Θα Θέλατε να Κάνετε Ταινίες στο Σπίτι Σας;

Από τον ανταποκριτή του «Ξύπνα!» στη Γερμανία

ΠΡΙΝ από λίγο καιρό, ήμαστε προσκαλεσμένοι στο σπίτι των Μίλλερς—μιας φιλικής μας οικογενείας—για να περάσωμε τη βραδυά. Το μικρό τους κορίτσι, η Τίνα, μας καλωσώρισε με το παιδικό της χαμόγελο. «Απόψε θα δούμε μια ταινία,» είπε. «Είμαι κι εγώ μέσα! Ο μπαμπάς τα έφτιαξε όλα μόνος του.»

Ανυπομονούσαμε να δούμε την ταινία. Όταν τελικά ήλθε η ώρα, η ταινία ήταν έγχρωμη πραγματικά πολύ έγχρωμη. Στην αρχή νομίσαμε ότι ήταν μοντέρνα τέχνη—ένα πλήθος από έγχρωμες κηλίδες που μετακινούντο γρήγορα επάνω στην οθόνη. «Ήταν η συνέλευσίς μας, πριν δύο εβδομάδες,» μας εξήγησε ο Χάιντζ Μίλλερ. Δίχως την διευκρίνισί του, ποτέ δεν θα το είχαμε καταλάβει.

Κατόπιν η οθόνη σκοτείνιασε εντελώς· κανείς δεν γνώριζε τι είχε συμβή. «Πολύ άσχημα,» είπε ο Χάιντζ. «Ήταν ήδη πολύ αργά εκείνο το βράδυ όταν πήρα τη φωτογραφία της γιαγιάς.» Κανείς δεν την αναγνώρισε.

Αλλά έπειτα φάνηκε στην οθόνη το χαριτωμένο χαμόγελο της Τίνας, καθαρό και πλατύ σαν τη ζωή. «Αυτή είμαι εγώ,» φώναξε. Η εξήγησις δεν ήταν αναγκαία, επειδή ήταν η Τίνα ακριβώς όπως είναι—μία καλή φωτογραφία. Κατόπιν φάνηκαν άλλα πρόσωπα στον κήπο. Αλλά πριν μπορέση κανείς να τα αναγνωρίση, εμφανιζόταν η επόμενη σκηνή. Εφαίνοντο ξαφνικά εικόνες εμπρός—πίσω, πάνω, κάτω. Μερικές στιγμές πάθαινες σχεδόν ναυτία. Κάπου-κάπου μπορούσε κανείς να δη ένα σκύλο. Α! αυτό ήταν ένα παιγνίδι στον κήπο—ένα άγριο κυνήγι! Αυτό συνεχίσθηκε επί τρία λεπτά και δεκαοκτώ δευτερόλεπτα. Η πρώτη ταινία τελείωσε. Όλοι χειροκρότησαν και συμφώνησαν πώς η αρχή είναι πάντα δύσκολη.

Μήπως όλα αυτά σας φαίνονται γνωστά; Πολλοί άνθρωποι έχουν δει κάποια οικογενειακή ταινία ή τράβηξαν οι ίδιοι κάποιο φιλμ. Όπως είπε κάποτε ένας: «Δεν θαυμάζω την ικανότητα του, αλλά το κουράγιο του να προβάλη μια τέτοια ταινία.»

Αλλά αυτό δεν πρέπει να το πάρωμε πολύ σοβαρά. Όλοι πρέπει να μάθωμε πώς ν’ αποφεύγωμε τα λάθη. Δεν είναι ανάγκη να πετάξετε εκείνη την πρώτη ταινία. Είναι ένα ωραίο ενθύμιο και ένας κανόνας μετρήσεως κάθε μελλοντικής βελτιώσεως.

Τι απαιτείται για να τραβήξετε ωραίες σκηνές; Αν η μηχανή έχη καλό μηχανισμό και φακό, ένας πεπειραμένος φωτογράφος μπορεί με μια φθηνή μηχανή να τραβήξη καλύτερη ταινία από ένα αρχάριο με τα καλύτερα και ακριβώτερα σύνεργα. Για καλές φωτογραφίες, επομένως, είναι αναγκαίο να βελτιώσωμε τις ικανότητες μας. Είναι μάταιο να προσπαθή κανείς ν’ αντικαταστήση την απειρία μ’ ένα καλύτερο εξοπλισμό.

