Ματιές στον Κόσμο

‘Μια Υπερφαρμακοποιημένη Κοινωνία’

◆ Ο νέος Επίτροπος Τροφίμων και Φαρμάκων των Η.Π. σχεδιάζει ν αρχίση μια εκστρατεία για τη μείωσι των συνταγών φαρμάκων στη χώρα. Ο Δρ. Τζηρ Ε. Γκόγιαν, ο πρώτος φαρμακοποιός που προΐσταται στον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων, δήλωσε πρόσφατα: «Πάρα πολλοί άνθρωποι σ’ αυτή τη χώρα παίρνουν πάρα πολλά φάρμακα χωρίς να γνωρίζουν καλά τις πιθανές βλαβερές συνέπειές τους. Η κοινωνία μας έχει γίνει υπερφαρμακοποιημένη.» Ο Γκόγιαν σχεδιάζει να χρησιμοποιήση διάφορους τρόπους, όπως η «εκπαίδευσις,» για να περιορίση τη χορήγησι συνταγών. «Οι Αμερικανοί πρέπει να μάθουν ότι δεν υπάρχει ένα χάπι για κάθε ασθένεια», είπε «και ότι δεν είναι ανάγκη να παίρνουν μια συνταγή κάθε φορά που επισκέπτονται το γιατρό τους.»

Καρκίνος των Νεφρών και Παυσίπονα

◆ Μια πρόσφατη έρευνα στην Αυστραλία έδειξε ότι οι άνθρωποι που πήραν μαζικές ποσότητες συνθέτων παυσίπονων είχαν 9.000 περισσότερες πιθανότητες να πάθουν καρκίνο των νεφρών από κείνους που δεν χρησιμοποίησαν αυτά τα αναλγητικά. Οι Αυστραλιανοί γιατροί πίστευαν ότι η φαινακετίνη αυτών των συνθέτων παυσίπονων ήταν η αιτία του καρκίνου των νεφρών, αλλά τώρα πιστεύουν ότι αιτία είναι η μείξις χημικών ουσιών στα αναλγητικά. Ο Δρ. Κάρτμιλ, ουρολόγος, διευθυντής του νοσοκομείου του Μπρίσμπαιην, είπε: «Πιστεύομε ότι το μεγαλύτερο ποσοστό της ασθένειας είναι στο Κουήνσλαντ (που έχει το μεγαλύτερο ποσοστό χρήσεως αναλγητικών στον κόσμο)», και πρόσθεσε «γενικά η Αυστραλία έχει πιθανώς το μεγαλύτερο ποσοστό αυτού του είδους καρκίνου στον κόσμο.»

Υδρογονικό Ρολόι Μέιζερ

◆ Το Εργαστήριο Αστροφυσικής του Ιδρύματος Σμιθσόνιαν στο Καίμπριτζ της Μασσαχουσέττης, κατασκεύασε ένα υδρογονικό ρολόι μέιζερ. Βασισμένο στις φυσικές αιωρήσεις των ατόμων του υδρογόνου, το ρολόι πιστεύεται ότι θα είναι πιθανώς το πιο σταθερό ρολόι που κατασκευάσθηκε ποτέ. Σε διάστημα 300 εκατομμυρίων ετών, θα ‘χάνη’ μόνο ένα δευτερόλεπτο.

