Τα Δόντια και το Παιδί Σας

Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΙΣ της σήψεως των δοντιών στο έθνος που υποτίθεται ότι είναι το καλύτερα τρεφόμενο στον κόσμο σήμερα, ζαλίζει τη φαντασία,» γράφει ο οδοντίατρος Σάμουελ Ντράιζεν στην Εφημερίδα της Σχολικής Υγείας. «Λιγώτεροι από 5% του πληθυσμού σχολικής ηλικίας σ’ αυτή τη χώρα δεν πάσχουν από αυτή την ασθένεια.» Για να καταπολεμηθούν οι βλάβες της σήψεως των δοντιών, τα παιδιά χρειάζονται τη βοήθεια των γονέων των.

Αν είσθε γονείς, τι μπορείτε να κάμετε για να βοηθήσετε τα παιδιά σας από την άποψι αυτή; Μπορείτε να τους διδάξετε πράγματα που θα έπρεπε να γνωρίζουν για τη φροντίδα των δοντιών των. Και αυτό θα μπορούσε εύλογα ν’ αρχίση με την οικοδόμησι εκτιμήσεως για τα δόντια των.

Σχεδιασμένα για Μακρά Χρήσι

Μπορείτε να βοηθήσετε τα παιδιά σας να εκτιμήσουν τι θαύμα είναι πράγματι τα δόντια. Το σμάλτο στα δόντια είναι η σκληρότερη ουσία του σώματός σας. Από τις πολύ σκληρές ουσίες, όπως είναι μερικές καραμέλες, καρύδια και σπασμένος πάγος, μέχρι του μαλακού άρτου, των γλυκοκούλουρων και του βρασμένου ρυζιού, τα δόντια μπορούν να πάθουν ένα σωρό φυσική βλάβη. Επίσης τα δόντια εργάζονται κάτω από μια ευρεία κλίμακα θερμοκρασιών, εξαρτωμένων από τις τροφές που τρώγει ένα άτομο. Σ’ ένα φαγητό πιθανόν να υποστούν τη θερμοκρασία ενός ποτού με 180° Φαρενάιτ, και το επόμενο λεπτό τη θερμοκρασία των 20° ενός παγωτού. Αυτό είναι αρκετό να κάμη τα δόντια σας να χτυπούν!

Αυτά τα καταπληκτικά δόντια μπορούν να διαρκούν ένα μακρό διάστημα για εκείνους που λαμβάνουν καλή φροντίδα γι’ αυτά. Ο Δημιουργός τα σχεδίασε κατ’ αυτόν τον τρόπο, και είναι καλό τα παιδιά να το γνωρίζουν. Ένας λόγος που οι άνθρωποι δεν διατηρούν τα δόντια τους κατά τα τελευταία έτη της ζωής έχει σχέσι με την παραμέλησί των εκ μέρους των ή εκ μέρους των γονέων των. Σεις μπορείτε αληθινά να κάμετε πολλά πράγματα για να επηρεάσετε την ανάπτυξι και διατήρησι καλών, υγιών δοντιών στα παιδιά σας.

Ανάπτυξις των Δοντιών

Για να βοηθήσετε τα παιδιά σας, είναι καλό να γνωρίζουν για την ανάπτυξι των οδόντων. Η ανάπτυξις μπορεί να διαιρεθή σε τρεις φάσεις: (1) Στην περίοδο κατά τη διάρκεια της οποίας σχηματίζεται η στεφάνη του δοντιού από κύτταρα και πετρώνεται ή σκληρύνεται στο οστούν της σιαγόνος· (2) στην περίοδο της οδοντοφυΐας, οπότε το δόντι για πρώτη φορά γίνεται ορατό και η ανάπτυξις ρίζας είναι σε πρόοδο και (3) στην περίοδο της συντηρήσεως, στη διάρκεια της οποίας ο σχηματισμός της ρίζας συμπληρώνεται και είναι πλήρως ορατή η στεφάνη του δοντιού.

