Όταν Υπήρχαν Ανταγωνιζόμενοι Πάπαι

«ΟΙ ΘΕΟΛΟΓΟΙ θέλουν Δημοκρατία στην Εκλογή Παπών και Παστόρων.» Έτσι ο δημόσιος τύπος τελευταίως έκαμε σχόλια για μια συνέλευσι διακοσίων ηγετικών Ρωμαιοκαθολικών θεολόγων και λογίων που συνεδρίασαν στις Βρυξέλλες του Βελγίου. Παρόντες επίσης ήσαν εξακόσιοι Ρωμαιοκαθολικοί «άνθρωποι του ράσου.» Η συγκέντρωσις ονομαζόταν «Παγκόσμιον Συνέδριον για το Μέλλον της Εκκλησίας.»¹

Λιγώτερο από ένα έτος προηγουμένως η σύνοδος των Επισκόπων, μια επιβλητική συνέλευσις αποτελούμενη από εκατόν σαράντα και πλέον επισκόπους, αρχιεπισκόπους και καρδιναλίους, είχε συνεδριάσει παρόντος του ιδίου του Πάπα Παύλου του ΣΤ! Αυτή η συνέλευσις επίσης ετόνισε τη συμμετοχή και άλλων στην εξουσία του πάπα. Οι δημοσιογραφικές περιγραφές αυτής της συγκεντρώσεως έφεραν τίτλους ένας «Διηρημένος Οίκος,»² «Ο Πάπας Υπό τα Πυρά»³ και «Ο Πάπας Προειδοποιεί ότι οι Ανταρσίες Εξασθενίζουν την Εκκλησία.»⁴ Δεν είναι διόλου άξιον απορίας ότι ο Πάπας ικετεύει «Υπακούετε σ’ εμέ,»⁵ και παραπονείται ότι υπάρχει εντός της Εκκλησίας του «μια ουσιαστικώς σχισματική ζύμωσις.»⁶ Ένας που επί μακρόν διετέλεσε ιερατικός φίλος του εψιθύρισε: «Ακριβώς τώρα αυτός [ο Παύλος ΣΤ ] μπορεί να είναι ο πιο απομονωμένος άνθρωπος στον κόσμο.»⁷

Ο υπαινιγμός για «σχισματική ζύμωσι» επαναφέρει στο νου τον καιρό οπότε δύο και μάλιστα τρεις πάπαι ταυτοχρόνως εποφθαλμιούσαν το αξίωμα του πάπα. Ιδιαιτέρως αυτό αλήθευε στη διάρκεια του Μεγάλου Δυτικού Σχίσματος.

Ήταν στο έτος 1032 που ο Βενέδικτος Θ΄ είχε εκλεγή πάπας στην ηλικία των δεκατεσσάρων ετών.⁸ «Αυτός αποτελούσε όνειδος για την Έδρα του Πέτρου,» μας λέγει η Καθολική Εγκυκλοπαιδεία. Άλλοι αναφέρουν ότι αυτός «ήταν ένας από τους πιο ανήθικους που κατέλαβαν ποτέ τη θέσι.»¹⁰ Λόγω της «ακόλαστης ζωής του,»a μια από τις φατρίες της Ρώμης τον απεμάκρυνε από το αξίωμα του το 1044 και «εν μέσω της πιο μεγάλης αταξίας» εξέλεξε τον Συλβέστρο 3 ως πάπαν. Αλλά ο Βενέδικτος Θ΄ επέστρεψε το ίδιο έτος και επέτυχε να εκδιώξη τον νεωστί εκλεγέντα Σύλβεστρον Γ΄⁹. Κατόπιν θέλησε να νυμφεφθή αλλ’ ο πατέρας της μνηστής του αρνήθηκε να δώση τη συγκατάθεσί του εωσότου ο Βενέδικτος παραιτηθή από το αξίωμά του, πράγμα που συμφώνησε να κάμη.⁸ Εντούτοις, επειδή αυτό θα τον άφηνε χωρίς εισόδημα, επώλησε το αξίωμά του στον νουνό του Ιωάννη Γρατιανό, ο οποίος τότε αρμοδίως εξελέγη λαμβάνοντας τον τίτλο του Γρηγορίου ΣΤ΄. Αλλά τότε ο Βενέδικτος, προφανώς ανίκανος έπειτα απ’ όλα να κερδίση τη μνηστή του, αρνήθηκε τη συναλλαγή που είχε κάμει και προσπάθησε να εκθρονίση τον Γρηγόριο ΣΤ΄, προς τον οποίον είχε πωλήσει το αξίωμα του πάπα.¹¹

