Επιβίωσις στην Ύπαιθρο

Από τον ανταποκριτή του «Ξύπνα!» στην Ροδεσία

ΕΝΑΣ άνδρας είχε μείνει μόνος σ’ ένα απομονωμένο μέρος της ερήμου της Αριζόνας χωρίς νερό και τροφή. Δεν είχε καμμιά βοήθεια επί μέρες. Θα μπορούσε να επιζήση; Θα επιζούσατε σεις αν είχατε εγκαταλειφθή αβοήθητος εκεί ή σε μια άλλη ακατοίκητη περιοχή;

Χρειάσθηκε οχτώ μέρες μέχρι να φθάση σε μέρος όπου του εδόθη βοήθεια. Διήνυσε περίπου 150 μίλια (241 χιλιόμετρα), τα περισσότερα στη διάρκεια του πιο θερμού μέρους της ημέρας με θερμοκρασία μέχρι και 120° Φ (49° Κ). Στα τελευταία λίγα μίλια, σερνόταν πια εντελώς γυμνός. Ο καύσωνας και η έλλειψις νερού του προξένησαν τέτοια αφυδάτωσι ώστε έχασε το 25 τοις εκατό του βάρους του, παρ’ όλον ότι μια απώλεια βάρους 10 τοις εκατό συχνά αποδεικνύεται μοιραία. Όταν τελικά σώθηκε, το αίμα του ήταν τόσο πυκνό, ώστε ακόμη και οι πληγές στα γόνατα και στα χέρια του δεν μάτωσαν μέχρις ότου ο οργανισμός του επανέκτησε αρκετό νερό.

Τι συμπεραίνετε απ’ αυτή την πείρα; Μήπως δείχνει ότι αν έχετε την ‘θέλησι να ζήσετε’ μπορείτε να υποστήτε τα πάντα και να επιζήσετε; Ένα βιβλίο σχετικό με θέματα επιβιώσεως, αφού αναφέρει αυτή την πείρα, παρατηρεί: «Δεν έκανε τίποτε σωστό, δεν είχε εκπαιδευθή για να μπορέση να επιβιώση. Αλλά ήθελε να επιζήση και πράγματι επέζησε . . . Θα συναντήσετε και άλλα τέτοια εξίσου συγκλονιστικά περιστατικά . . . Αλλά μην τα εκλάβετε ως συμβουλή.» Γιατί; Επειδή τα παραδείγματα αυτών που σώθηκαν χωρίς κανένα άλλο εφόδιο παρά μόνον με τη δύναμι της θελήσεως, πρέπει να μετρηθούν κάτω από το φως όλων εκείνων των περιπτώσεων όπου άνθρωποι δεν διεσώθησαν, αλλά θα μπορούσαν να είχαν διασωθή αν είχαν ενεργήσει διαφορετικά.

‘Αλλά,’ θα μπορούσατε να ρωτήσετε, ‘γιατί πρέπει ν’ ασχοληθώ με τέτοια θέματα;’

Οποιοσδήποτε Από Μας

Οι περισσότεροι άνθρωποι που ζουν σε πόλεις, μικρές ή μεγάλες, δεν μπορούν να καταλάβουν ότι υπάρχουν τεράστιες περιοχές της γης, όπου μια απλή βλάβη της μηχανής, ένα μικρό ατύχημα ή μια λανθασμένη στροφή μπορεί να σημάνη θάνατο. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβή στη ζούγκλα του Αμαζονίου ή στις τούνδρες της Αλάσκας, αλλά μερικές φορές συμβαίνει επίσης και σε πυκνοκατοικημένες χώρες.

Πάρτε ως παράδειγμα τη Ροδεσία. Αν δεν την έχετε επισκεφθή, πιθανόν να την φαντάζεσθε σαν μια αραιοκατοικημένη χώρα γεμάτη ζούγκλες. Αλλά, στην πραγματικότητα, το μεγαλύτερο μέρος της Ροδεσίας είναι υψηλό, ανώμαλο οροπέδιο. Και έχει πληθυσμό πάνω από έξη εκατομμύρια. Έτσι, είναι πιο πυκνοκατοικημένη από τη Νορβηγία ή τη Χιλή.