Τα περισσότερα μόνιμα δόντια χρειάζονται, οκτώ έως δέκα έτη για ν’ αναπτυχθούν τελείως. Στη διάρκεια μέρους αυτού του χρόνου διαμορφώνονται μέσα στο ίδιο το κόκκαλο της σιαγόνος. Συνήθως όλα τα αρχικά ή βρεφικά δόντια αρχίζουν να διαμορφώνονται ενώ το παιδί είναι, ακόμη στη μήτρα της μητέρας. Ενωρίς κατά τον δεύτερον ή τρίτον μήνα της εγκυμοσύνης, αυτά τα αρχικά μπουμπούκια των δοντιών αρχίζουν ν’ αναπτύσσονται. Οι εξαετείς τραπεζίτες, που είναι δόντια μόνιμα, αρχίζουν να διαμορφώνωνται, μεταξύ του εβδόμου μηνός της κυήσεως και της γεννήσεως. Από τον καιρό αυτό μέχρις ηλικίας περίπου τριών ετών, η στεφάνη φθάνει στο κανονικό της μέγεθος και πετρώνει. Το σκάσιμο του δοντιού μέσα στο στόμα συνήθως λαμβάνει χώραν μεταξύ του έκτου και εβδόμου έτους, αλλά η ρίζα του δοντιού δεν έχει τελείως σχηματισθή μέχρι, της ηλικίας των εννέα η δέκα ετών. Σκεφθήτε λοιπόν: Δέκα έτη για την κατασκευή! Μπορείτε να ιδήτε ότι τα δόντια σχεδιάσθηκαν για να διαρκούν μακρό χρόνο.

Στη διάρκεια αυτής της περιόδου αναπτύξεως υπάρχουν πολλά που μπορούν να γίνουν για να επηρεάσουν αυτά τα δόντια για ν’ αναπτυχθούν σε υγιές συγκρότημα.

Θρεπτικοί Παράγοντες

Μπορείτε να εκτιμήσετε πόσο η καλή διατροφή συντελεί στην ανάπτυξι υγιών οδόντων, αν έχετε υπόψιν ότι μέχρι του μισού χρόνου κατά τον οποίον αναπτύσσονται τα μόνιμα δόντια, αυτά βρίσκονται κάτω από τον ιστό των ουλών στη σιαγόνα. Καθώς έχει αποδειχθή από την οδοντοϊατρική έρευνα, «ιδιαιτέρως η περίπτωσις της σήψεως των δοντιών απεδείχθη ότι σχετίζεται με ειδικές ανωμαλίες διατροφής που συμβαίνουν στη διάρκεια της αναπτύξεως των δοντιών.»

Τα δόντια παρέχουν μια διαρκή έκθεσι της παρελθούσης καταστάσεως διατροφής του ατόμου. Ναι, ενώ τα δόντια αναπτύσσονται, μια έλλειψις καταλλήλων θρεπτικών οικοδομικών στοιχείων δυνατόν να προξενήση κάποια αδυναμία στην τελική δομή και αυτή μπορεί να προκαλέση πιο εύκολα σήψι στα δόντια.

Σχεδόν όλα τα αρχικά δόντια και μερικά από τα μόνιμα αρχίζουν να σχηματίζονται ενώ το παιδί είναι ακόμη στη μήτρα της μητέρας. Έτσι, η μητέρα έχει ανάγκη καλής διατροφής, ίσως μάλιστα συμπληρωματικής διαίτης με βιταμίνες και μέταλλα για να εξασφαλίζεται αυτή η κατάλληλη ανάπτυξις όχι μόνον των δοντιών αλλά επίσης και διαφόρων ιστών του σώματος.

Αφού το παιδί γεννηθή και αρχίζει να τρώγη απ’ ευθείας, η επιρροή των γονέων μπορεί και πρέπει ειδικώς να κατευθύνεται καλά. Ο καιρός για την ανάπτυξι υγιών συνηθειών διατροφής είναι στα πρώτα έτη της ζωής.