Σχετικώς με την κατάστασι αυτή Η Καθολική Εγκυκλοπαιδία λέγει: «Η κατάστασις της Ρώμης ιδιαιτέρως ήταν αξιοθρήνητη. Στον Άγιο Πέτρο, το Λατερανό, και στην Αγία Μαρία τη Μείζονα, εκάθησαν τρεις αντίζηλοι απαιτηταί του πάπα. Δυο απ’ αυτούς, ο Βενέδικτος Θ΄ και ο Συλβέστρος 3 αντιπροσώπευαν αντίζηλες φατρίες της Ρωμαϊκής αριστοκρατίας. Η θέσις του τρίτου, Γρηγορίου του ΣΤ΄, ήταν ιδιάζουσα»—αυτός είχε λάβει το αξίωμα του πάπα πληρώνοντας ένα μεγάλο τίμημα γι’ αυτό και είχε μάλιστα εκλεγή ως πάπας, και τώρα εκείνος που του το επώλησε ήθελε να το ξαναπάρη.¹²

Ο Γερμανός Βασιλεύς Ερρίκος Γ΄, αυτοκράτωρ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, είχε σκανδαλιστεί από αυτή την κατάστασι. Αρνήθηκε ν’ αναγνωρίση οποιονδήποτε από τους τρεις αντιζήλους απαιτητάς ως πάπαν, αλλ’ εβάδισε προς τη Ρώμη με μια μεγάλη ακολουθία θρησκευτικών και πολιτικών αξιωματούχων και συνεκάλεσε μια σύνοδο στην οποίαν δυό εκ των αντιζήλων παπών εκθρονίσθηκαν και ο τρίτος, Γρηγόριος ο ΣΤ΄, ο οποίος είχε αγοράσει το αξίωμά του, επείσθη να παραιτηθή. Ένας Γερμανός επίσκοπος έγινε τότε πάπας, ο Κλήμης Β΄. Αλλά μόλις ο αυτοκράτωρ ανεχώρησε από τη Ρώμη, ο Βενέδικτος Θ΄ επέστρεψε για ν’ απαιτήση τον θρόνο. Ο Ερρίκος 3 έσπευσε να επιστρέψη, κι’ έτσι ο Βενέδικτος έφυγε για να μην επιστρέψη ποτέ.⁹ Με την ευκαιρία αναφέρομε ότι εκείνες τις ημέρες οι πολιτικοί άρχοντες συχνά έπαιζαν ηγετικό ρόλο στην εκλογή του πάπα. Πράγματι, για ένα διάστημα ήταν συνήθεια εκ παραδόσεως οι Γερμανοί βασιλείς να ελέγχουν τη διαδοχή των Παπών.¹⁰

