Μέλι—Από τη Μέλισσα σ’ Εσάς
ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗ ΤΟΥ «ΞΥΠΝΑ!» ΣΤΗ ΝΟΤΙΟ ΑΦΡΙΚΗ
ΣΑΣ αρέσει η γλυκεία γεύσις του μελιού; Επί χιλιάδες χρόνια, μέχρις ότου αναπτυχθή η χρήσις ζαχάρεως από το ζαχαροκάλαμο και τα τεύτλα, το μόνο γλυκαντικό του ανθρώπου ήταν το μέλι. Αλλά ποια διαδικασία απαιτείται για να φθάση το μέλι από τη μέλισσα σ’ εσάς;
Μπορούμε να το μάθωμε αν επισκεφθούμε ένα μελισσοτροφείο εδώ στη Νότιο Αφρική. Αυτό το μελισσοτροφείο έχει δέκα κυψέλες, όλες βαμμένες άσπρες, που είναι τοποθετημένες πάνω σε υποστηρίγματα λίγες ίντσες πάνω από το έδαφος. Οι κυψέλες γίνονται από ξύλο και αποτελούνται από διαμερίσματα, το ένα επάνω από το άλλο. Κάτω κάτω, επάνω στα υποστηρίγματα, είναι μια βάσις με διαστάσεις δεκαοκτώ επί εικοσιδύο ίντσες (46 επί 56 εκατοστά). Πάνω απ’ αυτή τη βάσι είναι ένα μεγάλο διαμέρισμα, με βάθος περίπου έντεκα ίντσες (28 εκατοστά), που ονομάζεται «θάλαμος επωάσεως.» Είναι η καρδιά της κυψέλης, διότι εκεί γεννώνται και τρέφονται οι νέες μέλισσες.
Πάνω από τον θάλαμο επωάσεως βρίσκεται ένα ή περισσότερα διαμερίσματα που ονομάζονται «αποθήκες μελιού,» όπου αποθηκεύεται το μέλι· κάθε τέτοιο διαμέρισμα έχει βάθος έξη ίντσες (15 εκατοστά). Πάνω απ’ αυτές τις αποθήκες είναι ένα εσωτερικό κάλυμμα και, επιπλέον, ένα τελικό κάλυμμα ή οροφή.
Μεταξύ του θαλάμου επωάσεως και των διαμερισμάτων αποθηκεύσεως του μελιού υπάρχει ένα διάτρητο μεταλλικό φύλλο που ονομάζεται «φράγμα της βασίλισσας.» Αυτό το φύλλο επιτρέπει τη δίοδο στις εργάτριες, αλλά όχι στη βασίλισσα, η οποία περιορίζει τη δραστηριότητα της ωοτοκίας της στον θάλαμο επωάσεως.
Οι θάλαμοι επωάσεως και οι αποθήκες μελιού περιέχουν ξύλινα πλαίσια που εμπερικλείουν και στηρίζουν τις κηρήθρες. Τα πλαίσια είναι χαλαρά στερεωμένα στα διαμερίσματα κι έτσι επιτρέπουν την ελεύθερη κίνησι των μελισσών και είναι επίσης εύκολο να βγουν.
Η Μέλισσα Από Κοντά
Εδώ, στο μελισσοτροφείο μας (στη Νότιο Αφρική), οι μέλισσες ανήκουν στο είδος που λέγεται Μέλισσα η μελιτοφόρος (Apis mellifera adansonii). Μια εκ του πλησίον εξέτασις αυτών των καταπληκτικών εντόμων αποκαλύπτει ότι το σώμα τους είναι ένα τέλειο θαύμα περιπλοκότητος και δεξιοτεχνίας. Κάθε λεπτομέρεια της ανατομίας του, εξυπηρετεί ένα σκοπό στη ζωή της μέλισσας—να παράγη απογόνους, να γονιμοποιή τα λουλούδια και να κάνη μέλι.
Ας εξετάσωμε, παραδείγματος χάριν, την «εργάτρια,» που είναι μια στείρα θηλυκιά μέλισσα. Όπως και στα άλλα έντομα, το σώμα της διαιρείται σε τρία μέρη. Το μικροσκοπικό κεφάλι είναι σχεδόν τριγωνικό, με τρία απλά μάτια (οφθαλμίδια) στην κορυφή και δύο μεγαλύτερα, σύνθετα μάτια σε κάθε πλευρά. Έχει κεραίες, σκληρές γνάθους (σιαγόνες) για να δαγκώνη και μια μακριά γλώσσα, ή προβοσκίδα, με την οποία μπορεί να ρουφά τους χυμούς.
