέρμα λαμπερό, αυξάνει τη μυϊκή μάζα και τη σεξουαλική όρεξη, φέρνει καλύτερη διάθεση και μεγαλύτερη οξύνοια και παρέχει μεταβολισμό εφήβου.
Επίσης, πολλοί στρέφονται στη γενετική. Οι επιστήμονες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι, επεμβαίνοντας στα γονίδια, μπορούν να ελέγξουν το μήκος ζωής ενός νηματώδους σκώληκα, όπως είναι η ασκαρίδα. Μάλιστα, έχουν κατορθώσει να παρατείνουν το μήκος της ζωής μερικών έξι φορές περισσότερο από το συνηθισμένο. Αυτό δημιούργησε ελπίδες ότι θα μπορούσαν να βρουν παρόμοια γονίδια στους ανθρώπους και να επέμβουν σε αυτά. Το περιοδικό Τάιμ (Time) παρέθεσε τα λόγια του Δρ Σίγκφριντ Χεκίμι, από το Πανεπιστήμιο Μακ Γκιλ του Μόντρεαλ: «Αν βρούμε όλα τα γονίδια του ανθρώπου που σχετίζονται με το χρόνο, ίσως μπορέσουμε να τα επιβραδύνουμε λίγο και με αυτόν τον τρόπο να παρατείνουμε τη ζωή».
Οι βιολόγοι γνωρίζουν από παλιά ότι το τελικό άκρο των χρωμοσωμάτων, το λεγόμενο τελομερές, επιβραχύνεται κάθε φορά που αναπαράγεται το κύτταρο. Όταν το τελομερές κοντύνει περίπου κατά 20 τοις εκατό, η ικανότητα που έχει το κύτταρο να αναπαράγεται χάνεται και έτσι πεθαίνει. Ένα ειδικό ένζυμο που ονομάζεται τελομεράση μπορεί να επαναφέρει το τελομερές στο αρχικό μήκος του, επιτρέποντας έτσι στο κύτταρο να συνεχίσει να διαιρείται. Στα περισσότερα κύτταρα αυτό το ένζυμο είναι σε καταστολή, αδρανές, αλλά σε ορισμένα κύτταρα έχει εισαχθεί με επιτυχία ενεργή τελομεράση, κάνοντάς τα να αναπτύσσονται και να διαιρούνται πολύ περισσότερες φορές από το συνηθισμένο.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτό διανοίγει εντυπωσιακές δυνατότητες για την καταπολέμηση των ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία. Θα μπορούσαν άραγε να αντικατασταθούν τα αρχέγονα κύτταρα του σώματος (τα κύτταρα που καθιστούν δυνατή την ανάπλαση του σωματικού ιστού) από αρχέγονα κύτταρα που έχουν γίνει «αθάνατα» με τη χρήση ενεργής τελομεράσης; Ο Δρ Ουίλιαμ Α. Χάσελτιν λέει: «Αυτό είναι ένα όραμα που διαγράφεται καθαρά στον ορίζοντα, ένα όραμα για την ανθρώπινη αθανασία η οποία θα κάνει αργά αργά την εμφάνισή της τα επόμενα 50 χρόνια».—Δε Νιου Γιορκ Τάιμς (The New York Times).
Μήπως Έχει την Απάντηση η Νανοτεχνολογία και η Κρυονική;
Η νανοτεχνολογία, η επιστήμη που έχει ως αντικείμενο την κατασκευή μηχανών σε κλίμακα νανόμετρου (ενός δισεκατομμυριοστού του μέτρου), είναι επίσης ελπιδοφόρα. Οι οραματιστές σε αυτόν τον κλάδο ισχυρίζονται ότι στο μέλλον θα είναι δυνατόν να κατασκευαστούν ηλεκτρονικές μηχανές πολύ μικρότερες από τα κύτταρα, οι οποίες θα μπορούν να λειτουργούν σε μοριακό επίπεδο για να επισκευάζουν και να ανανεώνουν κύτταρα, ιστούς και όργανα που έχουν γεράσει. Σε ένα συνέδριο με θέμα την καταπολέμηση των γηρατειών, κάποιος ερευνητής υποστήριξε ότι οι γιατροί του 21ου αιώνα θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τη νανοτεχνολογία για να καταστήσουν τον άνθρωπο σωματικά αθάνατο.
