Χρήσις Πυρός με Σεβασμό

Από τον ανταποκριτή του «Ξύπνα!» στην Ιαπωνία

● Πού υπάρχει ο μεγαλύτερος κίνδυνος

● Πώς να εμποδίσετε πυρκαϊές

● Τι πρέπει να κάνετε αν ξεσπάση πυρκαϊά

ΣΑΝ φίλος, η φωτιά ψήνει τα φαγητά μας, θερμαίνει το σώμα μας, μας δίνει φως στο σκοτάδι και είναι πηγή ενεργείας για τη μεταφορά μας σε μακρυνές αποστάσεις. Πράγματι, κάνει πλήθος εργασιών για να μας προμηθεύη τα αναγκαία και να κάνη τη ζωή μας πιο ευχάριστη. Εξ άλλου, όμως, μπορεί να καταστρέψη περιουσίες αξίας δισεκατομμυρίων δολλαρίων και ν’ απογυμνώση ολόκληρα δάση από το πράσινό τους. Κάθε χρόνο, στις Ηνωμένες Πολιτείες και μόνο, αφανίζει τη ζωή περίπου 12.000 ανδρών, γυναικών και παιδιών. Η φωτιά μπορεί να γίνη θανάσιμος εχθρός.

Ασφαλώς αξίζει να εξετάσωμε κάτι που έχει τέτοιες δυνατότητες να προσφέρη οφέλη ή να προξενή μεγάλη βλάβη, ώστε να μπορούμε να το ονομάζωμε «φίλο» μας. Το αν η φωτιά θα είναι φίλος μας ή εχθρός μας, εξαρτάται πάρα πολύ από το πώς την μεταχειριζόμαστε και το αν έχωμε βασική γνώσι των αιτιών που την προκαλούν.

Η φωτιά προξενείται φυσιολογικά από τους κεραυνούς. Η λάβα από τα ηφαίστεια είναι μια άλλη πηγή φωτιάς. Άσχετα με το αν οι πρώτοι μας πρόγονοι μιμούντο τις φυσικές πηγές ή τους είχε δοθή θεία γνώσις σχετικά με το πώς να ανάψουν φωτιά, η φωτιά είναι αναπόσπαστο μέρος της ζωής του ανθρώπου επί χιλιάδες χρόνια.

Η αφήγησις της Γραφής δείχνει ότι οι πρωτόπλαστοι ήσαν εξοικειωμένοι με τη φωτιά, διότι, όταν εκδιώχθηκαν από τον κήπο της Εδέμ, ο Θεός έθεσε στα ανατολικά του κήπου «τα Χερουβείμ, και την ρομφαίαν την φλογίνην, την περιστρεφομένην.» (Γεν. 3:24) Στις αρχές της ανθρώπινης ιστορίας, ο Θουβάλ-κάιν ήταν σιδηρουργός εργαλείων από χαλκό και σίδηρο, μια εργασία που απαιτούσε δυνατή θερμότητα, αφού για να λειώση το σίδερο χρειάζεται περισσότερους από 2.800 βαθμούς Φαρενάιτ (1.500 βαθμούς Κελσίου).—Γεν. 4:22.

Τι Είναι η Φωτιά;

Μολονότι οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν τη φωτιά επί χιλιάδες χρόνια, η πραγματική της φύσις δεν έγινε γνωστή παρά μόνο με τα πειράματα του Αντουάν Λαβουαζιέ και άλλων στη δεκαετία του 1700, τα οποία έδειξαν ότι η φωτιά χαρακτηρίζει μια χημική αντίδρασι που περιλαμβάνει οξυγόνο. Αυτοί απέδειξαν ότι στη διαδικασία της καύσεως προστίθεται οξυγόνο, μολονότι άλλοι προηγουμένως νόμιζαν ότι η φωτιά προέκυπτε από την απελευθέρωσι μιας φανταστικής ουσίας που ωνόμαζαν «φλογιστόν.» Η φωτιά καθορίζεται ως η θερμότης και το φως, που προκύπτουν από καιόμενες ουσίες.