Οι Θανατηφόρες Ασθένειες Αυξάνουν στην Κίνα

◆ Οι ειδήσεις από την Κίνα δείχνουν ότι αυξάνονται η υψηλή πίεσις του αίματος, η αποπληξία και οι καρδιακές προσβολές. Στην περιοχή Σίχζινγκσαν του Πεκίνου, οι ετήσιοι θάνατοι από καρδιακή προσβολή ανήλθαν κατά 60 τοις εκατό, από 73,8 ανά 100.000 άτομα στη διάρκεια του 1955-59 σε 118,4 στη διάρκεια του 1974-1978. Οι θάνατοι από αποπληξία υπερδιπλασιάσθηκαν στη διάρκεια της ίδιας περιόδου-από 43,1 ανήλθαν σε 97,3 ανά 100.000. Για να καταπολεμήσουν αυτή τη χειροτέρευσι της δημόσιας υγείας, η TV, το ραδιόφωνο, τα ‘πόστερς’ και τα φυλλάδια παροτρύνουν τώρα τους Κινέζους να τρώνε λιγότερο αλάτι και ζωικό λίπος, ν’ ασκούνται τακτικά και να σταματήσουν το κάπνισμα. Η Κίνα παραμένει ο μεγαλύτερος καταναλωτής προϊόντων καπνού στον κόσμο.

Επιστροφή στο Νανούρισμα

◆ Το νανούρισμα των μικρών φαίνεται ότι είχε παραμεληθή τις τελευταίες λίγες δεκαετίες. Αλλά τώρα τα νοσοκομεία της Σουηδίας προσπαθούν ν’ αναβιώσουν τη συνήθεια του νανουρίσματος στα μαιευτήρια. Ο Δρ. Τζων Λιντ του Ιδρύματος Καρολίν και της Στοκχόλμης λέει ότι το νανούρισμα «δένει τη μητέρα και το παιδί, επιταχύνει την ανάπτυξι του εγκεφάλου και υποκινεί υγιέστερη σχέσι ανάμεσα στους γονείς και το βρέφος.» Ο Δρ. Λιντ έχει φέρει μουσικούς στα μαιευτήρια για να μάθουν στις μητέρες νανουρίσματα. Τονίζει επίσης, ότι το νανούρισμα δεν χρειάζεται πολύπλοκο τόνο ή λυρικούς στίχους· μάλιστα, μερικά νανουρίσματα δεν έχουν λόγια. Ο γιατρός προσθέτει: «Το μωρό βγάζει άναρθρους ήχους ανταποκρινόμενο στο νανούρισμα και στο κούνημα. Αυτό αυξάνει την ευχαρίστησι της μητέρας στο παιδί. Σαν αποτέλεσμα, παρατηρούν ο ένας τον άλλο στενά και η επικοινωνία μεγαλώνει με τα γέλια, τις άναρθρες φωνούλες, τις ματιές και τα χαμόγελα. Αυτό παίζει σπουδαίο ρόλο στην μετέπειτα ανάπτυξι της ομιλίας.»

Χάνεται η Μάχη Κατά του Αναλφαβητισμού;

◆ Στην πρόσφατη «14η Διεθνή Ημέρα Μορφώσεως,» ο γενικός διευθυντής του Εκπαιδευτικού, Επιστημονικού και Μορφωτικού Οργανισμού των Η.Ε. (UNESCO) κάλεσε όλες τις χώρες να καταπολεμήσουν τον αναλφαβητισμό. Η μάχη κατά του αναλφαβητισμού» τόνισε ζωηρά, «πρέπει να πάρη παγγήινες διαστάσεις.» Είπε ότι προς το παρόν η κατάστασις είναι σκοτεινή. «Αν συνεχισθούν οι παρούσες τάσεις» εξήγησε, «ο αριθμός των αναλφάβητων θα εξακολουθήση ν’ αυξάνη λόγω της αυξήσεως του πληθυσμού, και θα φθάση, από 742 εκατομμύρια το 1970, σε 814 εκατομμύρια το 1980 και σε 844 εκατομμύρια το 1990. Έτσι, το ανθρώπινο γένος, από το οποίο 800 εκατομμύρια ενήλικοι δεν ξέρουν να διαβάζουν και να γράφουν, (περίπου 3 σε κάθε 10 [ενήλικα] άτομα,) θα μπη στον 21° αιώνα με 954 εκατομμύρια ενήλικους αναλφάβητους.»

