Πολλαπλή Σκλήρωσις—Μια Παραπλανητική Ασθένεια
ΜΗΠΩΣ είσθε δύσκαμπτος σαν μια σανίδα, όταν προσπαθήτε να σηκωθήτε από το κρεββάτι το πρωί; Μήπως είσθε ανίκανος να περπατήσετε και χρειάζεσθε μια πολυθρόνα με ρόδες; Μήπως πρέπει να σπρώξη κανείς τα πόδια σας και να σας βοηθήση να καθήσετε σ’ ένα κάθισμα για να λουσθήτε; Μήπως εγράφατε κάποτε καλλιγραφικά αλλά τώρα με δυσκολία μπορείτε να γράφετε το όνομά σας; Μήπως έχετε δυσκολία να συγκρατήσετε την ουροδόχο κύστη σας ειδικά στον κρύο ή βροχερό καιρό; Βλέπετε καλά και έπειτα τα μάτια σας θαμπώνουν ή έχετε διπλωπία [βλέπετε τα αντικείμενα διπλά];
Ίσως να έχετε πολλαπλή σκλήρωσι.
Τι Είναι Αυτή η Ασθένεια;
Η πολλαπλή σκλήρωσις είναι μια ασθένεια του κεντρικού νευρικού συστήματος. Προσβάλλει τη μόνωσι των νευρικών ινών του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού. Οι φυσιολογικές νευρικές ίνες είναι μονωμένες μ’ ένα περίβλημα παχέος ιστού. Αυτή η μόνωσις θα μπορούσε να παρομοιασθή με τη μόνωσι γύρω από ένα τηλεφωνικό σύρμα. Όταν η μόνωσις γύρω από μια νευρική ίνα φθαρή από την πολλαπλή σκλήρωσι, η διέλευσις των ωθήσεων κατά μήκος της εκτεθειμένης τώρα νευρικής ίνας διακόπτεται. Γίνεται ένα βραχυκύκλωμα των νευρικών παλμών και τα αντίστοιχα μυϊκά κύτταρα παραλύουν.
Στα μέρη όπου η νευρική ίνα έχει φθαρή σχηματίζεται ιστός επουλώσεως· αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να δημιουργούνται σκληρά μπαλώματα στον εγκέφαλο και στον νωτιαίο μυελό. Η λέξις «σκλήρωσις» προέρχεται από τη λέξι «σκληρός.» Επειδή αυτές οι μικρές σκληρές περιοχές εμφανίζονται διεσπαρμένες σ’ ολόκληρη τη φαιά και λευκή ουσία του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού, η ασθένεια ονομάζεται «πολλαπλή» σκλήρωσις.
Μερικά από τα συμπτώματα είναι κούρασις, μούδιασμα, φαγούρα, έλλειψις συντονισμού, δυνατές απότομες κινήσεις, αδυναμία ή σπασμοί των μυών των βραχιόνων, των ποδιών και των οφθαλμών (που προκαλούν θάμπωμα και διπλωπία), τρεμούλιασμα των άκρων όταν καταβάλλη κανείς κάποια ιδιαίτερη προσπάθεια, τρίκλισμα, σπαστικό βάδισμα, πραγματική παράλυσις, πονοκέφαλοι, εξασθένισις της ουροδόχου κύστεως και ακαμψία των άκρων.