Ολίγα έτη μετά τα γεγονότα αυτά, το 1061, οι Ρωμαίοι καρδινάλιοι εξέλεξαν τον Αλέξανδρο 2 ως πάπαν, χωρίς πρώτα να συμβουλευθούν τη Γερμανική αυλή και τους Ρωμαίους ευγενείς. Οι τελευταίοι, μαζί με μερικούς επισκόπους της Λομβαρδίας, μπόρεσαν να πείσουν τη Γερμανική αυλή να συγκαλέση μια συνέλευσι πολλών Ρωμαιοκαθολικών ιεραρχών στη Βασιλεία της Ελβετίας. Αυτή εξέλεξε τον ιεράρχη Κάδαλον ως πάπαν, και αυτός έλαβε τον τίτλο του Ονωρίου Β΄. Κατά την άνοιξι του 1062 αυτός εβάδισε κατά της Ρώμης με μια στρατιωτική δύναμι και κατέλαβε την περιοχή του Αγίου Πέτρου.¹⁰ Μολονότι αφωρίσθηκε και εκδιώχθηκε από ένα στράτευμα ευνοϊκό προς τον Αλέξανδρο Β΄, ο Ονώριος πάλι εβάδισε κατά της Ρώμης και κατέλαβε το Κάστρο του Αγίου Αγγέλου, το φρούριο του Πάπα, και για διάστημα πλέον του έτους αψήφησε την δύναμι του Αλεξάνδρου, ο οποίος διέμενε στα παπικά διαμερίσματα του Λατερανού. Ο Ονώριος 2 έπειτα κατέφυγε στην επισκοπή του στην Πάρμα και, μολονότι αναθεματίσθηκε από μια παπική σύνοδο, επέμεινε μέχρι της ημέρας του θανάτου του ότι ήταν ο δικαιωματικός πάπας.¹³

Αναφορικά με αυτό το επεισόδιο της διαδοχής των παπών ο νεώτερος ιστορικός Λατουρέτ λέγει: «Για ολόκληρη σχεδόν τη βασιλεία του Αλεξάνδρου 2 ο Κάδαλος ήταν ένας ενοχλητικός αντίζηλος. Φάσεις της μάχης διεξήγοντο στη Ρώμη την ίδια με τη χρήσι όπλων και από τις δυό παρατάξεις. Περιελαμβάνετο στρεψόδικος και περίπλοκος διπλωματία, με τη σπάταλη χρήσι χρημάτων και από τις δύο πλευρές για να εξαγορασθή η εύνοια του Ρωμαϊκού λαού.»¹⁰

Το Μεγάλο Δυτικό Σχίσμα

Το σχίσμα αυτό ωνομάσθηκε έτσι για να διακρίνεται από το Ανατολικό σχίσμα, το οποίον έγινε μόνιμο το 1054, όταν οι απεσταλμένοι του Ρωμαίου πάπα αφώρισαν τον αρχηγό της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας. Με το Ανατολικό Σχίσμα οι Ανατολικές Ορθόδοξες εκκλησίες χωρίσθηκαν από τη Ρώμη και αρνήθηκαν πλέον ν’ αναγνωρίζουν τον πάπα της Ρώμης ως αρχηγό τους.¹⁴

Το Μεγάλο Δυτικό Σχίσμα άρχισε το 1378. Σχεδόν εβδομήντα έτη προηγουμένως, το 1309, ο Πάπας Κλήμης Ε΄ μετέφερε την παπωσύνη στο Αβινιόν, που τώρα είναι στην περιοχή της νοτιοανατολικής Γαλλίας, που εκείνο τον καιρό βρισκόταν υπό την εξουσία των βασιλέων της Σικελίας. Σύμφωνα με την άποψι ενός κορυφαίου ιστορικού, επτά πάπαι εν όλω, και όλοι τους Γάλλοι, εκυβέρνησαν από εκεί.¹⁰ Οι Ρωμαιοκαθολικοί ιστορικοί αναφέρονται σ’ αυτήν την περίοδο ως την «Βαβυλωνιακήν αιχμαλωσίαν.»¹⁵ Φαίνεται ότι αυτή η μετακίνησις έγινε κυρίως όχι χωρίς κάποιον σπουδαίο λόγο, διότι η Ρώμη εκείνη την εποχή ήταν η σκηνή μεγάλης ταραχής και διαμάχης, μέρος της οποίας επροκαλείτο από την ίδια την παπωσύνη.¹⁰

