Ένας αγωγός Πετρελαίου για το Περού
Από τον ανταποκριτή του «Ξύπνα!» στο Περού
ΜΠΟΡΕΙΤΕ να φαντασθήτε πώς θα ήταν η ζωή χωρίς το πετρέλαιο ή τα προϊόντα του; Δεν θα υπήρχαν βενζινοκίνητες μηχανές, ούτε τα εργοστάσια που λειτουργούν με πετρέλαιο για να παράγουν ηλεκτρισμό, ούτε οι πολλές πλαστικές ύλες που κατασκευάζονται από το πετρέλαιο. Ο τρόπος της ζωής μας και οι συνήθειές μας θα έπρεπε ν’ αλλάξουν δραστικά, διότι η σύγχρονη οικονομία του κόσμου εξαρτάται πολύ από το πετρέλαιο.
Ακόμη και τώρα, πολλά έθνη που δεν έχουν δικές τους πετρελαιοπηγές, αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα, σχετικά με τα αποθέματα πετρελαίου. Τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες άρχισαν να προειδοποιούν ότι τα παγκόσμια αποθέματα πετρελαίου θα μπορούσαν να εξαντληθούν στη διάρκεια 25 έως 50 ετών. Ο Οργανισμός Χωρών που Εξάγουν Πετρέλαιο (OPEC), αύξησε την τιμή του αργού πετρελαίου σε 12 και πλέον δολλάρια το βαρέλι. Αμέσως παρουσιάσθηκαν οικονομικές δυσκολίες σ’ όλες τις χώρες που εισάγουν πετρέλαιο. Ιδιαίτερα πλήττονται τα υπό ανάπτυξιν έθνη τα οποία πρέπει να εισάγουν πετρέλαια για την ενίσχυσι της οικονομίας τους.
Το Περού ήταν μεταξύ εκείνων των εθνών που αισθάνθηκε τα αποτελέσματα της αυξήσεως της τιμής του πετρελαίου. Μολονότι επί πολλά χρόνια αυτή η δημοκρατία στα δυτικά παράλια της Νοτίου Αμερικής, ήταν αυτάρκης στο πετρέλαιο και έκανε ακόμη και εξαγωγές, από τον Ιανουάριο του 1977 το Περού εισήγαγε περισσότερο από 50.000 βαρέλια πετρελαίου την ημέρα για να καλύψη τις εσωτερικές ανάγκες της χώρας. Οι ειδικοί είπαν ότι η αναπτυσσόμενη οικονομία του Περού, από το 1980 θ’ απαιτήση 180.000 βαρέλια την ημέρα.
Ωστόσο, με ημερήσια παραγωγή κάτω των 65.000 βαρελιών στις βόρειες πετρελαιοπηγές του Περού δημιουργείτο ένα σοβαρό πρόβλημα για την ανάπτυξι της χώρας. Πολύτιμο ξένο συνάλλαγμα έπρεπε να χρησιμοποιηθή για την πληρωμή του εισαγομένου πετρελαίου. Τι θα μπορούσε να γίνη για να εξασφαλισθή η οικονομική ανάπτυξις του Περού και ταυτόχρονα να καλύπτωνται οι ανάγκες της χώρας σε πετρέλαιο;
Αναζήτησις Νέων Κοιτασμάτων
Το Περού άρχισε τις έρευνες για νέα κοιτάσματα πετρελαίου. Ήταν γνωστό ότι υπήρχαν μεγάλες ποσότητες πετρελαίου στην περιοχή της ζούγκλας της λεκάνης του Αμαζονίου. Αυτά τα αποθέματα είχαν αγνοηθή λόγω του ότι ήσαν απρόσιτα. Αλλ’ η αλλαγή της καταστάσεως το 1970 τους έδωσε ζωτική σημασία όσον αφορά την ευημερία της χώρας.
