Γιατί Πρέπει να Μιλούμε με Ενθουσιασμό
ΤΟ έτος 1917, στη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, ο Πρωθυπουργός της Γαλλίας Ρενέ Ραφαέλ Βιβιανί, επισκέφθηκε την Αμερική και έδωσε μια διάλεξι στο Πανεπιστήμιο Κολόμπια της πόλεως της Νέας Υόρκης. Μολονότι μιλούσε Γαλλικά, ένας ακροατής, που δεν καταλάβαινε τη γλώσσα, είπε ότι η ομιλία τον είχε συναρπάσει. «Οι θαυμάσιες ιδιότητες της ομιλίας του με εντυπωσίασαν και με συνεκίνησαν,» εξήγησε.
Εξ άλλου, πιθανόν να έχετε ακούσει ομιλίες που δεν σας ενθουσίασαν καθόλου, μολονότι καταλαβαίνατε κάθε λέξι του ομιλητού. Ένας Αμερικανός δικηγόρος είπε: «Έχω ακούσει πολλούς και εξέχοντες άνδρες αυτής της χώρας να δίνουν διαλέξεις με μια τρομερή μονοτονία. Ήταν πολύ ενοχλητικό για τους ακροατάς. Δεν μπορούσαν να συγκεντρώσουν την προσοχή τους.»
Γιατί μια ομιλία μπορεί να είναι ενδιαφέρουσα, ή ακόμη και εντυπωσιακή για έναν άνθρωπο, όταν αυτός δεν καταλαβαίνη ούτε μια λέξι; Ακόμα, γιατί μερικές ομιλίες που δίδονται σε μια γλώσσα που καταλαβαίνετε πολύ καλά είναι τόσο ανιαρές ώστε σχεδόν να σας κοιμίζουν;
Τι Είναι Εκείνο που Κάνει μια Ομιλία Ενδιαφέρουσα
Η απάντησις βρίσκεται κυρίως στον τρόπο με τον οποίο δίδεται η ομιλία. Κάποτε μια ηλικιωμένη γυναίκα εντύπωσε ανεξάλειπτα αυτό το γεγονός σε κάποιον νεαρό διάκονο. Τη ρώτησε ποιες ήσαν οι εντυπώσεις από την ομιλία που αυτός είχε δώσει. Αυτή παραδέχθηκε ότι το περιεχόμενο της ομιλίας του ήταν θαυμάσιο, αλλά του είπε: «Αν σεις δεν ενθουσιάζεσθε μ’ αυτά που λέτε, πώς θέλετε να ενθουσιασθούμε εμείς;»
Η γυναίκα είπε με λίγα λόγια τι είναι εκείνο που κάνει μια ομιλία ενδιαφέρουσα. Είναι ο ενθουσιασμός του ομιλητού για το θέμα του. Αν βάλη πραγματικά την καρδιά του στην ομιλία, τότε η ζωηρή και ενθουσιώδης εκφώνησίς της θα κατακτήση τους ακροατάς. Θα καθίσουν και θ’ ακούσουν προσεκτικά. Ενώ ο ομιλητής που δεν έχει ενθουσιασμό θα δυσκολευθή πολύ να κρατήση το ενδιαφέρον του ακροατηρίου του, άσχετα με την έξοχη ύλη που μπορεί να παρουσιάση.
Χωρίς αμφιβολία, λοιπόν, θα θέλετε να μιλάτε με ενθουσιασμό. Αλλά τι μπορεί να γίνη αν η ομιλία κάποιου δεν έχη αυτή την ιδιότητα; Ποια είναι συνήθως η αιτία; Πώς μπορεί κανείς να δείξη ενθουσιασμό;
Μια Φυσική Ιδιότης
Ευτυχώς ο ενθουσιασμός είναι μια φυσική ιδιότης που χαρακτηρίζει τους περισσοτέρους ανθρώπους. Παρατηρείται ιδιαίτερα στα παιδιά. Όταν περνάτε καμμιά φορά έξω από μια σχολική αυλή, σταματήστε και ακούστε τα χαρούμενα ξεφωνητά, τα γέλια και τις συζητήσεις των μικρών παιδιών. Δεν υπάρχει ανιαρότης ή μονοτονία στην ομιλία τους!