Εν τούτοις, από καιρό σε καιρό διάφορα άτομα χάθηκαν στην ύπαιθρο και πέθαναν. Εκείνο που συνήθως προξενεί τον θάνατο στους ανθρώπους αυτούς, είναι η άγνοια του πώς μπορούν να επιβιώσουν στην ύπαιθρο. Αν είχαν ακολουθήσει μερικές βασικές αρχές, πιθανόν να ζούσαν σήμερα. Σημειώστε! Είναι ένα ζήτημα που αφορά εσάς και την οικογένειά σας. Γιατί; Επειδή είναι πολύ πιθανόν τέτοιοι χωρίς λόγο θάνατοι να συμβαίνουν και στη χώρα σας, ακόμη και σε περιοχές όπου πηγαίνετε με το αυτοκίνητο σας για διακοπές.

Αν Χαθήτε Καθώς Περπατάτε

Πήγατε ποτέ για περίπατο στην εξοχή και χαθήκατε προς στιγμήν; Ή μήπως σταμάτησε το αυτοκίνητό σας και μείνατε μόνος σας σ’ έναν έρημο δρόμο πολύ μακρυά από τον πολιτισμό; Αν δεν σας έχη συμβή κάτι τέτοιο, πρέπει ν’ αντιμετωπίσετε το γεγονός ότι θα μπορούσε να συμβή. Τι πρέπει να κάνετε; Πρώτα απ’ όλα μην πανικοβληθήτε. Το συναίσθημα ότι έχετε χαθή, όντως υπάρχει και θα μπορούσε να σας τρομοκρατήση. Να το κρατήσετε υπό έλεγχο και εν συνεχεία σταθήτε και σκεφθήτε τη δύσκολη θέσι σας. Πρώτα απ’ όλα μη βιασθήτε και αρχίσετε να τρέχετε. Απλώς θα καταναλώσετε ενέργεια και χρόνο που είναι πολύτιμα για επιβίωσι.

Πρέπει ν’ αποφασίσετε αν πρέπει να μείνετε εκεί όπου είσθε ή αν πρέπει να μετακινηθήτε. Αν κάτω από ομαλές συνθήκες η λήψις σπουδαίων αποφάσεων είναι δύσκολη, πολύ περισσότερο αν η ζωή σας εξαρτάται από την απόφασί σας. Αλλ’ αν πρέπει κάποτε να λάβετε μια κατάλληλη απόφασι πρέπει να την λάβετε τώρα. Όταν πρόκειται για την ζωή σας, το πρώτο πράγμα που επιθυμείτε ευθύς αμέσως είναι η επιβίωσίς σας, έτσι δεν είναι;

Σκεφθήτε, είσθε σε περιοχή όπου θα μπορούσε πιθανόν σύντομα να σας βρη κάποιο διερχόμενο αυτοκίνητο; Αν συμβαίνη αυτό, είναι καλύτερο να παραμείνετε εκεί αντί να κατευθυνθήτε σ’ ένα μέρος όπου κανείς δεν θα φαντάζεται ότι βρίσκεσθε εκεί.

Ίσως συμπεράνετε, όμως, ότι σίγουρα δεν θα σας βρη κανείς ούτε μπορείτε να σωθήτε εκεί όπου είσθε. Αλλά πριν επιχειρήσετε ν’ απομακρυνθήτε απ’ εκείνο το μέρος, αναρωτηθήτε: ‘Γνωρίζω με βεβαιότητα πού ακριβώς βρίσκομαι τώρα; Και είμαι βέβαιος για το πού και το πώς θα μπορέσω να βρω τροφή, νερό, καταφύγιο και βοήθεια;’ Μια τέτοια προκαταρκτική σκέψις δεν θα σας αφήση να κατευθυνθήτε προς μια τυχαία διεύθυνσι.

