Έχουν τα Η.Ε. τη Λύσι;

Μπορούν τα Η.Ε. να κλείσουν τα ρήγματα;

FRANCE

CHINA

U.S.S.R.

GREAT BRITAIN

U.S.A.

ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ

ΙΔΙΟΤΕΛΕΙΑ

ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΕΓΚΛΗΜΑ

ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ

ΠΟΛΕΜΟΣ

ΜΙΣΟΣ

ΤΑ ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΚΑ λάθη αποτελούν συμφορά στην τυπογραφία. Σ’ ένα άρθρο μιας εφημερίδος, πριν από μερικά χρόνια σχετικά με τα Ηνωμένα Έθνη, το «ι» και το «τ» στη λέξι «UNITE» (Ηνωμένα) κατά τύχη αντιστράφηκαν. Έτσι, αντί να μιλά για τα Ηνωμένα (UNITED) Έθνη το άρθρο κατέληγε αναφερόμενο στα Αδέσμευτα (UNTIED) Έθνη.

Φυσικά, έχοντας αίσθησι του χιούμορ, θα μπορούσε κανείς να μη λάβη καθόλου υπ’ όψι του το λάθος. Μολονότι, τα Ηνωμένα Έθνη εξακολουθούν να υφίστανται 80 χρόνια και πλέον μετά την ίδρυσί τους, εν τούτοις, υπάρχουν φορές οπότε τα έθνη φαίνονται να είναι περισσότερο «αδέσμευτα»—κάθε έθνος βαδίζει τον δικό του δρόμο και επιδιώκει τα δικά του συμφέροντα—παρά συνδεδεμένα, ή ηνωμένα, με αμοιβαία συμφέροντα και προσπάθειες.

Αξιέπαινοι Σκοποί

Οι σκοποί του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών είναι αξιέπαινοι. «Οι σκοποί των Ηνωμένων Εθνών είναι,» σύμφωνα με το καταστατικό τους, «να διατηρήσουν τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια.»

Το άρθρο 55 του καταστατικού λέγει τα εξής: «Αποβλέποντας στη δημιουργία συνθηκών σταθερότητος και ευημερίας, οι οποίες είναι απαραίτητες για ειρηνικές και φιλικές σχέσεις μεταξύ των εθνών και οι οποίες βασίζονται στον σεβασμό προς την αρχή των ίσων δικαιωμάτων και της αυτοδιαθέσεως των λαών, τα Ηνωμένα Έθνη θα προάγουν: α) υψηλότερους κανόνες ζωής, πλήρη απασχόλησι, και συνθήκες οικονομικής και κοινωνικής προόδου και αναπτύξεως· β) λύσεις στα διεθνή οικονομικά, κοινωνικά, υγειονομικά, και συναφή προβλήματα· και διεθνή πολιτιστική και εκπαιδευτική συνεργασία· και γ) διεθνή σεβασμό, και τήρησι, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών για όλους, χωρίς διακρίσεις ως προς τη φυλή, το φύλο, τη γλώσσα ή τη θρησκεία.»

Ωραίοι σκοποί, αλλά μέχρι ποιου σημείου έχουν επιτευχθή; Μέχρι, ποιου σημείου μπορούν να πραγματοποιηθούν; Ένα άρθρο στην εφημερίδα Φρανκφούρτερ Αλλγκεμάινε Τσάιτουνγκ του 1965 εφιστούσε την προσοχή σε ωρισμένα γεγονότα τα οποία εξακολουθούν να ισχύουν και σήμερα, ύστερα από 14 χρόνια: «Ένας απολογισμός είκοσι ετών ιστορίας των ΗΕ και ένας μακρύς κατάλογος μέτρων συμφιλιώσεως και μεσολαβήσεως δείχνει ότι τα Ηνωμένα Έθνη έχουν επιτύχει σε περιπτώσεις όπου δεν περιλαμβάνοντο άμεσα οι ‘μεγάλες δυνάμεις.’»

Το άρθρο εφιστούσε την προσοχή στο ωραίο έργο που έχει γίνει από όργανα των Ηνωμένων Εθνών σε άλλους τομείς, όπως από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), τον Εκπαιδευτικό, Επιστημονικό και Μορφωτικό Οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών (ΟΥΝΕΣΚΟ), το Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για παιδιά (ΟΥΝΙΣΕΦ) και από ένα πλήθος άλλων.

Υπάρχουν παραδείγματος χάριν υπηρεσίες των Ηνωμένων Εθνών, που ασχολούνται με τις ειρηνικές χρήσεις του έξω διαστήματος, της ατομικής ενεργείας και των υφαλοκρηπίδων. Προσοχή επίσης δίδεται σε ζητήματα που αφορούν το περιβάλλον, τη βιομηχανική και την οικονομική ανάπτυξι. Υπάρχει ένα Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για τον Έλεγχο της Χρήσεως Ναρκωτικών. Πολλά έχουν γίνει στον τομέα της ανακουφίσεως σε περιπτώσεις καταστροφών. Ένα από τα πιο αξιόλογα επιτεύγματα ήταν η φροντίδα που ελήφθη για τις ανάγκες εκατομμυρίων προσφύγων του Μπανγκλαντές μετά τον πόλεμο με το Πακιστάν.

