Το Στρατόπεδο Προσφύγων στη Σίντα Μιζάλε
Εκείνους τους Μάρτυρες του Ιεχωβά που έφυγαν από τη Μαλάουι στη Ζάμπια τους συνεκέντρωσαν σ’ ένα στρατόπεδο προσφύγων στα σύνορα των δύο χωρών. Διάφορες εκθέσεις, περιλαμβανομένης και μιας από τον Υπουργό Αγροτικής Αναπτύξεως της Ζάμπια, κ. Ρούμπεν Καμάγκα, έδειχναν ότι περίπου 19.000 Μάρτυρες του Ιεχωβά είχαν καταφύγει εκεί.
Επειδή η Ζάμπια δεν είχε προσκαλέσει τους Μάρτυρες στη χώρα της, τους μεταχειρίσθηκαν ως ανεπιθύμητους επισκέπτας. Το στρατόπεδο απομονώθηκε από δυνάμεις ασφαλείας, ώστε δεν μπορούσε να πλησιάση κανείς ελεύθερα.
Μερικά εφόδια παρεσχέθησαν από τις αρχές. Επί πλέον, χρήματα και εφόδια που εδωρήθησαν από τους Μάρτυρες του Ιεχωβά σ’ όλον τον κόσμο κατέφθασαν στα τοπικά τους Γραφεία. Λόγου χάριν στη Νότιο Αφρική και μόνον απεστάλησαν 1.000 αδιάβροχα από καραβόπανο και 157 μεγάλα κιβώτια ρουχισμού εκτός από κουβέρτες και άλλα εφόδια. Αυτά προωθήθηκαν στους πρόσφυγες.
Οι Μάρτυρες της Νοτίου Αφρικής διευθέτησαν μια άλλη μεγάλη αποστολή. Περιελάμβανε χρήματα για 10.000 καινούργιες κουβέρτες, φάρμακα και άλλα χρειώδη. Γιατροί προθυμοποιήθηκαν εθελοντικώς και ήσαν έτοιμοι για να πάνε. Πραγματικά, τέτοιες προσφορές και συνεισφορές από τους Μάρτυρες του Ιεχωβά από άλλες χώρες ήσαν περισσότερο από αρκετές για να ικανοποιήσουν όλες τις ανάγκες των προσφύγων που είχαν καταφύγει στη Ζάμπια.
Ωστόσο, μετά από τις πρώτες αποστολές, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά πληροφορήθηκαν ότι δεν θα επιτρέπονταν άλλες προμήθειες στο στρατόπεδο. Κατεβλήθησαν προσπάθειες ώστε τα εφόδια να σταλούν μέσω του Ερυθρού Σταυρού, αλλά οι προσπάθειες αυτές απέτυχαν.
Τα Ηνωμένα Έθνη έστειλαν τον αντιπρόσωπό τους στη Ζάμπια για να εξετάση την κατάστασι. Όταν στις 19 Δεκεμβρίου έγινε γνωστό ότι ένας απ’ αυτούς τους αξιωματούχους, ο κ. Εμμανουήλ Νταζή, βρισκόταν στη Ζάμπια, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά προσπάθησαν με κάθε δυνατό τρόπο να τον συναντήσουν. Ήθελαν να μάθουν τι συνέβαινε στους Χριστιανούς αδελφούς των στο στρατόπεδο και να κάμουν διευθετήσεις να τους στείλουν προμήθειες για να τους ανακουφίσουν. Αλλά εις μάτην. Ο κ. Νταζή αρνήθηκε κατηγορηματικά να δεχθή τους Μάρτυρες λέγοντας ότι ήταν πολύ απησχολημένος και ότι δεν μπορούσε να κανονίση να τους δώση χρόνο για μια συνέντευξι.
Εν τω μεταξύ πάνω από 350 Μάρτυρες πέθαναν στο στρατόπεδο της Σίντα Μιζάλε, σύμφωνα με αποσταλείσες εκθέσεις. Βρώμικο νερό, κακή διατροφή και έλλειψις αρκετών ιατρικών εφοδίων ήσαν οι αιτίες. Ο μεγαλύτερος αριθμός αυτών που πέθαναν ήσαν παιδιά.