Περιγράφοντας τα βασικά χαρακτηριστικά της φωτιάς, πολλοί τώρα προτιμούν να χρησιμοποιούν μια λέξι που αναφέρεται σε κάτι που έχει τέσσερις όψεις. Μιλούν, λοιπόν, για το «τετράεδρο της φωτιάς.» Με άλλα λόγια, εκτός από το αρχικό «τρίγωνο της φωτιάς» που περιελάμβανε το καύσιμο, τη θερμότητα και το οξυγόνο, προσθέτουν και τέταρτο στοιχείο, δηλαδή τη χημική αντίδρασι.

Είναι ανάγκη να κατανοήσωμε το μέρος που παίζει το καθένα απ’ αυτά στη δημιουργία της φωτιάς, έτσι ώστε να μπορούμε να χρησιμοποιήσωμε τη γνώσι αυτή είτε για να προλάβουμε είτε για να σβήσωμε ανεπιθύμητες φωτιές. Παραδείγματος χάριν, για να σβήσετε μια φωτιά που προκλήθηκε από λίπος στην ηλεκτρική κουζίνα, κλείστε την κουζίνα (απομακρύνοντας τη θερμότητα) και καλύψτε μ’ ένα καπάκι (απομακρύνοντας το οξυγόνο που τροφοδοτεί τη φωτιά). Για να αποκτήσωμε μια καλύτερη ιδέα για τις αιτίες της φωτιάς, ας ρίξωμε μια ματιά σ’ αυτά τα τέσσερα βασικά στοιχεία.

ΚΑΥΣΙΜΟΝ: Υπό κανονικές συνθήκες, οι περισσότερες ουσίες, καίγονται ή ενώνονται με οξυγόνο σε καύσι, μια χημική διαδικασία που εκλύει θερμότητα. (Μην ξεχνάτε ότι φωτιά είναι η θερμότης και το φως που προκύπτουν από την καύσι.) Ωστόσο, η θερμοκρασία στην οποία καίγονται τα πράγματα, και η οποία ονομάζεται σημείο αναφλέξεως ή σημείο φλογισμού, διαφέρει ανάλογα με την ουσία. Παραδείγματος χάριν, το σημείο φλογισμού του φιλμ, νιτροκυτταρίνης, είναι μόνο 279 βαθμοί Φαρενάιτ (137 βαθμοί Κελσίου). Για το μαλλί, είναι 401 βαθμοί Φαρενάιτ (205 βαθμοί, Κελσίου) και για τον δημοσιογραφικό χάρτη 446 βαθμοί Φαρενάιτ (230 βαθμοί Κελσίου).

ΘΕΡΜΟΤΗΣ: Γενικά, η θερμότης παρέχεται από μια εξωτερική πηγή, όπως ένα σπίρτο ή μια σπίθα, και κατόπιν η φωτιά δημιουργεί αρκετή δική της θερμότητα, ώστε να γίνη αυτοσυντήρητη. Αν μειώσουμε τη θερμοκρασία μιας καιόμενης ουσίας κάτω από το σημείο φλογισμού της, η φωτιά θα σβήση. Και μολονότι η αναπνοή μας περιέχει οξυγόνο που διατηρεί τη φωτιά, αν φυσήξωμε ένα αναμμένο σπίρτο, απομακρύνωμε τη θερμότητα γρηγορώτερα απ’ ό,τι δημιουργείται και έτσι η φωτιά θα σβήση. Μερικές φορές δημιουργείται αρκετή θερμότης σε διάφορα υλικά, όπως σ’ ένα σωρό από λαδωμένα κουρέλια, με αποτέλεσμα να αναφλέγονται. Αυτό ονομάζεται αυτόματη καύσις. Ορισμένα βακτηρίδια σε νοτισμένο άχυρο μπορούν ν’ αυξήσουν ραγδαία τη θερμοκρασία, προξενώντας φωτιά στο άχυρο, οδηγώντας σε απώλεια πολύτιμης ζωοτροφής, και πιθανώς σε αποθήκες και ζώα. Αυτές οι πηγές θερμότητας δεν μπορούν να αγνοηθούν όταν εξετάζωμε την πρόληψι φωτιάς και την ασφάλεια απ’ αυτήν.

