Γίγαντες της Βορειοδυτικής Ακτής

ΣΑΝ πυγμαίοι σε μια χώρα γιγάντων φαίνονται οι ξυλοκόποι που εργάζονται μεταξύ των πανύψηλων δένδρων των δασών καθώς το πρώτο φως της αυγής χαράζει επάνω από τη Βορειοδυτική ακτή του Ειρηνικού. Οι ακτίνες του ηλίου αργά διασκορπίζουν την ομίχλη που αιωρείται επάνω από τους απόκρημνους βράχους και τα γιγάντια δένδρα των Ορέων των Καταρρακτών. Σ’ αυτή τη χώρα της ξυλείας που εκτείνεται από τη νοτιοανατολική Αλάσκα προς τη βόρειο Καλιφόρνια χιλιάδες άνθρωποι εργάζονται ως ξυλοκόποι.

Ο ήχος των μηχανών που μοιάζει με τον ήχο μονοποδηλάτων διακόπτει τη σιγή του μεγάλου δάσους καθώς μηχανοποιημένα αλυσιδωτά πριόνια σχίζουν τα γιγάντια δένδρα και τα ρίχνουν στο έδαφος του δάσους, τελειώνοντας ίσως μια χιλιετή ζωή των. Οι εργάται φαίνονται σαν μηρμύγκια κοντά σ’ αυτά τα γιγάντια δένδρα καθώς τα κόβουν σε μεγάλα κομμάτια. Ζωσμένοι με έμβολα συρματοσχοίνων, αυτοί οι μεγάλοι κορμοί μερικές φορές έχουν διάμετρο εννέα έως δώδεκα πόδια καθώς προωθούνται προς τη θέσι φορτώσεως σε μια σκηνή που ενθυμίζει τα Ταξίδια του Γκιούλλιβερ.

Τα δένδρα είναι τα μεγαλύτερα φυτά που υπάρχουν. Αλλ’ ανόμοια με τα περισσότερα φυτά, ποτέ δεν παύουν να μεγαλώνουν ενόσω ζουν. Υπάρχουν άνω των χιλίων ειδών δένδρα μόνον στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι εκμεταλλευταί δασών ταξινομούν τα δένδρα σε σκληρά και μαλακά ξύλα.

Σκληρά Ξύλα και Μαλακά Ξύλα

Τα μαλακά ξύλα είναι γενικώς κωνοφόρα, που είναι αειθαλή και έχουν το βελονοειδές φύλλο του πεύκου. Το ξύλο τους είναι ελαφρό σε βάρος όταν είναι ξηρό και κόπτεται εύκολα. Τα έλατα, τα πεύκα και οι κέδροι είναι παραδείγματα κωνοφόρων ή της ομάδος των μαλακών ξύλων.

Τα δένδρα με σκληρό ξύλο, με πλατειά φύλλα, αναγνωρίζονται από τη συμπαγή υφή του ξύλου των, που συνήθως είναι σκληρό και βαρύ. Πολλά απ’ αυτά τα δένδρα φυλλορροούν· ρίχνουν τα φύλλα τους το φθινόπωρο και νέα φύλλα βγαίνουν την άνοιξι. Αυτά περιλαμβάνουν πολλές ποικιλίες όπως είναι η σφένδαμνος, η καρυδιά, η σημύδα, η μηλιά και η ροδακινιά.

Ανάπτυξις Γιγάντων από ένα Μικρό Σπόρο

Τι είναι εκείνο που κάνει ένα δένδρο να μεγαλώνη και να δίνη στο ξύλο τις μοναδικές του ιδιότητες; Ακριβώς κάτω από τον φλοιό ενός δένδρου είναι ένα στρώμα που ονομάζεται κάμβιον· αυτό εφαρμόζει στο δένδρο σαν ένα σφιχτό δέρμα. Αποτελείται από ζωντανά κύτταρα. Εδώ είναι που το δένδρο μεγαλώνει, καθώς ένας νέος δακτύλιος ξύλου προστίθεται στον κορμό κάθε έτος.

Ο νέος δακτύλιος γίνεται μέρος της εσώφλουδας, η οποία μεταφέρει τον χυμό από τις ρίζες έως τα φύλλα. Με την πάροδο του χρόνου η εσώφλουδα φθάνει να αποτελή την κεντρική καρδιά του ξύλου, η οποία δίνει στο δένδρο τη δύναμί του.

Στην καρδιά του ξύλου η χημική σύνθεσις του κυττάρου αλλάζει και γίνεται, για το μεγαλύτερον μέρος, κυτταρίνη. Τα δένδρα αποτελούνται κυρίως από κυτταρίνη και ξυλίνη, μια φυσική πλαστική ύλη. Η ξυλίνη κρατεί τα κύτταρα της κυτταρίνης μαζί με τέτοια δύναμι που μπορεί να στηρίξη μια ελάτη Ντάγκλας ή ένα ερυθρόδενδρο, που μπορεί να φθάση σε ύψος 200 έως 300 ποδών, ακόμη και σε καιρό βιαίων ανεμοθυελλών.

