Τα Μεγαλύτερα Ζωντανά Πράγματα του Κόσμου
ΕΚΕΙΝΟ που φαίνεται να είναι «φανταστικοί μύθοι» κάποτε, ήλθε από τη Μακρυνή Δύσι της Αμερικής. Οι άνθρωποι μιλούσαν για δένδρα ψηλότερα από 100 μέτρα με κορμούς που είχαν περίμετρο 30 μέτρα. «Ανοησίες,» σκέπτονταν οι άνθρωποι· «ποιος μπορεί να πιστέψη ένα τέτοιο πράγμα;»
Αλλά τα δένδρα αυτά υπήρχαν. Τίποτε άλλο στη γη δεν έχει αναπτυχθή στο δικό τους ογκώδες μέγεθος, και λίγα πράγματα έχουν ζήσει περισσότερο. Πώς επέτυχαν αυτοί οι γίγαντες να γίνουν τόσο μεγάλοι και να ζουν τόσο πολύ; Οι απαντήσεις ίσως σας ενδιαφέρουν, διότι αυτά τα καταπληκτικά παραδείγματα της δημιουργίας είναι ασυνήθιστα κατά πολλούς τρόπους απ’ ό,τι μπορούν οι άνθρωποι να φαντασθούν.
Αυτοί οι άρχοντες του δάσους που καλούνται Μεγάλο Δένδρο, Σιέρρα Ρέντγουντ, Γιγαντιαία Σεκόγια, βασιλεύουν σε μια περιωρισμένη έκτασι 260 μιλίων σε υψόμετρο 1.220 έως 2.600 μέτρων περίπου κατά μήκος της δυτικής πλευράς μιας μοναδικής οροσειράς—της Σιέρρα Νεβάδας της Καλιφόρνιας.
Συνήθως βρίσκονται σε δάση τα οποία δυνατόν να περιέχουν το λιγώτερο έξη έως μερικές χιλιάδες δένδρα το περισσότερο. Πολλά δάση είναι σε περιοχή όπου και τώρα ακόμη είναι προσιτή μόνον σε πεζοπόρους, αλλά μερικά απ’ αυτά είναι εύκολο να τα πλησιάσωμε από δρόμους οι οποίοι οδηγούν επάνω από την εύφορη κεντρική κοιλάδα της Καλιφορνίας.
Οι μακρυνοί και ελικοειδείς δρόμοι που ανεβαίνουν προς την περιοχή του Μεγάλου Δένδρου περνούν μέσα από μεγάλες εκτάσεις πεύκων. Αλλά ξαφνικά εντυπωσιάζεσθε από κάτι μεγαλύτερο. Ρίχνετε την πρώτη γρήγορη ματιά στη Γιγαντιαία Σεκόγια.
Τεράστιο Μέγεθος
Στην αρχή δεν θ’ αντιληφθήτε το μέγεθος της Σεκόγιας, διότι τα γύρω δένδρα είναι εξ ίσου μεγάλα. Μόνον όταν σταθήτε στη βάσι ενός Μεγάλου Δένδρου και κοιτάξετε προς τα πάνω, ή αν κάνετε μία βόλτα γύρω του και μετρήσετε τα βήματά σας, αρχίζει να παρουσιάζεται η μεγαλειότης του που προκαλεί δέος.
Για να πάρετε μια ιδέα πόσο μεγάλα είναι αυτά τα δένδρα, φαντασθήτε ένα δένδρο τόσο ψηλό όσο ένα κτίριο είκοσι πέντε ορόφων. Σκεφθήτε έναν απλό κλάδο δύο μέτρα χονδρό και φέρετε στο νου σας ότι ο κλάδος είναι τόσο ψηλά στον κορμό του δένδρου ώστε θα μπορούσατε να θέσετε ένα δωδεκαώροφο κτίριο κάτω απ’ αυτόν. Φαντασθήτε ένα δένδρο που ο κορμός του έχει διάμετρο 10 μέτρα. Αν κόψετε και θέσετε αυτόν τον κλάδο όρθιο στο πλάι ενός δρόμου μιας πόλεως, θα έφθανε το ύψος των παραθύρων του τρίτου ορόφου!