ΟΞΥΓΟΝΟ: Μολονότι υπάρχουν και άλλες χημικές ουσίες οι οποίες μπορούν να ενωθούν με καύσιμα για να παραγάγουν θερμότητα, το οξυγόνο είναι το πιο κοινό. Η ανάγκη για οξυγόνο στη διατήρησι της φωτιάς φαίνεται από το γεγονός ότι τα καύσιμα που θερμαίνονται σε κενό αέρος δεν καίγονται.

ΧΗΜΙΚΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΙΣ: Υπάρχουν ωρισμένες συνθήκες κάτω από τις οποίες τα καύσιμα δεν δημιουργούν φλόγες, μολονότι υπάρχει η καύσιμη ύλη, η θερμότης και το οξυγόνο. Παραδείγματος χάριν, αν η εκατοστιαία αναλογία του φυσικού αερίου στην ατμόσφαιρα δεν βρίσκεται μεταξύ του 4 και 15 τοις εκατό, δεν παράγεται φλόγα.

Η διαδικασία της καύσεως μπορεί να γίνη αντιληπτή από την εξέτασι της φλόγας ενός κεριού. Το κερί δεν καίγεται αμέσως, αλλά, αντιθέτως, το αέριο που εκλύεται από το θερμαινόμενο κερί φθάνει μέχρι το φυτίλι και καίγεται. Δείτε το αυτό σβήνοντας ένα κερί που έκαιγε λίγη ώρα. Πλησιάστε ύστερα ένα αναμμένο σπίρτο στον καπνό που υψώνεται από το φυτίλι. Μια φλόγα θ’ ακολουθήση τον καπνό προς το φυτίλι και θα ξανανάψη το κερί. Υπάρχουν τρεις περιοχές στη φλόγα: (1) η σκοτεινή εσωτερική περιοχή όπου δεν υπάρχει καύσις και (2) ένα ενδιάμεσο στρώμα ατελούς καύσεως, το οποίο αποτελείται από υδρογόνο και μονοξείδιο του άνθρακος, τα οποία σιγά-σιγά προχωρούν προς (3) τον εξωτερικό κώνο της τελείας καύσεως.

Έχοντας κατά νου τα βασικά στοιχεία για τη φωτιά, δεν θα ήταν καλό να ψάξετε στο σπίτι σας ή στον τόπο της εργασίας σας για να δήτε αν υπάρχη κάτι από το οποίο θα μπορούσε να ξεκινήση μια καταστρεπτική φωτιά;

Τρία Βήματα για την Πρόληψη Καταστροφής

Ενώ κάνετε έλεγχο, μην ξεχνάτε ότι ποτέ δυο φωτιές δεν είναι ακριβώς ίδιες. Έτσι, είναι πιθανόν να μην καλύψετε όλες τις περιστάσεις. Είναι ανάγκη να εξετάσωμε μερικά μέρη όπου υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότης να προκληθή φωτιά, έτσι ώστε να βοηθήσωμε όλα τα μέλη της οικογενείας μας να είναι ενήμεροι για την ασφάλεια από πυρκαϊά.

Τρία βήματα είναι γενικά απαραίτητα για να μας βοηθήσουν ν’ αποφύγωμε την καταστροφή από πυρκαϊά στο σπίτι μας. Αυτά είναι: (1) Να είμαστε τακτικοί στο νοικοκυριό· (2) να αναπτύξωμε συνήθειες για την ασφάλειά μας· και (3) να σχεδιάζουμε εκ των προτέρων.

Έλεγχος στην Περιοχή της Κουζίνας

Η κουζίνα είναι το πιο επικίνδυνο μέρος στο σπίτι. Απ’ εδώ αρχίζουν οι περισσότερες πυρκαϊές στο σπίτι. Η ηλεκτρική κουζίνα και άλλες συσκευές είναι ιδιαίτερα απειλητικές. Επομένως, πρέπει να λαμβάνεται ιδιαίτερη φροντίδα για να βρίσκωνται αυτές οι συσκευές σε καλή κατάστασι και να χρησιμοποιούνται με ασφάλεια. Το καλό νοικοκυριό είναι ζωτικό. Μήπως υπάρχουν εύφλεκτα υλικά επάνω στην ηλεκτρική κουζίνα, τα οποία θα μπορούσαν να αρπάξουν φωτιά από την αυξανόμενη θερμότητα ή τις φλόγες; Οι κουρτίνες που ανεμίζουν πάνω από την εστία της φωτιάς μπορεί ξαφνικά να μετατρέψουν ολόκληρη την κουζίνα σε ολοκαύτωμα.