Το μεσαίο τμήμα του σώματος της μέλισσας είναι ο θώραξ. Είναι σκληρός, στρογγυλός και εφοδιασμένος με μυς που δίνουν δύναμι στα έξη πόδια και στις τέσσερις πτέρυγες. Αυτή είναι η «μηχανή» που καθιστά ικανό το μικροσκοπικό μας ιπτάμενο πλάσμα να ταξιδεύη μίλια μακρυά από την κυψέλη και να επιστρέφη φορτωμένο με γύρι και νέκταρ. Τι είδους καύσιμα καίει αυτή η μηχανή; Μια μικροσκοπική σταγόνα μέλι!
Το οπίσθιο τμήμα, ή υπογάστριο, είναι το μεγαλύτερο. Καλύπτεται όπως και το κεφάλι και ο θώραξ, από ένα σκληρό χιτώνιο που χρησιμεύει σαν σκελετός ή «εξωσκελετός.» Τα έντομα δεν έχουν οστά. Είναι δύσκολο να πιστέψη κανείς ότι μέσα σ’ αυτόν τον μικροσκοπικό χώρο βρίσκεται ένα σύνθετο πεπτικό σύστημα με δύο στομάχια (το ένα χρησιμεύει ως προσωρινός τόπος αποθηκεύσεως του νέκταρ και του νερού), εντόσθια, ένα κυκλοφοριακό σύστημα με καρδιά και φλέβες, ένα αναπνευστικό σύστημα για τη μεταφορά του οξυγόνου σε όλα τα μέρη του σώματος και ένα νευρικό σύστημα.
Οι παρατηρηταί θα παρατηρήσουν ότι το σώμα της μέλισσας είναι τριχώδες, και αυτό είναι κατάλληλο για τη συλλογή γύρεως από τα λουλούδια. Τα δύο οπίσθια πόδια της έχουν μικροσκοπικούς «καλαθίσκους» για την αποθήκευσι της γύρεως και τα δύο μεσαία πόδια έχουν ειδικές σκληρές τρίχες για να μεταφέρουν τη γύρι σ’ αυτούς τους καλαθίσκους. Τα μεσαία πόδια έχουν, επίσης, ένα κεντρί για την απομάκρυνσι του κεριού από την κάτω επιφάνεια της κοιλιάς της μέλισσας. Τα μπροστινά πόδια έχουν μια μικρή εντομή για τον καθαρισμό των κεραιών κι ένα μικρό κτένι για τον καθαρισμό των ματιών. Οι μπροστινές πτέρυγες και οι μικρότερες οπίσθιες πτέρυγες χωρίζονται όταν διπλώνουν. Αλλ’ όταν η μικρή μας κυρία τις απλώνη, αυτομάτως αυτές ενώνονται—και αυτό είναι ένα μεγάλο πλεονέκτημα για την πτήσι.
Μέσα σε μια κυψέλη, προσκολλημένες στα ξύλινα πλαίσια είναι οι κηρήθρες που περιέχουν μάζες από εξάπλευρα κελλιά (κύτταρα)—τέλεια σε μέγεθος, δύναμι και οικονομία χώρου. Πού βρίσκουν οι μέλισσες το κερί για να φτιάξουν αυτές τις κηρήθρες; Αυτό είναι θαύμα της δημιουργίας! Ορισμένες μέλισσες τρώνε αρκετό μέλι και κάθονται ήσυχες επί είκοσι τέσσερις ώρες. Κατά κάποιον μυστηριώδη τρόπο, εμφανίζονται στο υπογάστριο τους μικροσκοπικά πλακίδια κεριού. Οι μέλισσες αποξύνουν το κερί και το χρησιμοποιούν για την κατασκευή των κελλιών τους. Απαιτούνται επτά ως δεκαπέντε πάουντς (3 ως 7 κιλά) μέλι για να παραχθή ένα πάουντ κερί.