Τελικά, κυβερνητικοί αξιωματούχοι από τη Μαλάουι και τη Ζάμπια απεφάσισαν όπως οι Μάρτυρες του Ιεχωβά της Σίντα Μιζάλε σταλούν πίσω στη Μαλάουι. Έγιναν διευθετήσεις σχετικά μ’ αυτό, χωρίς να τις γνωστοποιήσουν στους Μάρτυρες του στρατοπέδου.
Η Μεταγωγή—Μια Απάτη
Τον Δεκέμβριο ελέχθη στους Μάρτυρες του Ιεχωβά του στρατοπέδου ότι επρόκειτο να μετακινηθούν, αλλά σε κάποιο άλλο μέρος της Ζάμπια. Για μια τέτοια μετακίνησι δεν είχαν αντίρρησι. Αλλά δεν τους είπαν την αλήθεια. Ο πραγματικός προορισμός ήταν η Μαλάουι.
Το ότι οι Μάρτυρες εξαπατήθηκαν σχετικά με τον προορισμό τους αποδεικνύεται σαφώς. Πάνω από εκατό συνεντεύξεις με Μάρτυρες του Ιεχωβά που είχαν πράγματι συμπεριληφθη το αποδεικνύουν αυτό αναμφισβήτητα. Σύμφωνα με το Σάνταιη Τέλεγκραφ του Λονδίνου, τους είχαν πει ότι ο προορισμός τους θα ήταν κάποιο άλλο στρατόπεδο στη Ζάμπια:
«Στις 20, 21 και 22 Δεκεμβρίου 52 φορτηγά αυτοκίνητα και 13 λεωφορεία οδηγούμενα από Ζαμπιανούς κατέφθασαν στο Σίντα Μιζάλε. Και σύμφωνα με κάποιον Αφρικανό δημοσιογράφο που επισκέφθηκε το στρατόπεδο . . . ελέχθη στους Μάρτυρες του Ιεχωβά ν’ ανεβούν στα οχήματα για μεταφορά σε κάποιο άλλο στρατόπεδο της Ζάμπια.»
Οι αντιπρόσωποι των Ηνωμένων Εθνών δεν έκαμαν τίποτε για να ματαιώσουν την απάτη. Στην πραγματικότητα συμμετείχαν σ’ αυτήν. Οι Τάιμς της Ζάμπια ανέφεραν στις 23 Δεκεμβρίου 1972:
«Οι 19.000 πρόσφυγες της Σκοπιάς, που μόλις επαναπατρίσθηκαν στη Μαλάουι «ήσαν ευτυχείς για την επιστροφή στη χώρα τους.» Τούτο ανεφέρθη χθες από τον Ύπατο Αρμοστή προσφύγων των Ηνωμένων Εθνών, Δρα Ούγκο Ιντογιάγκα. . . .
«Ο Δόκτωρ Ιντογιάγκα είπε ότι αυτός και κάποιος Διευθυντής Ύπατης Αρμοστείας Επαναπατρισμού των Ηνωμένων Εθνών από τη Γενεύη, ο κ. Σκότζοε Νταζή, επέβλεψαν τον εθελοντικό επαναπατρισμό.»
Περίπου δυο εβδομάδες αργότερα, στις 6 Ιανουαρίου, οι Τάιμς έγραψαν: «Ο Ύπατος Αρμοστής προσφύγων των Ηνωμένων Εθνών στη Ζάμπια είπε ότι «οι Μάρτυρες ήσαν ευτυχείς που επέστρεψαν.»
