Τα Ηνωμένα Έθνη—Πόσο Ισχυρή Παγκόσμια Δύναμις;
Ο ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ Ηνωμένων Εθνών, που ιδρύθηκε το 1945, είναι τώρα σχεδόν είκοσι εννέα ετών. Πού βρίσκεται σήμερα ως παγκόσμια δύναμις; Ύστερ’ από χρόνια φαινομενικής παρακμής, μήπως τώρα αυξάνει σε δύναμι;
Τα πράγματα έτσι δείχνουν. Οι πρόσφατες εξελίξεις δείχνουν ότι αυτή η παγκόσμια οργάνωσις πρόκειται να παίξη ένα βαρυσήμαντο ρόλο στις μελλοντικές υποθέσεις του κόσμου. Οι Βιβλικές προφητείες δείχνουν προς την ίδια κατεύθυνσι.
Μεγάλες ελπίδες στηρίχθηκαν όταν γεννήθηκε ο οργανισμός Ηνωμένων Εθνών από τη Συνδιάσκεψι του Αγίου Φραγκίσκου το έτος 1945. «Είναι η πιο σπουδαία ανθρώπινη συγκέντρωσις μετά το Τελευταίο Δείπνον,» ανεφώνησε ο Ταχυδρόμος της Νέας Υόρκης περιγράφοντας τη συνδιάσκεψι.
Ο κόσμος τότε μόλις είχε αναδυθή από το μεγαλύτερο στρατιωτικό ολοκαύτωμα της ανθρώπινης ιστορίας, που το τέλος του άστραψε εκτυφλωτικά από τις ερημωτικές εκρήξεις των ατομικών βομβών. Η υπόσχεσις ότι αυτός ο νεογέννητος οργανισμός θα εγίνετο το μέσον με το οποίον όλα τα έθνη θα μπορούσαν να ενωθούν προς το συμφέρον της διεθνούς ειρήνης και ασφαλείας φάνηκε καλή στον πολεμόπληκτο κόσμο. Ενέπνευσε οράματα μιας νέας εποχής προόδου και ευημερίας με μια διεθνή συνεργασία χωρίς προηγούμενο.
Στα πρώτα χρόνια, ο ΟΗΕ επέσυρε την παγκόσμια προσοχή. Η ίδρυσις της Δημοκρατίας του Ισραήλ, η διένεξις μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν για τα σύνορα του Κασμίρ, η έκρηξις του πολέμου της Κορέας, τα επεισόδια της Διώρυγας του Σουέζ και παρόμοια γεγονότα κρατούσαν τον ΟΗΕ στην πρώτη σελίδα των εφημερίδων παγκοσμίως. Εσημείωσε μερικές επιτυχίες—‘συγκρατώντας’ διάφορες πιθανώς εκρηκτικές καταστάσεις, χρησιμεύοντας ως μέσον εφαρμογής ανακωχής σε μερικές περιπτώσεις και ταχείας διευθετήσεως της διαμάχης σε άλλες περιπτώσεις. Τα λαμπρά κεντρικά γραφεία του στο Ηστ Ρίβερ του Μανχάτταν έγιναν ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα προσελκύσεως τουριστών.
Η ΠΑΡΑΚΜΗ ΑΡΧΙΖΕΙ
Κατόπιν στη διάρκεια της δεκαετίας του 1960, ο ΟΗΕ άρχισε να ολισθαίνη σε μια σχετική αφάνεια, χάνοντας τη δημόσια προσοχή. Στο 1970 εχαρακτηρίζετο με σαρκασμό από μερικούς ως «Εταιρία Διαβουλεύσεων του Ηστ Ρίβερ,» ως «βήμα προπαγάνδας» και ως «διεθνές ανάκλιντρο ψυχαναλύσεως,» όπου τα έθνη πήγαιναν για να εκφράσουν τα παράπονα τους. Οι αίθουσες των επισκεπτών ήσαν σε μεγάλο βαθμό άδειες. Το δημοσιογραφικό ενδιαφέρον εμειώθη. Επί ένα χρονικό διάστημα ο ΟΗΕ διέτρεχε και τον κίνδυνο οικονομικής χρεοκοπίας λόγω ελλείψεως υποστηρίξεως από τα έθνη μέλη.
Είναι αλήθεια ότι διάφορες υπηρεσίες των Ηνωμένων Εθνών, όπως είναι η Παγκόσμιος Οργάνωσις Υγείας, η Παγκόσμιος Τράπεζα, η Οργάνωσις Τροφίμων και Γεωργίας και η Εκπαιδευτική, Επιστημονική και Πολιτιστική Οργάνωσις των Ηνωμένων Εθνών, επετύγχαναν όλες αξιόλογες προόδους σε μακρυνές περιοχές της γης. Αλλ’ ο ΟΗΕ προωρίζετο να είναι πρωτίστως ένα πολιτικό όργανο. Και η μεγαλύτερη αδυναμία του εκδηλώθηκε σ’ αυτόν ακριβώς τον τομέα της παγκοσμίου πολιτικής.