Μια Πολυάσχολη Ζωή
Η ζωή της εργάτριας είναι πράγματι πολυάσχολη. Η ζωή αρχίζει όταν η βασίλισσα εισάγη το υπογάστριο της μέσα σ’ ένα κελλί και αφήνη ένα μικροσκοπικό ωάριο. Τρεις μέρες αργότερα βγαίνει από το ωάριο μια νύμφη ή κάμπια. Παρουσιάζονται τότε νεαρές εργάτριες και αναλαμβάνουν να φροντίζουν το νεογέννητο. Οι εργάτριες έχουν στα κεφάλια τους αδένες που εκκρίνουν τον ‘μελιτώδη χυμό’ (που μερικές φορές ονομάζεται ‘βασιλικός πολτός’). Αυτή η τροφή έχει ειδικές θρεπτικές ιδιότητες. Μερικοί λέγουν ότι στη διάρκεια της πρώτης ημέρας της η κάμπια αυξάνει το μέγεθος της κατά 500 τοις εκατό.
Μετά από δυόμισυ μέρες το διαιτολόγιο αλλάζει σ’ ένα μίγμα από γύρι και μέλι· και τα δύο αυτά προϊόντα είναι αποθηκευμένα στα κελλιά ακριβώς μέσα στον θάλαμο επωάσεως. Την ενάτη μέρα από την ωοτοκία, τα κελλιά σφραγίζονται μ’ ένα πορώδες κάλυμα από κερί και η νύμφη υφαίνει ένα μεταξώδη ιστό. Θαυμάσιες, πολύπλοκες αλλαγές λαμβάνουν χώρα και εννέα ή δέκα περίπου μέρες αργότερα η νεαρή μέλισσα, που είναι σχεδόν πλήρως ανεπτυγμένη και έτοιμη να εργασθή, σπάζει το κάλυμμα και βγαίνει από το κελλί.
Μόλις βγη από το κελλί, η μέλισσα αρχίζει αμέσως να εργάζεται. Η νεαρώτερη καθαρίζει πρώτα τα κελλιά. Κατόπιν οι αδένες της που εκκρίνουν το υγρό αναπτύσσονται και αρχίζει να τρέφη τις κάμπιες που χρειάζονται συνεχή φροντίδα μέρα και νύχτα τις πρώτες λίγες μέρες. Μερικές αυθεντίες λέγουν ότι χρειάζονται 1.300 γεύματα την ημέρα!
Μετά από λίγες μέρες η νεαρή μας εργάτρια προοδεύει και αναλαμβάνει εργασία αποθηκεύσεως. Μ’ αυτή την ιδιότητα, ‘ξεφορτώνει’ τις άλλες μέλισσες που γυρίζουν από τη βοσκή και αποθηκεύει το νέκταρ και τη γύρι στα κελλιά. Βοηθεί επίσης και στον αερισμό της κυψέλης. Μετά από δύο περίπου εβδομάδες (ο χρόνος ποικίλλει ανάλογα με τις συνθήκες), η Δεσποινίς Μέλισσα αναλαμβάνει άλλα καθήκοντα. Οι κηροποιοί αδένες της αναπτύσσονται και τους χρησιμοποιεί για την κατασκευή κελλιών και την προσφορά άλλων ωφελειών στην κοινότητα των μελισσών. Αργότερα αναλαμβάνει καθήκοντα στην είσοδο ως φρουρός της κυψέλης, και αφήνει, να περάσουν μέσα μόνο μέλη της κυψέλης της. Οι δύο κεραίες που έχει στο κεφάλι της την βοηθούν να ξεχωρίζη τους ξένους μέσω της οσφρήσεως. Επιτίθεται στους επιδρομείς, περιλαμβανομένου και του ανθρώπου, οι οποίοι μπορεί να προσπαθήσουν να μπουν στην κυψέλη για μέλι ή για κάποιον άλλον σκοπό.
Στην ηλικία των τριών εβδομάδων, η Δεσποινίς Μέλισσα αρχίζει να βγαίνη για βοσκή. Γι’ αυτό τον σκοπό, ταξιδεύει έξω από την κυψέλη, συχνά διανύει μεγάλες αποστάσεις, για να βρη και να συλλέξη νέκταρ, γύρι και νερό. Για να συλλέξη ένα πλήρες φορτίο πρέπει να επισκεφθή χίλια λουλούδια. Δεν απορεί κανείς που, στην περίοδο του μελιού, οι εργάτριες ζουν μόνο πέντε ως έξη εβδομάδες!
