Γιατί Χωρίζουν;

ΕΝΑ άτομο, αφού διαβάση για την ανερχόμενη αναλογία διαζυγίων, είναι ευνόητο να ρωτήση: Γιατί τόσοι πολλοί γάμοι διαλύονται σήμερα;

Ένας λόγος είναι ότι οι καινούργιοι νόμοι κάνουν το διαζύγιο ευκολώτερο. Το διαζύγιο «άνευ υπαιτιότητος» εισήχθη στην Καλιφόρνια το 1970 κι έτσι οι γάμοι μπορούν να διαλύωνται χωρίς να επιρρίπτεται μομφή σε κανένα μέλος. Σχεδόν 50 πόλεις και περιοχές των Ηνωμένων Πολιτειών έχουν νόμους περί διαζυγίου «άνευ υπαιτιότητος.»

Από τον Δεκέμβριο του 1973 τα ζεύγη στην Αγγλία, τα οποία δεν έχουν παιδιά, μπορούν να πάρουν διαζύγιο με το να συμπληρώσουν απλώς ένα έντυπο το οποίο θα συνοδεύεται από μια δήλωσι, που έχει γίνει ενώπιον συμβολαιογράφου, ότι ο γάμος διελύθη, και να ταχυδρομήσουν τα έντυπα αυτά στις αρχές. Κι άλλες χώρες, επίσης, έχουν ευρύνει τους νόμους τους περί διαζυγίου.

Αλλά υπάρχει μια πιο θεμελιώδης αιτία για την οποία η αναλογία διαζυγίων ανέρχεται στα ύψη.

Αυτή η αιτία έχει σχέσι με τον τρόπο σκέψεως των ανθρώπων—τις αξίες τους, το πώς βλέπουν τον γάμο και τι αναμένουν από τη ζωή. Σ’ αυτούς τους τομείς έχει επέλθει μια αιφνίδια, δραματική μεταβολή.

Οι άνθρωποι έμαθαν ν’ αναμένουν και να θέλουν περισσότερα. Πολλοί συμφωνούν μ’ έναν έμπορο μπύρας στις Η.Π. ο οποίος λέγει: ‘Μόνο μια φορά ζης· απόλαυσε, λοιπόν, ό,τι μπορείς.’ Έτσι, όταν ο γάμος δεν είναι τόσο συναρπαστικός όσο έχουν οδηγηθή ν’ αναμένουν, πολλοί ψάχνουν να βρουν μια διέξοδο. Παίρνουν διαζύγιο. Γίνεται μάλιστα τώρα ένας ευρύς πειραματισμός και διαφορετικά είδη σχέσεων, τα οποία μάλιστα τα ονομάζουν «γάμο,» όπως παρατηρεί η Ποστ Ιντέλιτζενσερ του Σηάττλ:

«Στην περιοχή του Σηάττλ, οι τραπεζικοί και οι μηχανικοί πειραματίζονται με τον ομαδικό γάμο. Ο ‘ελεύθερος’ γάμος αποτελεί θέμα των εκκλησιαστικών ομιλιών την Κυριακή το πρωί . . . Οι χωρίς συμβόλαιο γάμοι ανταγωνίζονται τις νόμιμες γαμήλιες ενώσεις. Οι ηλικιωμένοι αθόρυβα χλευάζουν τον συνηθισμένο γάμο και τα παιδιά της επαναστάσεως μεγαλώνουν κάτω από ένα νέο σύστημα σεξουαλικής ηθικής.»

Ιδού ένα παράδειγμα για να τονισθή η αιφνίδια αλλαγή; Την άνοιξι του 1968, εννέα μόνο χρόνια πριν, έγινε σκάνδαλο όταν μια άγαμη δευτεροετής φοιτήτρια κολλεγίου της πόλεως της Νέας Υόρκης παραδέχθηκε ότι συζούσε μ’ έναν άνδρα έξω από την περιοχή του κολλεγίου. Η ιστορία ανεγράφη στην πρώτη σελίδα των Τάιμς της Νέας Υόρκης και το κορίτσι απεβλήθη σχεδόν από το σχολείο. Σήμερα πολλά μεγάλα κολλέγια έχουν μικτά υπνωτήρια και το να συζούν είναι τόσο κοινό ώστε δεν προκαλεί κανένα σχόλιο.

Παρά την δραστική αλλαγή στις στάσεις των ανθρώπων, είναι ακόμη δημοφιλής ο γάμος με νόμιμο συμβόλαιο μεταξύ ενός ανδρός και μιας γυναικός. Αλλ’ αντί να θεωρήται ο γάμος ως μια ισόβια ένωσις, το διαζύγιο θεωρείται τώρα ως λογική λύσις, ‘αν ο γάμος δεν πάη καλά.’ Μια πρόσφατη έρευνα στη Δυτική Γερμανία απεκάλυψε ότι το 26 τοις εκατό των Γερμανίδων που πανδρεύονται έχουν το διαζύγιο υπ’ όψιν ακόμη και προτού πανδρευθούν. Προφανώς αυτός ο τρόπος σκέψεως συμβάλλει στην αύξησι των διαζυγίων.

Τα σύγχρονα κινήματα «απελευθερώσεως» ενεθάρρυναν την επιδίωξι σταδιοδρομίας έξω από το σπίτι, ή οποιαδήποτε άλλη σταδιοδρομία στη ζωή που θα φέρη «αυτοικανοποίησι.» Ως αποτέλεσμα, δίνεται λιγώτερη έμφασι σήμερα στις υποχρεώσεις του ατόμου και περισσότερη έμφασι στην ατομική ικανοποίησι. Οι άνθρωποι έχουν την τάσι να σκέπτονται πρώτα τη δική τους ικανοποίησι και ευχαρίστησι, πώς να πάρουν ό,τι μπορούν από τη ζωή ΤΩΡΑ. Αυτή η στάσις φαίνεται ότι είναι η ρίζα της αιτίας για την οποία εκδίδονται τόσα πολλά διαζύγια σήμερα.

Το παράδειγμα που θέτουν οι παγκόσμιοι ηγέτες δεν έχει βοηθήσει, όπως παρατηρεί το περιοδικό Καλό Νοικοκυριό του Ιουνίου 1977:

«Καθώς η αναλογία διαζυγίων στο έθνος ανεβαίνει προς τα άνω, οι πολιτικές φυσιογνωμίες φαίνεται να ηγούνται της πορείας προς τα δικαστήρια που εκδίδουν διαζύγια. Μέλη του Κοινοβουλίου, μέλη του Κονγκρέσσου, πρέσβεις, μέλη του υψηλού προσωπικού του Λευκού Οίκου διαλύουν τον γάμο τους με τέτοια ελευθεριότητα όπως και ο υπόλοιπος πληθυσμός, ή ακόμη με μεγαλύτερη ελευθεριότητα, χωρίς καταφανή ζημιά στη σταδιοδρομία τους ή στη δημόσια υπόστασί τους.»

Αυτά τα παραδείγματα έχουν συντελέσει στην άνοδο των διαζυγίων και η ίδια η δομή της οικογενείας, καθώς επίσης και η κοινωνία ως σύνολο, έχει επηρεασθή. Υπάρχει καμμιά απάντησις; Μπορούν οι άνθρωποι να βρουν γνήσια ευτυχία για τον εαυτό τους και τις οικογένειές τους;