Ή έχετε ίσως ακούσει τη θερμή παράκλησι ενός μικρού παιδιού. «Σε παρακαλώ, μανούλα!» μπορεί να λέγη το παιδί ικετευτικά. «Άφησέ με να πάω μαζί με τ’ άλλα κορίτσια. Δεν θ’ αργήσωμε. Σου υπόσχομαι ότι θα τακτοποιήσω το δωμάτιό μου όταν επιστρέψω! Δεν θα θέλησης να με αφήσης να πάω;» Όχι μόνον η φωνή, αλλά και τα μάτια επίσης και το πρόσωπο καθρεφτίζουν την παράκλησι για την άδεια της μητέρας. Και αν η μητέρα διστάζη να της δώση την άδεια, ένα δάκρυ μπορεί να τρέξη αυθόρμητα από τα μάτια του παιδιού για να δώση έμφασι και δύναμι στην παράκλησι.
Οι ενήλικοι κανονικά δεν χάνουν τελείως αυτόν τον φυσικό ενθουσιασμό. Έχετε ακούσει έναν άνθρωπο που απολαμβάνει το ψάρεμα να διηγήται για την αλιευτική του εκδρομή και για τα πολλά ψάρια που έπιασε; Ή έχετε ίσως ακούσει μια παρέα γυναικών να συζητούν για έναν μελλοντικό γάμο ή για κάποιο άλλο κοινωνικό γεγονός; Τι ασυγκράτητο ενθουσιασμό δείχνουν και οι άνδρες και οι γυναίκες όταν συζητούν με τους στενούς των φίλους! Οι χειρονομίες, οι εκφράσεις του προσώπου, οι αλλαγές στον τόνο και στην έντασι της φωνής, οι αλλαγές στον ρυθμό της εκφράσεως και στην έμφασι, όλα γίνονται με φυσικότητα. Αλλ’ όταν ένα άτομο σηκωθή για να δώση μια ομιλία μπροστά σ’ ένα όμιλο απ’ αυτούς τους ίδιους φίλους, τότε τι γίνεται;
Το ξέρετε. Αυτός ο φυσικός ενθουσιώδης τρόπος ομιλίας πολύ συχνά εξαφανίζεται και η ομιλία αυτού του ανθρώπου είναι ανιαρή και χωρίς ζωντάνια. Γιατί; Τι άλλαξε; Στην πραγματικότητα, πολύ λίγα.
Μπορεί να έχουν συγκεντρωθή λίγο περισσότεροι φίλοι του ομιλητού και να κάθωνται σε σειρές. Η πραγματική αλλαγή είναι απαρατήρητη. Βρίσκεται μέσα στη σκέψι και στη στάσι του ομιλητού. Μπορεί να αισθάνεται φόβο. Μπορεί να νομίζη ότι αποτελεί το στόχο και φαίνεται να σκέπτεται ότι οι φίλοι του τώρα είναι κατά κάποιον τρόπο οι κριταί του. Αν συμβαίνη αυτό, τότε χάνει την εμπιστοσύνη και στην ικανότητά του να εκφρασθή και το αποτέλεσμα είναι να χάση τον φυσικό του ενθουσιασμό.
Πώς Αναπτύσσεται ο Ενθουσιασμός στην Ομιλία
Η πρώτη απαίτησις λοιπόν για ν’ αναπτύξετε ενθουσιασμό όταν δίνετε μια ομιλία είναι να κάμετε μια ορθή εκτίμησι του ακροατηρίου σας. Να θυμάστε ότι δεν έχουν γίνει εχθροί σας απλώς και μόνον επειδή κάθονται σε σειρές. Δεν είναι κριταί σας. Μάλλον, είναι φίλοι που ήλθαν να σας ακούσουν και να μάθουν κάτι απ’ αυτά που θα πήτε.
Ώστε για ν’ αναπτύξετε ενθουσιασμό, βάλτε την καρδιά σας σ’ αυτά που λέτε στο ακροατήριο. Να πιστεύετε αυτά που λέτε. Ή για να το πούμε διαφορετικά: Να μιλάτε μόνον για πράγματα που πιστεύετε. Αυτό είναι ουσιώδες εφόσον ένας άνθρωπος δεν μπορεί να μιλήση με γνήσιο ενθουσιασμό για ζητήματα που ο ίδιος δεν πιστεύει.