Ο Οργανισμός, φυσικά, είχε ενδογενείς περιορισμούς και αδυναμίες από τον καιρό της συστάσεώς του ακόμη. Όπως λέγει η Παγκόσμιος Εγκυκλοπαιδεία του Βιβλίου του 1970: «Ο ΟΗΕ δεν αποτελεί παγκόσμια κυβέρνησι. Κανονικά, μπορεί να κάνη μόνον μελέτες και συστάσεις.» Αυτό ιδιαίτερα εφαρμόζεται στη Γενική Συνέλευσι, η οποία αποτελεί το κύριο σώμα του οργανισμού, που μπορεί να συντάξη και να εκδώση αποφάσεις, οι οποίες όμως δεν είναι δεσμευτικές για τα μέλη της οργανώσεως.
Το δεκαπενταμελές Συμβούλιον Ασφαλείας έχει μεγαλύτερη πρωτοβουλία και μπορεί να εκδώση αποφάσεις που είναι δεσμευτικές. Εν τούτοις, το καθένα από τα πέντε μόνιμα μέλη του (οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Σοβιετική Ένωσις, η Μεγάλη Βρεταννία, η Γαλλία και η Κίνα) διατηρεί την εξουσία του βέτο.
Ο νυν γενικός γραμματεύς των Ηνωμένων Εθνών, Κουρτ Βάλντχάιμ, συνώψισε το πρόβλημα λέγοντας:
«Δεν πρέπει ν’ αναμένεται ότι τα Ηνωμένα Έθνη Θα κάμουν θαύματα. Αποτελούμεθα από κυρίαρχα έθνη. Μπορούμε να κάμωμε μόνον ό,τι τα έθνη μέλη μας επιτρέπουν να κάμωμε.»
Η ενότης υπήρξε ο κρίσιμος παράγων για κάθε αποφασιστική ενέργεια του γιγαντιαίου οργανισμού. Και μέσα σ’ ένα έτος από της ιδρύσεώς του, η ενότης των Ηνωμένων Εθνών υφίστατο κατά μέγα μέρος μόνον κατ’ όνομα. Ο «ψυχρός πόλεμος» έθεσε τα Κομμουνιστικά έθνη εναντίον των Δυτικών δυνάμεων.
Πρέπει να ενθυμούμεθα ότι η σύνθεσις του ΟΗΕ στο έτος 1945 ήταν πολύ διαφορετική από τη μορφή που έχει λάβει σήμερα. Τα αρχικά μέλη του καταστατικού ήταν τότε πενήντα ένα. Απ’ αυτά, είκοσι δύο ήσαν στο δυτικό ημισφαίριο (περιλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών και του Καναδά), περίπου δώδεκα άλλα ήσαν από τη δυτική Ευρώπη και τη Βρεταννική Κοινοπολιτεία Εθνών. Μεταξύ των υπολοίπων, λίγα μόνον ήσαν από τις Κομμουνιστικές χώρες και τους ουδέτερους.
Έτσι, τα περισσότερα μέλη του ΟΗΕ ήσαν σύμμαχοι των Ηνωμένων Πολιτειών, και επί πολλά χρόνια ο τρόπος με τον οποίον εψήφιζαν οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν ο τρόπος που εψήφιζαν τα περισσότερα μέλη. Αυτή η υπεροχή δυνάμεως των Δυτικών εθνών έθετε το Κομμουνιστικό συγκρότημα και τον ηγέτη του, τη Σοβιετική Ένωσι, σε μια δυσάρεστη θέσι. Αυτός ήταν ο μεγαλύτερος λόγος για τον οποίον η Σοβιετική ‘Ενωσις χρησιμοποίησε το δικαίωμα του βέτο στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας περισσότερο από εκατό φορές στις πρώτες δύο δεκαετίες της υπάρξεως του ΟΗΕ. Έως το 1960 η εικόνα είχε υποστή μια δραματική αλλαγή. Οι λαμπρές ελπίδες τρεμόσβυναν, εξασθένιζαν.
ΕΝΑΣ ΚΥΡΙΟΣ ΠΑΡΑΓΩΝ ΠΑΡΑΚΜΗΣ
Την πρώτη πενταετία της ζωής του οργανισμού, μόνον εννέα νέα μέλη έγιναν δεκτά, ανεβάζοντας το σύνολον των μελών σε 60. Αλλά το 1960 υπήρχαν 99 μέλη. Σήμερα είναι 135. Η μεγαλύτερη πλειονότης των νέων μελών προήλθε από την Ασία και την Αφρική (όπου οι άλλοτε αυτοκρατορικές αποικίες σταθερά αποκτούσαν ανεξαρτησία, συχνά με τη βοήθεια του ΟΗΕ.) Αυτή η αλλαγή στη σύνθεσι αποδείχθηκε ο κύριος παράγων της παρακμής του ΟΗΕ από την παγκόσμια θέσι υπεροχής. Γιατί;
Αυτή η επέκτασις έκαμε τον οργανισμό αληθινά παγκόσμιο. Ταυτόχρονα, όμως, η Δυτική επιρροή υφίστατο συνεχή διάβρωσι. Ο ζήλος και ο ενθουσιασμός υπέρ του ΟΗΕ μειώθηκε. Ιδιαίτερα στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Μια μεγάλη αιτία απογοητεύσεως περιελάμβανε και την ψηφοφορία στη Γενική Συνέλευσι. Εκεί η κάθε μια από τις ήδη άφθονες μικρές χώρες, μερικές από τις οποίες έχουν πληθυσμό λιγώτερο από ένα εκατομμύριο κατοίκους, είχε ψήφο ίση σε ισχύ με την ψήφο των εθνών του μεγέθους της Αγγλίας, της Βραζιλίας, των Ηνωμένων Πολιτειών ή της Σοβιετικής Ενώσεως. Οι «υπερδυνάμεις» συχνά το εύρισκαν αυτό απογοητευτικό.
