Συμβουλές Ασφαλείας για Κατ’ Οίκον Ξυλουργική

ΣΤΑ λίγα λεπτά που θα χρειασθήτε για να διαβάσετε αυτό το άρθρο, χιλιάδες τόννοι θαυμάσιας ξυλείας θα έχουν εμφανισθή στη γη. Το ξύλο, μολονότι έχει μεγάλη αντοχή, γενικά είναι πολύ ελαφρύ. Είναι οικονομικό στην αγορά του. Είναι διαθέσιμο σχεδόν σ’ όλους τους ανθρώπους της γης. Η εμφάνισίς του είναι πολύ ωραία. Πράγματι, τα δάση της γης συνεχώς παράγουν μια ατέλειωτη προμήθεια χρήσιμου ξύλου.

Πώς σχεδιάσθηκε τόσο ανθεκτικό, ελαφρύ, οικονομικό, προσιτό και όμορφο υλικό; Υπήρξε προϊόν του Δημιουργού μας. Πράγματι, το ξύλο σχεδιάσθηκε για τον άνθρωπο, προωρίσθηκε για δική του χρήσι. Μπορείτε να φέρετε στη διάνοιά σας τα ωραία χρώματα και τις ίνες του ξύλου της καρυδιάς, ή του μαονιού, της βελανιδιάς ή του σφενδάμνου; Ή μπορείτε να μυρίσετε το άρωμα του φρεσκοκομμένου πεύκου ή του αρωματικού κέδρου; Είναι αλήθεια ότι το ξύλο και η ικανότης κατεργασίας του είναι δώρα ενός στοργικού Δημιουργού.

Η Ξυλουργική στους Αρχαίους Χρόνους

Τόσο τα κοσμικά όσο και τα Βιβλικά υπομνήματα αναφέρουν την ξυλουργική από την αρχή της ιστορίας του ανθρώπου. Έχουν ανακαλυφθή πολλά πριόνια που χρησιμοποιούντο στο μακρυνό παρελθόν. Μερικά είχαν κατασκευασθή από πέτρα, άλλα από σίδηρο. Ένα από τα αρχαιότερα πέτρινα πριόνια βρέθηκε στην Ουρ της Χαλδαίας, στη Μεσοποταμία. Τα πρώτα αυτά πριόνια ήσαν κατασκευασμένα από οψιδιανό, μια ηφαιστειογενή ύαλο, και έχουν μήκος μόνον δύο ίντσες (5 εκατοστά). Πιστεύεται ότι τα κατεσκεύασαν οι Σουμέριοι, οι κάτοικοι της νοτίου Μεσοποταμίας, πριν ακόμη από την εποχή του Αβραάμ.

Ένα από τα παλαιότερα πριόνια ανεκαλύφθη στη Νιμρώδ, κοντά στη Νινευή. Ως προς το σχήμα, μοιάζει πολύ με τα πριόνια που χρησιμοποιούνται σήμερα. Πρέπει να υπήρχαν πολλά σιδερένια πριόνια, αλλά επειδή ο σίδηρος οξειδώνεται γρήγορα, μόνον μερικά επέζησαν από τη φθορά του χρόνου. Εικόνες πριονιών φαίνονται στα Αιγυπτιακά μνημεία και έχουν επίσης ανακαλυφθή μπρούτζινα πριόνια και ράσπες της αρχαίας Αιγύπτου. Διαφέρουν στο ότι τα δόντια κατευθύνονται προς τα πίσω, σε αντίθεσι με τα σύγχρονα πριόνια του Δυτικού κόσμου. Είναι ενδιαφέρον ν’ αναφερθή ότι πολλές χώρες της Ανατολής μέχρι σήμερα χρησιμοποιούν πριόνια με δόντια που κατευθύνονται προς τα πίσω.