Και να σκεφθή κανείς ότι αυτοί οι γίγαντες ξεκίνησαν από μικροσκοπικούς σπόρους! Στην περίπτωση της γιγαντιαίας σεκόγιας, ο σπόρος είναι μεγέθους ενός τετάρτου της ίντσας. Και σε κάθε μικροσκοπικό σπόρο βρίσκονται τα ζωτικά μέρη που αναγκαιούν για να γίνη ένα νέο δένδρο. Επί παραδείγματι, υπάρχει μια λεπτή λευκή κλωστή που κάποια μέρα θα μεταβληθή σε κορμό δένδρου. Εκτός από δύο μικροσκοπικά φύλλα ένας σπόρος έχει επίσης ένα ακρορρίζιον στη μια άκρη και ένα μπουμπούκι στην άλλη. Είναι εκπληκτικό, τονίζει η Παγκόσμιος Εγκυκλοπαιδεία Βιβλίου, ότι «ακόμη κι’ αν αναποδογυρίσετε έναν ανοιγμένο σπόρο ώστε το ακρορρίζιό του να είναι προς τα επάνω, αυτό θα στραφή προς τα κάτω σε λίγες ώρες, σαν να σύρεται από τη βαρύτητα. Ταυτοχρόνως, το άκρον με το μπουμπούκι και τα φύλλα γυρίζει επάνω, σαν να σύρεται από το φως του ηλίου.»

Και τι καταπληκτική ποικιλία σπόρων υπάρχουν! Τα κωνοφόρα παράγουν σπόρους σε κώνους, και οι κώνοι έχουν μέγεθος χαλικιού στο έλατο, ενώ σε μερικά είδη πεύκων έχουν σχεδόν μήκος ενός ποδός. Όταν οι σπόροι είναι ώριμοι, οι κώνοι ανοίγουν και οι σπόροι χύνονται έξω και διασκορπίζονται στον άνεμο.

Μερικοί σπόροι έχουν φτερά προσκολλημένα ώστε να πετούν σε μακρές αποστάσεις προτού πέσουν στη γη. Άλλοι αναπηδούν ή κυλούν όπως τα βαλανίδια, και μερικοί μεταφέρονται από τον άνεμο επειδή έχουν χνούδια. Και, φυσικά, οι σπόροι πολλών δένδρων είναι κλεισμένοι μέσα στον καρπό των.

Ελάτη Ντάγκλας

Η μεγάλη ελάτη Ντάγκλας, η οποία φθάνει σε ύψος μεγαλύτερο των 200 ποδών, είναι το δένδρο που δίνει ένα πριονωτό είδος στις πλαγιές των βουνών. Η ελάτη Ντάγκλας μπορεί ευλόγως να είναι βασιλεύς των γιγάντων λόγω αξίας, διότι αυτό το δένδρο με μαλακό ξύλο παράγει την περισσότερη ξυλεία υψηλής ποιότητος από κάθε άλλο δένδρο στη Βόρειο Αμερική. Η ειδική σύνθεσις της συνυφασμένης ίνας της το κάμνει ένα ασυνήθως στερεό ξύλο εν σχέσει με το βάρος του. Έχει έξοχη ικανότητα να κρατή καρφιά. Χρωματίζεται εύκολα, δουλεύεται εύκολα και αντέχει πολύ τόσο στην υγρή όσο και στην ξηρή σήψι.

Οι πλοίαρχοι των ιστιοφόρων πλοίων εκτιμούσαν την ελάτη Ντάγκλας για ιστούς λόγω του μεγάλου ύψους και της αντοχής της. Σήμερα η ελάτη Ντάγκλας έχει ζήτησι για την ξυλεία οικοδομών και χρησιμοποιείται τόσο ως ξυλεία όσο και για την κατασκευή κοντραπλακέ. Μικρότεροι κορμοί και άχρηστα τεμάχια ελάτης Ντάγκλας μεταβάλλονται σε χαρτομάζα, σε οινόπνευμα για τη βιομηχανία, σε βιομηχανικά χημικά προϊόντα, σε τεχνητή βανίλλια και σε καύσιμα.