Ο έβδομος και τελευταίος από αυτούς τους πάπας, ο Γρηγόριος Ι ανεχώρησε από την Αβινιόν το 1377 και επέστρεψε στη Ρώμη και επανεγκατέστησε εκεί την έδρα του παπισμού. Όταν πέθανε, στις 27 Μαρτίου 1378¹¹, μερικοί καρδινάλιοι, ιερείς και ευγενείς καθώς επίσης και ο Ρωμαϊκός λαός γενικά ενδιαφέρθηκαν πάρα πολύ όπως εκλεγή ένας Ιταλός πάπας ούτως ώστε η παπωσύνη να μπορέση να έχη την έδρα της στη Ρώμη. Δεκαέξη καρδινάλιοι συναντήθηκαν στη Ρώμη στις 7 Απριλίου, και την επόμενη μέρα εξέλεξαν ένα εξέχοντα Ιταλόν επίσκοπο ο οποίος εφαίνετο να εκτιμάται πολύ λόγω των ικανοτήτων του. Αυτό έγινε ενώ ο λαός της Ρώμης εξεδήλωνε με πολλές κραυγές το αίτημά του για έναν Ιταλό πάπα και είχε ακόμη εισβάλει στον περίβολο όπου συζητούσαν οι καρδινάλιοι. Κατά το βράδυ της ιδίας ημέρας μια πλειοψηφία των καρδιναλίων συνεδρίασε πάλιν και επεκύρωσαν την εκλογή του επισκόπου, ο οποίος τότε έλαβε τον τίτλο του Ουρβανού ΣΤ΄.¹⁶

Αλλά οι καρδινάλιοι πολύ γρήγορα λυπήθηκαν για την εκλογή τους. Πρώτα πρώτα, δεν είχαν καθόλου μεταρρυθμιστικό πνεύμα, ενώ ο Ουρβανός είχε. Επί πλέον, εδείχθη ισχυρογνώμων, υπερήφανος και οξύθυμος. Στις συναντήσεις του με τους ανωτέρους αξιωματούχους της εκκλησίας αντήλλασσε ύβρεις με αυτούς. Έτσι οι καρδινάλιοι άρχισαν μια σιωπηλή εκστρατεία εναντίον του και ύστερα από μερικούς μήνες συγκεντρώθηκαν για να βρουν έναν άλλον πάπα, ισχυριζόμενοι ότι η προηγούμενη εκλογή τους, του Ουρβανού ΣΤ΄, ήταν άκυρος επειδή είχαν εκφοβισθή από τον Ρωμαϊκόν λαό.¹⁰ Εκείνο το πρώτο κονκλάβιο ήταν πράγματι ένα από τα συντομώτερα που είχαν γίνει ποτέ.¹⁶

Με το πρόσχημα ότι η Ρώμη ήταν μια πολύ θερμή πόλις, οι δυσαρεστημένοι καρδινάλιοι συναντήθηκαν άλλου.¹⁶ Η συντριπτική πλειονότης των απεκάλεσε τον Ουρβανό αντίχριστο και αποστάτη και εζήτησαν να παραιτηθή. Φυσικά, αυτός αρνήθηκε. Αυτοί, επιμένοντας ότι είχαν τη δύναμι να τον εκθρονίσουν καθώς και να εκλέξουν πάπα, διεκήρυξαν τον θρόνο εν χηρεία και έπειτα στις 20 Σεπτεμβρίου εξέλεξαν έναν άλλον πάπα,¹⁶ τον Κλήμεντα Ζ΄.¹⁰ Αυτή η πράξις εσημείωσε την έναρξι του Μεγάλου Δυτικού Σχίσματος.¹⁰