Πώς Θ’ Αποφύγετε τις ‘Κουνημένες’ Εικόνες

Ένα πράγμα που πρέπει ν’ αποφύγετε είναι οι «κουνημένες» εικόνες. Οπωσδήποτε θα γνωρίζετε ότι η παραμικρή κίνησις μιας μηχανής όταν παίρνετε στιγμιαίες φωτογραφίες, έχει σαν αποτέλεσμα πολλές κουνημένες φωτογραφίες. Αν η μηχανή λήψεως δεν είναι σταθερή όταν γυρίζετε κάποια ταινία, οι εικόνες θα είναι επίσης κουνημένες. Με μια μηχανή λήψεως μπορούν να ληφθούν δέκα οκτώ φωτογραφίες το δευτερόλεπτο, κι επομένως σε πέντε δευτερόλεπτα ελαφράς κινήσεως αντιστοιχούν ενενήντα κουνημένες εικόνες. Συνεπώς η μηχανή πρέπει να διατηρήται εντελώς ακίνητη. Μην προσπαθείτε ν’ αναπληρώσετε την έλλειψι κινήσεως του οπτικού σας πεδίου με κίνησι της μηχανής. Εκτός λίγων εξαιρέσεων, αυτός είναι ένας βασικός κανόνας.

Κάτι άλλο που πρέπει να προσέξετε είναι ο επιτρεπόμενος χρόνος λήψεως. Ο χρόνος παίζει πολύ σπουδαιότερο ρόλο στον κινηματογράφο παρά στην απλή λήψι μεμονωμένων φωτογραφιών. Η διάνοια σας χρειάζεται χρόνο για να καταγράψη συνειδητές εντυπώσεις. Όταν πιέζετε το διακόπτη της κάμερας σας σκεφθήτε κυρίως το μελλοντικό σας κοινό και όχι πόσο φιλμ καταναλώνετε (οι αρχάριοι πάντοτε θέλουν να κάνουν οικονομία). Συλλογισθήτε πόσος χρόνος απαιτείται για ν’ αντιληφθούν τη σκηνή. Αυτό εξαρτάται από ό,τι υπάρχει για να δούμε η απ’ ό,τι συμβαίνει. Ο απλούστερος κανόνας είναι: Όταν υπάρχουν πολλά πράγματα για να δούμε, ή πολλή δράσις, η εικόνα πρέπει να είναι περισσοτέρας διαρκείας. Αν υπάρχουν λίγα πράγματα να δούμε και όχι τόση πολλή κίνησι, η εικόνα πρέπει να είναι βραχύτερη, αλλιώς θα είναι ανιαρή.

Δύο μέχρι δώδεκα δευτερόλεπτα λήψεως πιθανόν να είναι αρκετά. Όταν πιέζετε τον διακόπτη μετράτε τα δευτερόλεπτα είκοσι ένα, είκοσι δύο, είκοσι τρία και ούτω καθ’ εξής. (Αν παίρνετε ταινία ένα κείμενο, διαβάστε το δύο φορές καθώς γυρίζετε την ταινία· αυτό είναι αρκετό.) Ποτέ μην τραβάτε μια σκηνή πολύ γρήγορα. Αν είναι λίγο μακρότερη, πάντοτε μπορεί να συντομευθή όταν μοντάρετε ή κόβετε το φιλμ.

Πρέπει επίσης, να μη ξεχνάτε ότι το μάτι σας διαφέρει πολύ από το μάτι της μηχανής σας. Το μάτι της κάμερας είναι μια μόνο πτωχή απομίμησις του ανθρωπίνου ματιού. Άρα, μην περιμένετε να δήτε στην οθόνη ό,τι είδε το μάτι σας. Το ανθρώπινο μάτι μπορεί επίσης να προσαρμοσθή και να καταγράψη πολύ μεγαλύτερες αντιθέσεις φωτός από τη μηχανή. Όταν υπάρχη ακόμη αρκετό φως για το μάτι, είναι πιθανόν ότι για την κάμερα θα είναι πολύ σκοτεινά. Επίσης, το χιόνι και ο λαμπρός ήλιος, μπορεί να είναι πολύ φωτεινά για τη μηχανή. Όταν αντιμετωπίζη μεγάλες αντιθέσεις, η κάμερα έχει όρια. Παραδείγματος χάριν, η σκιά ενός δένδρου σε μια αμμουδιά θα δημιουργήση προβλήματα στη μηχανή. Η εντελώς αυτόματη λήψις στις περισσότερες μηχανές, προσαρμόζεται σε μια μέση μόνο κατάστασι. Αυτό σημαίνει ότι στην οθόνη είτε η άμμος θα είναι πολύ φωτεινή είτε η σκιά πολύ σκοτεινή. Επειδή το φιλμ δεν μπορεί ν’ αποτυπώση ορθά και τα δύο ταυτοχρόνως, πρέπει ν’ αποφασίσετε τι είναι πιο σπουδαίο για το θέμα σας.