Παράξενες Όψεις της Πολλαπλής Σκληρώσεως
Μια από τις πολλές παράξενες πλευρές της πολλαπλής σκληρώσεως είναι ότι προσβάλλει κυρίως ανθρώπους στην ακμή της ηλικίας, άτομα μεταξύ είκοσι και σαράντα ετών. Πράγματι, οι γιατροί αναφέρουν ότι η πολλαπλή σκλήρωσις είναι η πιο συνηθισμένη ασθένεια του νευρικού συστήματος στη Βόρειο Ευρώπη και στη Βόρειο Αμερική. Περίπου 250.000 Αμερικανοί, ίσως και περισσότεροι, έχουν προσβληθή. Είναι πιο συνήθης στις οικονομικά αναπτυγμένες περιοχές της γης, όπου το επίπεδο υγείας είναι υψηλότερο. «Όσο πιο πρωτόγονη είναι η κοινωνία,» λέγει ένας γιατρός, «τόσο λιγώτερα προβλήματα έχομε από την πολλαπλή σκλήρωσι.» Είναι σχετικά πιο κοινή στα ψυχρά κλίματα. Είναι σχετικά σπάνια στη Νότιο Αμερική, την Αφρική και στις Ασιατικές χώρες.
Η πολλαπλή σκλήρωσις προχωρεί αργά και αναπτύσσεται ίσως σε δεκαπέντε έως τριάντα χρόνια. Κατά κανόνα είναι μια ασθένεια που επιδεινώνεται, υποχωρεί και κατόπιν επανέρχεται. Μπορεί να παρουσιασθούν αιφνίδια σοβαρά συμπτώματα και κατόπιν εξ ίσου αιφνίδια να εξαφανισθούν. Ο ασθενής μπορεί αιφνίδια να διαπιστώση ότι μπορεί να ξαναπερπατήση. Η όρασίς του μπορεί να αποκατασταθή. Μπορεί να είναι υπάλληλος γραφείου, άξιος για τη θέσι αυτή, που μπορεί να δακτυλογραφή και να ντύνεται μόνος του. Έπειτα χωρίς καμμιά προειδοποίησι, τα χέρια του γίνονται αδέξια, δυσκίνητα και τόσο μουδιασμένα ώστε να μη χτυπά τα σωστά πλήκτρα. Η ομιλία είναι βραδεία και κομμένη σε μικρές συλλαβές. Μολονότι η βελτίωσις έρχεται αυτομάτως, μπορεί να ξαναπεράση στην ίδια κατάστασι, ή και σε χειρότερη. Αυτή είναι η πολλαπλή σκλήρωσις που προκαλεί αμηχανία.
Παρά τις πολλαπλές ιατρικές έρευνες, η πολλαπλή σκλήρωσις παραμένει, όπως το διετύπωσε ένας γιατρός, «μια ασθένεια με άγνωστη αιτία, με μια απρόβλεπτη πορεία, με μια θεραπεία που δεν έχει ανακαλυφθή και χωρίς ούτε μια εργαστηριακή εξέτασι που να επιβεβαιώνη τη διάγνωσί της.» Πράγματι η πολλαπλή σκλήρωσις προκαλεί αμηχανία.
Πιθανές Αιτίες
Η πολλαπλή σκλήρωσις περιεγράφη λεπτομερώς για πρώτη φορά το 1868 και από τότε έχουν διατυπωθή πολλές γνώμες για τις πιθανές αιτίες. Μια από τις πιο συνηθισμένες τα τελευταία χρόνια είναι ότι η πολλαπλή σκλήρωσις είναι μια ασθένεια κατά την οποία το σώμα παράγει αντισώματα που προσβάλλουν τις ίδιες του τις ουσίες.
Εν τούτοις, υπάρχουν αυθεντίες που πιστεύουν ότι η πολλαπλή σκλήρωσις συνδέεται με κάποιον ιό. Επί παραδείγματι, ο Βρεττανός επιδημιολόγος Δρ Τζιόφρυ Ντην, γράφοντας στο Σαϊεντίφικ Αμέρικαν του Ιουλίου 1970, αναφέρει ότι οι ποικιλίες των συμπτωμάτων της σ’ όλον τον κόσμο αφήνουν να νοηθή ότι προκαλείται από ένα μολυσματικό ιό «βραδέος» ή λανθάνοντος τύπου, που λίγο είναι γνωστός. Φυσιολογικά πιστεύει ότι η πολλαπλή σκλήρωσις είναι «μια μόλυνσις της νεαράς ηλικίας από έναν ιό» όπως η πολιομυελίτις. Όσο ενωρίτερα ένα παιδί εκτεθή στον ιό της πολιομυελίτιδος, τόσο λιγώτερες πιθανότητες έχει να προσβληθή από το είδος που προκαλεί αναπηρία. Αλλά στα μέρη του κόσμου με υψηλό επίπεδο υγιεινής, μπορεί ένα παιδί να ξεφύγη από μια προσβολή στη μικρή ηλικία· κατόπιν αν συμβή να προσβληθή για πρώτη φορά στα πρώτα χρόνια της ενηλικιώσεως, έχει πιο σοβαρές συνέπειες. Η θεωρία του ιού, όπως και άλλες, δεν έχει αποδειχθή.