Τα αποθέματα του πετρελαίου βρίσκονται στην καρδιά ενός τροπικού δάσους, σε μια από τις πιο δύσβατες περιοχές της γης. Κάτι που περιπλέκει ακόμη το ζήτημα, είναι το γεγονός ότι η μεγαλύτερη πλειονότης του πληθυσμού του Περού βρίσκεται στα δυτικά παράλια, πέρα από την οροσειρά των Άνδεων. Θα μπορούσε να κατασκευασθή ένας αγωγός για να μεταφέρη πετρέλαιο από την περιοχή της ζούγκλας, πάνω από τα βουνά στα παράλια του Ειρηνικού Ωκεανού στο Περού;
Πρακτικές μελέτες διευθετήθηκαν κατόπιν δια συμβολαίου με μια εταιρία του Σαν Φρανσίσκο. Οι μελέτες και τα σχέδια για τη δίοδο ενός αγωγού πάνω από τις Άνδεις διήρκεσαν πάνω από ένα έτος και στοίχισαν 6.000.000 δολλάρια. Στις αρχές του 1975 άρχισε η κατασκευή. Φυσικά, ένα σχέδιο κατασκευής αυτής της κλίμακος απαιτούσε τη συνεργασία και τα συνδυασμένα μέσα πολλών διαφορετικών εταιριών. Μισθώθηκαν 7.000 περίπου εργάτες, εκ των οποίων οι 5.000 ήσαν Περουβιανοί.
Τώρα αντιμετώπιζαν την πραγματική πρόκλησι: να τελειώσουν τον αγωγό όσο το δυνατόν γρηγορώτερα. Η κυβέρνησις του Περού δήλωσε ότι το σχέδιο ήταν εθνικής σημασίας. Αλλ’ υπήρχαν μεγάλες δυσκολίες που έπρεπε ν’ αντιμετωπισθούν. Πώς συνέβαινε αυτό;
Προσέξτε το μέγεθος του εγχειρήματος. Ερωτήματα που υποβλήθηκαν στην Πέτρο Περού, την εθνική εταιρία πετρελαίου, που είναι υπεύθυνη για όλα τα αποθέματα πετρελαίου στο Περού, αποκαλύπτουν ότι ο Βόρειος Περουβιανός Αγωγός (Ολεοντούκτο Νορ Περουάνο) είναι ο δεύτερος σε μέγεθος μετά από τον αγωγό της Αλάσκα. Έχει μήκος 852 χιλιόμετρα (530 μίλια), εκ των οποίων τα 304 χιλιόμετρα (189 μίλια) στη ζούγκλα έχουν γίνει από σωλήνα που έχει διάμετρο 61 εκατοστά (24 ίντσες). Το υπόλοιπο του αγωγού έχει διάμετρο 91 εκατοστά (36 ίντσες). Τρία παρακλάδια διαφορετικού μήκους μεταφέρουν το πετρέλαιο από τις διασκορπισμένες πετρελαιοπηγές στον κύριο αγωγό. Το κόστος του πέρασε τα 700.000.000 δολλάρια.
Στις δυσκολίες για τη συμπλήρωσι αυτού του σχεδίου συνετέλεσε και η ποικίλη τοπογραφία, την οποία ο αγωγός έπρεπε να διασχίση. Το Περού έχει τέσσερις μεγάλες γεωγραφικές περιοχές μέσα στα σύνορα του—τη σέλβα, ή ζούγκλα, τη μοντάνια, ή πυκνή ζούγκλα, τις υψηλές οροσειρές των Άνδεων, και μια ξηρή παραλιακή έρημη πεδιάδα. Κάθε περιοχή διαφέρει κατά πολύ από τις άλλες ως προς το έδαφος, το υψόμετρο και το κλίμα.
Η Κατασκευή στη Ζούγκλα
Οι μεγαλύτερες δυσκολίες στην κατασκευή αντιμετωπίσθηκαν στην πυκνή, υπεραυξανόμενη τροπική ζούγκλα της λεκάνης του Αμαζονίου. Όταν την παρατηρή κανείς από τον αέρα, αυτή η περιοχή μοιάζει μ’ ένα στερεό πράσινο χαλί, αλλά κάτω από την πυκνή βλάστησι βρίσκονται εκείνα που οι Περουβιανοί ονομάζουν αγκουαχάλες. Είναι έλη που δεν έχουν σταθερό έδαφος. Οι εργάτες του αγωγού έπρεπε ν’ αγωνισθούν για να περάσουν μέσα από μια έκτασι πλέον των 800 χιλιομέτρων (186 μιλίων), σκεπασμένη από βλάστησι η οποία περιελάμβανε πολλά πανύψηλα δένδρα.