Ερυθρά Κέδρος και Ερυθρό Έλατο

Η ερυθρά κέδρος ή κέδρος των μονόξυλων (κανώ) είναι ένας άλλος γίγας των Βορειοδυτικών ακτών που μπορεί να φθάση σε ύψος 150 έως 200 ποδών με διάμετρο δεκαπέντε ποδών. Επειδή έχει ευθείες ίνες και σχίζεται εύκολα, αυτό το δένδρο ήταν κατάλληλο ακόμη και για πρωτόγονα εργαλεία. Οι Ινδιάνοι χρησιμοποιούσαν τη γιγάντια ερυθρά κέδρο για να σκαλίζουν ιστορικές στήλες που ονομάζονται τοτέμ. Επίσης μπορούσαν να κοιλαίνουν τα πελώρια κούτσουρα αυτού του δένδρου για τα μονόξυλά τους, σκαλίζοντας επάνω τους καλλιτεχνικές διακοσμήσεις με σμίλες και πελέκεις λίθινους, με δόντια καστόρων και όστρακα μυδιών, ομαλύνοντας το ξύλο με άμμο και δέρματα καρχαριών.

Σήμερα η ερυθρά κέδρος είναι ιδιαιτέρως χρήσιμη ως ξυλεία για ντουλάπες και χώρους αποθηκεύσεων, επειδή αποδιώκει τα έντομα λόγω της δριμείας της οσμής. Οι αρχιτέκτονες επίσης πειραματίζονται τώρα με την ερυθρά κέδρο για να την χρησιμοποιούν σαν μια φυσικώς κατεργασμένη επίστρωσι στα σύγχρονα σπίτια.

Τα ερυθρά έλατα αποτελούν μια ευχαρίστησι του βιομηχάνου ξυλοπολτών. Μια επιχείρησις μπορεί να κατέχη χιλιάδες αίηκερς φυτείες απ’ αυτά. Ολόκληρη η βιομηχανία επικοινωνιών του κόσμου θα βρισκόταν σε δύσκολες περιστάσεις χωρίς το αδάπανο χαρτί που προμηθεύει το ερυθρό έλατο για βιβλία, εφημερίδες και για την καθημερινή χρήσι. Μια έκδοσις εφημερίδος δυνατόν να χρησιμοποιή έως έξη αίηκερς από δένδρα ερυθράς ελάτης. Ο πολτός χρησιμοποιείται επίσης για την κατασκευή τεχνητής μετάξης ραιγιόν για ιματισμό.

Η γιγαντιαία ελάτη Σίτκα, υψηλή από 100 έως 200 πόδια, είναι ένα από τα ωραιότερα κωνοφόρα των Δυτικών ακτών. Μερικές γιγάντιες Σίτκας έχουν ύψος άνω των 300 ποδών. Εφόσον το ξύλο αυτού του δένδρου έχει μια πολύ ισχυρή εσωτερική ινώδη σύνθεσι εν σχέσει με το βάρος του, το ξύλο εχρησιμοποιείτο για την κατασκευή αεροπλάνων στη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Τώρα αυτή η ξυλεία χρησιμοποιείται στην κατασκευή μουσικών οργάνων υψηλής ποιότητος με ωραία αναπαραγωγή ήχων, όπως είναι η κιθάρα και το πιάνο.

Τα Ερυθρόδενδρα και οι Γιγαντιαίες Σεκόγιες

Όταν ταξιδεύη κανείς κατά μήκος του ωκεανού στα νότια της Πολιτείας Όρεγκον αρχίζει να βλέπη ερυθρόδενδρα. Βασιλεύς γιγάντων λόγω ύψους, τα ερυθρόδενδρα είναι τα υψηλότερα δένδρα που υπάρχουν και ανεβαίνουν ψηλά όσο ένας ουρανοξύστης 30 ορόφων. Πράγματι, το υψηλότερο γνωστό δένδρο στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι ένα ερυθρόδενδρο που έχει ύψος 368.6 ποδών. Πολλοί κορμοί των ερυθροδένδρων έχουν διάμετρο άνω των δέκα ποδών. Το ξύλο αυτού του δένδρου είναι ελαφρό και ανοικτής κόκκινης αποχρώσεως. Μολονότι είναι μαλακό και αδύνατο, είναι εξαιρετικώς ανθεκτικό στη σήψι και στα έντομα. Έτσι χρησιμοποιείται συχνά σε εσωτερικά συμπληρώματα των κτιρίων και άλλους σκοπούς, όταν η διάρκεια είναι εκείνο που κυρίως ενδιαφέρει.

