Γιατί Πρέπει να Υπερνικήσουμε την Τελειομανία;
Μήπως είστε άτομο που πάντοτε πασχίζει να κάνει το καλύτερο; Ενεργώντας έτσι, ασφαλώς ωφελείτε και τον εαυτό σας και τους γύρω σας με πολλούς τρόπους. Από την άλλη μεριά, μερικοί φτάνουν στα άκρα και γίνονται τελειομανείς. Τι σημαίνει αυτό;
ΜΙΑ έννοια της λέξης «τελειομανία» είναι «η τάση να θεωρούμε οποιαδήποτε ατέλεια μη αποδεκτή». Πιθανώς έχετε συναντήσει ανθρώπους οι οποίοι έχουν αυτή την τάση. Μπορείτε να καταλάβετε ότι οι υπερβολικές απαιτήσεις που έχουν από τους άλλους μπορούν να προξενήσουν πολλά προβλήματα, δημιουργώντας ένα κλίμα δυσαρέσκειας και αποθάρρυνσης. Οι περισσότεροι ισορροπημένοι άνθρωποι αναγνωρίζουν ότι η τελειομανία, με την έννοια των υπερβολικών και παράλογων απαιτήσεων σε κάθε τομέα της ζωής, δεν είναι πραγματικά επιθυμητή. Είναι κάτι που πρέπει να υπερνικηθεί. Ωστόσο, ένα πρόβλημα είναι πως, όσον αφορά τη δική μας στάση ή νοοτροπία, ίσως δυσκολευόμαστε να αναγνωρίσουμε αυτή την τάση για τελειομανία, και κατά συνέπεια η υπερνίκησή της αποτελεί πρόκληση.
Ο Νέλσον έχει αρκετές ευθύνες και πρέπει να επιλύει πολλά προβλήματα. Αναλύει τακτικά στατιστικές και δίνει προτεραιότητα στην παραγωγικότητα. Η τελειομανία συχνά φαίνεται αναγκαίος παράγοντας για επιτυχία σε μια ανταγωνιστική αγορά εργασίας. Αν και μερικοί ίσως να εκτιμούν την αποδοτικότητα του Νέλσον, η τελειομανία του τού προξενεί σωματικά προβλήματα, όπως πονοκεφάλους και στρες. Μήπως βλέπετε τον εαυτό σας στο πρόσωπο του Νέλσον;
Οι νεαροί επηρεάζονται επίσης από την τελειομανία. Όταν ήταν παιδί, η Ρίτα, από το Ρίο ντε Τζανέιρο, αγαπούσε το σχολείο. Προσπαθούσε να μη φαίνεται φιλόδοξη, αλλά απελπιζόταν όταν δεν έπαιρνε άριστα. Η Ρίτα λέει: «Από τα παιδικά μου χρόνια, σύγκρινα τον εαυτό μου με άλλους που είχαν πολύ χρόνο, ενώ εγώ ήμουν πάντα αγχωμένη και έτρεχα να κάνω διάφορα πράγματα. Ποτέ δεν ένιωθα ότι είχα χρόνο για ξεκούραση επειδή πάντοτε υπήρχαν κάποια πράγματα που έπρεπε να κάνω».
Τότε που ήταν μικρή, η Μαρία έκλαιγε απογοητευμένη όταν δεν μπορούσε να ζωγραφίσει τόσο καλά όσο οι άλλοι. Επίσης, επιζητώντας την τελειότητα όταν έπαιζε μουσική ή τραγουδούσε, συχνά αγχωνόταν και στενοχωριόταν αντί να νιώθει ευχαρίστηση. Ένα άλλο κορίτσι από τη Βραζιλία, η Τάνια, που προσπαθούσε να είναι προσεκτική και να αποφεύγει τον ανταγωνισμό, παραδέχτηκε ότι, παρ’ όλα αυτά, έθετε πολύ υψηλά πρότυπα για τον εαυτό της, τόσο στο σχολείο όσο και στο σπίτι. Πίστευε ότι, αν δεν έκανε τέλεια εργασία, δεν θα άρεσε πολύ στους άλλους. Εκτός αυτού, η Τάνια μερικές φορές είχε υπερβολικές προσδοκίες από τους άλλους, πράγμα που την έκανε να νιώθει απογοητευμένη και λυπημένη.