Κατά καιρούς, το ανθρώπινο μάτι παρουσιάζει δυσκολία προσαρμογής από το λαμπρό φως του ήλιου στη σκιά. Απαιτείται χρόνος ώστε να μπορέση να συνηθίση το μάτι σε μια αλλαγή. Το φωτόμετρο επίσης μιας μηχανής χρειάζεται χρόνο για να προσαρμοσθή σε μια αλλαγή των συνθηκών φωτισμού. Έτσι, αν θέλετε να κινηματογραφήσετε θέματα με μεγάλες αντιθέσεις, δώστε στο φωτόμετρό σας χρόνο να σκεφθή. Αλλιώς, μέρος από το φιλμ σας θα έχη εκτεθή στο φως περισσότερο ή λιγώτερο από το κανονικό. Μερικές φορές είναι ωφέλιμο να κάνετε προσαρμογές, αν είναι δυνατόν, με τα χέρια σας.

Έχετε ποτέ αναρωτηθή γιατί οι εικόνες σας είναι μερικές φορές είτε πολύ κίτρινες ή μπλε, μολονότι όλες οι συνθήκες είναι κανονικές; Το ανθρώπινο μάτι συνεργάζεται, με το μυαλό. Όπως ακριβώς ένας υπολογιστής, το μυαλό συγκρίνει τις εντυπώσεις που λαμβάνει και, λόγω της εμπειρίας, κάνει τις απαραίτητες διορθώσεις. Αυτό όμως δεν μπορεί να το κάνη η κάμερα. Γι’ αυτό, αν χρησιμοποιήτε φιλμ που είναι φτιαγμένο για τεχνητό φως και παίρνετε φωτογραφίες στον ήλιο, τα θέματα θα είναι εντελώς μπλε. Ένα φιλμ που προορίζεται για το φως της ημέρας θα φανή κίτρινο αν κινηματογραφήτε με τεχνητό φωτισμό. Αν χρησιμοποιήτε φιλμ τεχνητού φωτός, όταν κινηματογραφήτε στο φως της ημέρας, θα χρειασθή να χρησιμοποιήσετε φίλτρο. Αυτό το φίλτρο πρέπει, βέβαια, ν’ απομακρυνθή όταν γυρίζετε μια ταινία σε εσωτερικό χώρο.

Αν θέλετε να πλησιάσετε το αντικείμενό σας περισσότερο από την απόστασι που επιτρέπει ο φακός σας, θα πρέπει να βάλετε «γυαλιά» στην κάμερά σας γιατί αλλιώς η εικόνα δεν θα είναι καθαρή. Στις περισσότερες μηχανές η απόστασις πρέπει να ρυθμισθή με το χέρι. Αν η μηχανή έχη φακό μεταβολής εστιακής αποστάσεως (ζουμ) και εσωτερικό τηλέμετρο, πρέπει κανείς να χρησιμοποιή πάντοτε τη μεγαλύτερη εστιακή απόστασι για κινηματογράφησι.

Χωρίς αμφιβολία θα έχετε διαπιστώσει ότι μερικοί πετυχαίνουν πάντοτε καθαρές εικόνες. Η εξήγησις είναι πολύ απλή. Ρίχνουν πάντοτε τις φωτογραφίες που είναι θολές ή εκείνες που έχουν πάρει πολύ φως ή τις σκοτεινές στον κάλαθο των αχρήστων.