Αλλ’ αυτό δεν ήταν αλήθεια. Οι Μάρτυρες δεν ήθελαν να επιστρέψουν κάτω από τις συνθήκες που επικρατούσαν στη Μαλάουι. Και πράγματι, κατά πρώτον λόγον, αν δεν είχαν αναγκασθη να φύγουν χάριν της ζωής των, δεν θα είχαν πάει στη Ζάμπια. Και γι’ αυτό οι Τάιμς της Ζάμπια είχαν γράψει σωστά προηγουμένως στις 18 Δεκεμβρίου, ότι οι Μάρτυρες του Ιεχωβά «προτιμούν να παραμείνουν στη Ζάμπια.» Επίσης το Σάνταιη Τέλεγκραφ του Λονδίνου έγραψε: «Παρά τις επίσημες διαβεβαιώσεις, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά δεν επέστρεψαν εθελουσίως.»
Αναρίθμητες συνεντεύξεις με Μάρτυρες που περιλαμβάνονταν στη μεταφορά το επαληθεύουν αυτό. Ακολουθεί μια περίληψις της καταστάσεως όπως την περιέγραψαν αυτοί οι Μάρτυρες:
«Πρώτα απ’ όλα αυτοί οι αδελφοί (δηλαδή οι Μάρτυρες του Ιεχωβά) εξήγησαν ότι δεν είναι αλήθεια ότι οι αδελφοί που ήσαν στη Σίντα Μιζάλε συμφώνησαν με χαρά να επιστρέψουν στη Μαλάουι. Η αστυνομία και άλλοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι που επέβλεπαν τη μετακίνησι εξηπάτησαν τους αδελφούς λέγοντάς τους ότι τους μετέφεραν σε μια καινούργια τοποθεσία στην περιοχή της Πετάουκε.
«Οι αξιωματούχοι περίμεναν μέχρις ότου οι υπεύθυνοι αδελφοί και άλλοι ανεβούν στ’ αυτοκίνητα που φρουρούνταν από την αστυνομία και μετά είπαν στους αδελφούς ότι τους μετέφεραν στη Μαλάουι.»
Οι αδελφοί από τη Σίντα Μιζάλε επρόκειτο να μεταφερθούν σ’ ένα στρατόπεδο στη Μαλάουι στο Λιλόνγκβε. Εκεί σ’ ένα παλαιό αεροδρόμιο τους περίμεναν αξιωματούχοι της Μαλάουι και εκατοντάδες άνδρες των δυνάμεων ασφαλείας της Μαλάουι.
Πόσοι από τους Μάρτυρες του Ιεχωβά πράγματι έφθασαν εκεί; Αυτό δεν μπορεί να καθορισθή επακριβώς επί του παρόντος. Οι εκθέσεις από αυτόπτες Μάρτυρες είναι ατελείς.
Μια έκθεσις που δημοσιεύθηκε στο Σάνταιη Τέλενκραφ του Λονδίνου λέγει: «Στη διάρκεια του 60 μιλίων ταξιδιού από τη Σίντα Μιζάλε στο Λιλόνγκβε . . . χιλιάδες εγκατέλιπαν τα λεωφορεία και τα φορτηγά οχήματα και ξανάφυγαν στη ζούγκλα.» Η εφημερίς επίσης αναφέρει ότι ένας «Αφρικανός δημοσιογράφος ταξίδεψε σ’ όλη τη διαδρομή προς το Λιλόνγκβε με την τελευταία φάλαγγα που είχε ξεκινήσει με 3000 πρόσφυγες από το Σίντα Μιζάλε. Έφτασαν οκτώ λεωφορεία και μόνον 29 Μάρτυρες αποβιβάσθηκαν.» Ωστόσο αυτές οι εκθέσεις δεν έχουν επιβεβαιωθή ακόμη.
Αλλ’ εκείνο που μπορεί να επιβεβαιωθή είναι το τι συνέβη σ’ αυτούς που επέστρεψαν.
[Χάρτης στη σελίδα 20]
(Για το πλήρως στοιχειοθετημένο κείμενο βλέπε έντυπο)
0 100 μίλια
Ζάμπια
Σίντα Μιζάλε
Μαλάουι
Λιλόνγκβε
Μοζαμβίκη
Φορτ Μλανγκένι