Το καλό νοικοκυριό περιλαμβάνει και τη διατήρησι της εστίας της φωτιάς και των γύρω περιοχών καθαρών από λίπη. Όταν υπάρχη θερμότης και οξυγόνο, το λίπος μπορεί να προμηθεύση το καύσιμο για μια ανεπιθύμητη πυρκαϊά.

Αναπτύξτε συνήθειες ασφαλείας. Βρίσκονται οι διάφορες συσκευές σας, το ψυγείο, οι τοστιέρες και οι φούρνοι, σε καλή κατάστασι; Χρησιμοποιείτε ασφάλειες μόνο του σωστού μεγέθους;

Αν μια κατσαρόλα με λίπος πιάση φωτιά, ποτέ μην προσπαθήσετε να τη βγάλετε έξω από το σπίτι ή να τη σβήσετε με νερό· αυτές οι ενέργειες θα χειροτερέψουν μόνο τα πράγματα. Πρώτα, κλείστε τη θερμότητα. Κατόπιν, προσπαθήστε να ελαττώσετε τη φλόγα μ’ ένα καπάκι, προσέχοντας να μην καήτε και να μην πλησιάσουν πολύ κοντά στη φωτιά τα ρούχα σας. Αν αυτό δεν φέρη αποτέλεσμα και δεν έχετε πυροσβεστήρα, τότε ρίξτε μαγειρική σόδα πάνω από το αναμμένο λίπος.

Προσοχή: Περίπου το 20 τοις εκατό όλων των θανάτων από φωτιά περιλαμβάνουν παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών· επομένως, αποκτήστε συνήθειες ασφαλείας για να τα προστατεύσετε από τη φωτιά. Γυρίστε όλα τα χερούλια από τις κατσαρόλες σε τέτοια θέσι ώστε να μην προεξέχουν από την ηλεκτρική κουζίνα και να μην μπορούν να τα φθάσουν τα μικρά παιδιά. Μη διακινδυνεύετε φυλάσσοντας ένα βάζο με γλυκό πάνω από την κουζίνα. Τοποθετείτε τα σπίρτα και τους αναπτήρες σε θέσεις που δεν μπορούν να φθάσουν τα παιδιά. Η φωτιά δεν είναι ένα παιγνίδι και ποτέ δεν είναι νωρίς για να διδάξετε τα παιδιά να τη σέβωνται.

Επειδή οι περισσότερες φωτιές στο σπίτι αρχίζουν στην κουζίνα, πολλοί ειδικοί για την πρόληψι της φωτιάς συνιστούν σε κάθε νοικοκυρά να έχη μέσα στην κουζίνα ένα πυροσβεστήρα ξηρού χημικού στοιχείου. Ένας πυροσβεστήρας χωρητικότητος 21⁄2 πάουντς (1 κιλό) είναι αρκετός. Πρέπει να είναι του τύπου «ABC» πολλαπλής χρήσεως, που είναι αποτελεσματικός σε όλα τα είδη φωτιάς, όπως (Α) χαρτί, ξύλο, κουρτίνες, κλπ.· (Β) εύφλεκτα υγρά, όπως το λίπος, το χρώμα, οι διαλύτες, κλπ.· (C) ο έμφορτος ηλεκτρικός εξοπλισμός, όπως ελαττωματικά σύρματα, ξεφτισμένα ηλεκτρικά καλώδια, κλπ.

Κάθε μέλος της οικογενείας πρέπει να γνωρίζη πώς να χρησιμοποιήση τον πυροσβεστήρα. Ο κατάλληλος χρόνος για να διαβάση τις οδηγίες και να μάθη πώς να χειρίζεται τον πυροσβεστήρα ΔΕΝ είναι τη στιγμή που έχει ξεσπάσει η φωτιά.