Στο εδάφιο Έξοδος 35:33 η Βίβλος αναφέρει ότι το πνεύμα του Θεού βοήθησε τον Βεσελεήλ στην τέχνη του «να σκαλίζη ξύλα δι’ εργασίαν, δια παν έντεχνον έργον.» Θα ήταν βέβαια ενδιαφέρον να βλέπαμε μερικά από τα έργα του. Και, χωρίς αμφιβολία, θα χαιρόμαστε επίσης να βλέπαμε μερικά από τα έργα του Ιησού από τη Ναζαρέτ, που ήταν ξυλουργός. (Μάρκος 6:3) Μολονότι αυτό δεν είναι δυνατόν, υπάρχουν σήμερα σε πολλά μουσεία έπιπλα ηλικίας πολλών αιώνων. Έχετε δη κανένα απ’ αυτά τα όμορφα έργα; Προσθέτουν απόδειξι στο γεγονός ότι η ξυλουργική ήταν πολύ διαδεδομένη σ’ όλη τη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας.

Η ξυλουργική εξακολουθεί να είναι διαδεδομένη σήμερα. Πιθανόν να σχεδιάζετε να κατασκευάσετε μόνος σας κάτι από ξύλα. Αν ναι, θα χρησιμοποιήσετε εργαλεία της χειρός ή ηλεκτρικά; Τι αρχές πρέπει να έχετε στο νου σας ώστε να κάνετε με ασφάλεια την εργασία σας;

Μερικά Απλά Γεγονότα Ασφαλείας

Τα απλά εργαλεία της χειρός, όχι τα ηλεκτρικά, μπορεί να φαίνωνται εντελώς ασφαλή. Εν τούτοις, ακόμη και μερικά εργαλεία που είναι πολύ κοινά όπως τα μαχαίρια, τα σκαρπέλλα, τα χειροπρίονα και τα σφυριά μπορεί να χρησιμοποιηθούν μ’ έναν ανασφαλή τρόπο. Παραδείγματος χάριν ένας νεαρός ξυλουργός, ενώ προσπαθούσε ν’ αποσπάση μία ξύλινη λαβή από ένα εργαλείο, βύθισε το αιχμηρό άκρο του σφυριού του στο ξύλο. Όταν η ξύλινη λαβή εξακολουθούσε να μην υποχωρή, πήρε ένα άλλο σφυρί και βύθισε βαθύτερα το πρώτο σφυρί κτυπώντας το, από το πλατύ άκρο. Αποτέλεσμα; Ένας δυνατός κτύπος, ένας ισχυρός πόνος στη μύτη του και άφθονη αιμορραγία. Κτυπώντας τις κεφαλές των δύο σφυριών προκάλεσε μία ‘έκρηξι χάλυβος’ και ένα κομμάτι χάλυβος τον κτύπησε στη μύτη, μία ίντσα περίπου από το μάτι του, σαν να είχε δεχθή βλήμα όπλου.

Δώστε προσοχή, λοιπόν στους εξής κανόνες ασφαλείας: Δεν πρέπει ποτέ να κτυπάτε ατσάλινα σφυριά πρόσωπο με πρόσωπο. Επίσης, φοράτε γυαλιά ασφαλείας όταν καρφώνετε ατσαλόπροκες σε τσιμέντο.

Κάποιος άλλος νεαρός έκοψε το μάτι του ενώ εργαζόταν σε πολύ μικρή απόστασι με ένα μακρύ λεπτό κατσαβίδι. Επομένως, πρέπει να προσέχετε να κρατάτε το πρόσωπό σας σε μια ασφαλή απόστασι από τα εργαλεία που χρησιμοποιείτε.

Όταν χρησιμοποιήτε κοπτερά εργαλεία όπως είναι τα σκαρπέλλα, ή τα μαχαίρια, ένας βασικός κανόνας είναι να κόβετε πάντοτε μακρυά από το πρόσωπό σας. Δεν είναι εύκολο να θυμάται κανείς αυτό τον κανόνα όταν είναι απορροφημένος να κόβη ξύλα, αλλά μπορεί να εμποδίση μερικά πολύ σοβαρά ατυχήματα.

