Τι Βρήκε Πραγματικά ο Δαρβίνος στα Νησιά Γκαλαπάγκος
ΠΡΙΝ από 150 περίπου χρόνια, ο Άγγλος φυσιοδίφης Κάρολος Δαρβίνος επισκέφτηκε για ένα μικρό χρονικό διάστημα τα Νησιά Γκαλαπάγκος. Στα νησιά αυτά του Ειρηνικού Ωκεανού, που βρίσκονται κάπου 1.000 χιλιόμετρα (600 μίλια) δυτικά από το Εκουαντόρ, ο Δαρβίνος νόμισε ότι βρήκε την απόδειξη της θεωρίας του της εξελίξεως.
Όμως τι βρήκε, αλήθεια, στα Γκαλαπάγκος; Αυτά που βρήκε ήταν η απόδειξη για την εξέλιξη, ή μήπως η απόδειξη για κάτι τι άλλο;
Οι Απόψεις του Δαρβίνου
Ο Δαρβίνος πίστευε ότι όλα τα φυτά, τα ζώα και οι άνθρωποι έχουν εξελιχτεί από προγενέστερες «κατώτερες» μορφές ζωής μέσω βαθμιαίων αλλαγών στο πέρασμα τεράστιων χρονικών περιόδων. Ανάπτυξε το επιχείρημα ότι κάθε έμβιο ον είχε πρωταρχικά προέλθει από «λίγες μορφές» ζωής ή από μία μονάχα, προσθέτοντας: «Από μια τόσο απλή μορφή στο ξεκίνημα εξελίχτηκαν και εξακολουθούν να εξελίσσονται ατέλειωτες σε αριθμό πανέμορφες και καταπληκτικές μορφές ζωής». (Η Καταγωγή των Ειδών) Σήμερα, όσοι αποδέχονται την εξέλιξη, γενικά εμμένουν στις ίδιες κεντρικές ιδέες και πιστεύουν ότι τα έμβια όντα δεν δημιουργήθηκαν από τον Θεό, αλλά εξελίχθηκαν.
Αυτά που είδε ο Δαρβίνος τις λίγες βδομάδες που επισκέφτηκε τα Γκαλαπάγκος, αποτέλεσαν την «έμπνευση για πολλές από τις απόψεις του» πάνω στην εξέλιξη, λέει η Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα. Και αυτά τα οποία παρατήρησε ήταν τα εξής: (1) ότι τα έμβια όντα στα Γκαλαπάγκος ήταν όμοια με εκείνα της Νοτιοαμερικανικής ηπείρου, και συνεπέρανε ότι αυτά είχαν αρχικά έρθει από εκεί, και ότι δεν είχαν έρθει σε ύπαρξη στα Γκαλαπάγκος· και (2) ότι, στο διάβα του χρόνου, οι μεταβολές σε αυτά τα έμβια όντα των Γκαλαπάγκος τα είχαν κάμει κάπως διαφορετικά από τα «ξαδέλφια» τους στην ήπειρο. Ο Δαρβίνος νόμισε ότι οι δυο αυτές κύριες παρατηρήσεις του ενίσχυσαν την πεποίθηση του ότι τα φυτά και τα ζώα μεταβάλλονται συνεχώς σιγά-σιγά, μέχρι που, τελικά, να εξελιχτούν σε εντελώς διαφορετικές μορφές ζωής.
Αναφορικά με τα Γκαλαπάγκος, Η Παγκόσμια Εγκυκλοπαίδεια του Βιβλίου αναφέρει: «Οι περισσότερες αποδείξεις για την εξέλιξη προέρχονται από τα φυτά και τα ζώα που ζουν σε νησιά που βρίσκονται μακριά από τις ηπείρους. Π.χ., τα Νησιά Γκαλαπάγκος, . . . έχουν 26 είδη στεριανά πουλιά, που όλα τους μοιάζουν με τα είδη που βρίσκονται στη δυτική Νότια Αμερική. Όμως 23 από τα είδη αυτά, φαίνεται ότι έχουν αλλάξει αφότου έφθασαν στα νησιά, γιατί τα πουλιά των Γκαλαπάγκος είναι ξεχωριστά είδη. Παρόμοιες διαφορές παρουσιάζουν οι σαύρες και οι χελώνες, των οποίων βρέθηκαν 11 είδη πάνω σε πολλά διαφορετικά νησιά. Είναι φανερό ότι αυτές εξελίχτηκαν εκεί, γιατί οι αλλαγές επήλθαν αφού οι πρόγονοι τους μετανάστευσαν εκεί από την ήπειρο της Νότιας Αμερικής και μετά».