Ο Φόρος των Μεταγγίσεων στην Τουρκία

◆ Οι Τουρκικές εφημερίδες αναφέρουν ότι τουλάχιστον 30 άτομα πέθαναν σε νοσοκομεία της Άγκυρας στη διάρκεια μιας πρόσφατης βδομάδας, από μεταγγίσεις αίματος. Οι γιατροί πιστεύουν ότι μπορεί να έγινε κάποιο μπέρδεμα στις ετικέττες των φιαλών του αίματος, ή ότι μπορεί να χρησιμοποιήθηκε μολυσμένο πλάσμα αίματος. Αυτά συμβαίνουν, και όχι μόνο στην Τουρκία.

Μητέρα Δαγκώνει Τίγρη

◆ Σ’ ένα ζωολογικό κήπο του Κουβέητ μια τίγρης άρπαξε με τα νύχια της ένα επτάχρονο κορίτσι. Επειδή δεν περίμενε να έλθη άλλη βοήθεια, η μητέρα του κοριτσιού κάρφωσε τα δόντια της στο πόδι της τίγρης ώσπου το ζώο άφησε την κόρη της.

Λάδωμα της Αντλίας

◆ Σ’ ένα πρόσφατο ιατρικό συνέδριο που έγινε στην Κρήτη, καρδιολόγοι απ’ όλο τον κόσμο παρετήρησαν ότι σ’ αυτό το νησί υποφέρουν, κατά μέσο όρο λιγότερα άτομα από καρδιακές διαταραχές απ’ ό,τι σε άλλα μέρη της Ελλάδας. Η εφημερίδα Άθενς Νταίηλυ Ποστ λέει ότι οι επιστήμονες «έβγαλαν το συμπέρασμα ότι η χαμηλότερη συχνότητα διαταραχών της στεφανιαίας και άλλων ασθενειών της καρδιάς, πρέπει ν’ αποδοθή στη σωτήρια επίδρασι επί των φλεβών του [ιδιαίτερου είδους] ελαιόλαδου που καταναλώνουν» οι Κρητικοί. Το συνέδριο των καρδιολόγων εκλήθη «να εξετάση αυτό το φαινόμενο,» έγραφε η εφημερίδα.

Οι Αιωνόβιοι Υπολογίζονται

◆ Σύμφωνα με τον Οργανισμό Κοινωνικής Ασφάλειας των Η.Π. σχεδόν 12.000 Αμερικανοί 100 ετών ή και περισσότερο, παίρνουν επιδόματα. Ο μεγαλύτερος από τους αιωνόβιους, ο πρώην δούλος Τσάρλι Σμιθ, πέθανε πρόσφατα στη Φλώριδα στην υποτιθέμενη ηλικία των 137 ετών.

Κάθε Χρόνο και Πιο Πολλά Ατυχήματα! Οι Μεγάλοι Φταίνε για Όσα Παθαίνουν τα Μικρά Παιδιά

◆ Η ΥΠΑΡΞΗ ακόμη και στην τηλεόραση παιδικών εκπομπών και διαφημίσεων (που κοστίζουν πανάκριβα) και που απευθύνονται αποκλειστικά στο παιδί—καταναλωτή και στις υποτιθέμενες πολλαπλές ανάγκες του, δεν είναι καθόλου τυχαίο γεγονός.

Την τελευταία δεκαετία ο παιδικός καταναλωτισμός έχει προσλάβει διεθνώς τεράστιες διαστάσεις. Πέρα από τις παιδαγωγικές συναρτήσεις του—που τις αναλύουν συνήθως οι παιδοψυχολόγοι—ο καταναλωτισμός αυτός έχει και μια άλλη διάσταση: Η διάσταση που ταυτίζεται με τα προβλήματα—κινδύνους που μπορεί να κρύβονται πίσω από τη μαζική και πολλές φορές «εμπειρική» παραγωγή καταναλωτικών αγαθών.

