Τι Συνέβη στην Παγκόσμια Ενότητα;
«Για πρώτη φορά μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η διεθνής κοινότητα είναι ενωμένη. . . . Ο κόσμος μπορεί λοιπόν να εκμεταλλευτεί αυτή την ευκαιρία για να πραγματοποιήσει την υπόσχεση που έχει δοθεί από παλιά για μια νέα παγκόσμια τάξη».
ΑΥΤΟ είπε κάποιος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών την τελευταία δεκαετία του 20ού αιώνα. Εκείνη την περίοδο, τα διεθνή γεγονότα φαινόταν να προμηνύουν παγκόσμια ενότητα. Ολοκληρωτικές κυβερνήσεις κατέρρεαν η μία μετά την άλλη. Το Τείχος του Βερολίνου έπεσε, σηματοδοτώντας μια νέα εποχή για την Ευρώπη. Η Σοβιετική Ένωση, που θεωρούνταν από πολλούς στη Δύση υποκινητής συγκρούσεων ανά την υφήλιο, εξαφανίστηκε μπροστά στα μάτια ενός κατάπληκτου κόσμου. Ο Ψυχρός Πόλεμος τερματίστηκε, ενώ ακούστηκαν αισιόδοξα σχόλια για αφοπλισμό, περιλαμβανομένου και πυρηνικού αφοπλισμού. Βέβαια, ξέσπασε πόλεμος στον Περσικό Κόλπο αλλά αυτό φαινόταν απλώς στιγμιαία παραφωνία που υποκίνησε μεγάλο μέρος του κόσμου να επιδιώξει με περισσότερη αποφασιστικότητα μια ειρηνική τάξη πραγμάτων.
Θετικά σημάδια ήταν ορατά όχι μόνο στο πολιτικό μέτωπο αλλά και σε άλλους τομείς της ζωής. Το βιοτικό επίπεδο βελτιωνόταν σε πολλά μέρη του κόσμου. Η πρόοδος στο χώρο της ιατρικής έδωσε τη δυνατότητα στους γιατρούς να κάνουν πράγματα που θα αποκαλούνταν θαύματα μόλις πριν από λίγες δεκαετίες. Σε πολλές χώρες, η οικονομική ανάπτυξη προχωρούσε με ρυθμό που έδειχνε ότι θα οδηγούσε σε παγγήινη ευημερία. Τα πράγματα έδειχναν να οδεύουν προς τη σωστή κατεύθυνση.
Σήμερα, λίγα μόλις χρόνια αργότερα, δεν μπορούμε παρά να ρωτήσουμε: “Τι συνέβη; Πού είναι η υποσχεμένη παγκόσμια ενότητα;” Αντί για αυτό, ο κόσμος φαίνεται να κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση. Βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας, τρομοκρατικές επιθέσεις, η αναφερόμενη εξάπλωση των όπλων μαζικής καταστροφής και άλλες ανησυχητικές εξελίξεις έχουν γίνει συνήθη χαρακτηριστικά των ειδήσεων. Γεγονότα σαν αυτά φαίνεται πως απομακρύνουν τον κόσμο ολοένα και περισσότερο από την ενότητα. Κάποιος περιώνυμος οικονομικός παράγοντας είπε πρόσφατα: «Παγιδευόμαστε σε έναν φαύλο κύκλο κλιμακούμενης βίας».
Παγκόσμια Ενότητα ή Παγγήινος Κατακερματισμός;
Όταν σχηματίστηκαν τα Ηνωμένα Έθνη, ένας από τους δηλωμένους σκοπούς ήταν «να αναπτύξουν φιλικές σχέσεις μεταξύ εθνών, βασισμένες στο σεβασμό προς την αρχή των ίσων δικαιωμάτων και της αυτοδιάθεσης των λαών». Ύστερα από 60 χρόνια σχεδόν, έχει επιτευχθεί αυτός ο ευγενής στόχος; Κάθε άλλο! Αντί για τις «φιλικές σχέσεις», η έκφραση “αυτοδιάθεση” φαίνεται να κυριαρχεί στη διάνοια των εθνών. Λαοί και εθνότητες που αγωνίζονται να εδραιώσουν τη δική τους ταυτότητα και κυριαρχία διαιρούν τον κόσμο ολοένα και περισσότερο. Όταν σχηματίστηκαν τα Ηνωμένα Έθνη, είχαν 51 κράτη-μέλη. Σήμερα έχουν 191.
Όπως είδαμε, προς το τέλος του 20ού αιώνα ήταν διάχυτη η ελπίδα για έναν ενωμένο κόσμο. Έκτοτε, αυτή η ελπίδα έχει μεταβληθεί σε απογοήτευση καθώς η ανθρωπότητα έχει παραστεί μάρτυρας του σταδιακού κατακερματισμού της παγκόσμιας κοινότητας. Ο βίαιος διαμελισμός της Γιουγκοσλαβίας, οι συγκρούσεις μεταξύ Τσετσενίας και Ρωσίας, ο πόλεμος στο Ιράκ και η συνεχιζόμενη σφαγή στη Μέση Ανατολή—όλα αυτά αποδεικνύουν ότι υπάρχει ακόμη μεγαλύτερη έλλειψη ενότητας.
Αναμφίβολα, πολλές προσπάθειες για ειρήνη είναι ειλικρινείς και καλοπροαίρετες. Παρ’ όλα αυτά, η παγκόσμια ενότητα φαίνεται ακατόρθωτη. Πολλοί μένουν με την απορία: “Γιατί εξακολουθεί να είναι ανέφικτη η παγκόσμια ενότητα; Προς τα πού κατευθύνεται ο κόσμος;”
[Ευχαριστίες για την προσφορά των εικόνων στη σελίδα 3]
AP Photo/Lionel Cironneau
Arlo K. Abrahamson/AFP/ Getty Images