Στη δίαιτα θα έπρεπε να περιλαμβάνονται, κάθε μέρα μια καλή ποικιλία βασικών τροφίμων, στα οποία θα περιλαμβάνονται, τροφές από διάφορες ομάδες: πρωτεΐνες, υδατάνθρακες και λίπη. Ακόμη κι’ αν οι τροφές που τρώγονται στα διάφορα μέρη του κόσμου διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό, είναι καλή ιδέα για τους γονείς να ενθαρρύνουν τα παιδιά των να τρώγουν νωπούς καρπούς και λαχανικά. Ωμά φρούτα και λαχανικά παρέχουν μια ποικιλία ωφελειών που τα διυλισμένα και επεξεργασμένα τρόφιμα δεν μπορούν να δώσουν πολλές φορές. Όχι μόνον παρέχουν καλή διατροφή αλλά επίσης βοηθούν την άσκησι των οδόντων και των ούλων επειδή η υφή τους απαιτεί περισσότερη μάσησι. Βεβαιώνεστε ότι το παιδί τρώγει ότι είναι καλό γι’ αυτό και όχι απλώς τις τροφές που του αρέσουν.

Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξι καλών δοντιών, όπως είναι η κληρονομικότης και οι ασθένειες. Αλλ’ αυτά μπορείτε να τα ρυθμίσετε, κι’ έτσι, οι προσπάθειές σας χρειάζεται να κατευθύνονται κυρίως στους τομείς που θα επιτελέσουν το μεγαλύτερο καλό. Φυσικά, δεν υπάρχει καμμιά γενική δίαιτα που θα προφυλάξη τα δόντια του παιδιού σας από σήψι σε όλη του τη ζωή, αλλά υπάρχουν ωρισμένες τροφές που είναι πολύ καλύτερες από άλλες.

Αφού Αναφυούν τα Δόντια

Έως τώρα εξετάσαμε κυρίως πώς πρέπει να βοηθήσετε το παιδί σας για ν’ αναπτύξη υγιά δόντια. Καθόσον το δόντι, αρχίζει να βγαίνη μέσα στο στόμα, το περιβάλλον του αιφνιδίως αλλάζει. Τώρα μπορεί να προσβληθή από την τροφή και από βακτηρίδια που σχηματίζουν οξέα· αυτά μπορούν να τρυπήσουν ακόμη και το πολύ σκληρό σμάλτο και τελικά να προξενήσουν μια κοιλότητα. Μερικά δόντια δυνατόν να βλαβούν τόσο σοβαρά ώστε θα πρέπει ν’ αφαιρεθούν.

Υπάρχουν δυο φανεροί τρόποι για να καταπολεμηθή το επιβλαβές αποτέλεσμα αυτών των προσβολών από οξέα: Αποκλείστε σε μεγάλο βαθμό τις διυλισμένες ζαχάρεις και καθαρίζετε τελείως τα δόντια.

Οι νεώτερες δίαιτες περιέχουν πολλές διυλισμένες ζαχάρεις και υδατάνθρακες που μπορούν να υφίστανται ταχείες ζυμώσεις, όπως είναι η σακχαρόζη. Αυτά, σε συνδυασμό με ωρισμένα γένη βακτηριδίων μπορεί να είναι πολύ επιβλαβή για τη δομή των οδόντων. Οι οδοντιατρικοί ερευνηταί βεβαιώνουν ότι η βρώσις υπερβολικών ποσών τέτοιων υδατανθράκων επιταχύνει την πρόοδο της σήψεως των οδόντων. Εξ άλλου, αν η λήψις διυλισμένων τροφών μειωθή ή ακόμη εξαλειφθή από τη δίαιτα των παιδιών, η αναλογία της σήψεως ομοίως επιβραδύνεται ή ακόμη και παύει.