Οι εργάται προχωρούσαν με κόπο στο ζεστό, υγρό κλίμα όπου η αναλογία της βροχοπτώσεως ανέρχεται σε 100 ίντσες (254 εκατοστά) ετησίως. Οι μηχανικοί και οι τεχνικοί έλυναν τις απρόβλεπτες δυσκολίες με νέες μεθόδους κατασκευής αγωγού.
Η εργασία άρχισε από τον ακραίο ανατολικό σταθμό του αγωγού, στο Σαν Χοζέ δε Σαραμούρο. Εκείνη η περιοχή εξυπηρετούσε σαν μια προκεχωρημένη βάσι για να συγκεντρώνωνται τα υλικά που μεταφέροντο με μαούνα από τον Ατλαντικό Ωκεανό 4.500 χιλιόμετρα (2.800 μίλια) πάνω από τον Ποταμό Αμαζόνιο, στον εσωτερικό λιμένα Ικίτος. Απ’ εκεί, 28 ρυμουλκά με 58 μαούνες μετέφεραν περισσότερο από 100.000 τόνους υλικά και κατασκευαστικό εξοπλισμό στα συνεργεία που έφτιαχναν τον αγωγό. Τέσσερα ελικόπτερα και δύο υδροπλάνα ευρίσκοντο σε συνεχή διαθεσιμότητα για τη μεταφορά εφοδίων επειγούσης ανάγκης και ανταλλακτικών.
Πολλά από τα 304 χιλιόμετρα (189 μίλια) του σωλήνος τοποθετήθηκαν σε δύο τμήματα κάτω από το νερό, ακολουθώντας την πορεία του Ποταμού Μαρανιόν, ενός κυρίου παραποτάμου του Αμαζονίου. Εδώ ηγέρθησαν μεγάλα προβλήματα. Χρειάσθηκε ν’ ανοιχθούν ειδικά κανάλια για τον σωλήνα, και τα συγκολλημένα τεμάχια μετεφέροντο δια του ποταμού και εβυθίζοντο.
Οι εργάτες που έμεναν σε ειδικές μαούνες έπρεπε να περπατούν χωμένοι μέχρι τον λαιμό στο βόρβορο των ελών, όπου ενέδρευαν δηλητηριώδη φίδια και έντομα. Μολονότι υπήρχε πάντοτε διαθέσιμη ειδική ιατρική περίθαλψις το τίμημα σε υγεία και ζωές ήταν υψηλό. Μερικοί εργάτες προσεβλήθησαν από τροπικές ασθένειες και έπρεπε ν’ αποσυρθούν. Άλλοι υπέστησαν μοιραία ατυχήματα. Για να τελειώσουν αυτά τα δύο πρώτα τμήματα χρειάσθηκε, πάνω από ένα έτος.
Πάνω από τα Όρη και την Έρημο
Εν τω μεταξύ, μια εταιρία από την Αργεντινή είχε θέσει σε εργασία ένα συνεργείο για να επεκτείνουν τον αγωγό πάνω από τα βραχώδη όρη των Άνδεων. Ευτυχώς, το σημείο διασταυρώσεως είναι στο Πορκούλια Πας, τη χαμηλότερη δίοδο των Περουβιανών Άνδεων ύψους 2.145 μέτρων (7.037 ποδών). Παρ’ όλα αυτά, τα εμπόδια ήσαν τρομερά. Κατ’ αρχήν, υπήρχε ανάγκη να ανοιχθή ένας κατάλληλος δρόμος. Κατόπιν τεράστια ρυμουλκά φορτηγά μετέφεραν τεμάχια σωλήνος 91 εκατοστών (36 ιντσών) για να τοποθετηθούν. Το να οδηγή κανείς αυτά τα μεγάλα οχήματα πάνω στους απόκρημνους ορεινούς δρόμους, όπου και ο παραμικρός κακός υπολογισμός θα μπορούσε να ρίξη το φορτηγό εκατοντάδες πόδια κάτω στο βάραθρο, απαιτούσε ατσαλένια νεύρα και εξαιρετική επιδεξιότητα από μέρους των οδηγών των φορτηγών. Επί. πλέον, παρά την τροπική ζέστη της ζούγκλας, οι εργάτες τώρα έπρεπε ν’ αντιμετωπίσουν το παγερό κρύο των ορεινών υψομέτρων.
