Γάμος σε Εφηβική Ηλικία—Πόσο Είναι Συνετό;
Αναπολώντας τον καιρό που είχε αποφασίσει να παντρεφτή, μια γυναίκα εξήγησε: «Ήμουν δεκαοκτώ ετών και νόμιζα ότι ήταν ο πιο κατάλληλος νέος που είχα συναντήσει ποτέ.» Αλλ’ ήταν αυτή η ίδια πράγματι προετοιμασμένη για γάμο; Γιατί ήθελε να παντρεφτή; Αργότερα ωμολόγησε: «Είχα τη γνώμη ότι το να παντρεφτώ ήταν ένα διαβατήριο στον κόσμο των ενηλίκων.»
Λίγοι σκεπτόμενοι άνθρωποι θα δυσκολεύονταν ν’ αντιληφθούν την ανωριμότητα που αντανακλάται σ’ αυτή την άποψι. Σ’ ένα ζήτημα τόσο σοβαρό όσο ο γάμος ποιο θα είναι το πιθανό αποτέλεσμα όταν τέτοιου είδους σκέψεις αποτελούν τη βάσι για την απόφασι του γάμου; Συχνά είναι δυστυχία και διαζύγιο.
Η φύσις των απαιτήσεων, των προσαρμογών και των ευθυνών που περιλαμβάνονται στον γάμο απαιτεί από κάποιον να δείξη ωριμότητα και ισορροπία καθώς και αγάπη. Πιθανόν μπορείτε να θυμηθήτε αρκετούς γνωστούς σας που παντρέφτηκαν μετά τα είκοσι ή τα τριάντα κι εν τούτοις δεν έδειξαν αυτές τις ιδιότητες—καταλήγοντας αργότερα στο διαζύγιο. Τι θα μπορούσε λοιπόν να αναμένεται όταν αυτοί που παντρεύονται είναι ακόμη στην εφηβική ηλικία;
Το 1970 ένας καθηγητής της οικογενειακής κοινωνιολογίας εσχολίασε: «Μελέτες ερεύνης δείχνουν ότι, γενικά, οι γάμοι της εφηβικής ηλικίας χαρακτηρίζονται από μεγάλο ποσοστό διαζυγίων ή δυστυχίας σε σύγκρισι με γάμους σε μεγαλύτερη ηλικία.» Μια άλλη μελέτη έδειξε ότι γυναίκες που παντρεύονται μεταξύ δεκαέξη και δεκαοκτώ ετών ηλικίας, και άνδρες οι οποίοι νυμφεύονται κάτω των είκοσι δύο «δείχνουν ένα μεγάλο ποσοστό κακής προσαρμογής» στον γάμο.
Γιατί θα μπορούσε να συμβαίνη αυτό; Το βιβλίο Γάμος για τους Συγχρόνους παρετήρησε: «Για να είναι ένας γάμος επιτυχής δεν υπάρχει ούτε ένας παράγων πιο σπουδαίος από την ωριμότητα.» Και χρειάζεται χρόνος για ν’ αποκτήση κανείς διανοητική, σωματική και συναισθηματική ωριμότητα.
Αλλά μήπως ο νόμος σε πολλές χώρες δεν επιτρέπει σε έφηβους να παντρεύωνται, όπως όταν το κορίτσι είναι δεκαέξη και το αγόρι δεκαοκτώ ετών; Ναι, σε μερικές χώρες συμβαίνει αυτό. Αλλά συχνά οι αρχές επιτρέπουν τον γάμο στην κατώτατη ηλικία μόνον αν οι γονείς δώσουν γραπτή συγκατάθεσι. Μια άλλη ηλικία, όπως τα είκοσι ένα, μπορεί να ορισθή οπότε το ζεύγος δεν χρειάζεται τη συγκατάθεσι των γονέων. Αυτό τονίζει ότι οι γονείς πρέπει να φέρουν την ευθύνη αν θα επιτρέψουν στα νεαρά τέκνα των να παντρεφτούν, όταν οι πιθανότητες να έχουν την απαιτούμενη ωριμότητα για τον γάμο είναι πολύ μικρότερες. Αν τα αποτελέσματα είναι κακά, τότε οι γονείς φέρουν μέρος της ευθύνης.
Είναι αλήθεια ότι σε μερικές περιοχές οι νέοι θεωρούνται έτοιμοι για γάμο μόλις είναι σωματικώς ικανοί για αναπαραγωγή και τα διαζύγια μπορεί να είναι σπάνια. Εν τούτοις, σημειώστε την παρατήρησι που κάνει το βιβλίο Ανάπτυξις: «Στις πρωτόγονες κοινωνίες, τα έτη της παιδικής ηλικίας προσφέρουν όλο τον χρόνο μαθήσεως που χρειάζεται ένα άτομο για να προσαρμοσθή στον πολιτισμό του. Σαν αποτέλεσμα η σεξουαλική ωριμότης και η κοινωνική ωριμότης επιτυγχάνονται σχεδόν ταυτοχρόνως.» Συνήθως ένας έφηβος σ’ αυτές τις περιοχές ζη και εργάζεται σαν μέλος μιας αγροτικής κοινωνίας, η οποία με πολλούς τρόπους τον βοηθεί να ωριμάση. Παρατηρεί τις βιολογικές πραγματικότητες της ζωής—αναπαραγωγή, ανάπτυξι, ασθένεια και θάνατο. Δοκιμάζει τα αποτελέσματα της ξηρασίας, της θυέλλης και του ανέμου. Έχει λεχθή ότι αυτά τα πράγματα «τον διαπαιδαγωγούν με τέτοιον τρόπο που οι ανθρωποποίητοι νόμοι ποτέ δεν θα μπορούσαν να το κάμουν.»