Ο Κλήμης Ζ΄ είδε κατάλληλο να επιστρέψη η έδρα του παπισμού στην Αβινιόν, αφού ο ίδιος ήταν Γάλλος. Σχεδόν αμέσως η Ρωμαιοκαθολική Ευρώπη χωρίσθηκε σε δυο φατρίες·«οι υπήκοοι του Ουρβανού ήσαν πολυαριθμότεροι, ενώ του Κλήμεντος επιβλητικώτεροι.»¹⁶ Εξέχοντες «άγιοι» και θεολόγοι έλαβαν μέρη, όπως έκαμαν τα έθνη της Ευρώπης, μερικά από τα οποία πήγαν με το μέρος του Ουρβανού, ενώ άλλα με το μέρος του Κλήμεντος. Ένας ιστορικός είπεν: «Δυο Πάπαι, με τις πλήρως ωργανωμένες αυλές των, απαιτούσαν την υποταγή του Χριστιανικού κόσμου. . . . Υπήρχαν δύο καλώς υποστηριζόμενοι Πάπαι, που και οι δύο κρατούσαν πίσω των ολόκληρο το βάρος της Παπικής παραδόσεως, και, με τους διαδόχους των, διαιρούσαν τον Χριστιανικό κόσμο για μια περίοδο αρκετά μακρά ώστε να εγείρουν άμεσα και επείγοντα προβλήματα για τους πιστούς.»¹⁷

Η κατάστασις της παπικής αυλής εκείνης της εποχής μάς περιγράφεται από ένα παπικόν γραμματέα: «Εκεί ομιλούν κάθε μέρα για κάστρα, για γήπεδα, για πόλεις, για πολεμικά όπλα όλων των ειδών, για χρήματα· αλλά σπανίως ή ποτέ δεν τους ακούτε να μιλούν για καθαρότητα, ελεημοσύνη, δικαιοσύνη, πίστι ή για αγία ζωή. Εκείνο λοιπόν που ήταν μια φορά πνευματική Κουρία, έγινε μια εγκόσμια, διαβολική, δεσποτική Κουρία, και χειρότερη στον χαρακτήρα, ακόμη και στη δημόσια ζωή της, από κάθε άλλη κοσμική αυλή.»¹⁷

Έντιμοι άνδρες εκτός της Καθολικής εκκλησίας υβρίσθηκαν. Ένας απ’ αυτούς είπε: «Λόγω της αγάπης του κέρδους δεν θα βρήτε έναν Πάπα πρόθυμον να παραιτηθή από τη θέσι του χάριν της ειρήνης της Εκκλησίας.»¹⁷ Ένας άλλος είπε: «Ο ένας Πάπας αφορίζει έναν άνθρωπο και ο άλλος τον απαλλάσσει από τον αφορισμό. Ο ένας καταδικάζει έναν άνθρωπο δικαίως, ο άλλος αδίκως τον δικαιολογεί κατόπιν εφέσεως· έτσι η δικαιοσύνη τραυματίζεται, τα κλειδιά της Εκκλησίας εξευτελίζονται και το ξίφος του Αγίου Πέτρου χάνει τον τρόμο του.»¹⁷ Και ένας από τους κορυφαίους Ρωμαιοκαθολικούς λογίους είπε σ’ ένα συμβούλιο που συνήλθε για να λύση το πρόβλημα:«Υπάρχουν δυο κυβερνήτες στο πλοίο, που ξιφομαχούν και αντικρούουν ο ένας με τον άλλον.»¹⁸ Στη διάρκεια αυτής της καταστάσεως τέσσερις διάφοροι πάπαι εξουσίασαν στη Ρώμη, δυο διάφοροι κυβέρνησαν στην Αβινιόν, και εκτος από αυτούς δυο εβασίλευσαν προς το τέλος αυτής της περιόδου σαν αποτέλεσμα της Συνόδου της Πίζης.¹⁸