Το μεγαλύτερο απ’ αυτά τα δένδρα περιέχει περισσότερη ξυλεία απ’ όση χρειάζεται για την κατασκευή σαράντα σπιτιών των πέντε δωματίων—αν και το ξύλο τους γενικά δεν χρησιμοποιείται για κατασκευές.
Το δένδρο ‘Στρατηγός Σέρμαν,’ που είναι στο Εθνικό Πάρκο της Σεκόγιας, θεωρείται το μεγαλύτερο ζωντανό πράγμα. Έχει 83 μέτρα ύψος και 31 μέτρα περίμετρο. Είναι το ψηλότερο δένδρο στον κόσμο και ο ογκώδης κορμός του λεπταίνει πολύ λίγο, και περιέχει μια καταπληκτική ποσότητα ξύλου. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι είναι το πράγμα που αναπτύσσεται με την μεγαλύτερη ταχύτητα στον κόσμο—όχι σε ύψος, αλλά σε όγκο.
Ανάπτυξις Ενός Μεγάλου Δένδρου
Η ανάπτυξις ενός απ’ αυτά τα τεράστια δένδρα είναι σχετικά ένα σπάνιο γεγονός. Το μεγαλύτερο ζωντανό πράγμα στον κόσμο αναπτύσσεται από ένα σπόρο ενός κουκουτσιού μικρού όσο το κεφάλι μιας καρφίτσας. Χρειάζονται 90.000 τέτοιοι σπόροι για να κάμουν μισό κιλό. Είναι περίπου 5.600 σπόροι σε μια ουγγιά (28,35 γραμμάρια) !
Μια Σεκόγια παράγει εκατομμύρια τέτοιων μικρών σπόρων, αλλά ολίγοι γονιμοποιούνται. Ακόμη λιγώτεροι αναπτύσσονται σε υπερμεγέθη δένδρα. Έχει λεχθή: «Δεν είναι ασύνηθες πράγμα να δήτε δένδρα που κάνουν σπόρο κάθε χρόνο σε διάστημα χιλίων ετών ή περισσότερο κι’ εν τούτοις να μη γίνεται καμμιά αναπαραγωγή κάτω απ’ αυτά.»—Μεγάλα Δένδρα, υπό Γώλτερ Φράυ και Τζων Χουάιτ, σελ. 59.
Ο μικροσκοπικός σπόρος της Σεκόγιας απαιτεί μεταλλικό χώμα επιφανείας. Το βρίσκει αυτό μόνο όταν κάποια αναταραχή μετακινή το φύλλωμα και τα κλαδιά που φυσικά καλύπτουν το έδαφος του δάσους. Μια φωτιά από αστραπή μπορεί να κάψη αυτό το στρώμα των φύλλων. Ή ένα παλαιό δένδρο δυνατόν να πέση και να φέρη στην επιφάνεια χώμα στο λάκκο των ριζών του.
Τότε ένας σπόρος μπορεί να πέση κάτω και να ταφή ελαφρά. Αν οι συνθήκες είναι καλές, φουσκώνει και μια λεπτή ρίζα προχωρεί προς τα κάτω. Ένα μικρό βλασταράκι προχωρεί επάνω προς το φως. Ακόμη και τώρα οι ευκαιρίες του να επιζήση δεν είναι μεγάλες. Κάποιο πουλί μπορεί να δη τον φλοιό του σπόρου που είναι ακόμη κολλημένος στον βλαστό. Ή ένα μικρό μυρμήγκι μπορεί να το τσιμπήση, και να σύρη προς τη φωλιά του εκείνο που θα μπορούσε να γίνη από τα μεγαλύτερα ζωντανά πράγματα του κόσμου!
Αλλ’ όταν περάση η νηπιακή βλάστησις, η Σεκόγια αναπτύσσεται με απίστευτη δύναμι. Στο τέλος των πρώτων 100 ετών της έχει 2 περίπου μέτρα διάμετρο και 45 μέτρα ύψος. Μπορεί να επιζήση από μεγάλες φυσικές βλάβες.