Μερικά παιδιά είναι πολύ περισσότερο επιρρεπή στο να πάσχουν από κοιλότητες παρά άλλα παιδιά. Η αναλογία των σήψεων διαφέρει πολύ από παιδί σε παιδί, αλλά το γεγονός παραμένει ότι μεγάλο μέρος του προβλήματος της σήψεως συνδέεται με τη βρώσι γλυκισμάτων.

Ένα αποτελεσματικό πρόγραμμα για την περικοπή της καταναλώσεως γλυκισμάτων αρχίζει από τους γονείς. Γονείς που οι ίδιοι καταναλίσκουν πολλά μπισκότα, καραμέλες και πάστες θα δυσκολευθούν πολύ να πείσουν τα παιδιά των να μη κάνουν το ίδιο. Τα παιδιά αναπτύσσουν μια όρεξι για γλυκά σε πρώιμη ηλικία. Αν τέτοιες τροφές φυλάσσονται στο σπίτι πάντοτε και είναι εύκολα διαθέσιμες, τότε πενιχρές συνήθειες φαγητού θα είναι το αποτέλεσμα. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα γλυκά πρέπει να εξαλειφθούν καθ’ ολοκληρίαν. Κατάλληλο καθάρισμα μετά από τέτοια μικρογεύματα μπορούν να είναι αποτελεσματικός τρόπος για τον περιορισμό των κοιλοτήτων.

Το Κατάλληλο Καθάρισμα

Συνήθως ένα παιδί μπορεί να διδάσκεται να βουρτσίζη τα δόντια του ενωρίς κατά την ηλικία των δύο ετών και όχι αργότερα των τριών. Η επίβλεψις των γονέων, φυσικά, είναι σπουδαία. Και είναι μια καλή ιδέα για τους γονείς να βουρτσίζουν τα δόντια τους ταυτοχρόνως και έτσι να δίνουν το κατάλληλο παράδειγμα. Αυτό επίσης βοηθεί το παιδί να θεωρή το βούρτσισμα των δοντιών σαν ένα μέρος της καθημερινής του ασχολίας.

Αφού το παιδί είχε μια ευκαιρία να κάμη το μέρος του, ο γονεύς δυνατόν να θέλη να ξαναϊδή τα δόντια για να βεβαιωθή ότι έγινε σωστή η δουλειά. Περιοχές ιδιαίτερης φροντίδος σ’ αυτή την ηλικία είναι οι κορυφές ή οι επιφάνειες όλων των τραπεζιτών με τους οποίους μασά την τροφή.

Οι πλευρές αυτών των δοντιών που είναι προς το μάγουλο και τη γλώσσα κοντά στη γραμμή των ούλων, είναι συχνά οι περιοχές που σήπονται, επειδή δεν βουρτσίζονται κατάλληλα. Τα μόρια των τροφών αφήνονται ν’ αυξάνουν, προξενώντας τον σχηματισμό ενός λευκού δακτυλίου γύρω στα δόντια σ’ αυτή την περιοχή. Ακόμη και αφού το υλικό των τροφών αφαιρεθή, το οξύ από την τροφή και τα βακτηρίδια δυνατόν ν’ αφήση ένα λευκό δακτύλιο στο σμάλτο ως απόδειξι της ενεργείας της σήψεως. Κατάλληλο βούρτσισμα μπορεί να κάμη πολλά για να εμποδίση να συμβή αυτό.

Χρειάζεται άσκησις και πολλή προσπάθεια για να γίνη τέλεια εργασία στον καθαρισμό των δοντιών με μια οδοντόβουρτσα. Στην ηλικία των τριών ετών ένα παιδί συνήθως έχει είκοσι αρχικά ή βρεφικά δόντια στο στόμα. Καθένα από αυτά τα δόντια έχει πέντε επιφάνειες που χρειάζονται καθαρισμό. Αυτό κάνει ν’ ανέρχωνται σ’ εκατό οι οδοντικές επιφάνειες που χρειάζονται προσοχή. Στο μόνιμο σύνολο των δοντιών, 32 δόντια ή 160 επιφάνειες που πρέπει να τηρούνται καθαρές. Σκεφθήτε γι’ αυτό την επόμενη φορά που θα πάρετε στο χέρι την βούρτσα των δοντιών σας!