Θεραπεία και Γενική Βοήθεια
Δεν υπάρχει συγκεκριμένη θεραπεία για την πολλαπλή σκλήρωσι, αλλά πολλοί ιατροί χρησιμοποιούν φλοιοεπινεφριδικά στεροειδή, όπως είναι η κορτιζόνη. Πιστεύουν ότι προσωρινή χρήσις αυτού του φαρμάκου μπορεί να επιταχύνη πιθανόν την ανάρρωσι ή την ύφεσι. Αλλά κατά πόσον αυτά τα φάρμακα πραγματικά συντομεύουν ένα οξύ επεισόδιο ή μειώνουν την έντασί του, είναι ακόμη αμφισβητήσιμο. Έτσι ένα μεγάλο μέρος της θεραπείας της πολλαπλής σκληρώσεως αποβλέπει στην ανακούφισι των συμπτωμάτων και χρησιμοποιούνται φάρμακα διαφόρων ειδών. Οι γνώμες διαφέρουν, καθώς και ο τρόπος θεραπείας της πολλαπλής σκληρώσεως. Πραγματικά είναι μια ασθένεια που προκαλεί αμηχανία.
Πολλοί γιατροί συνιστούν μια θεραπεία απασχολήσεως, που μπορεί να είναι το πλέξιμο, η ζωγραφική, η δακτυλογραφία και άλλες, οτιδήποτε για να κρατή κανείς τη διάνοια δραστήρια και όχι προσκολλημένη στην πάθησί του. Υποβοηθητικά επίσης είναι η αρκετή ανάπαυσις, μια χαρούμενη διανοητική άποψις και η αποφασιστικότης να γιατρευτή κανείς. Είναι σπουδαίο να κρατήται το ηθικό του ασθενούς υψηλό, και μια συμπαθητική και αισιόδοξη στάσις εκ μέρους της οικογενείας θα βοηθήση να κάνη τη ζωή πιο ευχάριστη για όλους τους ενδιαφερομένους.
Η υπερβολική κούρασις, η έκθεσις στο κρύο ή στην υγρασία θα πρέπει ν’ αποφεύγωνται. Οποιουδήποτε είδους μολύνσεις, και ειδικά οι μολύνσεις του αναπνευστικού συστήματος, προκαλούν συχνά υποτροπές ή επιδεινώνουν την ασθένεια.
Υπάρχει επίσης ανάγκη ν’ αποφεύγη κανείς τα κακά αισθήματα, όπως είναι ο θυμός και η οργή. Οι μελέτες έχουν δείξει ότι τα χρόνια κακά αισθήματα έχουν πιθανόν επιβλαβή επίδρασι ως προς τη δράσι της ασθενείας. Η οξεία συγκινησιακή έντασις μπορεί να προκαλέση ξαφνικά μια σοβαρή προσβολή.