Η Σύνοδος της Κωνσταντίας

Επανειλημμένως συνήλθαν σύνοδοι στη Γαλλία και αλλαχού για να θεραπεύσουν το ρήγμα, αλλά όλα έγιναν εις μάτην. «Το κακόν συνεχίζετο χωρίς φάρμακο ή ανακωχή,» λέγει η Καθολική Εγκυκλοπαιδεία. Το 1409 συνήλθε μια μεγάλη σύνοδος στην Πίζα της Ιταλίας, φαινομενικά με την ελπίδα λήξεως του σχίσματος. Αλλ’ αντί να θεραπευθούν τα ζητήματα αυτή τα έκαμε μόνο χειρότερα, διότι είχε ως συνέπεια την ανάδειξι ενός τρίτου πάπα ως του αληθινού, αφού οι δύο πάπαι που εξουσίαζαν ώς τότε αρνήθηκαν ν’ αναγνωρίσουν την από τη σύνοδο εκείνη εκθρόνισί των. Τελικά, «κατόπιν πολλών διασκέψεων, σχεδίων, συζητήσεων, (συχνά βιαίων) επεμβάσεων των πολιτικών δυνάμεων, καταστροφών παντός είδους, η Σύνοδος της Κωνσταντίας έκαμε να λήξη το σχίσμα. Η σύνοδος αυτή συνεκλήθη από τον προσφάτως εκλεγέντα Γερμανόν Βασιλέα Σιγισμούνδο, αργότερα αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, και επίσης από τον Πάπα Ιωάννη τον ΚΓ΄.b Από τους τρεις άρχοντας πάπας ήλθε μόνον ο Ιωάννης ΚΓ΄, επί κεφαλής μιας μεγάλης ακολουθίας και με 1600 ίππους. Ο Βασιλεύς Σιγισμούνδος ήλθε μόνον με 1.000 ίππους. Ο Ιωάννης ήλπιζε να μεταπείση τη σύνοδο με το μεγάλο σώμα ακολούθων του, αλλά απογοητεύθηκε διότι η σύνοδος απεφάσισε να ψηφίση σύμφωνα με εθνικά κριτήρια, δίδοντας σε κάθε χώρα μια ψήφο.¹⁹ Όταν είδε τη φορά των γεγονότων έφυγε με το πρόσχημα κακής υγείας. Η σύνοδος τον κατηγόρησε μ’ ένα μακρό κατάλογο κακών πράξεων και ανηθικοτήτων, για πολλές από τις οποίες βεβαίως ήταν ένοχος, και με βάσι αυτές τον εξεθρόνισε.²⁰

Η σύνοδος επίεσε τον ασθενή Γρηγόριο τον ΙΒ΄, τον πάπα που έμενε στη Ρώμη, να παραιτηθή, πράγμα που έκαμε. Επίσης προσπάθησε να πιέση τον Βενέδικτο ΙΓ΄, ο οποίος κυβερνούσε στην Αβινιόν τον καιρόν εκείνον, να παραιτηθή. Όταν αυτός αρνήθηκε να το πράξη, η σύνοδος, αφού τον κατέκρινε ως επίσκοπον, αιρετικόν και ως εμποδίζοντα την ένωσι της Καθολικής εκκλησίας, τον εξεθρόνισε.¹⁰ Δύο έτη αργότερα, στις 11 Νοεμβρίου 1417, η σύνοδος εξέλεξε ένα ιεράρχη ο οποίος έλαβε τον τίτλο του Μαρτίνου του Ε΄.¹⁸

Μολονότι το Μεγάλο Δυτικό Σχίσμα τεχνικώς ετελείωσε με την εκλογή του Μαρτίνου Ε΄, στην πραγματικότητα εξακολούθησε επί έτη μετά ταύτα, διότι ο Βενέδικτος Ι 3 περιφρόνησε την πράξι της εκθρονίσεώς του εφόσον καιρό ζούσε. Το 1424 ο διάδοχός του στην Αβινιόν, Κλήμης Η΄, που εξελέγη από τους λίγους καρδιναλίους που ήσαν προσκολλημένοι στον Βενέδικτο ΙΓ΄, ομοίως επέμενε ότι ήταν ο δικαιωματικός πάπας μέχρι του 1429, οπότε τελικά εσυνθηκολόγησε. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίον οι Ρωμαιοκαθολικοί ιστορικοί μιλούν για το Μεγάλο Δυτικό Σχίσμα ότι διήρκεσε σαράντα έτη, ενώ ωρισμένοι άλλοι ιστορικοί μιλούν γι’ αυτό ότι διήρκεσε πενήντα έτη, από το 1378 έως το 1429, αντί έως το 1417.¹⁴