Κάθε χρόνο πολλά αθώα παιδιά πέφτουν θύματα ατυχημάτων από προϊόντα—παγίδες που κυκλοφορούν στην αγορά. Υπάρχουν για παράδειγμα παιχνίδια με μακριά κορδόνια που μπορούν να μετατραπούν σε θανάσιμες ή επικίνδυνες θηλειές για τα παιδιά. Υπάρχουν ακόμη ποδήλατα αυτοκινητάκια, πατίνια και κάθε λογής παιχνίδια που είναι πρόχειρες τενεκεδένιες κατασκευές και τόσο οι αιχμηρές τους άκρες και οι γωνίες μπορούν να προκαλέσουν τραυματισμούς. Πουλιούνται τέλος ένα σωρό παιδικά ρούχα που είναι βαμμένα με τοξικές ουσίες που εύκολα ξεβάφουν με το σάλιο του παιδιού.

Τα παιδικά ατυχήματα στην Ελλάδα σημείωσαν τα τελευταία χρόνια μια ανησυχητική αύξηση. Μόνο μέσα στο 1978 378 παιδιά ηλικίας τριών μηνών—13 χρονών έχασαν τη ζωή τους και εκατοντάδες άλλα τραυματίσθηκαν είτε από απροσεξίες των γονιών τους, είτε από τα προϊόντα—παγίδες που αναφέραμε. Κατά τους υπολογισμούς κυβερνητικού παράγοντα ο αριθμός αυτός μπορεί να διπλασιασθεί τα επόμενα τρία χρόνια αν δεν ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα για την προστασία του παιδιού.

(Εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ, 2 Απριλίου 1980)

Η πυρηνική σύντηξη θα λύσει το ενεργειακό μας πρόβλημα;

◆ Η έντονη κινδυνολογία—που καλλιεργήθηκε από τους τεχνοκράτες μετά την κρίση του πετρελαίου το 1973—ότι τα ενεργειακά αποθέματα της γης εξαντλούνται σύντομα και εξαιτίας αυτού του γεγονότος απειλείται η ευημερία μας φαίνεται ότι παρέρχεται. Αισιόδοξες, αλλά και αρκετά τολμηρές δηλώσεις για το ενεργειακό μέλλον, προοιωνίζεται ότι το πρόβλημα, που «καίει» την ανθρωπότητα πρόκειται να επιλυθεί οριστικά στις προσεχείς δεκαετίες. Πηγή άντλησης της αισιοδοξίας, ο τομέας της πυρηνικής σύντηξης. Μιας διαδικασίας σύμφωνα με την οποία επιδιώκεται η ένωση δύο πολύ ελαφρών πυρήνων—ισοτόπων του υδρογόνου—για το σχηματισμό ενός βαρύτερου πυρήνα, με ταυτόχρονη απελευθέρωση μεγάλων ποσοτήτων ενεργείας, που εκλύεται με τη μορφή ακτινοβολίας και κινητικής ενέργειας. Πρόκειται, δηλαδή, για ακριβώς αντίθετο φαινόμενο από τη διάσπαση των πυρήνων, που πραγματοποιείται σήμερα στους πυρηνικούς αντιδραστήρες και που ξεσηκώνει θύελλα από διαμαρτυρίες.

Η πυρηνική σύντηξη, που ως σήμερα δεν έχει επιτευχθεί στο εργαστήριο, αλλά μόνο στην υδρογονοβόμβα και στα άστρα, υπόσχεται να μας προμηθεύσει τεράστιες ποσότητες ενεργείας, καθώς και συνθετικά καύσιμα—υδρογονάνθρακες—ή βασικές πρώτες ύλες, για την πετροχημική βιομηχανία. Σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις επιστημόνων και άλλων παραγόντων των ΗΠΑ, η σύντηξη θα πραγματοποιηθεί ως το έτος 2000 και όπως αναφέρεται, το Υπουργείο Ενεργείας των ΗΠΑ, έχει προγραμματίσει για το 2015 τη λειτουργία του πρώτου ηλεκτροπυρηνικού εργοστασίου με αντιδραστήρα σύντηξης.

(Εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Τρίτη 25 Μαρτίου 1980)

Να Τρώτε Πιο Λίγο για να Ζήσετε Πιο Πολύ

◆ Μήπως η ποσότητα της τροφής που λαμβάνομε και της ασκήσεώς μας επηρεάζει την διάρκεια της ζωής μας; Μια πρόσφατη μελέτη σε πειραματόζωα από τον Κάρολο Λ. Γκούντρικ του Γεροντολογικού Κέντρου Ερευνών στην Βαλτιμόρη του Μαίρυλαντ, έδειξε ότι αυτοί οι παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά τη μακροβιότητα. Ο Γκούντρικ άφησε μια ομάδα ζώων να τρώη όσο ήθελε· άλλη μια ομάδα μπορούσε να τρώη όσο ήθελε, αλλά μπορούσε ελεύθερα ν’ ασκήται σ’ ένα τροχό· άλλη μια ομάδα ετρέφετο μόνο μέρα παρά μέρα· και τέλος μια άλλη ομάδα ετρέφετο κάθε δυο μέρες και ασκείτο σ’ ένα τροχό ασκήσεως. Ποια ήσαν τα ευρήματά του;

Τα ζώα που έτρωγαν μόνο μέρα παρά μέρα, είτε ασκούντο είτε όχι, έζησαν το διπλάσιο σχεδόν από κείνα που μπορούσαν να τρώνε όσο ήθελαν, χωρίς να ασκούνται. Εκείνα που έτρωγαν όσο ήθελαν, αλλά και ασκούντο, έζησαν ένα σημαντικά μεγαλύτερο διάστημα από κείνα που δεν ασκούντο, αλλ’ όχι όσο εκείνα που έτρωγαν λιγότερο. Επίσης, διεπίστωσε ότι όσα ετρέφοντο κάθε δεύτερη μέρα ήσαν πολύ πιο ζωηρά στην μετέπειτα ζωή τους. Φυσικά, προϋποτίθεται ότι ελάμβαναν αρκετή τροφή του ορθού είδους. Ο Γκούντρικ καταλήγει στο εξής: «Η υγεία, το σθένος και η μακροζωία μπορούν να προαχθούν στο έπακρον με τη μείωσι της καθημερινής λήψεως τροφής ή με περιοδική νηστεία.»

Ο Ναρκισσισμός Γνωρίζει Επικίνδυνη Εξάπλωση . . .

◆ Αδιόρατα και ανεπιθύμητα, όπως θα ’λεγε ο ποιητής, βρεθήκαμε στην κοινωνία των ναρκισσιστών. Ένας ιός που εξαπλώνεται σαν επιδημία, ένα μαζικό φαινόμενο, μια αρρώστια που εκδηλώνεται στα σαλόνια και στους δρόμους, στην τηλεόραση και στα βιβλία, σ’ όλες τις πλευρές της κοινωνικής μας ζωής. Και καλά ο βεντετισμός των διανοουμένων και των πολιτικών, στον οποίο είχαμε συνηθίσει. Αλλά σήμερα, αν κοιτάξουμε γύρω μας, θα ανακαλύψουμε τα συμπτώματα αυτής της ψυχασθένειας που την έχει τόσο καλά περιγράψει ο Φρόυντ, να είναι ευρύτατα διαδεδομένα, να αποτελούν το υπόστρωμα τέτοιων κινημάτων, όπως της σεξουαλικής απελευθέρωσης, να συνοδεύουν τέτοιες μάστιγες της κοινωνίας μας, όπως των ναρκωτικών, να εκδηλώνονται στις στήλες αλληλογραφίας των εφημερίδων, στις αυτοβιογραφίες και τα απομνημονεύματα που πολλαπλασιάζονται, στην κοινωνική μας συμπεριφορά. Η λατρεία του «εγώ», η αίσθηση ότι αποτελεί τον αφαλό της γης, η επιθυμία να δει τον εαυτό του στις πρώτες σελίδες των εφημερίδων και τόσα άλλα, έχουν κάτι από το ναρκισσισμό.

(Εφημερίδα ΠΡΩΙΝΗ 28 Φεβρουαρίου 1980)