Μια τρίτη πολύ σχετική απαίτησις είναι να ενδιαφέρεσθε σεις ο ίδιος για το άγγελμα που πρέπει να πήτε, να είσθε γεμάτος από τις ιδέες και να επιθυμήτε να τις μεταδώσετε και σ’ αυτούς. Επί παραδείγματι, προσέξετε τον άνθρωπο που ενδιαφέρεται για το ψάρεμα.
Δεν θα περιμένατε βέβαια να διηγηθή στους φίλους του τα σχέδια για τον μελλοντικό γάμο της γυναικαδέλφης του με τον ενθουσιασμό που θα τους διηγηθή την πρόσφατη αλιευτική του εκδρομή. Αυτός δεν εντυπωσιάζεται από τις λεπτομέρειες των προετοιμασιών του γάμου. Δεν είναι αυτό το ενδιαφέρον του. Αλλά το ελαφρό τίναγμα του καλαμιού που φέρνει το δόλωμα επάνω στο νερό, το τσίμπημα του ψαριού, η προσπάθεια να το τραβήξη, όλα αυτά αποτελούν το ζωηρό ενδιαφέρον του. Έτσι, μπορεί να μιλήση μ’ ενθουσιασμό γι’ αυτό το θέμα.
Μια άλλη απαίτησις για μια ενθουσιώδη ομιλία είναι να είσθε καλά προετοιμασμένος, να κατέχετε το θέμα σας. Ο άνθρωπος που διηγείται την αλιευτική του πείρα, την ξέρει πολύ καλά. Χωρίς αμφιβολία έχει επαναλάβει το επεισόδιο αυτό πολλές φορές στο μυαλό του. Είναι βέβαιος ότι κανένας άλλος δεν ξέρει την ιστορία τόσο καλά όσο αυτός. Αυτό είναι ζωτικό για την ενθουσιώδη ομιλία του. Αν ένα άτομο έχη μόνον λίγη γνώσι του θέματος του, θα του είναι δύσκολο να μιλήση μ’ ενθουσιασμό.
Μια άλλη ακόμη απαίτησις για να μιλάτε μ’ ενθουσιασμό είναι να είσθε βέβαιος ότι το ακροατήριο σας θ’ ακούση αυτό που έχετε να πήτε. Αν πιστεύετε πραγματικά ότι η ανταπόκρισίς σας είναι ένα ζήτημα ζωής ή θανάτου, αυτό θα σας βοηθήση να εκφρασθήτε με ενθουσιασμό μέσα από την καρδιά σας. Η επιθυμία να μεταδώσετε το άγγελμα γίνεται τόσο μεγάλη ώστε ξεχνάτε τελείως τον εαυτό σας και σκέπτεσθε μόνο το άγγελμα.
Ένας ομιλητής μ’ αυτό το ελατήριο μπορεί να συγκριθή μ’ έναν άνθρωπο που ανακαλύπτει τα μεσάνυχτα ότι ένα σπίτι πήρε φωτιά. Αυτός ο άνθρωπος δεν έχει παρά μόνο μια σκέψι—να ειδοποιήση τους ανθρώπους για τον κίνδυνο που διατρέχουν. Είναι ζήτημα ζωής ή θανάτου! Έτσι θα τρέξη αμέσως στο κτίριο και θα χτυπήση με δύναμι τις πόρτες φωνάζοντας: «Ξυπνήστε! Το σπίτι σας έπιασε φωτιά! Βγήτε έξω αμέσως!» Πώς μεταδίδει αυτό το άγγελμα; Με όλη του τη δύναμι φυσικά.