Το βούρτσισμα των δοντιών είναι πιθανώς η πιο πολύ χρησιμοποιούμενη μέθοδος καθαρισμού των οδόντων. Το βούρτσισμα με κάποιον παλαιό τρόπο δεν είναι αρκετά καλό. Υπάρχουν πολλές μέθοδοι που υποστηρίζονται από τους οδοντιάτρους.a Όπως εξετέθη στην Εφημερίδα της Αμερικάνικης Οδοντιατρικής Εταιρίας του Νοεμβρίου 1909, «η αποτελεσματικότης των τρόπων ενεργείας στην υγιεινή του στόματος είναι περισσότερο ζήτημα τεχνικής και προσπαθείας παρά χρησιμοποιουμένων υλικών.» Μπορείτε να βελτιώσετε την τεχνική σας, καθώς και το ποσόν της προσπαθείας που θέτετε για τον καθαρισμό των οδόντων σας, με την εξάσκησι.

Οποιεσδήποτε συμπληρωματικές μέθοδοι, για καθαρισμό των οδόντων, όπως η χρήσις οδοντικού χνουδιού η ταινίας, οδοντογλυφίδων και διοδοντικών ενισχυτών πρέπει να γίνωνται προ του βουρτσίσματος, ειδικώς αν χρησιμοποιήται μια φαρμακευτική οδοντόπαστα. Για να κάμετε το μεγαλύτερο καλό, αυτοί οι καθαριστικοί παράγοντες χρειάζεται να φθάνουν στα δόντια.

Το οδοντικό μεταξωτό νήμα είναι αποτελεσματικώτερο από κάθε άλλη μέθοδο για τον καθαρισμό μεταξύ των οδόντων. Επειδή μπορεί να χώνεται ελαφρά μεταξύ των οδόντων, μπορεί να εκτοπίζη τα μόρια των τροφών και τα υπολείμματα που μια οδοντόβουρτσα ποτέ δεν θα έφθανε. Αυτό είναι σπουδαίο επειδή η περισσότερη σήψις οδόντων και περιοδοντική ασθένεια ξεκινούν μεταξύ των οδόντων. Το τρίψιμο με το οδοντικό χνούδι πρέπει ν’ ακολουθήται από ισχυρό ξέπλυμα για να φεύγουν τα αποκολλώμενα μόρια. Αν αυτός ο τρόπος ενεργείας ακολουθήται από ολοσχερές βούρτσισμα των οδόντων και των ούλων, θα αισθανώμεθα το στόμα μας ευχάριστα καθαρό.

Θα υπάρχουν μερικές φορές που ένα άτομο θα βρεθή χωρίς οδοντόβουρτσα και οδοντόπαστα. Όταν αυτό συμβή, μπορεί κανείς να χρησιμοποιήση ένα καθαρό, σκληρό ύφασμα που πλένεται για να κάμη καθαρισμό έκτακτου ανάγκης. Το ξέπλυμα του στόματος θα βοηθήση επίσης σε κάποιο βαθμό όταν καμιά άλλη μέθοδος δεν είναι διαθέσιμη.