Πιστεύεται ότι η αδράνεια θα οδηγήση σε μεγαλύτερη ακαμψία των ποδιών. Γι’ αυτό γράφοντας στον τόμο Σύγχρονη Θεραπεία (1967), ο Δρ Γ. Γ. Τούρτελοτ, Δρ Ιατρικής του Ιατρικού Κέντρου του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν λέγει για τους πάσχοντας από πολλαπλή σκλήρωσι: «Συνιστάται καθημερινό περπάτημα μόλις λίγο πέρα από το όριο της κοπώσεως από ασθενείς που έχουν μέτρια προσβληθή. Η πείρα μας είναι ότι οι ασθενείς με πολλαπλή σκλήρωσι πρέπει να είναι δραστήριοι και απασχολημένοι όσο διάστημα το επιτρέπει η νευρολογική τους κατάστασις.»
Ο Παράγων της Διατροφής
Πολλή συζήτησις γίνεται για το αν η λήψις ωρισμένων βιταμινών θα βοηθήση τον πάσχοντα από πολλαπλή σκλήρυνσι. Έγιναν ανακοινώσεις για βελτίωσι που επακολούθησε τη λήψι μερικών βιταμινών, αλλά η ιατρική επιστήμη γενικά πιστεύει ότι δεν υπάρχουν αρκετές αποδείξεις ή βάσις για πολλά από τα συναχθέντα συμπεράσματα. Το Δη Μερκ Μάνιουαλ οβ Νταϊάγκνοσις εντ Θέραπη δηλώνει ότι παρασκευάσματα βιταμινών μπορούν να ληφθούν λόγω «των ψυχοθεραπευτικών και τονωτικών αποτελεσμάτων τους.» Απ’ αυτή την άποψι συνιστώνται το νικοτινικό οξύ (νιασίνη) και οι βιταμίνες Β1 και Β12. Οι Γάλλοι γιατροί που χρησιμοποίησαν βιταμίνη Β12 για τη θεραπεία της πολλαπλής σκληρώσεως ανέφεραν σημαντική βελτίωσι στους ασθενείς.
Από τις έρευνές τους, οι διαιτολόγοι γενικά πιστεύουν ότι οι βιταμίνες μπορούν να βοηθήσουν τον πάσχοντα από πολλαπλή σκλήρωσι. Η διαιτολόγος Άντελ Ντέηβις, επί παραδείγματι, αναφέρει στο βιβλίο της Ας Γίνωμε Καλά: «Όταν δόθηκαν βιταμίνες Ε, Β6 και άλλες βιταμίνες Β σε ασθενείς που έπασχαν από πολλαπλή σκλήρωσι, η νόσος σταμάτησε, ακόμη και προχωρημένες περιπτώσεις βελτιώθηκαν στο βάδισμα και είχαν καλύτερο έλεγχο της ουροδόχου κύστεως και λιγώτερους σπασμούς των χεριών και των ποδιών. Η ασβεστοποίησις των μαλακών ιστών εμποδίσθηκε με τη βιταμίνη Ε. Μου φαίνεται ότι όλες οι θρεπτικές ουσίες θα πρέπει να συνιστώνται στη δίαιτα όλων των ατόμων που πάσχουν απ’ αυτή την ασθένεια.»
Επίσης η διαιτολόγος Καταρίν Έλγουντ αναφέρει ότι ο Δόκτορ Τζ. Ε. Κραίην «είχε εξαιρετική επιτυχία με τη θεραπεία της πολλαπλής σκληρώσεως με βιταμίνες Ε. Από τις 24 σοβαρές περιπτώσεις, οι 18 ‘βελτιώθηκαν σημαντικά.’»
Ανεφέρθη επίσης ότι και η βιταμίνη Γ έχει κάποια αξία. Στο βιβλίο Δη Κομπλήτ Μπουκ οβ Βάιταμινς αναφέρεται: «Στην πολλαπλή σκλήρωσι παρετηρήθη υποκειμενική βελτίωσις στις περισσότερες περιπτώσεις όταν χορηγήθηκαν μεγάλες δόσεις ασκορβικού οξέος.»