Η Επιτροπή για την Πρόληψι και τον Έλεγχο του Εγκλήματος έχει επιτελέσει, επίσης, καλό έργο. Η πρώτη μεγάλη διακυβερνητική συνδιάσκεψις που έγινε ποτέ αποκλειστικά για τις γυναίκες, προγραμματίσθηκε απ’ αυτό τον οργανισμό στην Πόλι του Μεξικού το 1975.

Ένα Βασικό Πρόβλημα

Εν τούτοις, αυτά τα καλά αποτελέσματα δεν αποτελούν γενικά τη βάσι για κάποια κρίσι του ίδιου του οργανισμού. Τα Η.Ε., συνέχιζε το άρθρο, «πρέπει να συνηθίσουν στην ιδέα ότι θα μετρηθούν με μια πολιτική μετρική ταινία.»

Εν τούτοις, η χρήσις πολιτικής μετρικής ταινίας είναι δύσκολη. Τα Η.Ε. δεν είναι μια κοινή πολιτική κυβέρνησις. Είναι κάτι διαφορετικό. Δεν αποτελούν μια παγκόσμια κυβέρνησι, ούτε σχεδιάσθηκαν μ’ αυτό τον σκοπό, μολονότι ο Κουρτ Βαλντχάιμ, ο παρών γενικός γραμματεύς, παραδέχεται τα εξής: «Στις πρώτες μέρες τους υπήρχε διάχυτη η ανησυχία ότι τα Ηνωμένα Έθνη θα παραβίαζαν την εθνική ανεξαρτησία και κυριαρχία.»

Αλλά πώς μπορούσε να γίνη αυτό; Τα Η.Ε. δεν έχουν τη δύναμι να συνθέτουν νόμους, πολύ λιγώτερο δε να τους επιβάλλουν. Οι αποφάσεις τους δεν είναι δεσμευτικές για τα έθνη που είναι μέλη. Τα έθνη-μέλη είναι όλα κυρίαρχα και θεωρούνται ίσα. Αυτή η έλλειψις πραγματικής εξουσίας, που πρέπει να γίνεται σεβαστή και αποδεκτή από όλα τα έθνη-μέλη, φαίνεται ν’ αποτελή μια από τις μεγαλύτερες εσωτερικές ελλείψεις των Η.Ε.

Παραδείγματος χάριν, αν εξαιρεθούν ωρισμένες περιπτώσεις που περιλαμβάνουν τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια, δεν υπάρχει καμμιά πρόνοια εκ μέρους των Ηνωμένων Εθνών να επέμβουν στις εσωτερικές υποθέσεις μεμονωμένων εθνών. Αλλ’ αυτό, φυσικά, χρειάζεται ερμηνεία—τι είναι διεθνείς υποθέσεις και τι είναι καθαρώς εσωτερικά ζητήματα;

Ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Τζίμμυ Κάρτερ μίλησε έντονα υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κατήγγειλε ότι η αγνόησίς τους, σε μερικές χώρες, παρεβίαζε το καταστατικό των Ηνωμένων Εθνών. Άλλες χώρες κατηγορούν τις Ηνωμένες Πολιτείες για ακατάλληλη ανάμιξι στις εσωτερικές τους υποθέσεις, με αυτό τον τρόπο ενεργείας. Στην πραγματικότητα, το θέμα συνοψίζεται στο γεγονός ότι κάθε έθνος δέχεται μόνο εκείνο που θέλει να δεχθή και απορρίπτει εκείνο που θεωρεί ως παρέμβασι στα δικαιώματά του ως κυρίαρχου έθνους. Είναι το ίδιο πρόβλημα, όπως στις «Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης,» μόνο που συμβαίνει σε μεγαλύτερη κλίμακα!

Έντονος Εθνικισμός

Το γεγονός αυτό υποστηρίχθηκε από τα λόγια που αναφέρονται σ’ ένα φυλλάδιο των Η.Ε., σχετικά με το Διεθνές Δικαστήριο Δικαιοσύνης των Η.Ε.: «Το Καταστατικό του Δικαστηρίου αποτελεί ένα μέρος του Καταστατικού των Ηνωμένων Εθνών, και κάθε Έθνος-Μέλος έχει αυτόματη πρόσοδο στο Δικαστήριο. Τα κράτη που συμμετέχουν στο Καταστατικό του Δικαστηρίου μπορούν ανά πάσα στιγμή, να διακηρύττουν ότι αναγνωρίζουν την υποχρεωτική δικαιοδοσία του Δικαστηρίου σε νομικές διενέξεις. Η πλειονότης των Εθνών-μελών δεν έχει ακόμη αποδεχθή την υποχρεωτική δικαιοδοσία.» [Τα πλάγια γράμματα δικά μας.] Συνεπώς, είναι ένα δικαστήριο χωρίς πραγματική εξουσία, μια ‘χάρτινη τίγρης!’