Μολονότι η ικανότητα, η επιμέλεια και το αίσθημα της προσωπικής ικανοποίησης είναι σημαντικά, μπορεί να δημιουργηθούν αρνητικά συναισθήματα, όπως ο φόβος της αποτυχίας, όταν τίθενται ανέφικτοι στόχοι. Οι γονείς ή άλλοι μπορεί να θέτουν ένα πρότυπο τελειότητας όσον αφορά τα μαθήματα ή τα σπορ στο οποίο οι νεαροί δυσκολεύονται να ανταποκριθούν. Λόγου χάρη, η μητέρα του Ρικάρντο είχε υψηλές προσδοκίες από αυτόν—ήθελε να γίνει γιατρός, να παίζει πιάνο και να μιλάει αρκετές γλώσσες. Μπορείτε να διακρίνετε ότι αυτή η στάση, αν φτάνει στα άκρα, δημιουργεί προβλήματα ή απογοητεύσεις;
Γιατί Πρέπει να Αποφεύγουμε την Τελειομανία;
Η εργασία ανώτερης ποιότητας, αυτή που ανταποκρίνεται σε υψηλά πρότυπα ακρίβειας και υπεροχής, είναι περιζήτητη. Γι’ αυτό, οι άνθρωποι αναγκάζονται να ανταγωνίζονται στην αγορά εργασίας. Ένας άλλος παράγοντας που κάνει πολλούς να αγωνίζονται όλο και πιο σκληρά είναι ο φόβος μήπως χάσουν την εργασία τους από την οποία συντηρούνται. Μερικοί εργαζόμενοι μοιάζουν με τον αθλητή που κάνει τεράστιες θυσίες για να πετύχει νέο ρεκόρ. Κατόπιν, καθώς έρχεται αντιμέτωπος με σκληρό ανταγωνισμό, μπορεί να νιώθει αναγκασμένος να γυμναστεί περισσότερο, χρησιμοποιώντας ίσως και χημικές ουσίες για να βελτιωθεί και—όπως ελπίζει—να νικήσει. Η τελειομανία, αντικαθιστώντας την υγιή επιθυμία για άριστη απόδοση, κάνει τους ανθρώπους να «υποκινούνται από το φόβο της αποτυχίας» ή να «επιδιώκουν να είναι πρώτοι».—Οδηγός για το Πώς να Αισθάνεστε Καλά (The Feeling Good Handbook).
Ομολογουμένως, μερικοί νιώθουν πως οτιδήποτε και αν κάνουν στον τομέα της τέχνης ή των σπορ υπάρχει πάντα περιθώριο για βελτίωση. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Δρ Ρόμπερτ Σ. Έλιοτ, «η τελειομανία είναι μια προσδοκία που ποτέ δεν γίνεται πραγματικότητα». Ο ίδιος προσθέτει: «Είναι ένα κράμα ενοχής, αμυντικής στάσης και φόβου για γελοιοποίηση». Πόσο αληθινά είναι, λοιπόν, τα λόγια του σοφού Βασιλιά Σολομώντα: «Εγώ είδα όλη τη σκληρή εργασία και όλη την επιτηδειότητα στην εργασία, ότι αυτό σημαίνει την αντιζηλία κάποιου εναντίον ενός άλλου· και αυτό επίσης είναι ματαιότητα και κυνήγι του ανέμου».—Εκκλησιαστής 4:4.
Τι μπορείτε να κάνετε αν έχετε τάση για τελειομανία; Είναι αλήθεια ότι όσο πιο σκληρά αγωνίζεστε τόσο περισσότερο απογοητεύεστε; Θα θέλατε να έχετε λιγότερες απαιτήσεις και περισσότερη άνεση; Τι σημαίνει να είναι κάποιος τέλειος; Δεν θα επιθυμούσατε να χρησιμοποιείτε πλήρως τις δυνατότητές σας αποφεύγοντας παράλληλα την τελειομανία; Αν ατελείς άνθρωποι μπορούν να χρησιμοποιούν τις θεόδοτες ικανότητές τους για να ανακαλύπτουν πράγματα προς όφελος των άλλων, φανταστείτε τι θα μπορούσε να επιτύχει η ανθρωπότητα κάτω από τέλειες συνθήκες και θεϊκή κατεύθυνση!
[Εικόνα στη σελίδα 4]
Οι γονείς ή άλλοι ίσως απαιτούν τελειότητα, την οποία δεν μπορούν να επιτύχουν οι νεαροί