Αποτελέσματα του Σχίσματος

Εκείνο που σε μεγάλο βαθμό διήρεσε την Καθολική εκκλησία ήταν το ζήτημα της μεταρρυθμίσεως μαζί με τις ιδιοτελείς φιλοδοξίες απλήστων ανθρώπων. Στη Σύνοδο της Κωνσταντίας η έμφασις δεν εδόθη συνεπώς στη μεταρρύθμισι αλλά στην ενότητα. Μεταξύ των πραγμάτων για τα οποία πρέπει η σύνοδος να κατηγορηθή είναι η καταδίκη και ο διά της πυράς θάνατος του Βοημού μεταρρυθμιστού Ιωάννου Χους.¹⁰ Και ενώ επιφανειακώς εθεράπευσε το σχίσμα εντός της Εκκλησίας της Ρώμης, η βλάβη είχε γίνει. Έτσι ένας ιστορικός περιγράφει το ισχυρό αποτέλεσμα που αυτό το μεγάλο σχίσμα είχεν επί του διακεκριμένου Άγγλου Ρωμαιοκαθολικού λογίου και ιεράρχου Ουίκλιφ, ο οποίος απεκρυστάλλωσε την εναντίωσί του κατά της εκκλησίας του: «Τα τελευταία έξη έτη της ζωής του Ουίκλιφ στέκονται μόνα ως το αποτέλεσμα της επιρροής του Μεγάλου Σχίσματος.»¹⁷ Και ένας άλλος έγραψε: «Οι Καρδινάλιοι στη Ρώμη ήσαν εκείνοι που το 1378 έθεσαν το θεμέλιον της κινήσεως που αποκορυφώθηκε στη θρησκευτική επανάστασι του δεκάτου έκτου αιώνος.»¹⁷ Πράγματι, ακόμη και το κίνημα του Χουσιτών ήταν καρποφορία του Μεγάλου Δυτικού Σχίσματος, διότι ο Χους είχεν επηρεασθή από τον Ουίκλιφ.¹⁰

Σήμερα υπάρχει πάλι πολλή διχόνοια μέσα στην Εκκλησία της Ρώμης. Αυτή αντιμετωπίζει ένα δίλημμα: ότι δεν κάνει αλλαγές αρκετά γρήγορα για να ικανοποιήση τους φιλελευθέρους ηγέτες, και ότι προχωρεί πολύ γρήγορα για τα συντηρητικά στοιχεία. Δεν είναι ν’ απορή κανείς που ο Πάπας Παύλος ΣΤ΄ παραπονείται για μια «σχισματική ζύμωσι» και ικετεύει για υπακοή. Ενώ σήμερα δεν υπάρχουν αντίζηλοι πάπαι, μερικοί Καθολικοί αντιτίθενται τόσο σθεναρά στις αλλαγές που γίνονται ώστε με οργή εκδηλώθηκαν εναντίον των στους δρόμους της Ρώμης στο τέλος του 1969. «Μερικοί από τους πιο δριμείς αντιπάλους της συγχρονισμένης λειτουργίας έφθασαν τόσο μακρυά ώστε ν’ αποκαλούν τον Παύλο αιρετικόν αντιπάπα.»⁷

Πόσο έχει απομακρυνθή η περασμένη και η παρούσα ιστορία της παπωσύνης, με τους αντιζήλους πάπας της τις διχόνιες της, από το παράδειγμα και τις διδασκαλίες του Ιησού! Αυτός ήταν ταπεινός την καρδία και συμβούλευε ότι «όστις θέλει να είναι μέγας μεταξύ σας, πρέπει να είναι δούλος σας» (Ματθ. 20:27) Επί πλέον είπεν ότι οι ακόλουθοί του θ’ ανεγνωρίζοντο ότι αποτελούν την αληθινή εκκλησία από την αγάπη τους και την ενότητα, όχι από την ιδιότητα της διαιρέσεως και της προσφυγής στα όπλα.—Ιωάν. 13:34, 35.