Ξαναζήτε τις Ιδέες και τις Συγκινήσεις
Εν τούτοις, ένας ομιλητής μπορεί ν’ ανταποκρίνεται σ’ όλες τις παραπάνω απαιτήσεις. Μπορεί να μη φοβάται το ακροατήριό του· μπορεί να πιστεύη σ’ αυτά που λέγει· μπορεί να ενδιαφέρεται πραγματικά για το θέμα του μπορεί να είναι καλά προετοιμασμένος· και ακόμα ίσως πιστεύει ότι το ν’ ανταποκριθή το ακροατήριό του στο άγγελμά του είναι ζήτημα ζωής ή θανάτου. Παρ’ όλα αυτά μπορεί να μη κατορθώση να μιλήση μ’ ενθουσιασμό. Γιατί; Ποιο είναι άραγε το πρόβλημα;
Η αιτία ίσως είναι ότι στην πραγματικότητα δεν σκέπτεται αυτά που λέγει. Δεν συμπεριλαμβάνει τον εαυτό του σ’ αυτά. Πρέπει να ξαναζή ή να βάζη τα αισθήματά του στο θέμα, να συγκινήται ο ίδιος απ’ αυτό και όχι να επαναλαμβάνη απλώς λέξεις. Επί παραδείγματι, ο ψαράς όταν διηγήται την ιστορία του φέρνει νοερώς τον εαυτό του ακριβώς εκεί βαθιά χωμένον ως τους γοφούς στο γοργό ρεύμα του ποταμού. Ξαναθυμάται τη συγκίνησι που του προεκάλεσε το τσίμπημα του ψαριού και η προσπάθεια να το τραβήξη. Το να ξαναζή αυτή την πείρα και να ξαναφέρη στο νου του τις ιδέες και τις συγκινήσεις την ώρα που ομιλεί είναι εκείνο που συντελεί στην ενθουσιώδη ομιλία του.
Ένας δημόσιος ομιλητής χρειάζεται να κάμη το ίδιο. Μπορεί επί παραδείγματι, να δίνη μια ομιλία για την απολυτρωτική θυσία του Ιησού Χριστού, ένα θέμα για το οποίο έχει ίσως μιλήσει πολλές φορές. Αλλά, την ώρα που δίνει την ομιλία, χρειάζεται να βάλη ολόκληρο τον εαυτό του στην ιδέα του τι πραγματικά σημαίνει η θυσία του Ιησού, γι’ αυτόν και για το ακροατήριό του. Χρειάζεται να ξαναφέρη στο νου του τα αισθήματα της ευγνωμοσύνης του απέναντι στον Ιεχωβά Θεό και τον Ιησού Χριστό γι’ αυτή τη θαυμαστή προμήθεια που έκαμε. Χρειάζεται να σκέπτεται τη μεγαλειώδη προοπτική της ζωής που ανοίγεται για το ανθρώπινο γένος—αιώνια ευτυχία με τελεία υγεία σ’ ένα αποκαταστημένο επίγειο παράδεισο! Πώς συγκινείται η καρδιά του καθώς ομιλεί!—Ιωάν. 3:16· Αποκάλ. 21:3, 4.
Όταν συμβαίνη αυτό, ο ομιλητής δεν περιορίζεται σε απλή έκφρασι λέξεων ή ακόμα και ιδεών. Περιλαμβάνει και τα αισθήματά του επίσης. Όχι μόνον ο νους του, αλλά και η καρδιά του είναι εξ ολοκλήρου απορροφημένα από το θέμα του. Έτσι, μολονότι έχει εκφράσει τις ίδιες σκέψεις πολλές φορές προηγουμένως, ομιλεί μ’ ενθουσιασμό.
Αγάπη για το Ακροατήριο
Εκείνο που θα βοηθήση έναν άνθρωπο να ομιλή μ’ αυτόν τον τρόπο, είναι να δείχνη αγάπη για το ακροατήριό του. Μ’ αυτή την ιδιότητα δεν θα παρουσιάση την ύλη του μ’ ένα πεζό τρόπο, δηλαδή μ’ ένα τρόπο που να λέη, «μπορείτε να το δεχθήτε ή να το απορρίψετε.» Αντιθέτως, θα έχη μια στάσι όμοια μ’ αυτήν που έχει ένας πατέρας για το παιδί του.
Ίσως ένα παιδί έχει διασχίσει ένα δρόμο χωρίς προηγουμένως να κυττάξη προσεκτικά. Ο πατέρας γνωρίζει τον κίνδυνο που διατρέχει το παιδί. Έτσι ομιλεί ζωηρά στο παιδί του προσθέτοντας στη φωνή του και στον τρόπο της ομιλίας του ένα τόνο ότι είναι ανάγκη να προσέχη. Αν το παιδί αμελήση να προσέξη, ή πάρη το ζήτημα στα ελαφρά, ο πατέρας κάνει περισσότερες προσπάθειες. Με πρόσθετη πειστικότητα και δύναμι προσπαθεί να εξηγήση στο παιδί τον κίνδυνο που διατρέχει όταν διασχίζη τον δρόμο χωρίς να κυττά.