Ωστόσο, δεν είναι απαραίτητο να εξερευνούν οι μέλισσες αυτές άγνωστη περιοχή κάθε φορά που ξεκινούν για την αποστολή τους της συγκομιδής γύρεως. Είναι εκπληκτικό το ότι οι μέλισσες έχουν κάποιον τρόπο να «πληροφορούν» η μια στην άλλη πού να ψάξη για νέκταρ. Πώς συμβαίνει αυτό; Όταν η εργάτρια επιστρέφη στην κυψέλη αφού εντοπίση μια νέα πηγή νέκταρ, εκτελεί ένα χορό για να πληροφορήση και τις άλλες εργάτριες—συλλέκτριες. Χορός με οκτώ στροφές σημαίνει ότι το νέκταρ είναι κοντά. Χορός με ασθενικό κούνημα της ουράς σημαίνει ότι το νέκταρ είναι μακρυά. Αν το σώμα της έχει κάθετη διεύθυνσι προς την κηρήθρα, η μέλισσα λέγει ότι οι συντρόφισσες της πρέπει να πετάξουν προς την κατεύθυνσι του ήλιου. Χορός σε οποιαδήποτε άλλη γωνία δείχνει την κατεύθυνσι προς την οποία πρέπει να πετάξουν ως προς τον ήλιο. Η οσμή του νέκταρ και η δική της ιδιαίτερη δομή που άφησε στην πηγή του νέκταρ βοηθούν ακόμη περισσότερο τις άλλες μέλισσες να εντοπίσουν το ορθό σημείο. Πράγματι, πρόκειται για μια σπουδαία γλώσσα νοημάτων.
Μια Ματιά στο Βασιλικό Μέλος
Η βασίλισσα προεξέχει. Τόσον από απόψεως μεγέθους όσο και από απόψεως λειτουργίας η ‘Αυτού Μεγαλειότης’ είναι διαφορετική. Η βασίλισσα είναι μεγαλύτερη, δεν έχει τα κατάλληλα όργανα για τη συγκομιδή ή τη μεταφορά γύρεως και χρησιμοποιεί μόνο το κεντρί της για να φονεύη τις αντίπαλες βασίλισσες. Αυτό συμβαίνει όταν η κυψέλη μεγαλώση και παρουσιασθούν νέες βασίλισσες.
Μήπως η βασίλισσα κατάγεται από κάποιον ειδικό βασιλικό πρόγονο; Στην πραγματικότητα, το ωάριο από το οποίο προέρχεται η βασίλισσα είναι ίδιο με τα ωάρια από τα οποία αναπτύσσονται οι εργάτριες. Πώς παράγει, λοιπόν, αυτό το ωάριο τη βασίλισσα;
Κανένας δεν γνωρίζει πραγματικά. Αλλά υπάρχουν μερικές διαφορές στη διαδικασία θρέψεως. Σε μια κυψέλη, τα κελλιά από τα οποία βγαίνουν οι βασίλισσες είναι μεγαλύτερα και πιο ωραία από τα συνηθισμένα κελλιά. Όταν τοποθετήται ένα αυγό μέσα σ’ ένα βασιλικό κελλί, λαμβάνει ιδιαίτερη φροντίδα. Αντί να τρέφεται με ‘βασιλικό πολτό’ δυόμισυ μέρες, οι μέλλουσες βασίλισσες λαμβάνουν αυτή τη μοναδική διατροφή επί τεσσερεσήμισυ έως πέντε μέρες. Είναι εκπληκτικό το ότι ο χρόνος που απαιτείται για την ανάπτυξι της βασίλισσας είναι λιγώτερος από τον χρόνο που απαιτείται για την ανάπτυξι των εργατριών.
Όταν εμφανίζωνται νέες βασίλισσες, η αποικία ετοιμάζεται να «μετανάστευση,» δηλαδή να σχηματίση μια νέα αποικία, συνήθως με την παλιά βασίλισσα. Οι παρθένοι βασίλισσες, που σχηματίσθηκαν πρόσφατα, πολεμούν μεταξύ τους και παραμένει μία ως νέα βασίλισσα της παλαιάς κυψέλης. Η νικήτρια βασίλισσα κατόπιν κάνει μια γαμήλια πτήσι, ακολουθούμενη από αρκετές αρσενικές μέλισσες ή «κηφήνες.» Ένας απ’ αυτούς επιτυγχάνει να ενωθή μαζί της στην πτήσι.