Και πόσο μακρυά βρίσκονται οι ενέργειες εκείνων των αντιζήλων παπών από τη συμβουλή του αποστόλου Παύλου: «Μη πράττετε μηδέν εξ αντιζηλίας ή κενοδοξίας, αλλ’ εν ταπεινοφροσύνη, θεωρούντες αλλήλους υπερέχοντας εαυτών. Μη αποβλέπετε έκαστος τα εαυτού, αλλ’ έκαστος και τα των άλλων.»—Φιλιππησ. 2:3, 4.

Θα υπήρχαν αντίζηλοι πάπαι την εποχή εκείνη αν αυτοί οι λόγοι του Ιησού και του Παύλου επέσυραν την προσοχή των; Θα υπήρχε η ταραχή που συμβαίνει μέσα στη Ρωμαϊκή εκκλησία σήμερα; Ταιριάζει πράγματι η Ρωμαιοκαθολική εκκλησία στην περιγραφή που η Βίβλος δίνει στους αληθινούς Χριστιανούς; Τα γεγονότα μιλούν μόνα τους.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΑΙ

1.«Τάιμς» της Νέας Υόρκης, 18 Σεπτ. 1970, σελ. 1

2.Περιοδικόν «Νιουσγουήκ,» 27 Οκτ. 1969, σελ. 73

3.Περιοδικόν «Τάιμ,» 17 Οκτ. 1969, σελ. 90

4.«Ποστ» του Χούστον, 18 Σεπτ. 1969, σελ. 10

5.«Γιούνιον» του «Σπρίγκφιλντ,» 29 Ιαν. 1970, σελ. 6

6.«Δη Κρίστιαν Σέντσιουρυ,» 16 Απριλ. 1969, σελ. 500,

7. Περιοδικόν «Λάιφ,» 20 Μαρτ. 1970, σελ. 30

8.Περιοδικόν «Ατλάντικ,» Ιούλιος 1969, σελ. 76

9.«Η Καθολική Εγκυκλοπαιδεία,» Τόμ. 2 σελ. 429 (στην Αγγλική)

10.«Ιστορία της Χριστιανοσύνης» υπό Λατουρέτ (στην Αγγλική) σελ. 466, 464, 469, 489, 625,627, 630, 631, 666, 667

11.«Η Καθολική Εγκυκλοπαιδεία,» Τόμ. VI, σελ. 791, 799 (στην Αγγλική)

12.«Αυτόθι,» Τόμ. IV, σελ. 17

13.«Αυτόθι,» Τόμ. III, σελ. 128, 129

14.«Η Νέα Εγκυκλοπαιδεία Θρησκευτικής Γνώσεως, Σαφ-Χέρζογκ,» Τόμ. Χ, σελ. 238 (στην Αγγλική)

15.«Η Καθολική Εγκυκλοπαιδεία,» Τόμ. VII, σελ. 58 (στην Αγγλική)

16.«Αυτόθι,» Τόμ. XV, σελ. 216, 217

17.«Το μεγάλο Σχίσμα,» υπό Τζόρνταν (στην Αγγλική) σελ. 26, 27, 32, 37, 11

18.«Η Καθολική Εγκυκλοπαιδεία Τόμ. ΧΙΙΙ, σελ. 540

19.«Η Νέα Εγκυκλοπαιδεία Θρησκευτικής Γνώσεως Σαφ-Χέρζογκ,» Τόμ. IV, σελ. 545.

20.«Η Καθολική Εγκυκλοπαιδεία,» Τόμ. VIII, σ. 435 (στην Αγγλική)

[Υποσημειώσεις]