Σκεφθήτε επίσης τους εξής παράγοντες: Τι θα γίνη με φαγητό και νερό καθώς θα ταξιδεύω; Ποια ώρα της ημέρας θα ταξιδεύω και τι θα λεχθή για την ανάπαυσί μου; Υπάρχει κάποιο διαθέσιμο εφόδιο που μπορώ να πάρω μαζί μου χωρίς να σηκώνω μεγάλο βάρος; Αυτό το τελευταίο ζήτημα είναι σπουδαίο, επειδή είναι πιθανόν να έχετε μερικά πράγματα στο αυτοκίνητό σας, όπως ένα μικρό μαχαίρι, λίγο σχοινί και ύφασμα, για να φτιάξετε ένα κάλυμμα, σπίρτα για ν’ ανάψετε φωτιά που θα σας βοηθήση να μείνετε ζωντανός στην ύπαιθρο. Μην αφήσετε τα ρούχα σας· όταν χρησιμοποιηθούν ορθά θα σας διατηρήσουν είτε δροσερό είτε ζεστό και θα σας προστατεύσουν επίσης από τον άνεμο, τον ήλιο και τα έντομα. Και πριν ξεκινήσετε, αφήστε μια ένδειξι για το πότε φύγατε και προς ποια κατεύθυνσι προχωρείτε· αν κατά τύχη βρεθή αυτή η ένδειξις, θα βοηθήση τους σωτήρες σας να σας εντοπίσουν.

Προς Ποια Κατεύθυνσι;

Αν μπορήτε να προσδιορίσετε από ένα χάρτη που ίσως βρίσκεται στο χαλασμένο αυτοκίνητο σας, ή λόγω πείρας, ή από τη μορφολογία του τόπου, που βρίσκεσθε τώρα, τότε το ερώτημα είναι πού θέλετε να πάτε; Φροντίστε να προσδιορίσετε το πλησιέστερο καταφύγιο ή τοποθεσία όπου μπορείτε να βρήτε βοήθεια. Έτσι, προς ποια κατεύθυνσι θα προχωρήσετε; Πιθανόν να πρέπη να πάτε δυτικά ή βορειοδυτικά, δηλαδή ν’ ακολουθήσετε μια κατεύθυνσι μεταξύ δύσεως και βορρά.

Τώρα, προσανατολισθήτε. Μολονότι υπάρχουν πιο ακριβείς μέθοδοι προσανατολισμού με τη βοήθεια του γεωγραφικού πλάτους, ο στοιχειωδέστερος τρόπος είναι να βρήτε τα τέσσερα σημεία του ορίζοντος χρησιμοποιώντας τον ήλιο. Βγαίνει από την ανατολή και δύει στη δύσι. Το βράδυ μπορείτε να καθοδηγηθήτε από το φεγγάρι. Βασικά βγαίνει από την ανατολή και δύει στη δύσι, με μικρές μετακινήσεις στον ορίζοντα ανάλογα με την εποχή. Έτσι, μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε σαν ένα βασικό οδηγό για να βρήτε τα σχετικά σημεία.

Τη νύκτα μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε τα αστέρια. Στο νότιο ημισφαίριο, όπου βρίσκεται η νότιος Αφρική, ο Σταυρός του Νότου βγαίνει ακριβώς από το νότο. Αν είσθε στο βόρειο ημισφαίριο, προσδιορίστε τη Μεγάλη Άρκτο. Προσέξτε τα δύο αστέρια της εξωτερικής πλευράς. Προεκτείνοντας την πλευρά αυτή θα προσδιορίσετε τον πολικό αστέρα, που ονομάζεται και Βόρειος Αστήρ. Μπορείτε να προσανατολισθήτε επειδή ο αστήρ αυτός δείχνει τον βορρά.