Τι Υπόθεσε ο Δαρβίνος
Σχολιάζοντας πάνω στις ομοιότητες με τα ζώα της ηπείρου, ο Δαρβίνος έγραψε στο σύγγραμμα Η Καταγωγή των Ειδών: «Το Αρχιπέλαγος Γκαλαπάγκος . . . φέρει την αδιάψευστη σφραγίδα της Αμερικανικής ηπείρου. Ο φυσιοδίφης, ατενίζοντας τους κατοίκους των ηφαιστειογενών αυτών νησιών του Ειρηνικού, που απέχουν αρκετές εκατοντάδες μίλια από την ήπειρο, έχει την αίσθηση ότι βρίσκεται στην Αμερικανική γη. Γιατί να συμβαίνει αυτό; Γιατί τα είδη που υποτίθεται ότι δημιουργήθηκαν στο Αρχιπέλαγος Γκαλαπάγκος, και πουθενά αλλού, να φέρνουν τόσο ξεκάθαρα τη σφραγίδα της συγγενείας με εκείνα που δημιουργήθηκαν στην Αμερική»; (Τα πλάγια γράμματα δικά μας)
Ο Δαρβίνος υπόθεσε ότι η πίστη στην δημιουργία απαιτούσε να έχουν δημιουργηθεί σε διάφορες τοποθεσίες τελείως διαφορετικά φυτά και ζώα, ιδιαίτερα μάλιστα σε νησιά πάρα πολύ απομακρυσμένα από την ξηρά. Π.χ., για το νησί της Αγίας Ελένης στον νότιο Ατλαντικό Ωκεανό, έγραψε: «Εκείνος που δέχεται το δόγμα της δημιουργίας χωριστών ειδών, είναι υποχρεωμένος να δεχτεί ότι αρκετός αριθμός των καλύτερα προσαρμοσμένων φυτών και ζώων δεν δημιουργήθηκαν για τα νησιά των ωκεανών», γιατί είναι φανερό ότι έχουν έρθει από άλλες περιοχές. (Τα πλάγια γράμματα δικά μας)
Αναφορικά με την απουσία βατράχων από ορισμένα νησιά του ωκεανού, έλεγε ότι η έλλειψη τους «από τόσα πολλά πραγματικά ωκεάνια νησιά δεν μπορεί να δικαιολογηθεί από τη φυσική τους κατάσταση: πράγματι φαίνεται, ότι τα νησιά είναι ιδιαίτερα κατάλληλα για τα ζώα αυτά επειδή οι βάτραχοι έχουν εισαχθεί στη Μαδέρα, τις Αζόρες και τον Μαυρίκιο, και έχουν πολλαπλασιασθεί . . . Όμως γιατί, σύμφωνα με τη θεωρία της δημιουργίας, δεν θα έπρεπε να έχουν δημιουργηθεί εκεί, τούτο είναι πολύ δύσκολο να εξηγηθεί.» (Τα πλάγια γράμματα δικά μας)
Για την απουσία πολλών άλλων θηλαστικών στα διάφορα νησιά του ωκεανού, ο Δαρβίνος δήλωσε: «Δεν μπορούμε να πούμε, σύμφωνα με τη συνηθισμένη άποψη για τη δημιουργία, ότι δεν υπήρξε χρόνος για τη δημιουργία των θηλαστικών· . . . Γιατί, θα μπορούσε να ρωτήσει κανείς, η υποτιθέμενη δημιουργική δύναμη έχει δημιουργήσει μονάχα νυχτερίδες και κανένα άλλο θηλαστικό στα απομακρυσμένα νησιά; Κατά τη γνώμη μου, μπορεί κανείς να απαντήσει εύκολα στην ερώτηση αυτή· γιατί κανένα χερσαίο θηλαστικό δεν μπορεί να περάσει μια μεγάλη θαλάσσια έκταση, όμως οι νυχτερίδες μπορούν να πετάξουν πάνω της.» (Τα πλάγια γράμματα δικά μας)