Ένα πρόσφατο βιβλίο, το Νέα Ελπίδα για τις Ανίατες Ασθένειες (Νέα Υόρκη, 1971, στην Αγγλική) έχει ένα κεφάλαιο για την πολλαπλή σκλήρωσι. Οι συγγραφείς Ε. Τσεράσκιν, Δ. Ι., και Γ. Μ. Ρίνγκσντορφ, Τζούνιορ, Δρ της Οδοντιατρικής, αναφέρουν πάσχοντας από πολλαπλή σκλήρωσι που ωφελήθηκαν από μία δίαιτα ελαττωμένων υδρογονανθράκων. Μια δίαιτα αυξημένων υδρογονανθράκων εχειροτέρευε τα συμπτώματά τους. Οι συγγραφείς λέγουν: «Υπάρχει ελπίς για το άτομο που πάσχει από πολλαπλή σκλήρωσι! Η δίαιτα, ως θεραπευτικό μέσον, ασφαλώς θα πρέπει να περιλαμβάνεται βάσει αυτής της αποδείξεως.» Υπό το φως των διαιτολογικών αποδείξεων που απεκάλυψαν οι γιατροί αυτοί, λέγουν: «Το καθαρό σάκχαρο και τα πολλά λίπη πρέπει να θεωρούνται ως παράγοντες που προδιαθέτουν στην πολλαπλή σκλήρωσι.»
Σχετικά με το θέμα της προλήψεως της νόσου, αυτοί οι γιατροί λέγουν: «Είναι πιθανόν η δίαιτα, που προσφέρει τις περισσότερες ελπίδες για τις ανίατες νόσους, να μπορή επίσης να προλάβη την ανάπτυξι αυτών των διαταραχών.» Η δίαιτα που συνιστάται απ’ αυτές τις αυθεντίες είναι: Αρκετές πρωτεΐνες και «1) Περιορισμός της διαίτης σε υδρογονάνθρακες, ειδικά σε ζάχαρι, σιρόπια και τροφές εξαιρετικά αμυλώδεις. 2) Περιορισμός των πολλών λιπών και αντικατάστασίς των με τροφές με μειωμένα λίπη. 3) Συμπλήρωσις της διαίτης με πολλαπλές βιταμίνες και μεταλλικές ουσίες. 4) Μεγάλες δόσεις βιταμίνης Γ και βιταμίνης Β.»
Η Πείρα μου με την Πολλαπλή Σκλήρωσι
Η περίπλοκη πολλαπλή σκλήρωσις εκδηλώνεται με ποικίλους τρόπους στα διάφορα άτομα. Η δική μου πείρα με παράξενα συμπτώματα άρχισε το 1956 όταν ήμουν στη Μιννεάπολι της Μιννεσότα. Περίμενα να παρακολουθήσω τη φθινοπωρινή τάξι της ιεραποστολικής σχολής Γαλαάδ της Εταιρίας Σκοπιά. Μ’ έπιασε ένας πόνος στη ράχη και ο ένας γοφός φαινόταν πιο ψηλός από τον άλλο. Ο γιατρός μ’ έβαλε στο κρεββάτι για μια εβδομάδα περίπου και το εχαρακτήρισε ισχιαλγία. Ο πόνος στην οσφυϊκή περιοχή πέρασε και το σώμα μου ίσιωσε.
Αφού πήγα στον ιεραποστολικό μου διορισμό στην Γουιάνα, δεν ξαναείχα ενοχλήσεις ως το 1959. Μ’ έπιασε πάλι πόνος στη ράχη. Αφού έμεινα λίγο στο κρεββάτι, ξαναγύρισα στο έργο μου αλλά είχα δυσκαμψία. Όταν επισκέφθηκα την Μιννεάπολι το 1961, ένας χειροπράκτωρ μου είπε ότι νόμιζε πως είχα πολλαπλή σκλήρωσι. Μου έκαμε μερικές διορθώσεις στην σπονδυλική στήλη και άρχισα να παίρνω μερικές βιταμίνες, όπως οι βιταμίνες Β.