Αφού προσδιωρίσετε σταθερά τα τέσσερα σημεία του ορίζοντος, θα ξέρετε προς ποια κατεύθυνσι θα προχωρήσετε για να φθάσετε στον πλησιέστερο κύριο δρόμο, πόλι ή σιδηροδρομική γραμμή.

Αλλά μην ξεχνάτε τα εξής: Ωρισμένα άτομα που βρήκαν τον θάνατο κοντά στη Γκάντζι στην Έρημο Καλαχάρι, γνώριζαν ότι κοντά τους υπήρχε κάποιος δημόσιος δρόμος· γνώριζαν επίσης προς ποια διεύθυνσι ευρίσκετο η πόλις Γκάντζι, αλλά δεν βρήκαν ούτε το ένα ούτε το άλλο. Γιατί; Επειδή δεν μπορούσαν να διατηρούν μια ευθεία πορεία. Είσθε βέβαιος ότι θα μπορέσετε να το κάνετε σεις;

Διατηρώντας Ευθεία Πορεία

Αυτό είναι πάντοτε δύσκολο επειδή συνήθως ένα από τα πόδια σας είναι πιο κοντό από το άλλο και έτσι χωρίς βέβαια να το καταλάβετε θα παρεκκλίνετε από την πορεία σας. Σε πολλές περιπτώσεις, άνθρωποι που για πρώτη φορά περπάτησαν στην ύπαιθρο διέγραψαν πλήρεις κύκλους μέσα σε λίγα χιλιόμετρα.

Γι’ αυτό είναι υποβοηθητικό να βάλετε σαν σημάδι κάποιο ευδιάκριτο αντικείμενο που βρίσκεται μακρυά, όπως ένα μεγάλο δένδρο ή ένα βουνό. Ακόμη και στην πιο πεδινή περιοχή, θα υπάρχη κάποιο αντικείμενο που φαίνεται από μεγάλη απόστασι. Για να το εντοπίσετε θα μπορούσατε ν’ ανεβήτε σε ένα δένδρο ή (αν είσθε στην Αφρική) σε μια μυρμηκοφωλιά, που είναι πολύ ψηλές. (Αν ταξιδεύετε στη διάρκεια της νύκτας, χρησιμοποιήστε ως οδηγό ένα φωτεινό αστέρι κοντά στη γραμμή του ορίζοντος.) Περπατάτε με τα μάτια καρφωμένα στο αντικείμενο. Κάθε λίγα χιλιόμετρα ελέγχετε τα σημάδια που έχετε θέσει για να βεβαιωθήτε ότι εξακολουθείτε να προχωρήτε σωστά.

Θα επιχειρήσετε να βαδίσετε ακολουθώντας απόλυτα ευθεία γραμμή; Δεν είναι κατ’ ανάγκην αυτή η καλύτερη λύσις. Αν και είναι αλήθεια ότι το αντικείμενο προς το οποίο κατευθύνεσθε πρέπει να βρίσκεται κατ’ ευθείαν εμπρός σας και να μην το χάσετε από τα μάτια σας, καλό είναι ν’ ακολουθήσετε τον ευκολώτερο δρόμο για να το φθάσετε. Ίσως η συντομώτερη πορεία να είναι μέσω ενός μεγάλου έλους ή μέσω μιας σειράς λιμνών. Κατά συνέπεια, όταν παρακάμψετε τα εμπόδια θα φθάσετε στο αντικείμενο ταχύτερα και με λιγώτερη κούρασι. Είναι συχνά σοφό ν’ ακολουθήτε ένα μονοπάτι, αν σας οδηγή προς το αντικείμενο που είναι ο στόχος σας. Εάν μπορείτε να έχετε προ οφθαλμών το αντικείμενο καθώς ακολουθείτε τον ευκολώτερο δρόμο, μπορείτε να διορθώσετε την πορεία σας καθώς το πλησιάζετε.