Για να το εξηγήσωμε καλύτερα: Μια σπάτουλα για στοκάρισμα πιθανόν να μη φαίνεται τόσο επικίνδυνη. Εν τούτοις, κάποιος εργάτης, ενώ χρησιμοποιούσε μια τέτοια σπάτουλα, παρά λίγο να χάση για πάντα την ικανότητα χρήσεως μέρους του χεριού του. Ενώ εξασκούσε πίεσι, η σπάτουλα γλίστρησε και χώθηκε τόσο βαθειά στο άλλο του χέρι ώστε κόπηκαν οι τένοντες. Μπορείτε να προσαρμόσετε ένα κομμάτι ξύλο στον πάγκο όπου εργάζεσθε και να το χρησιμοποιήσετε σαν «στοπ» για να εμποδίσετε το ξύλο να κινήται όταν χρησιμοποιήτε σκαρπέλλα ή μαχαίρια. Μπορεί επίσης να συγκρατήτε το ξύλο με το χέρι σας, αλλά πάντοτε κρατήστε το χέρι με το οποίο κόβετε μακρυά από το σώμα σας και η διεύθυνσις της κοπής να είναι από το σώμα σας προς τα έξω.

Όταν χρησιμοποιήτε σιδηροπρίονο, είναι καλύτερο να χρησιμοποιήτε ένα που έχει λαβή η οποία καλύπτει πλήρως το χέρι σας. Αν σπάση η λάμα, το χέρι σας θα είναι πιο προστατευμένο παρά μ’ ένα σιδηροπρίονο με λαβή σε τύπο πιστολιού. Όταν αγοράζετε πριόνια, κατσαβίδια, πένσες, σφυριά και άλλα εργαλεία για οικιακή χρήσι, είναι πολύ καλύτερο ν’ αγοράζετε εκείνα που είναι καλυτέρας ποιότητος. Όχι μόνον εξυπηρετούν καλύτερα και είναι φθηνότερα λόγω της μακράς τους χρήσεως, αλλά, και το σπουδαιότερο, είναι ασφαλέστερα.

Ασφαλής Χρήσις Ηλεκτρικών Εργαλείων

Συχνά χρησιμοποιούνται για την κατεργασία του ξύλου ηλεκτρικά εργαλεία. Είναι πολύ σπουδαίο να χρησιμοποιούνται με προσεκτική σκέψι και μεγάλη προσοχή, διότι μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά τραύματα.

Ίσως το πιο κοινό ηλεκτρικό εργαλείο, εκτός από τα τρυπάνια, είναι το μηχανοκίνητο πριόνι. Ένα καλό εδάφιο, που θα μπορούσε να τοιχοκολληθή στο εργαστήριό σας είναι εκείνο που βρίσκεται στον Εκκλησιαστή 10:10. Λέγει: «Εάν ο σίδηρος αμβλυνθή και δεν ακονίση τις την κόψιν αυτού, πρέπει να προσθέση δύναμιν· η σοφία δε είναι ωφέλιμος προς διεύθυνσιν.» Ιδιαίτερα στην περίπτωσι ενός ηλεκτρικού πριονιού, η λάμα πρέπει να είναι ακονισμένη για να κόβη εύκολα και με ασφάλεια. Το μηχάνημα είναι πολύ επικίνδυνο όταν αμβλυνθή η λάμα, διότι, αντί να κόβη τις ίνες του ξύλου, η λάμα έχει την τάσι να γαντζώνεται απ’ αυτές και ενεργεί σαν τροχός προωθώντας το πριόνι προς την κατεύθυνσί σας με πολύ μεγάλη ταχύτητα.

Αν έχετε σταθεροποιήσει ένα ευθύγραμμο άκρο (μια στενή ευθύγραμμη σανίδα) κοντά στη γραμμή που θέλετε να κόψετε και σύρετε τη βάσι του μηχανοκίνητου πριονιού σας κατά μήκος της, θα είσθε σίγουρος για ένα ασφαλές κόψιμο επειδή αυτό δεν θα αφήση το πριόνι να γαντζωθή επάνω στο ξύλο. Όταν γαντζωθή, το πριόνι έρχεται ξανά πίσω προς εσάς κάνοντας το λεγόμενο «κλώτσημα.» Γενικά είναι καλό να κρατάτε το πριόνι και με τα δυο χέρια. Να τοποθετήτε το ξύλο που κόβετε σε μια ασφαλή σταθερή θέσι και πάντοτε πατάτε γερά στο έδαφος. Ο χειριστής ενός μηχανοκίνητου πριονιού πρέπει να βρίσκεται πάντοτε σε τέτοια θέσι ώστε, αν το πριόνι ‘κλωτσήση,’ να μπορή να το ελέγξη. Ένα κλειδί για την ασφαλή χρήσι των ηλεκτρικών εργαλείων χειρός, είναι: Να σκέπτεσθε πάντοτε τι θα μπορούσε να συμβή πριν συμβή.