Αν η φωτιά στην κουζίνα δεν σβήνεται αμέσως, πρέπει όλα τα μέλη της οικογενείας σας να εγκαταλείψουν πρώτα το κτίριο. Κατόπιν, από μια ασφαλή θέσι, τηλεφωνήστε στην πυροσβεστική.

Ο συνοδευτικός χάρτης περιέχει μερικές από τις πιο συνηθισμένες αιτίες πυρκαϊών που συμβαίνουν στην κουζίνα, και τις ενέργειες που πρέπει να κάνετε για να προλάβετε ή να σβήσετε τη φωτιά.

Τήρησις Ασφαλείας σε Άλλους Χώρους

Σε άλλους χώρους του σπιτιού ή του διαμερίσματος, η θερμάστρα μπορεί να είναι ο μεγαλύτερος ένοχος για την πρόκλησι πυρκαϊάς. Είτε έχετε κεντρική θέρμανσι είτε θέρμανσι δωματίου, πρέπει να φροντίζετε να διατηρήτε τη θερμάστρα σε καλή κατάστασι, και να τη χειρίζεσθε με προσοχή. Ελέγχεται και καθαρίζεται τακτικά ο φούρνος—επίσης, οι καπναγωγοί, οι καπνοδόχοι και οι περιοχές γύρω από τον φούρνο—από έναν ειδικό επισκευαστή;

Οι θερμάστρες δωματίου είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες επειδή συχνά οι φλόγες τους είναι εκτεθειμένες και πρέπει να έχουν αρκετή απόστασι από τοίχους και εύφλεκτα υλικά. Η θέσις της θερμάστρας είναι ουσιώδης επειδή εύκολα μπορεί να ανατραπή. Είναι, επίσης, συνετό να κλείνετε τις φορητές θερμάστρες πριν πάτε για ύπνο.

Εδώ στην Ιαπωνία, όπου η φωτιά προκαλεί κατά μέσον όρο 30 θανάτους και τραυματισμούς κάθε μέρα, οι φορητές θερμάστρες χρησιμοποιούνται πάρα πολύ. Για να προειδοποιούνται οι άνθρωποι για τον κίνδυνο από θερμάστρες, γίνονται διευθετήσεις στις περισσότερες κοινότητες για εθελοντές, οι οποίοι γυρνούν στους δρόμους μια καθωρισμένη ώρα κάθε βράδυ, χτυπώντας ένα κουδούνι, ή ξύλινα ραβδιά. Σε μερικές περιοχές, οι πυροσβέστες οδηγούν το πυροσβεστικό αυτοκίνητο πάνω κάτω στους δρόμους, χτυπώντας τη σειρήνα και ειδοποιούν για το κλείσιμο των θερμαστρών. Χωρίς αμφιβολία, η συνεχής αφύπνισις της κοινότητος για τους κινδύνους της φωτιάς συμβάλλει στη μείωσι των τραγικών θανάτων από τις οικιακές πυρκαϊές που συμβαίνουν κάθε χρόνο.

Εκτός από τις θερμάστρες υπάρχουν και άλλα αντικείμενα στο σπίτι που χρειάζονται περίσκεψη. Παραδείγματος χάριν, η συνήθεια του καπνίσματος και η απρόσεκτη χρήσις των σπίρτων προξενούν το 25 τοις εκατό περίπου όλων των πυρκαϊών που έχουν γνωστή προέλευσι, με αποτέλεσμα να συμβαίνουν 200.000 πυρκαϊές και 1.200 θάνατοι στις Ηνωμένες Πολιτείες κάθε χρόνο.

Επίσης, η συσκευή της τηλεοράσεως δημιουργεί πολλή θερμότητα, και αν δεν υπάρχη αρκετός αερισμός για να απομακρύνεται η θερμότης, μπορεί να συσσωρευθή και να αναφλέξη τυχόν εύφλεκτα υλικά που υπάρχουν εκεί κοντά. Αν υπάρχουν ξεφτισμένα σύρματα, διορθώστε τα αμέσως.