Η κρυονική είναι η τεχνική της κατάψυξης ανθρώπινων σωμάτων με την ελπίδα ότι η επιστήμη θα μπορέσει να αναζωογονήσει τα νεκρά κύτταρα, επαναφέροντάς τα στη ζωή. Μπορεί να καταψυχθεί ολόκληρο το σώμα ή μόνο ο εγκέφαλος. Κάποιος άντρας, μάλιστα, ζήτησε να καταψυχθεί ένα σεντόνι. Γιατί; Ανήκε σε κάποιο νεκρό φίλο του και περιείχε μερικά κύτταρα δέρματος και λίγες τρίχες. Ήθελε να καταψυχθούν ώστε να δώσει στο φίλο του την ευκαιρία να επιστρέψει στη ζωή αν η επιστήμη φτάσει στο σημείο να αναδημιουργήσει ανθρώπους από ελάχιστα μόνο κύτταρά τους, ή ακόμη και από ένα.
Πού θα Πρέπει να Θέσουμε την Εμπιστοσύνη Μας;
Ο άνθρωπος έχει τη φυσιολογική επιθυμία να ζει, όχι να πεθαίνει. Ως εκ τούτου, η επιστημονική πρόοδος σε αυτόν τον τομέα επικροτείται ανεπιφύλακτα και συνδέεται με μεγάλες προσδοκίες. Αλλά μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν απτές αποδείξεις ότι η DHEA, η κινητίνη, η μελατονίνη, η hGH ή οποιαδήποτε άλλη ουσία μπορεί πραγματικά να επιβραδύνει τα ανθρώπινα γηρατειά. Οι σκεπτικιστές φοβούνται ότι, επεμβαίνοντας στην τελομεράση των κυττάρων, δεν θα κάνουν τίποτε άλλο παρά να δημιουργήσουν κύτταρα που μπορούν να εξελιχθούν σε καρκινικά. Επιπλέον, η χρήση της νανοτεχνολογίας και της κρυονικής εξακολουθεί να ανήκει περισσότερο στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας παρά στην πραγματικότητα.
Η επιστήμη έχει συμβάλει, και ίσως συνεχίσει να συμβάλλει, στην παράταση της ζωής και στην καλύτερη υγεία μερικών ανθρώπων, αλλά ποτέ δεν θα προσφέρει σε κάποιον αιώνια ζωή. Γιατί; Απλούστατα, επειδή η βασική αιτία των γηρατειών και του θανάτου βρίσκεται πέρα από τα όρια της ανθρώπινης επιστήμης.
Η Βασική Αιτία των Γηρατειών και του Θανάτου
Οι περισσότεροι επιστήμονες δέχονται ότι τα γηρατειά και ο θάνατος έχουν κατά κάποιον τρόπο προγραμματιστεί, όπως φαίνεται, στα γονίδιά μας. Το ερώτημα είναι: Πότε, πώς και γιατί εισχώρησαν, όπως θα λέγαμε, στο γενετικό μας κώδικα;
Η Αγία Γραφή μάς δίνει την απλή απάντηση—αν και δεν τη συνδέει με τη γενετική ή το DNA. Το εδάφιο Ρωμαίους 5:12 λέει: «Γι’ αυτό, όπως μέσω ενός ανθρώπου μπήκε η αμαρτία στον κόσμο και μέσω της αμαρτίας ο θάνατος, και έτσι ο θάνατος απλώθηκε σε όλους τους ανθρώπους, επειδή όλοι είχαν αμαρτήσει».
Ο πρώτος άνθρωπος, ο Αδάμ, είχε την προοπτική να ζει για πάντα. Το σώμα του είχε σχεδιαστεί με τις λειτουργίες που ήταν αναγκαίες για να ζει και να απολαμβάνει αιώνια ζωή. Ωστόσο, η αιώνια ζωή συνοδευόταν από όρους. Ο Αδάμ έπρεπε να συνεργάζεται με την Πηγή της ζωής, τον Δημιουργό του, και να υπακούει σε αυτόν για να ζει επ’ άπειρον.—Γένεση 1:31· 2:15-17.
Ο Αδάμ επέλεξε να παρακούσει τον Δημιουργό. Στην πραγματικότητα, ο Αδάμ ισχυρίστηκε ότι είναι καλύτερα για τον άνθρωπο να αυτοκυβερνάται ανεξάρτητα από τον Θεό. Με αυτόν τον τρόπο αμάρτησε. Από τότε, ήταν σαν να είχε μεταβληθεί ο γενετικός του κώδικας. Αντί να κληροδοτήσει την αιώνια ζωή στους απογόνους του, ο Αδάμ μεταβίβασε την αμαρτία και το θάνατο.—Γένεση 3:6, 19· Ρωμαίους 6:23.