Εξοικονομήστε Ενέργεια

Όταν πρόκειται για δύσκολο ή μακρύ ταξίδι στην ύπαιθρο, πρέπει να έχετε κατά νου την οικονομία ενεργείας. Τι θα σας χρησιμεύση να γνωρίζετε πού ακριβώς βαδίζετε και να καταρρεύσετε πριν προλάβετε να φθάσετε εκεί; Πάρτε σαν γενικό κανόνα να μην περπατάτε ποτέ κατά τις ζεστές ώρες της ημέρας, εκτός αν είναι απόλυτα αναγκαίο. Αντιθέτως, αφιερώστε αυτό τον χρόνο για ανάπαυσι κάτω από σκιά, αν είναι διαθέσιμη. Ταξιδεύετε νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα, τότε που υπάρχει περισσότερη δροσιά. Αν η ημέρα είναι πολύ ζεστή και μπορείτε να διατηρήσετε τη σωστή κατεύθυνσι, ταξιδέψτε τη νύχτα. Παραμένοντας αδρανής όταν κάνη ζέστη την ημέρα, εξοικονομείτε ενέργεια και εφίδρωσι. Η αφυδάτωσις μπορεί να προξενήση θάνατο και επιτελείται ταχύτερα κάτω από τον καύσωνα της ημέρας. Να έχετε στο στόμα σας ένα χαλίκι ή να μασάτε κάποιο φύλλο για να διατηρήσετε το στόμα σας υγρό. Κάτω από υπερβολική ζέστη ή κρύο, μια καλή συμβουλή είναι να «κρατάτε το στόμα σας κλειστό.» Όταν μιλάτε με τον εαυτό σας, τραγουδάτε ή αναπνέετε με το στόμα, χάνετε πολύτιμο νερό από τον οργανισμό σας απ’ ό,τι θα χάνατε αναπνέοντας με τη μύτη. Αν το νερό που διαθέτετε είναι λίγο, είναι λογικό να τρώτε λιγώτερο, διότι ο οργανισμός σας θα καταναλώση περισσότερο νερό για την πέψι των τροφών που πλεονάζουν.

Βρίσκοντας Νερό

Μολονότι μπορεί να περάσετε χωρίς τροφή επί μέρες ή και εβδομάδες, εν τούτοις, δεν μπορείτε να ζήσετε πολύ χωρίς νερό. Έτσι, το νερό πιθανόν να είναι η πρώτη και η ζωτικώτερη ανάγκη σας. Πάρτε μαζί σας οτιδήποτε μπορείτε, όπως ένα παγούρι που θα σας χρησιμεύση όταν βρήτε νερό. Υπάρχουν διάφορα σημάδια που δείχνουν αν υπάρχη νερό κοντά σας. Αν πετούν μέλισσες ή υπάρχουν περιστέρια και αράχνες ή μια πράσινη συστάδα δένδρων σε απόστασι, πιθανόν υπάρχει κοντά κάποιος ποταμός ή μια λίμνη. Αν το έδαφος είναι ξηρό, σκάψτε στην άμμο κοντά στη βλάστησι και συχνά θα βρήτε νερό. Διαλέξτε το μεγαλύτερο μέρος της άμμου αντίθετο προς το ρεύμα ενός φυσικού σκάμματος, όπως μια επιφανειακή εμφάνισις βράχων, και θα βρήτε νερό κάτω από την άμμο. Αλλά μη σπαταλάτε χρόνο και ενέργεια σκάβοντας για νερό, εκτός αν κάποιο σημάδι δηλώνη στην ύπαρξι νερού.