Ένας δημόσιος ομιλητής θα πρέπει ομοίως να ωθήται από μια ζωηρή επιθυμία να μεταδώση στους ακροατάς του την πληροφορία που θα τους ωφελήση. Έτσι, παρακολουθεί πώς ανταποκρίνονται σ’ αυτά που λέγει. Αν δεν φαίνονται να έχουν πεισθή ή για κάποιον λόγο δεν έχουν κατανοήσει κάποιο σημείο, τότε με περισσότερο ενθουσιασμό και εκφραστικότητα προσπαθεί να τους πείση ή να τους βοηθήση να καταλάβουν.
Η Σπουδαιότης του Ενθουσιασμού
Ο ενθουσιασμός είναι ακριβώς η ζωή μιας ομιλίας. Ποτέ μην υποτιμάτε τη σπουδαιότητά του. Χωρίς ενθουσιασμό η ομιλία είναι νεκρή και το ακροατήριο είναι πιθανόν να μη συγκινηθή ούτε να πεισθή. Ο Ι. Μ. Φλάπαν, πρώην Διευθυντής της Σχολής Δημοσίων Ομιλιών της Νέας Υόρκης, παρετήρησε:
«Πολλοί έξυπνοι άνθρωποι θέλουν να πιστεύουν ότι ο κόσμος μπορεί να συγκινηθή με την κρίσι και τη λογική. Η απογοητευτική αλήθεια είναι ότι ο κόσμος συγκινείται με τα αισθήματα και τις συγκινήσεις. Ένας ομιλητής που απευθύνεται σε σας με πραγματική θέρμη, ειλικρίνεια και ενθουσιασμό σχεδόν πάντοτε θα κατακτά το ακροατήριό του.»
Ο ενθουσιασμός πείθει. Ο Ιάκωβος Κ. Κρόπσεϋ, άλλοτε Δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Νέας Υόρκης, είπε ότι όταν ένας δικηγόρος με τον οποίον διαφωνούσε παρουσίαζε τα επιχειρήματά του με θέρμη και ενθουσιασμό, τον άκουγε με πολύ μεγάλη προσοχή. Τον έκανε να σκέπτεται ότι ίσως ο δικηγόρος να είχε δίκιο.
Σκεφθήτε επίσης το παράδειγμα της Σαμαρείτιδος με την οποία μίλησε ο Ιησούς Χριστός δίπλα σ’ ένα πηγάδι κάποιο μεσημέρι, όπως αναφέρει η Γραφή. Χρησιμοποιώντας τις θαυματουργικές δυνάμεις αντιλήψεως που είχε, ο Ιησούς είπε στη γυναίκα λεπτομέρειες από την προσωπική της ζωή. Έτσι αυτή πίστεψε ότι ο Ιησούς ήταν ο υποσχεμένος Μεσσίας ή Χριστός και πήγε στην πόλι για ν’ αναφέρη αυτά τα πράγματα. Η αφήγησις της Γραφής λέγει: «Εξ εκείνης δε της πόλεως πολλοί των Σαμαρειτών επίστευσαν εις αυτόν, δια τον λόγον της γυναικός μαρτυρούσης, Ότι μοι είπε πάντα όσα έπραξα.»—Ιωάν. 4:6-39.
Σκεφθήτε! Πολλοί άνθρωποι πίστευσαν στον Χριστό απλώς από τα λόγια της γυναίκας—μιας ανήθικης μάλιστα γυναίκας! (Ιωάν. 4:18) Φαντασθήτε με τι έντονη συγκίνησι και ενθουσιασμό πρέπει να είχε διηγηθή τα πράγματα που της είχε πει ο Ιησούς. Πράγματι ο ενθουσιασμός πείθει, δίνει αξιοπιστία σ’ αυτά που λέγει κάποιος.
Ώστε μιλάτε μ’ ενθουσιασμό. Γεμίστε την καρδιά σας και το νου σας με το θέμα σας. Να είσθε βέβαιος ότι αυτό που έχετε ετοιμάσει είναι η αλήθεια. Κατόπιν αν έχετε τη ζωηρή επιθυμία να μεταδώσετε αυτά τα νοήματα στους άλλους, θα βάλετε όλη σας την καρδιά στην ομιλία. Αν μιλάτε έτσι μ’ ενθουσιασμό, το ακροατήριό σας όχι μόνο θ’ ακούση αλλά και θα ενεργήση σύμφωνα μ’ αυτά που λέτε.