Σχετικά με αυτό μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι μολονότι η Βίβλος περιέχει παραδείγματα νεαρών σχετικώς, ατόμων τα οποία παντρέφθηκαν επιτυχώς, και αυτά επίσης ζούσαν σε μια αγροτική κοινωνία. Επίσης, βρίσκονταν κάτω από την πατριαρχική διευθέτησι, στην οποία, ακόμη κι ένας παντρεμένος άνδρας με παιδιά, συνέχιζε να ζη μαζί με τον ηλικιωμένο πατέρα του και να παίρνη τις οδηγίες του.
Εν τούτοις, είναι τα πράγματα με πολλούς εφήβους τα ίδια σήμερα; Το βιβλίο Ανάπτυξις προσθέτει: «Στις σύγχρονες βιομηχανικές κοινωνίες, η κατάστασις είναι πολύ διαφορετική. Αυτοί οι πολυσύνθετοι πολιτισμοί απαιτούν πολυσύνθετες ικανότητες και πολυσύνθετη συμπεριφορά . . . Η χρονική διαφορά μεταξύ της σεξουαλικής και της κοινωνικής ωριμότητος είναι επομένως μεγάλη.»
Επί παραδείγματι, ένας έφηβος σύζυγος μπορεί να βρίσκη ότι το πρόβλημα συντηρήσεως μιας συζύγου και τέκνων υποβάλλει τον γάμο σε τεράστιες πιέσεις. Όσον αφορά την εργασία, η πείρα δείχνει ότι οι έφηβοι είναι συνήθως οι τελευταίοι που προσλαμβάνονται και οι πρώτοι που απολύονται.
Επίσης κάτι που περιπλέκει το ζήτημα είναι το γεγονός ότι, στις κοινωνίες όπου τα άτομα εκλέγουν τους συζύγους των, η έλξις του φύλου τείνει να γίνη ένας αποφασιστικός παράγων στους γάμους μεταξύ εφήβων. Ένα βιβλίο για τη νεότητα λέγει: «Η ικανότης ενός μέλους του αντιθέτου φύλου να εμπνέη ρομαντική αγάπη φαίνεται τώρα να είναι το κυριώτερο κριτήριο για την εκλογή συντρόφου. Εν τούτοις αυτή η ιδιότης και μόνον είναι ένα πολύ φανταστικό στοιχείο πάνω στο οποίο μπορεί να θεμελιωθή ένας διαρκής και ικανοποιητικός γάμος.»
Και η Γραφή επίσης τονίζει πόσο απερίσκεπτο είναι για ένα νεαρό άτομο να βιασθή να παντρεφτή μόλις αισθανθή την πρώτη ώθησι σεξουαλικού ενδιαφέροντος. Ο απόστολος Παύλος λέγει ότι δεν είναι εσφαλμένο για ένα Χριστιανό να νυμφεύεται, αν αυτός «νομίζη ότι ασχημονεί προς την παρθένον αυτού, αν παρήλθεν η ακμή αυτής (εάν η υπέρακμος, ΚΕΙΜΕΝΟΝ).» (1 Κορ. 7:36) Εδώ ο Παύλος χρησιμοποιεί τη λέξι «υπέρακμος» (από το υπέρ και ακμή, υψηλότερο σημείο, άνθησις.) Αν η περίοδος αυτής της πρώτης διεγέρσεως της επιθυμίας έχη παρέλθει, ένα άτομο είναι σε θέσι να εκτιμήση τα αισθήματά του και την κατάστασί του πιο αντικειμενικά.
‘Αλλά μήπως δεν επιτυγχάνουν μερικοί γάμοι στην εφηβική ηλικία;’ μπορεί να ρωτήσετε. Ασφαλώς. Επί παραδείγματι, ένας άνδρας πενήντα πέντε ετών που παντρεύθηκε όταν αυτός και η σύζυγός του ήσαν έφηβοι είπε: «Αν έπρεπε να το ξανακάμω, θα έκανα το ίδιο.» Εν τούτοις πριν συμπεράνετε ότι αυτό θα είναι το αποτέλεσμα και στην περίπτωσί σας, εξετάστε τη βάσι. Αυτός ο άνδρας μεγάλωσε στο χωριό και πριν να περάση η εφηβική ηλικία αυτός και ο αδελφός του ήσαν υπεύθυνοι για τη διαχείρισι ενός αγροκτήματος. Άλλοι που νυμφεύθηκαν επιτυχώς ενώ ήσαν νέοι είχαν μεγαλώσει με πολλές ευθύνες φροντίζοντας για πολλούς αδελφούς και αδελφές των. Εν τούτοις, πόσοι έφηβοι είχαν παρόμοια πείρα ωριμάνσεως;
Συνεπώς, οι γονείς και τα νεαρά άτομα δεν θα έπρεπε να είναι βιαστικοί προκειμένου να εγκρίνουν ένα γάμο στην εφηβική ηλικία. Ενώ μερικοί γάμοι μεταξύ έφηβων έχουν επιτύχει, στη σημερινή πολύπλοκη κοινωνία πολύ περισσότεροι έχουν σημειωθή με δυστυχία και διαζύγια. Ο γάμος είναι ένας θείος θεσμός—ο Θεός έκαμε την αρχή του—αλλά δεν είναι πανάκεια για τα ανθρώπινα δεινά. Είναι απλώς τόσο καλός όσο τα άτομα που περιλαμβάνονται σ’ αυτόν. Αν πρόκειται να είναι ευτυχής και επιτυχής, τα δυο άτομα που περιλαμβάνονται πρέπει να είναι ώριμα και να βαδίζουν σταθερά στο μονοπάτι της ζωής.