Μετά από τα βουνά και πριν φθάση στον τελικό παραθαλάσσιο σταθμό του στον λιμένα Μπάγιοβαρ, ο αγωγός διασχίζει την Έρημο Σαχάρα. Αυτή είναι μια από τις πιο ξηρές ερήμους στον κόσμο και κρύβει τους δικούς της ιδιαίτερους κινδύνους. Τα οχήματα, εφωδιασμένα με μεγάλα πρόσθετα λάστιχα, έσυραν τα τεμάχια του σωλήνος στο μέρος της συνδέσεως. Ειδικά ξύλινα καλούπια έπρεπε να τοποθετηθούν στην τάφρο του αγωγού για να εμποδίσουν τις καθιζήσεις που προκαλούνται από την ξηρή άμμο της ερήμου. Η μετακίνησις της άμμου και η αφόρητη ζέστη, επηρέασε δυσμενώς ανθρώπους και εργαλεία.
Ένα ειδικό σύστημα επικοινωνίας βραχέων κυμάτων, τοποθετήθηκε για να ελέγχη τον αγωγό. Αυτή η σύγχρονη εφεύρεσις, που κόστισε 90.000.000 δολλάρια, (Η.Π.) ελέγχει τη ροή του πετρελαίου. Εντοπίζει αμέσως τις διαρροές και μέσα σε δευτερόλεπτα απομονώνει το πετρέλαιο για να εμποδίση την απώλεια του ή την καταστροφή του περιβάλλοντος.
Εξ αιτίας του αγωγού, το Μπάγιοβαρ, ένα μικρό ήρεμο ψαροχώρι, θα γίνη μια σύγχρονη πόλις με πληθυσμό 100.000 περίπου. Πελώριες δεξαμενές αποθηκεύσεως έχουν κτισθή για να αποθηκεύσουν τις καθημερινές παραλαβές των 1.16.000 βαρελιών πετρελαίου. Κτίσθηκαν λιμενικές εγκαταστάσεις για τα πελώρια πετρελαιοφόρα που μεταφέρουν το πετρέλαιο στα διυλιστήρια. Η κυβέρνησις του Περού σχεδιάζει να κάμη το Μπάγιοβαρ βιομηχανικό κέντρο του βορείου Περού. Τελικά θα έχη ένα διυλιστήριο πετρελαίου, ένα πετροχημικό συγκρότημα, ορυχείο φωσφορικών αλάτων, εργοστάσιο λιπασμάτων και μεταλλουργική βιομηχανία.
Πώς θα Επηρεασθή το Μέλλον του Περού;
Το πρώτο πετρέλαιο από την περιοχή της ζούγκλας έφθασε στο Μπάγιοβαρ στις 24 Μαΐου 1977. Οι 10 σταθμοί αντλήσεως γέμισαν τον αγωγό με περισσότερα από 3.000.000 βαρέλια πετρελαίου. Οι Περουβιανοί ήσαν υπερήφανοι. Το επίτευγμα αυτό προκάλεσε πολλές σκέψεις σχετικά με το πώς θα επηρεάση αυτός ο αγωγός το μέλλον του Περού.
Οπωσδήποτε θα υπάρξουν οφέλη. Ήδη μερικά είναι φανερά. Νέοι δρόμοι φθάνουν σε μεγάλες ορεινές περιοχές και στις περιοχές της πυκνής ζούγκλας, καθιστώντας ευκολώτερη την προσέλευσι των πρώην απομονωμένων ιθαγενών στα μεγάλα πληθυσμιακά κέντρα κατά μήκος των δυτικών ακτών του Περού. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η χώρα του Περού, με το να γίνη αυτάρκης σε πετρέλαιο, θα ωφεληθή πάρα πολύ οικονομικώς.
Ωστόσο, αν δεν ανακαλυφθούν άλλα μεγάλα αποθέματα πετρελαίου, τα παρόντα αποθέματα της ζούγκλας προβλέπεται να ικανοποιήσουν τις ανάγκες μόνο μέχρι το 1995. Και προτού γίνουν αισθητά τα πραγματικά οφέλη αυτού του πετρελαίου, τα μεγάλα δάνεια που ελήφθησαν για τον αγωγό, πρέπει να πληρωθούν. Επίσης τα τελικά αποτελέσματα του Βόρειου Περουβιανού Αγωγού και του πετρελαίου του, εξαρτώνται κατά πολύ από το πώς θα χρησιμοποιηθή αυτή η πηγή ενεργείας. Μόνο ο χρόνος θα το δείξη.