Αν ξεσπάση πυρκαϊά και αρπάξουν φωτιά τα ρούχα κάποιου, μην αφήσετε το θύμα να τρέξη· αυτό μόνο θα υποδαυλίση τη φλόγα και θα την κάνη πιο έντονη. Ρίξτε το θύμα στο έδαφος και τυλίξτε το μ’ ένα παλτό, χαλί ή κουβέρτα για να καταπνίξετε τη φωτιά.

Συνήθειες Ασφαλείας σε Αποθήκες

Μήπως έχετε κάποια αποθήκη, όπως ένα υπόγειο, ένα γκαράζ ή κάποια αποθηκούλα, στο σπίτι σας; Οι αναθυμιάσεις από τα διαλυτικά χρωμάτων, τη βενζίνη και άλλα εύφλεκτα υλικά που βρίσκονται σε κλειστούς χώρους, μπορούν να γίνουν αιτία μιας επικίνδυνης εκρήξεως και πυρκαϊάς. Έχετε τοποθετήσει αυτά τα υγρά σε κλειστά, μετάλλινα δοχεία; Όταν τα χρησιμοποιήτε, αερίζετε καλά το μέρος στο οποίο βρίσκονται;

Αν σε μια αποθήκη βρίσκωνται συσσωρευμένα απορρίμματα ή κουρέλια, μπορεί να αναφλεγούν αυτόματα. Το καλό νοικοκυριό θα απομακρύνη αυτό τον κίνδυνο.

Εκ των Προτέρων Προγραμματισμός

Οι πυροσβέστες συνιστούν σε κάθε οικογένεια να σχεδιάζη εκ των προτέρων τον τρόπο διαφυγής της οικογενείας σε περίπτωσι φωτιάς. Είναι πολύ αργά να το κάνη αυτό όταν ξεσπάση η φωτιά. Σχεδιάστε μια πρώτη οδό διαφυγής και μια δεύτερη επίσης, σε περίπτωσι που η πρώτη είναι μπλοκαρισμένη. Κατόπιν εξασκηθήτε σ’ αυτό, ώστε όλα τα μέλη της οικογενείας να ξέρουν τι πρέπει να κάνουν. Προκαθορίστε ένα μέρος συγκεντρώσεως έξω από το σπίτι, ώστε ο καθένας να ξέρη ότι οι άλλοι είναι έξω από το σπίτι. Πολλοί έχουν πεθάνει, επειδή έτρεξαν πίσω στο σπίτι που καιγόταν για να σώσουν παιδιά τα οποία ευρίσκοντο ήδη ασφαλή έξω. Αφού βγουν όλοι, μην επιστρέφετε προσπαθώντας να σώσετε πολύτιμα πράγματα. Αυτό θα μπορούσε να στοιχίση τη ζωή σας.

Επί χιλιάδες χρόνια, η ανθρώπινη οικογένεια έχει ωφεληθή από το δώρο της φωτιάς. Εν τούτοις, η φωτιά μπορεί να γίνη ανελέητος εχθρός μας. «Ιδού, ολίγον πυρ,» δηλώνει ο Βιβλικός συγγραφεύς Ιάκωβος, «πόσον μεγάλην ύλην ανάπτει.» (Ιακ. 3:5) Για το δικό μας καλό, το καλό της οικογενείας μας, πρέπει να σεβώμαστε τη μεγάλη δύναμι της φωτιάς και να αναπτύξωμε ασφαλείς συνήθειες στη χρήσι της. Θα εξακολουθήση η φωτιά να είναι φιλικός σας δούλος, ή θα στραφή εναντίον σας σαν θανάσιμος εχθρός σας; Αυτό εξαρτάται πάρα πολύ από το πώς την χρησιμοποιείτε.

[Πίνακας στη σελίδα 14]

ΦΩΤΙΕΣ ΣΤΗΝ ΚΟΥΖΙΝΑ

Αιτίες φωτιάς στην Κουζίνα Μέτρα Καταστολής και Προλήψεως

4. Σπίρτα και μηχανικοί 4. Χειρίζεσθε με προσοχή και αναπτήρες φυλάσσετε μακριά από παιδιά