Στη διάρκεια της πτήσεως του ζευγαρώματος, η βασίλισσα λαμβάνει αρκετά σπερματοζωάρια που θα διαρκέσουν επί χρόνια. Κατόπιν, γίνεται στην πραγματικότητα μια μηχανή ωοτοκίας και γεννά μέχρι 3.000 αυγά την ημέρα. Αντίθετα με το σύντομο διάστημα της ζωής των εργατριών, η βασίλισσα μπορεί να ζήση αρκετά χρόνια και γίνεται η γεννήτωρ πολλών μελλοντικών γενεών,
Το Μέλι Είναι Ωφέλιμο
Το μέλι αρχίζει με τα λουλούδια που έχουν νέκταρ. Το νέκταρ ελκύει τα έντομα, περιλαμβανομένων και των μελισσών. Εκτός από σάκχαρα, το νέκταρ περιέχει αρκετά μεταλλικά στοιχεία που είναι ζωτικά για την ανθρώπινη υγεία. Αφού οι μέλισσες ρουφούν αρκετό απ’ αυτό τον γλυκό χυμό, το σώμα τους προσθέτει στον χυμό ένζυμα και μυρμηκικό οξύ. Αυτά πέπτουν και μεταβάλλουν τα σάκχαρα. Η περαιτέρω επεξεργασία που λαμβάνει χώρα πίσω στην κυψέλη κάνει το νερό να εξατμισθή.
Το τελικό προϊόν, το ώριμο μέλι, αποτελείται από 41 σχεδόν τοις εκατό οπωροσάκχαρον (φρουκτόζη ή λεβουλόζη), το πιο γλυκό σάκχαρο που είναι γνωστό. Περιέχει, επίσης, 35 τοις εκατό σταφυλοσάκχαρο (δεκτρόζη ή γλυκόζη), 17 τοις εκατό νερό, 2 τοις εκατό σακχαρόζη και μικρές ποσότητες μεταλλικών αλάτων και αμινοξέων. Μια αυθεντία λέγει ότι έχουν βρεθή στο μέλι περίπου 450 διαφορετικά αμινοξέα. Το μέλι έχει, επίσης, όλα τα βασικά στοιχεία που χρειάζεται το ανθρώπινο σώμα. Όλοι αυτοί οι παράγοντες κάνουν το μέλι πολύ ευχάριστη και υγιεινή τροφή.
Το μέλι είναι ιδιαιτέρως καλό για τα μικρά. Είναι ένα ελαφρό καθαρτικό και μπορεί να χρησιμοποιηθή με ασφάλεια για τα βρέφη, αρχίζοντας με μισή κουταλιά του καφέ την ημέρα. Το μέλι, επειδή είναι προπεπτική τροφή, μπορεί να βοηθήση στις ενοχλήσεις της πέψεως. Μπορεί ν’ ανακουφίση σε περιπτώσεις δυσκοιλιότητος και αυτό, με τη σειρά του, ανεβάζει την πίεσι του αίματος. Το μέλι είναι μια τροφή ταχείας ενεργείας και τα αμινοξέα του οικοδομούν ασβέστιο στο σώμα. Επί πλέον, είναι ελαφρό καταπραϋντικό και βοηθεί στον ύπνο. Η λήψις δύο κουταλιών (του καφέ) μέλι σε κάθε γεύμα για μια χρονική περίοδο, είναι γνωστό ότι βοηθεί τα άτομα που έχουν πάθει υπερκόπωσι και είναι ευερέθιστα. (Το Μέλι και η Αξία Του [Honey and Its Value, υπό Ντ. Σ. Μάκγκιλλ, Μ. Α. Δόκτωρ της Φαρμακευτικής]). Κατάλληλα, λοιπόν, ένας Βιβλικός συγγραφεύς δήλωσε: «Υιέ μου, φάγε μέλι, διότι είναι καλόν· και κηρήθραν, διότι είναι γλυκεία επί του ουρανίσκου σου.»—Παροιμ. 24:13.