Εξαιρετική Αντίστασις στη Φωτιά
Ο σπογγώδης κοκκινόφαιος φλοιός της Σεκόγιας μπορεί να γίνη μέχρι 60 εκατοστά χονδρός. Πιστεύουν ότι είναι ένας σπουδαίος παράγων για τη μακρά ζωή αυτών των Μεγάλων Δένδρων.
Μια αστραπή μπορεί να διαπεράση την ταραγμένη μάζα μιας καλοκαιρινής καταιγίδος και να βάλη φωτιά στο δάσος. Άλλα μεγάλα δένδρα καταστρέφονται, μεταβάλλονται σε φλογερούς πυρσούς. Αλλ’ ο σπογγώδης κορμός της Σεκόγιας—αρκετά μαλακός ώστε να υποχωρή όταν τον πιέσετε με το δάκτυλό σας—την υποβοηθεί ν’ αντισταθή στο φλογερό καμίνι της άγριας φωτιάς. Επί αιώνες οι Σεκόγιες επιζούν από πολλές φωτιές. Καψαλισμένες και πληγωμένες, σημαδεμένες και ξανασημαδεμένες από τη φωτιά, συνεχίζουν να ζουν, στέκοντας με το κεφάλι ψηλά πάνω απ’ όλα τα άλλα δένδρα του δάσους.
Οι περισσότερες από τις παλαιές Σεκόγιες έχουν τέτοια σημάδια από φωτιά. Οι επισκέπται μπορούν να στέκωνται μέσα στα μαυρισμένα από τη φωτιά κουφώματα μερικών δένδρων και να κοιτάζουν προς τα πάνω, διά μέσου του καμένου κέντρου του κορμού του δένδρου. Εξήντα μέτρα ζωτικών μερών του δένδρου πιθανόν να καταναλωθούν από τη φωτιά και όμως να εξακολουθή να ζη ώσπου συνεχώς πυρκαϊές του δάσους να κάψουν τόσο πολύ ξύλο ώστε ο χυμός να μη μπορή πια να περάση.
Γενικά οι πληγές της φωτιάς θεραπεύονται. Σιγά σιγά νέος φλοιός καλύπτει το τραύμα με ταχύτητα μισού εκατοστού και πλέον τον χρόνο, έως ότου σε λίγους αιώνες καλύψη τελείως το κάψιμο.
Όταν η φωτιά κάψη μικρότερα δένδρα και η λιακάδα αρχίση να λούζη πάλι το έδαφος, νέα δενδρύλλια Σεκόγιας μπορεί να φυτρώσουν. Με τον καιρό αυτά μπορεί να γίνουν γιγάντια δένδρα.
Οι Ρίζες και οι Εχθροί
Παρ’ όλο το τεράστιο μέγεθός των, αυτά τα δένδρα έχουν εξαιρετικά ρηχό το σύστημα των ριζών τους. Οι ρίζες των δυνατόν να έχουν μόνον 1,20 ή 1,50 μέτρα βάθος, αλλά μπορούν ν’ απλώνωνται για να πάρουν θρεπτικά στοιχεία από μια περιοχή 120 μέτρων κατά πλάτος—ίσως 8 στρεμμάτων. Θα χρειάζονταν 500 άτομα πιασμένα με τεντωμένα χέρια για να κυκλώσουν μια τέτοια έκτασι των ριζών. Είναι δύσκολο να φαντασθήτε πώς ένα τέτοιο αβαθές σύστημα ριζών συγκρατεί επιτυχώς, σε καταιγίδες αιώνων, ένα δένδρινο κατασκεύασμα τόσο ψηλό όσο ένα κτίριο 25 ορόφων και βαρύ όσο ένα μικρό φορτηγό πλοίο.