Η Αληθινή Ελπίδα
Εντούτοις, αυτή η κατάσταση δεν θα διαρκούσε μόνιμα. Το εδάφιο Ρωμαίους 8:20 αναφέρει: «Η δημιουργία υποτάχθηκε στη ματαιότητα, όχι με τη θέλησή της, αλλά μέσω εκείνου που την υπέταξε, με βάση την ελπίδα». Ο Δημιουργός του ανθρώπου, ο Ιεχωβά Θεός, υπέταξε τους ανθρώπους στο θάνατο επειδή αμάρτησαν εναντίον του, αλλά παράλληλα έθεσε βάση για ελπίδα.
Αυτή η βάση προσδιορίστηκε ξεκάθαρα όταν ήρθε στη γη ο Ιησούς Χριστός. Το εδάφιο Ιωάννης 3:16 αναφέρει: «Διότι ο Θεός αγάπησε τον κόσμο τόσο πολύ, ώστε έδωσε τον μονογενή του Γιο, για να μην καταστραφεί όποιος ασκεί πίστη σε αυτόν, αλλά να έχει αιώνια ζωή». Πώς, όμως, μπορεί η άσκηση πίστης στον Ιησού Χριστό να μας σώσει από το θάνατο;
Αν η αμαρτία είναι η αιτία του θανάτου, τότε πρέπει να εξαλειφθεί αυτή για να καταργηθεί ο θάνατος. Όταν άρχισε ο Ιησούς τη διακονία του ως ο Χριστός, ο Ιωάννης ο Βαφτιστής είπε: «Να το Αρνί του Θεού το οποίο αφαιρεί την αμαρτία του κόσμου!» (Ιωάννης 1:29) Ο Ιησούς Χριστός ήταν εντελώς αναμάρτητος. Γι’ αυτό, δεν ήταν υποταγμένος στο θάνατο, ο οποίος είναι η τιμωρία για την αμαρτία. Εντούτοις, επέτρεψε σε άλλους να τον θανατώσουν. Γιατί; Διότι με αυτόν τον τρόπο πλήρωσε το τίμημα για τις αμαρτίες μας.—Ματθαίος 20:28· 1 Πέτρου 3:18.
Εφόσον είχε καταβληθεί αυτό το τίμημα, τέθηκε ενώπιον όλων όσων ασκούν πίστη στον Ιησού η δυνατότητα να ζουν χωρίς να πεθάνουν ποτέ. Η επιστήμη μπορεί να μας βοηθήσει να παρατείνουμε τη ζωή μας για πολύ περιορισμένο διάστημα, αλλά το να ασκούμε πίστη στον Ιησού είναι η πραγματική οδός για αιώνια ζωή. Ο Ιησούς απέκτησε τέτοια ζωή στον ουρανό, και το ίδιο ισχύει για τους πιστούς του αποστόλους και μερικούς άλλους. Εντούτοις, οι περισσότεροι από εμάς που ασκούμε πίστη στον Ιησού θα απολαύσουν αιώνια ζωή στη γη, όταν ο Ιεχωβά Θεός θα αποκαταστήσει τον επίγειο Παράδεισο.—Ησαΐας 25:8· 1 Κορινθίους 15:48, 49· 2 Κορινθίους 5:1.
Αιώνια Ζωή σε μια Παραδεισένια Γη
Κάποιος ρώτησε: «Πόσοι άνθρωποι θα εκτιμούν τη ζωή αν κάποια στιγμή πάψει να υπάρχει θάνατος;» Θα είναι άραγε ανιαρή η ζωή χωρίς θάνατο; Η Αγία Γραφή μάς διαβεβαιώνει ότι δεν θα είναι. «Όλα τα έκανε ωραία, το καθένα στον καιρό του. Και την αιωνιότητα έβαλε στην καρδιά τους, ώστε οι άνθρωποι να μην ανακαλύψουν ποτέ το έργο που έκανε ο αληθινός Θεός από την αρχή ως το τέλος». (Εκκλησιαστής 3:11) Η δημιουργία του Ιεχωβά Θεού είναι τόσο πλούσια και περίπλοκη ώστε θα εξακολουθεί να μας συναρπάζει, να μας ενθουσιάζει και να μας κάνει ευτυχισμένους όσο διάστημα θα ζούμε—ακόμη και για πάντα.