Μοντάζ του Φιλμ

Αλλ’ ακόμη και αν καταβάλλετε τις καλύτερες σας προσπάθειες, θα κάνετε οπωσδήποτε λάθη, όπως το να πατήσετε κατά λάθος τον διακόπτη της κάμερας. Γι’ αυτό, αν επιθυμήτε να επιδείξετε φιλμ ποιότητος, είναι απαραίτητα ένας συνδετήρας και ένα μικρό μηχάνημα προβολής και έλεγχου της ταινίας. Σημεία που έχουν πάρει φως καθώς και άλλα μπορούν απλώς να κοπούν.

Το μοντάζ του φιλμ για μια παράστασι περιλαμβάνει επίσης τακτοποίησι του φιλμ κατά τον επιθυμητό τρόπο και, κατόπιν, σύνδεσι του φιλμ ώστε να προσαρμοσθή προς το θέμα ή τη σειρά που θέλετε. Ένας «ρυθμιστής εικόνων» μπορεί να κατασκευασθή πολύ εύκολα. Πάρτε ένα πηχάκι, και καρφώστε καρφάκια, μήκους περίπου μιας ίντσας (2,50 εκατοστά) το καθένα. Μπορείτε να κρεμάσετε το φιλμ στα καρφάκια από τις τρυπούλες και να αριθμήσετε τα καρφάκια. Με την βοήθεια των αριθμών και μιας σύντομης σημειώσεως σχετικά με τα περιεχόμενα κάθε θέματος, μπορείτε εύκολα να ξεχωρίσετε και να τακτοποιήσετε τα κομμάτια του φιλμ σε μια λογική συνέχεια.

Αυτό βοηθεί και στην περικοπή επίσης των σκηνών που είναι πολύ μακρές και στο να καθορίσετε αν πρέπει να ληφθούν ενδιάμεσες εικόνες. Για να προσδιορίζετε το μήκος των επί μέρους εικόνων γίνετε μόνος σας μετρητής. Το μόνο που σας χρειάζεται είναι ένα απλό πηχάκι. Εν συνεχεία, πάρτε δέκα οκτώ φωτογραφίες από ένα κομμάτι του φιλμ που δεν χρειάζεσθε και σημειώστε σύμφωνα μ’ αυτό το μήκος του κανόνος σας. Δεκαοκτώ είναι ο αριθμός των εικόνων που λαμβάνονται σ’ ένα δευτερόλεπτο, επομένως έχετε τώρα ένα μέτρο προσδιορισμού του μήκους μιας εικόνος σε δευτερόλεπτα. Αυτό δεν στοιχίζει τίποτε και μπορεί να σας βοηθήση πολύ.

Η Μηχανή Προβολής

Μια μηχανή προβολής παίζει βέβαια βασικό ρόλο στα κινηματογραφικά σύνεργα. Πρέπει να είναι ανθεκτική να δίνη αρκετό φως και να μην μαγκώνη το φιλμ. Επίσης, προτιμήστε μια αθόρυβη μηχανή, επειδή διευκολύνει το άκουσμα σχολίων ή μουσικής κατά την παράστασι. Επί πλέον, καλό είναι να έχετε πρόχειρη, τουλάχιστον μια ή ακόμη καλύτερα δύο, βοηθητικές λάμπες. Συχνά μια καλή παράστασις πρέπει να διακοπή επειδή δεν είναι διαθέσιμες επί πλέον λάμπες.

Ένα Χόμπυ που Πρέπει να Ελέγχεται

Η κινηματογράφησις μπορεί να γίνη πολύ διδακτικό και ενδιαφέρον χόμπυ, αλλά μόνον αν παραμένη χόμπυ. Μην την αφήσετε να γίνη δεύτερο επάγγελμα σας και ένα φορτίο που θα απομακρύνη πιο σπουδαία πράγματα. Η κινηματογράφησις, αν τηρήται στην κατάλληλη θέσι, μπορεί να εμπλουτίση τη ζωή του ατόμου και να εκπαιδεύση το μάτι να γίνη πιο παρατηρητικό. Μπορεί επίσης να δώση την ευκαιρία στους φίλους σας ν’ απολαύσουν ευχάριστες σκηνές.

Περιμένομε με ανυπομονησία την επόμενη ταινία που θα δούμε στους Μίλλερς. Θα είναι βελτιωμένη;