Μερικές φορές χρησιμοποιείται μια μεγαλύτερη ξυλουργική μηχανή, όπως αυτή που λέγεται μικρό πριόνι και στηρίζεται σ’ ένα τραπέζι. Αυτή η μηχανή μπορεί να κόβη μεγάλες ποσότητες γρήγορα και με ασφάλεια. Δεν είναι η πιο επικίνδυνη από τις μεγάλες ξυλουργικές μηχανές, αλλά είναι μια μηχανή με την οποία προκαλούνται τα πιο συχνά ατυχήματα. Και εδώ πάλι ένα σπουδαιότατο βήμα είναι να διατηρήτε ακονισμένη τη λάμα. Αξίζει να δαπανηθούν λίγα λεπτά για να την ακονίσετε. Στις περισσότερες περιοχές του κόσμου απαιτείται να υπάρχη ένα σύστημα ασφαλείας στη λάμα μηχανών αυτού του είδους. Αυτό παρέχει μεγαλύτερη προστασία.

Όταν χειρίζεσθε το μικρό πριόνι, να έχετε στον νου σας μία βασική αρχή: να προσέχετε συνεχώς πού έχετε τα χέρια σας όταν χρησιμοποιήτε τη μηχανή. Βεβαιωθήτε ότι το δάπεδο είναι καθαρό ώστε να μην γλιστράτε. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος στον χειρισμό αυτής της μηχανής, του μικρού πριονιού, προέρχεται από το «κλώτσημα.» Έχοντας αυτό στο νου σας, ποτέ μη βάζετε τα χέρια σας σε θέσι όπου θα παρεσύροντο προς τη λάμα στην περίπτωσι που θα κλωτσούσε το ξύλο. Αυτό σημαίνει ότι δεν πρέπει να έχετε τα χέρια σας στο μέρος εκείνο της μηχανής που είναι παραπλεύρως της λάμας (στην πίσω πλευρά του πριονιού). Η λάμα του πριονιού πρέπει να διατηρήται σχεδόν 1⁄4 της ίντσας (6 χιλιοστόμετρα) πάνω από το υλικό που κόβετε. Αν κρατάτε τη λάμα τόσο χαμηλά θα ελαττωθή η πιθανότης να πληγωθήτε.

Οι «ίνες» αναφέρονται στους ιστούς του ξύλου και μπορούν να θεωρηθούν μακρές και λεπτές και συνήθως ακολουθούν την κατά μήκος διεύθυνσι της σανίδας. Να «σχίσετε» μια σανίδα σημαίνει να την ‘κόψετε’ κατά τη διεύθυνσι των ινών. «Εγκάρσιο κόψιμο» σημαίνει κόψιμο κάθετα προς τις ίνες. Στο σχίσιμο, (κόψιμο μιας σανίδας κατά μήκος) καθώς προχωρεί το πριόνι μέσα στο ξύλο, τα μάτια σας πρέπει να είναι χαμηλά ώστε να μπορήτε να βλέπετε τα χέρια σας, τη λάμα (καλυμμένη από την ασφάλεια) και τον οδηγό. (Ο οδηγός είναι η σταθερή μετάλλινη ευθύγραμμη πλάκα εναντίον της οποίας φέρετε το ξύλο μέσω του πριονιού. Καλείται οδηγός για κοπή κατά μήκος. Ένας άλλος οδηγός, που καλείται μετρητής λοξοπριονίσματος, που ολισθαίνει σ’ ένα αυλάκι στο μικρό πριόνι, χρησιμοποιείται για εγκάρσιο κόψιμο.)