Κάποιος άνθρωπος που ασχολήθηκε επισταμένα με ένα είδος κίσσας (Perisoreus infaustus) την αποκάλεσε «μια ασυνήθιστη και γοητευτική γνωριμία» και είπε ότι η παρατήρηση του πουλιού ήταν μια από τις πιο απολαυστικές εμπειρίες στη ζωή του. Όσο περισσότερο μελετούσε το πουλί, τόσο περισσότερο τον συνάρπαζε. Είπε ότι, ακόμη και έπειτα από 18 χρόνια, η μελέτη του δεν πλησίαζε καν στην ολοκλήρωσή της. Αν ένα είδος πουλιού μπορεί να συναρπάσει, να ενθουσιάσει και να κάνει ευτυχισμένο ένα νοήμονα άνθρωπο στη διάρκεια μιας 18χρονης περιόδου εντατικής μελέτης, φανταστείτε τι χαρά και ικανοποίηση μπορεί να μας φέρει η μελέτη ολόκληρης της επίγειας δημιουργίας.
Σκεφτείτε όλους τους ενδιαφέροντες επιστημονικούς τομείς που θα μπορεί να ερευνήσει κάποιος όταν δεν περιορίζεται από το χρόνο. Φανταστείτε όλα τα συναρπαστικά μέρη που θα έχει να εξερευνήσει και όλους τους αξιόλογους ανθρώπους που θα μπορεί να γνωρίσει. Προσπαθήστε να συλλάβετε τις ατέλειωτες δυνατότητες που θα έχουμε να επινοούμε, να δημιουργούμε και να κατασκευάζουμε πράγματα. Δεν θα υπάρχει όριο στις ευκαιρίες που θα μας δίνονται να αναπτύσσουμε και να χρησιμοποιούμε τη δημιουργικότητά μας. Όταν σκεφτόμαστε την τεράστια έκταση της δημιουργίας, είναι φανερό ότι ο μόνος χρόνος ο οποίος μπορεί να ανταποκριθεί στις δυνατότητες που προσφέρει η ζωή είναι η αιωνιότητα.
Η Αγία Γραφή δείχνει ότι, μέσω της ανάστασης, η ευκαιρία για αιώνια ζωή θα επεκταθεί και στους νεκρούς. (Ιωάννης 5:28, 29) Ίσως μπορέσουμε να κατανοήσουμε πολλές από τις άγνωστες πτυχές της ιστορίας όταν εκείνοι που τις έζησαν θα μας πουν λεπτομέρειες και θα απαντήσουν στις ερωτήσεις μας. Σκεφτείτε όλη εκείνη τη βαθιά γνώση την οποία οι αναστημένοι θα μας βοηθήσουν να αποκτήσουμε σχετικά με διάφορες περιόδους της ιστορίας.—Πράξεις 24:15.
Καθώς συλλογίζεστε εκείνον τον καιρό, μπορείτε να αντιληφθείτε ότι ο αναστημένος Ιώβ ίσως θελήσει να διατυπώσει διαφορετικά τα λόγια του εδαφίου Ιώβ 14:1. Ίσως να τα τροποποιήσει ως εξής: “Άνθρωπος γεννημένος από γυναίκα ζει τώρα για πάντα και είναι γεμάτος ικανοποίηση”.
Για αυτούς που θέτουν την εμπιστοσύνη τους στον Ιεχωβά και ασκούν πίστη στον Ιησού, η παράταση της ζωής πέρα από τα όρια του χρόνου δεν είναι απλώς ένα άπιαστο όνειρο. Σύντομα θα γίνει πραγματικότητα. Τα γηρατειά και ο θάνατος θα πάψουν να υπάρχουν. Αυτό βρίσκεται σε αρμονία με το εδάφιο Ψαλμός 68:20, το οποίο λέει: «Στον Ιεχωβά, τον Υπέρτατο Κύριο, ανήκουν οι έξοδοι από το θάνατο».—Αποκάλυψη 21:3, 4.
[Εικόνες στη σελίδα 4, 5]
Η πρόοδος της επιστήμης έχει δημιουργήσει ελπίδες για πολύ μεγαλύτερη διάρκεια ζωής
[Εικόνα στη σελίδα 7]
Ο μόνος χρόνος ο οποίος μπορεί να ανταποκριθεί στις δυνατότητες που προσφέρει η ζωή είναι η αιωνιότητα