Καμμιά Σεκόγια δεν έγινε ποτέ γνωστό ότι πέθανε από ασθένεια ή μεγάλη ηλικία. Οι εχθροί του είναι η φωτιά, η διάβρωσις, ο αέρας και ο άνθρωπος. Η διάβρωσις από κάποιο κοντινό ποταμό μπορεί να υπονομεύση το δένδρο που γέρνει όλο και περισσότερο, για μακρά περίοδο ετών, και τελικά συντρίβεται κάτω. Οι ξυλοκόποι έχουν καταστρέψει σε μια μέρα δένδρα που ήσαν μεγάλα όταν γεννήθηκε ο Ιησούς και τα οποία ίσως να υπήρχαν όταν ο Σολομών έκτισε τον ναό του Ιεχωβά στην Ιερουσαλήμ. Αλλά λίγο όφελος προέρχεται απ’ αυτή την καταστροφή, διότι το ξύλο είναι εύθραυστο και σχίζεται άσχημα από το συντριπτικό πέσιμο τέτοιου πελωρίου δένδρου και δεν είναι χρήσιμο για οικοδομική ξυλεία. Πολλά μικρά δάση διατηρούνται τώρα σε εθνικά πάρκα, για να τα προστατεύσουν από τέτοια καταστροφή.
Αινούν τον Δημιουργό
Ο άνθρωπος ταπεινώνεται στα πόδια ενός τέτοιου γίγαντος. Η ικανότης τους να αντιστέκωνται στα μεγάλα χιόνια τριών χιλιάδων χειμώνων και στις ξηρασίες των αναρίθμητων ξηρών καλοκαιριών, είναι πέραν της περιωρισμένης μας αντιλήψεως. Κυριολεκτικά, εκατοντάδες γενεών αεικίνητων σκίουρων ασχολούνταν στη σκιά του. Αναρίθμητες γενεές ελαφιών, ακανθοχοίρων, και γκρίζων αλεπούδων έχουν κρυφθή στα κλωνάρια της βάσεως των. Άλλα δένδρα έχουν βλαστήσει, έχουν ωριμάσει, έχουν γεράσει και πεθάνει και έχουν αντικατασταθή από γενεές απογόνων των, ενώ τα Μεγάλα Δένδρα, οι Σεκόγιες, στέκουν εκεί, σιωπηλοί μονάρχαι.
Χιλιάδες επισκέπτες έχουν σταθή στη βάσι αυτών των δένδρων και τα ατένιζαν γεμάτοι δέος και ευλάβεια. Μερικοί έχουν υποκινηθή σε μια μεγαλύτερη εκτίμησι της δημιουργίας του Θεού και της σοφίας Εκείνου που έκαμε δυνατά τέτοια μεγαλεία. Ενθυμούνται τα λόγια του Παύλου. «Επειδή τα αόρατα αυτού βλέπονται φανερώς από κτίσεως κόσμου νοούμενα διά των ποιημάτων, ή τε αΐδιος αυτού δύναμις και η θειότης ώστε αυτοί είναι αναπολόγητοι.»—Ρωμ. 1:20.
Προλέγοντες τις συνθήκες της δικαίας νέας τάξεως του Θεού, οι οποίες είναι πολύ κοντά, η Βίβλος λέγει ότι η ζωή του λαού του Θεού θα είναι «ως αι ημέραι του δένδρου»· αυτό σημαίνει ότι θα απολαμβάνουν αιώνια ζωή. Ακόμη και στην Παλαιστίνη υπήρχαν δένδρα τα οποία έζησαν 1.000 χρόνια ή και περισσότερο. (Ησαΐας 65:22) Η ύπαρξις αυτών των δένδρων μάς βοηθεί να εκτιμήσωμε ότι ο Θεός έχει τη δύναμι να εκπληρώση την υπόσχεσί του να ζουν οι άνθρωποι αιώνια επάνω στη γη.
Η υπόσχεσις της Βίβλου για αιώνια ζωή έχει γίνει από Εκείνον του οποίου η δημιουργία έδωσε την ανάπτυξι και τη ζωή σ’ αυτά τα μεγάλα δένδρα. Δεν είναι περισσότερο «φανταστικός μύθος» απ’ ό,τι ήσαν οι πληροφορίες της υπάρξεως αυτών των δένδρων—τις οποίες οι άνθρωποι δεν μπορούσαν να πιστέψουν πριν από εκατό χρόνια.