Καθώς προχωρεί το πριόνι στο βάθος του ξύλου είναι σπουδαίο όχι μόνο να προσέχετε τα χέρια σας και τη λάμα, αλλά κυρίως να κρατάτε τα μάτια σας κατά μήκος του οδηγού κοπής. Αν προσέχετε να μην ξεφύγη το ξύλο μακρυά από τον οδηγό, θα προστατευθήτε από το κλώτσημα. Μερικοί έχουν τη συνήθεια να κόβουν με το χέρι τους. Σ’ αυτή την περίπτωσι, ο χειριστής δεν χρησιμοποιεί ούτε τον οδηγό για την κατά μήκος κοπή ούτε τον οδηγό για την εγκάρσια κοπή, αλλά αφήνει το ξύλο στο τραπέζι και το καθοδηγεί προς τη λάμα κρατώντας το μόνον με τα χέρια του. Ποτέ μην επιτρέψετε στον εαυτό σας να υποκύψη στον πειρασμό να ενεργή έτσι. Μ’ αυτό τον τρόπο κοπής το κλώτσημα είναι πολύ συχνό. Αντί να επιχειρήτε ένα ελεύθερο (χωρίς οδηγό) κόψιμο με το μικρό πριόνι, πρέπει να χρησιμοποιήτε μια πριονοκορδέλλα ή ένα ηλεκτρικό καμπυλοτόμο πριόνι (ξεγυριστάρι) για να κάνετε την τομή. Τα λίγα δευτερόλεπτα που θα εξοικονομήσετε με το ελεύθερο κόψιμο δεν συγκρίνονται με τον χρόνο που θα χαθή και τον τραυματισμό που θα υποστήτε αν συμβή κάποιο ατύχημα. Επίσης, μη χρησιμοποιείτε ταυτοχρόνως τον οδηγό για εγκάρσιες τομές και τον οδηγό για κατά μήκος τομές, διότι το ξύλο πιθανόν να κολλήση ανάμεσά τους. Πρέπει να χρησιμοποιήσετε ή τον ένα ή τον άλλο, αλλά το υλικό σας δεν πρέπει να κοπή με το μικρό πριόνι χωρίς οδηγό για την σταθεροποίησί του.

Στην περίπτωσι που πρέπει να κάνετε μια μικρή τομή που απαιτεί να ελευθερώσετε την ασφάλεια του μικρού πριονιού, τι πρέπει να κάνετε; Χρησιμοποιείτε ένα ξύλινο ραβδί για ώθησι ώστε το χέρι σας να μη πλησιάση πολύ στη λεπίδα.

Μια άλλη καλή σκέψις για ασφάλεια: Μη χειρίζεσθε ένα ηλεκτρικό μηχάνημα μεγάλης ταχύτητος αν είσθε κουρασμένος. Τα περισσότερα ατυχήματα συμβαίνουν στο τέλος της ημέρας, όταν οι εργάτες είναι κουρασμένοι. Ποτέ μην υποκύψετε στον πειρασμό να βιασθήτε όταν χειρίζεσθε ένα μηχάνημα.

Επίσης, μην επιχειρείτε να κόψετε με το μικρό πριόνι στραβοκομμένες σανίδες ή σανίδες που δεν είναι ίσιες, επειδή σχεδόν πάντοτε κολλούν ή κλωτσούν. Πρέπει πρώτα να ευθυγραμμισθούν με μια πλάνη. Μια πολύ καλή συνήθεια είναι να μην στέκεσθε ποτέ σε τέτοια στάσι ώστε το πρόσωπό σας να σχηματίζη ευθεία γραμμή με την περιστρεφόμενη λεπίδα του πριονιού. Αν πεταχθή ένα ροκανίδι από το ξύλο, μπορεί να σας χτυπήση με ταχύτητα 100 μίλια (160 χιλιόμετρα) την ώρα! Να στέκεσθε λίγο προς τα δεξιά ή τα αριστερά της ωθήσεως της λεπίδος του πριονιού. Και μια πολύ καλή ιδέα είναι, να φοράτε γυαλιά ασφαλείας.