Μήπως οι υποθέσεις του Δαρβίνου ήταν σωστές; Μήπως θα έπρεπε να φτιάξει ο Δημιουργός τελείως διαφορετικά έμβια όντα για τις διάφορες τοποθεσίες, ιδιαίτερα για τα απομακρυσμένα νησιά; Και, μήπως οι διαφορές, τις οποίες παρατήρησε ο Δαρβίνος στα έμβια όντα των νησιών του ωκεανού, συγκρίνοντας τα με τα αντίστοιχα χερσαία, ήταν τόσο μεγάλες, ώστε θα μπορούσε να πει κανείς ότι εξελίχθηκαν νέα είδη;
Οι Σπίνοι του Δαρβίνου
Ένας τύπος πουλιού, που ονομάζεται σπίνος, τράβηξε ιδιαίτερα την προσοχή του Δαρβίνου. Στη βραχύχρονη μελέτη του στα Γκαλαπάγκος, του φάνηκε ότι είχαν εξελιχτεί πολλά διαφορετικά είδη σπίνου στα νησιά του αρχιπελάγους. Οι ποικιλίες ήταν κυρίως στο μέγεθος και στο σχήμα του ράμφους. Ο Δαρβίνος θεώρησε ότι τα διαφορετικά τούτα ράμφη είχαν εξελιχτεί ανάλογα με τις διαφορετικές συνθήκες στα διάφορα νησιά. Όπως τοποθετεί το ζήτημα η Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα: «Οι σπίνοι του Δαρβίνου έχουν εξελιχτεί σε πάμπολλους προσαρμοσμένους τύπους από έναν κοινό πρόγονο. Τούτοι διαφέρουν κυρίως στο μέγεθος και στο σχήμα του ράμφους».
Όμως ο φυσιοδίφης οδηγός Ρόναλντ Νταίουμλερ, ο οποίος πρόσφατα έμεινε δυο χρόνια στα Γκαλαπάγκος, παρατήρησε: «Ειλικρινά, έμεινα εμβρόντητος μόλις έμαθα ότι, στην πραγματικότητα, αυτή ήταν η πειστικότερη αιτία για να αποδείξει ο Δαρβίνος ότι η εξέλιξη ήταν πιθανή ερμηνεία για την καταγωγή των ειδών. Ανέπτυξε το επιχείρημα ότι, εάν ο σπίνος μπορούσε να αναπτύξει εξελικτικά, όπως το ονόμαζε ο Δαρβίνος, ένα καινούργιο ράμφος, τότε ήταν επίσης δυνατό να μπορέσει να εξελιχτεί σε ένα άλλο ζώο, εφόσον θα υπήρχε χρονική επάρκεια. Θα μπορούσε, αλήθεια, αυτή η σκέψη να αποτελέσει τη θεμελίωση, με βάση την οποία τόσα εκατομμύρια άνθρωποι απέρριψαν την ιδέα ενός νοήμονος δημιουργού; Ήταν αυτή η μεγαλύτερη απόδειξη που θα μπορούσαν να δώσουν τα νησιά του Δαρβίνου στη θεωρία της εξελίξεως;
«Σαν οδηγός, πραγματικά ενδιαφερόμουν να καταφέρω να προσδιορίσω την ταυτότητα των διαφόρων σπίνων. Επειδή τους κατέτασσαν σε διαφορετικά είδη, είχα φανταστεί ότι η εξακρίβωση της ταυτότητας θα ήταν πανεύκολη διαδικασία. Ωστόσο, καθώς προχωρούσε η έρευνά μου, έφτασα να συνειδητοποιήσω ότι οι διαφορές ανάμεσα στα υποτιθέμενα χωριστά είδη ήταν τόσο μικρές, ώστε πολλά από αυτά θα μπορούσαν να εξακριβωθούν μονάχα με τη διαφορά βάρους ή των διαστάσεων στα διάφορα όργανα του σώματος τους, όπως η καρδιά ή ο εγκέφαλος. Καθώς είπε ένας συγγραφέας: ‘Μονάχα ένας πάνσοφος ή κάποιος βλάκας θα μπορούσε να διανοηθεί ότι μπορεί να εξακριβώσει την ταυτότητα όλων των σπίνων που βλέπει.’»