Βρίσκοντας Κοινότητες Εντοπίων

Στην ύπαιθρο όπου έχετε χαθή, πιθανόν να μπορέσετε να βρήτε κοντά σας σπίτια μονίμων κατοίκων της περιοχής. Αυτό θα το επιτύχετε αν ακολουθήσετε κάποιο μικρό μονοπάτι που φαίνεται να χρησιμοποιήται συχνά· πάντοτε αυτά τα μονοπάτια οδηγούν κάπου, προς το μέρος που υπάρχει νερό ή εκεί που επιστρέφουν οι άνθρωποι αφού πάρουν νερό, σε χωράφια ή σε σπίτια. Οι αγρότες είναι συνήθως ταπεινοί και καλωσυνάτοι άνθρωποι και θα δώσουν σ’ ένα ξένο τροφή και νερό. Θα σας βοηθήσουν επίσης να επικοινωνήσετε με την οικογένειά σας ή τις αρχές που θα σας εξυπηρετήσουν.

Νυκτερινός Ύπνος στην Ύπαιθρο

Αν χαθήκατε στην ύπαιθρο χωρίς καταφύγιο και αν υπάρχουν τριγύρω άγρια ζώα, ο ασφαλέστερος τόπος για για κοιμηθήτε είναι επάνω σ’ ένα δένδρο. Πιθανόν ν’ αποδειχθή πιο αναπαυτικό απ’ ότι αναμένετε.

Αναπαυθήτε και αποφασίστε να κάνετε το καλύτερο δυνατόν. Έχετε χαθή. Περπατάτε προς τη σωστή κατεύθυνσι. Αλλά τώρα νύχτωσε και υπάρχουν ολόγυρα άγρια ζώα. Διαλέξτε λοιπόν ένα δένδρο και φτιάξτε μια επίπεδη επιφάνεια επάνω του. Χρησιμοποιήστε για τον σκοπό αυτό κλαδιά άλλων μικροτέρων δένδρων, φλοιούς για να τα δέσετε και στρώστε την επιφάνεια αυτή με μικρά κλαδάκια ή άφθονα φύλλα για να την κάνετε πιο αναπαυτική.

Αν δεν υπάρχουν δένδρα μπορείτε, αν έχετε σπίρτα, ν’ ανάψετε μια φωτιά. Η φωτιά θ’ απομακρύνη τα άγρια ζώα· επίσης θα μπορούσαν να την διακρίνουν εκείνοι που προσπαθούν να σας σώσουν και, στο κάτω κάτω, θα σας ζεστάνη. Ένας άλλος τρόπος για να ζεσταθήτε και να προστατευθήτε από τον άνεμο, είναι να κοιμηθήτε σε κάποιο άδειο χαντάκι. Ή, θα μπορούσατε να φτιάξετε στο χώμα μια κωνική καλύβα από θάμνους και κλαδιά, κάτι που συχνά φτιάχνουν οι Αφρικανοί όταν ταξιδεύουν στην ύπαιθρο.

Τα Κύρια Κριτήρια

Υπάρχουν πολλοί δυνατοί κίνδυνοι στην ύπαιθρο, ανάλογα με το μέρος που χαθήκατε. Είναι αλήθεια ότι η εμπειρία μπορεί να σας διδάξη πολύ καλά πώς θα επιζήσετε μέχρις ότου φθάση βοήθεια. Αλλά ακόμη και η απλή ανάγνωσις ή η σκέψις γύρω από τις βασικές αρχές επιβιώσεως μπορεί ν’ αποτελέση πραγματικό κεφάλαιο. Το κυριώτερο πράγμα είναι να διατηρήση κανείς την ψυχραιμία του και τον αυτοέλεγχό του όταν χαθή. Η προσευχή, επίσης, στον Θεό για καθοδήγησι, θα βοηθήση. Έτσι, θα διαπιστώσετε ότι δεν είσθε μόνος και πιθανόν θα είσθε πιο προσεκτικός και λογικός στις ενέργειές σας. Κατόπιν παρατηρήστε το περιβάλλον σας και προχωρήστε σύμφωνα μ’ αυτήν την παρατήρησι και με την κοινή λογική.