Άλλες Βοηθητικές Οδηγίες Ασφαλείας

Ας δούμε και μερικές άλλες σκέψεις για ασφάλεια τόσο στο σπίτι όσο και στο μαγαζί. Όταν χρησιμοποιήτε ηλεκτρικά τρυπάνια της χειρός, βεβαιωθήτε ότι δεν στέκεσθε σε νερό, εκτός αν φοράτε λαστιχένια γάντια και αδιάβροχες λαστιχένιες μπότες, διότι κινδυνεύετε να υποστήτε ηλεκτροπληξία αν υπάρχει βραχυκύκλωμα στο καλώδιο. Όταν χειρίζεσθε μια διατρητική μηχανή (δράπανο), κρατάτε σταθερό το υλικό που θα τρυπήσετε, ή στηρίξτε για προστασία ένα κομμάτι ξύλο που θα ενεργή σαν «στοπ.» Αυτό θα εμποδίση τη διατρητική μηχανή να τραβήξη το ξύλο από το χέρι σας και να σας πληγώση. Ποτέ μη χρησιμοποιείτε ένα ηλεκτρικό τροχό λειάνσεως χωρίς να φοράτε ένα κάλυμμα προσώπου ή γυαλιά ασφαλείας. Αρκετοί εργάτες έπαθαν μόνιμη βλάβη στα μάτια τους όταν ένα μικρό ρίνισμα μετάλλου πετάχθηκε και μπήκε στο μάτι τους. Επίσης, ο τροχός μπορεί να θραυσθή και να πεταχτή στο πρόσωπό σας.

Συνήθως οι γυναίκες δεν χειρίζονται ηλεκτρικά ξυλουργικά εργαλεία στο σπίτι. Αλλά σε ωρισμένες περιπτώσεις οι γυναίκες χρησιμοποιούν μόνες τους ηλεκτρικά εργαλεία και, όταν συμβαίνη αυτό, πρέπει κι αυτές επίσης να προσέχουν αυτούς τους κανόνες ασφαλείας.

Οι πατέρες πρέπει να δίνουν καλές οδηγίες στους γιους τους για ασφαλή χρήσι των χειροκινήτων ή ηλεκτρικών εργαλείων. Πολύ ωφέλιμες είναι επίσης οι οδηγίες που παρέχονται στο σχολείο καθώς επίσης και η μελέτη διαφόρων καλών βιβλίων για ασφαλή ξυλουργική.

Είναι σπουδαίο για εκείνον που χαίρεται ν’ ασχολήται με την ξυλουργική, ν’ αποκτήση καλές συνήθειες στη χρήσι των εργαλείων του. Κάποια μέρα μπορεί για μια στιγμή ν’ αφαιρεθή ενώ εργάζεται. Τότε, χωρίς να σκεφθή, η καλή του συνήθεια θα υπερισχύση και αυτομάτως θα κάνη την ασφαλή κίνησι, χωρίς ποτέ να τοποθετήση το χέρι του στη λανθασμένη θέσι. Έτσι, καλλιεργήστε στο νου σας σαφείς συνήθειες ασφαλούς εργασίας. Πιέστε τον εαυτό σας να τις ακολουθή πάντοτε και θα σας παρέχουν την ευχαρίστησι ασφαλούς κατ’ οίκον ξυλουργικής.

Η προοπτική της δημιουργίας αντικειμένων από ξύλο, τόσο τώρα όσο και στο μέλλον, είναι ευχάριστη. Αλλά ας βεβαιωνώμεθα ότι προσέχομε τις οδηγίες ασφαλείας εν σχέσει με μια τέτοια εργασία. Στην πραγματικότητα, ασφαλείς συνήθειες δείχνουν και κατάλληλο σεβασμό προς τον Θεό. Αν έχωμε έλλειψι επαρκούς γνώσεως για ό,τι κάνομε και είμεθα απρόσεκτοι, δεν δείχνομε σεβασμό για τη ζωή που ο Θεός μάς έχει δώσει. Πόσο ζωτικό λοιπόν είναι ν’ ασχολούμεθα με τον καλύτερο και ασφαλέστερο τρόπο με την ξυλουργική! Αυτό δείχνει σεβασμό για τον Θεό, τον Δημιουργό και θα ωφελήση και μας τους ιδίους.