Από τον «Ιερό Σκαραβαίο» στην Επαγγελματική Γονιμοποίησι

Από τον ανταποκριτή του «Ξύπνα!» στη Νότιο Αφρική

ΤΑ σκαθάρια υπάρχουν παντού κατά εκατομμύρια και σε μεγάλες ποικιλίες. Αλλά ποιο έντομο έχει την πιο ενδιαφέρουσα και ασυνήθιστη ιστορία από το σκαραβαίο, η καβαλινοκόπο;

Στην αρχαία Αίγυπτο, αυτό το πλάσμα εισήλθε στην πολύ υψηλή κοινωνία, αφού το Λατινικό του όνομα είναι Σκαραμπέους σάκερ ή «ιερός σκαραβαίος.» Για τους Αιγύπτιους, ήταν το σύμβολο της αναγεννήσεως και της αιώνιας ζωής. Παρέβαλλαν τη σφαιρική του κοπριά με τον ήλιο. Τα κέρατα, ή αιχμηρά εξογκώματα, που βρίσκονταν στο μπροστινό μέρος του σώματός του, πίστευαν ότι αντιπροσωπεύουν τις ακτίνες του θεού ήλιου, ενώ οι 30 δακτύλιοί του τις 30 μέρες του μηνός. Έτσι, στην Αίγυπτο πίστευαν ότι ο σκαραβαίος ήταν ιερός στο θεό ήλιο. Έχουν βρεθή σκαραβαίοι μουμιοποιημένοι. Στο Βρεταννικό Μουσείο υπάρχει ένας τεράστιος αριθμός σκαραβαίων από γρανίτη, πιθανώς από την Ηλιόπολι.

Ο σκαραβαίος είναι, επίσης, συχνά χαρακτηριστικό της αρχαίας Αιγυπτιακής ζωγραφικής και γλυπτικής, και αφθονεί πολύ με τη μορφή σφραγίδων και καρφιτσών. Πολλοί φέρουν επιγραφές με βασιλικά ονόματα και παρέχουν στοιχεία για τις αρχαίες Αιγυπτιακές δυναστείες.

Ένα Ασυνήθιστο Διαιτολόγιο

Η οικογένεια των Σκαραβιδών ή καβαλινοκόπων είναι πολύ μεγάλη, αφού όπως λέγεται, υπάρχουν πάνω από 20.000 γένη και βρίσκονται στα περισσότερα μέρη του κόσμου. Όπως υπονοεί το όνομα «καβαλινοκόπος,» η κύρια πηγή τροφής του είναι η κοπριά. Στη Νότια Αφρική τρέφεται με τις κοπριές βοοειδών, προβάτων, αλόγων και άλλων ζώων. Όπως λέει ένα αρχαίο γνωμικό: «Περί ορέξεως ουδείς λόγος!»

Το κεφάλι του σκαθαριού έχει κοίλο σχήμα, και το στόμα και η μουσούδα του βλέπουν προς τα κάτω. Οι σιαγόνες του είναι σκληρές και κεράτινες, και έχει κεραίες που καταλήγουν σ’ ένα πτερύγιο ή βεντάλια από τρεις ή περισσότερες πεπιεσμένες αρθρώσεις που διπλώνονται η μια πάνω στην άλλη. Όταν μυρίζη την τροφή του, το σκαραβαίος απλώνει τελείως αυτές τις αρθρωτές κεραίες, ρουφώντας το αεράκι για να καθορίση την κατεύθυνσι. Κατόπιν τρέχει για ν’ αρχίση εργασία.

Το σώμα του σκαθαριού είναι πολύ κατάλληλο για την ασυνήθιστη εργασία του. Είναι κοντό και στρογγυλό, με μικρά δερματικά πτεροκαλύμματα. Έχει έξη πόδια· το πρώτο ζευγάρι ποδιών είναι κοντά και υπερβολικά δυνατά για σκάψιμο, το μεσαίο ζευγάρι, είναι μακρύτερα και σκληρά, και το πίσω ζευγάρι είναι ελαφρώς κυρτά—αυτά είναι εκείνα που αγκιστρώνουν τις σφαιρικές κοπριές.

Αφού ανακαλύψει ένα απόθεμα νωπής κοπριάς, το σκαθάρι αρχίζει να εργάζεται. Εργάζεται σκληρά και σταθερά. Γρήγορα φτιάχνει μια σφαίρα στο όχημα ενός βώλου, σύντομα τη μεγαλώνει στο μέγεθος περίπου του μήλου, με μερικά είδη, και κατόπιν την κυλίει με τα πίσω του πόδια σ’ ένα μέρος όπου το έδαφος είναι μαλακό. Ύστερα σκάβει μια τρύπα στην οποία κρύβει τη σφαίρα του, σαν απόθεμα τροφής. Επειδή τα περιττώματα μπορούν να μεταφέρουν ασθένειες και βλαβερά παράσιτα και να μαζέψουν τις μύγες, ο ταπεινός μας φίλος κάνει ένα πολύτιμο έργο καθαρίζοντας τον χώρο. Επίσης, πολλά τέτοια αποθέματα κοπριάς δεν χρησιμοποιούνται, αλλά λιπαίνουν το έδαφος. Ο μικρός μας, λοιπόν, φίλος είναι ένας «επαγγελματίας λιπαντής.» Οι γεωργοί τον συμπαθούν πολύ!

Στην Αυστραλία, τα τοπικά είδη καβαλινοκόπων έχουν την αναγκαία βοήθεια. Προτού εγκατασταθούν εκεί οι Ευρωπαίοι μετανάστες, και να φέρουν βοοειδή και πρόβατα, αυτοί οι καβαλινοκόποι τρέφονταν πάντοτε με περιττώματα από καγκουρώ. Δεν είναι εφοδιασμένοι κατάλληλα για να καταβροχθίζουν τα ογκώδη περιττώματα των εκατομμυρίων βοοειδών. Έτσι, διαφορετικά είδη καβαλινοκόπων έχουν εισαχθεί από τη Νότια Αφρική κι’ έχουν βοηθήσει στο καθάρισμα εκατομμυρίων τόννων από κοπριές αγελάδων που συσσωρεύονται κάθε χρόνο στην Αυστραλία.

Μολονότι ο καβαλινοκόπος δεν συνδέεται πια με την «υψηλή κοινωνία» των «θεών» βασιλέων, εξακολουθεί, με το πιο πρακτικό επάγγελμά του, να είναι πραγματικά χρήσιμος για το σκοπό για τον οποίον προωρίσθηκε.