Κατόπιν ο Νταίουμλερ παρατηρεί: «Μήπως όμως πραγματικά οι σπίνοι των Γκαλαπάγκος έχουν περάσει από τη διαδικασία εκείνη που θα μπορούσε να ονομαστεί ‘εξελικτικές μεταβολές’, δηλαδή μεταβολές τέτοιες που, με το χρόνο, θα μπορούσαν να μεταβάλουν τους σπίνους σε κάτι τι άλλο; Ή μήπως οι σπίνοι αυτοί είναι απλές παραλλαγές και προσαρμογές, οι οποίες είναι κοινό γνώρισμα σε όλους τους διάφορους, βασικούς τύπους των ζώων; Τα πράγματα για μένα ήταν καθαρά: οι σπίνοι αυτοί ήταν ακόμη σπίνοι, και μόνον σπίνοι, και οι μεγάλες χρονικές περίοδοι δεν τους έκαμαν να μεταβληθούν σε κάτι τι άλλο.»
Οι Χελώνες του Δαρβίνου
Η γιγαντιαία χελώνα των νησιών ονομάζεται «γκαλαπάγκο». Από αυτήν πήραν το όνομά τους τα νησιά. Σύμφωνα με τον Δαρβίνο, η απομόνωση τους στα διάφορα νησιά Γκαλαπάγκος απέληξε στην εξέλιξη τους σε διαφορετικά είδη.
Όμως ο φυσιοδίφης οδηγός σχολιάζει: «Όταν έφερα μια ομάδα τουρίστες στο Σταθμό Δαρβίνου, ένας επιστήμονας τούς έκανε ομιλία για τα νησιά. Ένα πράγμα, το οποίο συνήθως ανάφεραν, ήταν ο τρόπος με τον οποίο η χελώνα είχε εξελιχτεί διαφορετικά σε κάθε νησί και είχε γίνει χωριστό είδος. Κατόπιν, τι ειρωνεία!, έφερναν τους τουρίστες σε έναν περίφρακτο χώρο, όπου φύλασσαν κάμποσες χελώνες, και τους εξηγούσαν ότι αυτές τις είχαν πάρει κάποιοι από τα νησιά, ενώ ήταν ακόμη μωρά, όμως αρκετά χρόνια μετά τις επέστρεψαν στο Σταθμό Δαρβίνου για προστασία. Όμως οι επιστήμονες εξηγούσαν ότι αυτά τα ζώα δεν τα είχαν πάει στα νησιά που γεννήθηκαν, γιατί δεν είχε καθοριστεί το διαφορετικό είδος στο οποίο ανήκαν και, έτσι, δεν μπορούσε να προσδιοριστεί το νησί από το οποίο κατάγονταν.
«Εάν, όμως, είχαν εξελιχτεί σε διαφορετικό είδος, δεν θα έπρεπε να έχουν αρκετές διαφορές, ώστε να είναι φανερό από ποιο νησί κατάγονται; Για μένα ήταν καθαρότατο το γεγονός ότι αυτό που πολλοί επιστήμονες ονόμαζαν νέο είδος, λες και είχε συμβεί κάποια εξελικτική διαδικασία, δεν ήταν παρά κάποια μικρή παραλλαγή από αυτές που μπορούν να παράγουν όλα τα είδη ζώων.
«Ακόμη και ο Κρέηγκ ΜακΦάρλαν,, διευθυντής του Σταθμού Δαρβίνου όταν ήμουν εκεί, και μία από τις εξέχουσες αυθεντίες στις γιγάντιες χελώνες, υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει καμία οριστική απόδειξη ότι οι χελώνες είναι καν διαφορετικά είδη, αλλά ότι ίσως είναι μονάχα υποείδη. Οποιαδήποτε διάκριση και αν διαλέξουν οι επιστήμονες για να τις κατατάξουν, ένα πράγμα είναι σίγουρο: ότι εξακολουθούν να είναι χελώνες και ότι δεν έχουν εξελιχτεί σε κάτι τι άλλο!»
Βασικά μειονεκτήματα
Όταν ο Δαρβίνος θεωρούσε ζώα όπως οι σπίνοι και οι χελώνες ως πρωταρχικά παραδείγματα εξέλιξης, η επιχειρηματολογία του είχε βασικά μειονεκτήματα. Αυτός συνεπέρανε ότι το να πιστεύει κανείς στη δημιουργία σημαίνει ότι πρέπει, να πιστεύει πως κάθε είδος δημιουργήθηκε χωριστά και σε διαφορετική τοποθεσία· επίσης ότι μικρές παραλλαγές σημαίνουν ότι κάτι εξελίσσεται.