Από την Κυψέλη σ’ Εσάς
Πώς μπορεί να βγάλη κανείς το μέλι από την κυψέλη; Ένα σπουδαίο βήμα είναι η χρήσις ενός «καπνιστηρίου.» Αυτό είναι ένα μηχάνημα που αποτελείται από ένα μικρό φυσητήρα που είναι προσκολλημένος σ’ ένα μετάλλινο κύλινδρο ο οποίος περιέχει καύσιμο υλικό. Όταν το ανάβουν, ο καπνός βγαίνει από την κορυφή που είναι σε σχήμα χοάνης. Λίγος καπνός στην είσοδο της κυψέλης κάνει τις μέλισσες να ‘χτυπήσουν’ συναγερμό. Η φωτιά είναι επικίνδυνος εχθρός των μελισσών. Για να προετοιμασθούν για την επείγουσα κατάστασι, όπως φαντάζονται, οι μέλισσες ρουφούν λίγο μέλι. Αυτό, καθώς και το αποτέλεσμα του καπνού τις κάνουν πιο πειθήνιες και εύκολες στον χειρισμό τους.
Το επόμενο βήμα είναι ν’ ανοίξη ο μελισσοκόμος την κυψέλη με το ν’ απομακρύνη τη στέγη και το εσωτερικό κάλυμμα. Μερικές μέλισσες θα είναι απασχολημένες στα πλαίσια του μελιού. Λίγος καπνός θα κάνη τις περισσότερες ν’ αποσυρθούν προς τα κάτω, στον θάλαμο επωάσεως. Αν τα περισσότερα κελλιά έχουν σφραγισθή μ’ ένα λεπτό στρώμα κεριού, αυτό δείχνει ότι το μέλι είναι ώριμο. Όλα είναι καθαρά και ταχτοποιημένα—δεν υπάρχει ακαταστασία, ούτε περιττώματα και σκουπίδια συσσωρευμένα.
Τώρα βγάζομε τα πλαίσια του μελιού και τα αντικαθιστούμε με καινούργια που έχουν μια βάσι από κερί και στα οποία έχει ήδη σημειωθή το περίγραμμα των κελλιών. Οι μέλισσες θα κτίσουν πάνω σ’ αυτά τα θεμέλια πλήρη κελλιά.
Αφού απομακρυνθούν τα λεπτά στρώματα κεριού από τα κελλιά, τα πλαίσια πηγαίνουν σ’ ένα «μελιτοεξαγωγέα.» Αυτό είναι ένα μετάλλινο δοχείο σε σχήμα βαρελιού με σχισμές ή υποστηρίγματα μέσα για να στερεώνωνται τα πλαίσια. Τα υποστηρίγματα γυρίζουν μέσα στο βαρέλι και καθώς περιστρέφονται τα πλαίσια, το μέλι βγαίνει με τη φυγόκεντρο δύναμι. Πέφτει στον πυθμένα του βαρελιού, περνά μέσα από ένα φίλτρο, βγαίνει από μια κάνουλα ή πόρτα μελιού και μπαίνει στα κανάτια που περιμένουν.
Ελπίζομε ότι αυτή η επίσκεψις στο μελισσοτροφείο μας σας βοήθησε να εκτιμήσετε πιο πλήρως την αξία του μελιού και τον ζωτικό ρόλο που παίζουν οι μέλισσες στην προετοιμασία του για μας. Είναι θαυμάσιος πράγματι ο τρόπος με τον οποίον αυτά τα μικρά πλάσματα μαρτυρούν τη σοφία του μεγάλου Σχεδιαστού και Δημιουργού όλων των ζώντων πραγμάτων, του Ιεχωβά Θεού.—Ψαλμ. 104:24.
[Διάγραμμα στη σελίδα 23]
(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)
ΚΕΡΑΙΑ
ΚΕΦΑΛΗ
ΘΩΡΑΞ
ΣΥΝΘΕΤΟΣ ΟΦΘΑΛΜΟΣ
ΣΙΑΓΟΝΕΣ
ΕΜΠΡΟΣΘΙΑ ΠΤΕΡΥΞ
ΥΠΟΓΑΣΤΡΙΟ
ΟΠΙΣΘΙΑ ΠΤΕΡΥΞ
ΚΑΘΑΡΙΣΤΗΣ ΚΕΡΑΙΑΣ
ΚΕΝΤΡΙΟΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΙ ΤΩΝ ΠΛΑΚΙΔΙΩΝ ΤΟΥ ΚΕΡΙΟΥ
ΚΑΛΑΘΙΣΚΟΙ ΓΙΑ ΤΗ ΓΥΡΙ
ΕΜΠΡΟΣΘΙΟ ΠΟΔΙ
ΜΕΣΑΙΟ ΠΟΔΙ
ΟΠΙΣΘΙΟ ΠΟΔΙ