Αργότερα το δεξί μου χέρι παρέλυσε περισσότερο από ένα μήνα, και έτρωγα με το αριστερό μου χέρι. Κατόπιν το δεξί μου χέρι ξαναζωντάνεψε και ήμουν πάλι φυσιολογική. Όλα αυτά προκαλούσαν αμηχανία.
Τον Φεβρουάριο του 1962, έκαμα πολύ ευχάριστο έργο. Αλλά τον Μάρτιο δεν μπορούσα για ένα διάστημα να περπατήσω. Κάθε χρόνο πάθαινα αυτή την προσβολή. Κατόπιν ερχόταν ύστερα από εννέα μήνες, και κατόπιν ύστερα από έξη μήνες.
Άρχισα να έχω ανωμαλίες με τα πόδια μου. Συχνά έπεφτα κάτω. Κατόπιν είχα δυσκολία με την ουροδόχο κύστι. Το 1964 ένας γιατρός μού έδωσε κορτιζόνη και ονόμασε την πάθησί μου περιφερική νευρίτιδα. Φαίνεται ότι η κορτιζόνη νεκρώνει τον πόνο. Ένας άλλος γιατρός με εξήτασε και συνέστησε ακτινοβολίες με βραχέα κύματα για τη ράχη μου και ωρισμένες ασκήσεις. Το 1965 πήγα στην κλινική Μάγιο στο Ρότσεστερ της Μιννεσότα. Εκεί μου έκαμαν πολλές εξετάσεις και δοκιμές. Τελικά, ύστερα από μια εβδομάδα και περισσότερο, μου είπαν ότι η πάθησίς μου ήταν πολλαπλή σκλήρωσις. Για την περίπτωσί μου εθεώρησαν φρόνιμο να μη πάρω άλλη κορτιζόνη, διότι φαινόταν ότι έκανε τους μυς πιο δύσκαμπτους.
Αργότερα το 1965 ξαναγύρισα στην Γουιάνα για να συνεχίσω το ιεραποστολικό μου έργο. Τα πόδια μου χειροτέρευαν σταθερά και το 1968 άρχισα να χρησιμοποιώ ένα κάθισμα με ρόδες.
Τώρα το 1972 τα χέρια μου εξασθενούν διαρκώς περισσότερο και είμαι ανίκανη να σταθώ στα πόδια μου. Δυσκολεύομαι να γράψω το όνομά μου, και γράφω στη γραφομηχανή με τα δυο δάχτυλα. Μολονότι υπάρχει τώρα συνεχής χειροτέρευσις, η διεξαγωγή Γραφικών μελετών με σπουδαστάς βοηθεί να κρατώ το πνεύμα μου άγρυπνο.
Ένα άτομο με πολλαπλή σκλήρωσι εξαρτάται από τους άλλους και είμαι ευτυχής που ζω στην Γουιάνα, όπου οι άνθρωποι είναι φιλικοί και με κατανόησι. Οι γιατροί και οι νοσοκόμες στο Δημόσιο Νοσοκομείο του Τζιόρτζταουν είναι πραγματικά περιποιητικοί, και όταν χρειάζομαι μου δίνουν βοήθεια. Ακόμη και το κλίμα στη Γουιάνα είναι ευνοϊκό, διότι ο ζεστός καιρός φαίνεται να μου κάνη καλό. Σ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου κυμαίνεται μεταξύ ογδόντα δύο και ογδόντα πέντε βαθμών Φάρεναϊτ.
Ο σύζυγός μου κι εγώ είμαστε ολοχρόνιοι διάκονοι δεκαοκτώ χρόνια τώρα, και βρισκόμαστε εδώ γύρω στα δεκατέσσερα χρόνια. Μπορώ να διδάσκω στους ανθρώπους τη Γραφή στο σπίτι μου, με το τηλέφωνο και όταν μιλώ σε γείτονες και φίλους. Είναι καλό να μένη κανείς δραστήριος παρά την παραπλανητική πολλαπλή σκλήρωσι.—Από Συνεργάτην.