Η Σήψις των Οδόντων

Περιοχές που έπαθαν σήψι διακρίνονται σαν μικρές περιοχές σκοτεινής αποχρώσεως στις αυλακιές και σχισμές των επιφανειών που μασούν. Επίσης εμφανίζονται σαν περιοχές με γκρι σκούρο χρώμα μεταξύ των οδόντων. Σ’ αυτές τις μικρές ρωγμές και σχισμές, μερικές φορές συσσωρεύεται τροφή και μπορεί να είναι δύσκολο ν’ αφαιρεθή. Όταν τα βακτηρίδια του στόματος αρχίζουν να ενεργούν στην τροφή, παράγεται οξύ. Αυτό το οξύ είναι εκείνο που προξενεί τη βλάβη. Φυσικά, χρειάζονται πολλές προσβολές του οξέος για να διασπασθή τελικά η εξωτερική επιφάνεια του σμάλτου. Όταν αυτή η διάσπασις εισχωρήση στην εσωτερική δομή των οδόντων, την οδοντίνη, αυτή η διεργασία προχωρεί πολύ περισσότερο γρήγορα, επειδή η οδοντίνη είναι πολύ μαλακώτερη.

Ο καιρός λοιπόν, να σταματήση η διεργασία είναι προτού αρχίση, και αυτό επιτυγχάνεται με την αφαίρεσι των μορίων των τροφών, ειδικά των υδατανθράκων από τα δόντια ταχέως. Αυτό σημαίνει διδασκαλία των παιδιών να βουρτσίζουν τα δόντια των μετά τα μικρογεύματα καθώς επίσης και μετά το φαγητό.

Βουρτσίζετε όλα τα ύποπτα σημεία πολύ καλά. Αν η περιοχή είναι ακόμη σκοτεινή η αποχρωματισμένη έπειτα από επιμελές βούρτσισμα, μια επίσκεψις στον οδοντίατρο είναι σκόπιμη. Όσο μικρότερη είναι η κοιλότης όταν ανακαλυφθή, τόσο απλούστερη θα είναι η επανόρθωσις.

Το τρίτον έτος της ηλικίας είναι καλός καιρός για την πρώτη επίσκεψι του παιδιού σας στον οδοντίατρο. Συνήθως με την ηλικία αυτή όλα τα πρώτα δόντια (είκοσι) έχουν πλήρως φανή στο στόμα και χρειάζονται κανονική φροντίδα για να παραμένουν υγιή.

Το καθένα από τα πρώτα δόντια κρατεί στην πραγματικότητα ένα χώρο που απαιτείται για το μόνιμο δόντι που αναπτύσσεται στη σιαγόνα κάτω απ’ αυτό. Αν το πρώτο δόντι, χαθή ένεκα σήψεως ή άλλου λόγου προτού το μόνιμο δόντι να είναι έτοιμο για να βγη, τότε τα πλαγινά δόντια τείνουν να παίρνουν τη θέσι του. Έτσι, δυνατόν να μην υπάρχη αρκετός χώρος για το μόνιμο δόντι.

Πολύ δαπανηρή εργασία για την ευθυγράμμισι των δοντιών μπορεί ν’ αποφεύγεται με το να βοηθήτε τα παιδιά σας να φυλάττουν όλα τα πρώτα δόντια τόσον καιρό όσος έπρεπε να είναι εκεί. Αυτό αληθεύει επίσης για τα μόνιμα δόντια. Αν ένα χαθή, είναι φρόνιμο να το αντικαταστήσετε. Φυσικά, μπορείτε να τα καταφέρετε χωρίς αντικατάστασι, αλλά το δόντι που λείπει προκαλεί τελικά άλλα προβλήματα όπως τη μετακίνησι των δοντιών από την κατάλληλη θέσι των ή την ευθεία γραμμή που κάνει να συσσωρεύωνται οι τροφές στον ενδιάμεσο χώρο.

Υπάρχουν, λοιπόν, πολλοί παράγοντες για την ανάπτυξι και διατήρησι γερών δοντιών. Μερικούς από αυτούς τους παράγοντας μπορείτε να τους ελέγχετε. Γιατί, να μη διδάσκετε τα παιδιά σας την κατάλληλη φροντίδα για τα δόντια τους από μικρή ηλικία; Αργότερα, τα παιδιά θα σας ευγνωμονούν σε μεγάλο βαθμό.

[Υποσημειώσεις]