Ο Κουρτ Βαλντχάιμ, ανασκοπώντας τα 30 χρόνια δραστηριότητος των Η.Ε., είπε ότι ένα πρακτικό διεθνές σύστημα πρέπει αναπόφευκτα να επιβάλλη περιορισμούς στην ατομική κυριαρχία. Είπε ότι μολονότι σε μερικούς τομείς επετεύχθησαν τέτοιοι περιορισμοί, ωστόσο υπάρχουν επίσης «ισχυρές επιβεβαιώσεις εθνικισμού» σ’ ολόκληρο τον κόσμο, στη διάρκεια των περασμένων 30 ετών.

Οι «ισχυρές επιβεβαιώσεις εθνικισμού» κάνουν την επίτευξι της παγκοσμίου ενότητος πιο δύσκολη. Ο Βαλντχάιμ εξέφρασε τι είχαν ν’ αντιμετωπίσουν τα Η.Ε., λέγοντας τα εξής: «Η ενίσχυσις του ρόλου του Οργανισμού μας στη διατήρησι ειρήνης με την εξασφάλισι του γενικού σεβασμού για τις αποφάσεις των κυρίων οργάνων του, είναι ίσως το πιο δύσκολο καθήκον απ’ όλα.»

Η επίτευξις ενός τέτοιου «γενικού σεβασμού» ομολογουμένως δεν είναι εύκολη. Οι Ν. Τζ. Πάντελφορντ και Λ.Μ. Γκούντριτς, στο βιβλίο τους Τα Ηνωμένα Έθνη στην Πλάστιγγα—Επιτεύγματα και Προσδοκίες, κάνουν την εξής σημαντική παρατήρησι σχετικά με τα Η.Ε.: «Καλούνται να διατηρήσουν την ειρήνη εκεί όπου δεν υπάρχει ειρήνη στις καρδιές των ανθρώπων . . . Ο Οργανισμός δεν μπορεί να εμποδίση έναν πυρηνικό πόλεμο να επέλθη πάνω στο ανθρώπινο γένος, αν τα έθνη κλίνουν προς αυτόν. Δεν μπορεί να εξαναγκάση τις μεγάλες δυνάμεις να εκτελέσουν τις εντολές του ή ν’ ακολουθήσουν τις συμβουλές του. . . . Προσφέρει μια οργάνωσι στην οποία οι αντιπρόσωποι κρατών μπορούν να συζητούν μεταξύ τους, αν θέλουν. Μπορεί να παράσχη μεθόδους προληπτικής διπλωματίας, συμφιλιώσεως, και διατηρήσεως της ειρήνης, για την υποβοήθησι τακτοποιήσεως των διενέξεων και για τη διακράτησι διεθνούς ειρήνης και ασφαλείας. Αλλά τα κράτη πρέπει να είναι πρόθυμα να δεχθούν και να χρησιμοποιήσουν αυτές τις μεθόδους, διαφορετικά οι προσπάθειες θα είναι θνησιγενείς.» [Τα πλάγια γράμματα δικά μας].

Αυτή είναι η ουσία του ζητήματος. Για ν’ αποκτηθή ενότης, πρέπει να υπάρχη προθυμία από μέρους όλων, να συνεργασθούν όλοι για το αμοιβαίο καλό. Αυτή η προθυμία πρέπει να είναι μια επιθυμία που πηγάζει από την καρδιά, όχι απλώς από τη διάνοια. Με λίγα λόγια, η αγάπη είναι το κλειδί για την παγκόσμια ενότητα.

Αλλά ο εθνικισμός, το μεγαλύτερο πρόβλημα που υψώνεται στην οδό της παγκοσμίου ενότητος, δεν είναι έκφρασις αγάπης. Αντιθέτως, εντείνει τα προσωπικά, ιδιοτελή συμφέροντα ενός έθνους, μάλλον, αντί να εκζητή την ευημερία όλων των εθνών.

Η αληθινή αγάπη απαιτεί να πλατύνη κανείς τα συμφέροντα και τη στοργή του, για να περιλάβη όχι μόνο εκείνους που αποτελούν το δικό του έθνος, αλλά και τους ανθρώπους ολοκλήρου του κόσμου. Απαιτεί διεθνές ενδιαφέρον.

Αλλά η αγάπη δεν μπορεί να επιβληθή δια νόμου. Πώς, λοιπόν, μπορεί να επιτευχθή; Υπάρχει κάποια απόδειξις που να δείχνη ότι τα έθνη, είτε εκείνα που ευνοούν την ιδέα των «Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης» ή τα 150 Έθνη-μέλη των Η.Ε., έχουν αναγνωρίσει αυτό το κλειδί και το χρησιμοποιούν για ν’ ανοίξουν την πόρτα στην παγκόσμια ενότητα, καθιστώντας την τελικά δυνατή;