Η περασμένη δεκαετία έφερε την αύξησι των Αφρικανοασιατικών κρατών σε θέσι πλειοψηφίας στα Ηνωμένα Έθνη (πάνω από 70 από τα 135 μέλη). Αυτό ασφαλώς ήταν ένας ισχυρός παράγων στην επιτυχία της εικοσαετούς κινήσεως για την εισδοχή της Κομμουνιστικής Κίνας ως μέλους, με τον τεράστιο πληθυσμό της των 800.000.000 κατοίκων περίπου. Η είσοδος της το 1971 σε μια μόνιμη θέσι στο Συμβούλιο Ασφαλείας αντί της Εθνικιστικής Κίνας συνέβαλε, επίσης, στη ριζική αλλαγή της όψεως του ΟΗΕ. Ήταν φανερό ότι τα πράγματα δεν θα επανήρχοντο ποτέ στο δρόμο που ήσαν στη διάρκεια της νηπιακής ηλικίας του παγκοσμίου οργανισμού.
Παρά την επέκτασι, για τον κόσμο δεν υπήρχε αξιόλογο σημείο ανανεώσεως της ισχύος του ΟΗΕ. Ο λεγόμενος «Τρίτος Κόσμος,» αποτελούμενος από τα πτωχότερα, «αναπτυσσόμενα» έθνη, περιήλθε στην παράδοξη θέσι να μπορή να υποβάλλη σχέδια αποφάσεων μέσω της Γενικής Συνελεύσεως παρά την εναντίωσι των «υπερδυνάμεων.» Αλλά τα έθνη του «Τρίτου Κόσμου» δεν είχαν τα μέσα να δώσουν «δύναμι» σ’ αυτές τις αποφάσεις. Η γενική κατάστασις της απογοητεύσεως συνεχίσθηκε και ο γιγαντιαίος αυτός οργανισμός συνεκλονίζετο, βογγούσε και εκραύγαζε, αλλά γενικά δεν μπορούσε να συντονίση τη δύναμί του για αποφασιστική ενέργεια.
Έτσι, όπως έλεγε ένα κύριο άρθρο του περιοδικού Λάιφ το 1970: «Το εθνικό συμφέρον είναι ακόμη ο κοινός παρονομαστής της διεθνούς πολιτικής, η δε πραγματική δύναμις παραμένει εκεί όπου υπήρχε πάντοτε—στις κυβερνήσεις και στρατιωτικές εξουσίες των μεγάλων δυνάμεων.»
Γιατί, λοιπόν, υπάρχει λόγος να πιστεύωμε ότι τα Ηνωμένα Έθνη υφίστανται τώρα μια αναβίωσι δυνάμεως; Ποιοι παράγοντες συντελούν σ’ αυτό; Τι ρόλο θα παίξη ακόμη ο παγκόσμιος αυτός οργανισμός στο μέλλον όλης της ανθρωπότητος;
[Χάρτης στη σελίδα 741]
(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)
Η έγχρωμη έκτασις της γης παριστάνει τα μέλη του ΟΗΕ ή περιοχές και εμπεπιστευμένα εδάφη μελών του ΟΗΕ. Οι λίγες εκτάσεις με λευκό χρώμα παριστάνουν τα μη μέλη έθνη
ΟΤΑΝ Ο ΟΗΕ ΕΠΕΞΕΤΑΘΗ ΣΕ 135 ΜΕΛΗ ΕΘΝΗ, ΑΥΤΟ ΚΑΤΕΣΤΗΣΕ ΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΑΛΗΘΙΝΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ. ΜΕΤΕΒΑΛΕ ΚΑΤΑ ΠΟΛΥ ΤΟΝ ΟΗΕ ΑΠΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΑΠΟΤΕΛΟΥΜΕΝΟ ΚΥΡΙΩΣ ΑΠΟ ΔΥΤΙΚΑ ΕΘΝΗ ΣΕ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΣΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΤΑ ΑΦΡΙΚΑΝΟΑΣΙΑΤΙΚΑ ΚΡΑΤΗ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΤΗΝ ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