Τα ερυθρόδενδρα φύονται μεταξύ της στάθμης της θαλάσσης και ενός υψομέτρου 2.500 ποδών, ενώ οι γιγάντιες σεκόγιες βρίσκονται στις ακρότατες περιοχές της εκβάσεως των δασικών γιγάντων, αφού μπορούν ν’ ανθίστανται σε μεγαλύτερο ψύχος και ξηρασία και να επιζούν σε μεγαλύτερα υψόμετρα. Ενώ δεν είναι τόσο υψηλές όσο τα ερυθρόδενδρα, οι γιγαντιαίες σεκόγιες μεγαλώνουν περισσότερο σε όγκο. Εφόσον κανένα άλλο δένδρο δεν συνδυάζει τέτοιον συμπαγή κορμό με τόσο ύψος, πολλοί θεωρούν τη γιγαντιαία σεκόγια ως το μεγαλοπρεπέστερο δένδρο στον κόσμο. Για μερικές σεκόγιες πιστεύεται ότι είναι ηλικίας άνω των 3.000 ετών, και για καμμιά απ’ αυτές δεν είναι γνωστό ότι πέθανε από μεγάλη ηλικία.

«Ο Στρατηγός Σέρμαν,» μια σεκόγια των Ορέων Σιέρρας Νεβάδας της Καλιφόρνιας, είναι ένα ωραίο παράδειγμα του γιγαντιαίου μεγέθους αυτών των δένδρων. Είναι ένα δένδρο που έχει ύψος 272.4 πόδια. Η περιφέρεια της βάσεώς του είναι 101.6 πόδια. Σε ύψος εκατό ποδών άνω του εδάφους αυτός ο γίγας του φυσικού βασιλείου έχει ακόμη διάμετρο 18.7 πόδια. Το ολικόν βάρος του δένδρου υπολογίζεται άνω των 6.000 τόνων. Εν τούτοις αυτό το δένδρο έλαβε την αρχή του από ένα σπόρο τόσο μικροσκοπικό, ώστε θα εχρειάζοντο 50.000 από αυτούς για να ζυγίζουν ένα πάουντ.

Επειδή αυτά τα δένδρα έχουν ευθείες ίνες και εύθραυστες, οι υλοτόμοι συχνά διαπιστώνουν ότι όταν κόπτωνται, ο κατακόρυφος όγκος των μπορεί να θρυμματισθή σε πολλά άχρηστα τεμάχια ξύλου. Αυτό προξενεί την πλήρη απώλεια ενός δένδρου που μπορεί να χρειάσθηκε διάστημα χιλίων ετών ή και περισσότερο για ν’ αναπτυχθή.

Πολλά Οφέλη για τον Άνθρωπον

Τροφή, στέγη, ιματισμός, καύσιμα, όλα μπορούν να προμηθευθούν από τα δένδρα. Μπορούμε να είμεθα ευγνώμονες, επίσης, διότι τα δένδρα καθαρίζουν τον αέρα με το ν’ απορροφούν διοξείδιον του άνθρακος μέσω μικροσκοπικών οπών που βρίσκονται στα φύλλα. Με τη βοήθεια του ηλιακού φωτός, του νερού, των ορυκτών, με τρόπους ενεργείας που δεν είναι ακόμη πλήρως γνωστοί, το δένδρο κατασκευάζει τροφή στα φύλλα με ένα τρόπο που ονομάζεται φωτοσύνθεσις. Μ’ αυτόν τον τρόπο τρέφονται τα κύτταρα του δένδρου.

Αν τα δένδρα ξαφνικά επρόκειτο να εξαλειφθούν λόγω της μολυσμένης ατμόσφαιρας, μπορεί κανείς να φαντασθή ότι ο άνθρωπος και τα άλλα ζώντα πλάσματα τελικά θα πάθαιναν ασφυξία και θα πέθαιναν λόγω ελλείψεως αναπνευσίμου αέρος.

Τα δένδρα λοιπόν παίζουν ένα σπουδαίο ρόλο στη ζωή, όχι μόνον των υλοτόμων της Δυτικής Ακτής της Αμερικής, αλλά πλείστων ανθρώπων. Όλοι μας έχομε λόγο να εκτιμούμε τα έπιπλα, τα γραφεία, τις πολυθρόνες, τα τραπέζια και πολλά άλλα ωραία αντικείμενα που είναι κατασκευασμένα από ξύλο. Είμεθα ευτυχείς που έχομε χαρτί, κι’ έτσι μπορούμε να διαβάζωμε τις έντυπες σελίδες που φέρουν λόγους διαφωτίσεως, ελπίδα ή παρηγοριά. Δεν θα έπρεπε να εκτιμούμε επίσης και τα άλλα πράγματα που ένα δένδρο μπορεί να κάμη, τον καθαρισμό του αέρος, την προμήθεια σκιάς και ωραιότητας στο τοπίο; Μπορούμε να είμεθα ευγνώμονες διότι ο στοργικός μας Δημιουργός εστόλισε τη γη με τόση μεγάλη ποικιλία των πιο μεγάλων φυτών, περιλαμβανομένων και εκείνων των καταπληκτικών γιγάντων της Βορειοδυτικής Ακτής.