Όμως καμιά από τις απόψεις αυτές δεν είναι σωστή. Πουθενά η αφήγηση της Βίβλου για τη δημιουργία δεν λέει ότι κάθε είδος δημιουργήθηκε χωριστά. Πουθενά δεν λέει ότι κάθε είδος δημιουργήθηκε σε ορισμένη τοποθεσία. Και πουθενά δεν λέει ότι δεν θα μπορούσε να υπάρξει ποικιλία μέσα στο ίδιο είδος των έμβιων όντων.
Η Βίβλος δείχνει ότι όλα—ζώα, φυτά και άνθρωποι, αναπαράγουν «κατά το είδος [αυτών]». (Γέν. 1:11, 21, 24, 25) Το Βιβλικό τούτο «είδος» αφήνει τα περιθώρια για μεγάλες ποικιλίες μέσα στα όριά του, όμως είναι αδύνατη η πρόσμιξη του με τα άλλα «είδη». Π.χ. θα μπορούσαν να υπάρξουν πολλές ποικιλίες από χελώνες και σπίνους, εφόσον τα ζώα αυτά δημιουργήθηκαν με την ικανότητα να παράγουν ποικιλίες, όμως θα παρέμεναν για πάντα χελώνες και σπίνοι.
Η Δημιουργία του Ανθρώπου
Η δημιουργία του ανθρώπου και η μετέπειτα εξάπλωση του σε όλη τη γη, ακόμα και σε απομονωμένα νησιά του ωκεανού, είναι όμοια με εκείνη των άλλων έμβιων όντων.
Μετά τον κατακλυσμό στις μέρες του Νώε, οι άνθρωποι, ξεκινώντας από τη Μικρά Ασία, άρχισαν να εξαπλώνονται σε όλη τη γη. Κατά καιρούς, ορισμένες ομάδες απομονώθηκαν περισσότερο από άλλες. Στο διάβα των αιώνων, ορισμένες ποικιλίες ή χαρακτηριστικά, ξεχώρισαν περισσότερο, ώστε, με τον καιρό, τα νησιά του Ειρηνικού έφτασε να κατοικούνται κυρίως από τις πολυνησιακές ή μαλαινησιακές φυλές, ενώ στην Αφρική κυριάρχησε η μαύρη φυλή και στην Ασία η κίτρινη. Όμως όλες αυτές ήσαν και εξακολουθούν να είναι ποικιλίες του «είδους» άνθρωπος. Τούτο το αποδεικνύουν με την ικανότητα της επιγαμίας και της αναπαραγωγής, την ίδια στιγμή που διαφορετικά «είδη», όπως ο σκύλος και η γάτα για παράδειγμα, δεν μπορούν να διασταυρωθούν και να αναπαράγουν.
Με δυσκολία μπορεί να βρει κανείς δυο ανθρώπους που να μοιάζουν. Όμως μήπως επειδή π.χ. άνθρωποι έχουν διαφορετικό σχήμα μύτης, λέει κανείς ότι, άρα, εξελίσσονται σε κάτι τι άλλο; Ούτε θα πρέπει να συμπεράνουμε ότι βρισκόμαστε μπροστά σε εξέλιξη, επειδή και μόνο μπορούμε να παρατηρήσουμε διαφορετικά ράμφη στους σπίνους των Γκαλαπάγκος ή ποικιλίες στις χελώνες.
Ο κ. Νταίουμλερ, ο φυσιοδίφης οδηγός, κατάληξε: «Επήγα στα Γκαλαπάγκος χωρίς προκαταλήψεις και πιέσεις από άλλους, για να μελετήσω και να παρατηρήσω ο ίδιος. Ήθελα να ανακαλύψω αν αυτό το ‘εργαστήρι της εξέλιξης’, όπως το λένε, είναι επιστημονικό γεγονός ή μύθος. Μετά από δύο χρόνια, κατά τα οποία δοκίμασα ορισμένες από τις πιο ενδιαφέρουσες και ευχάριστες εμπειρίες στη ζωή μου, είμαι πεισμένος, περισσότερο από ποτέ, ότι οι εξελικτικές ερμηνείες για την καταγωγή των ειδών δεν έχουν καμιά επιστημονική βάση. Μονάχα μία υψίστη νοημοσύνη θα μπορούσε να δικαιολογήσει την απίστευτη ποικιλία μορφών ζωής στα Γκαλαπάγκος, που η καθεμιά τους πολλαπλασιάζεται ‘κατά το είδος της’, όμως αφήνει τα περιθώρια για μεγάλη ποικιλία μέσα σε κάθε είδος, προσθέτοντας έτσι ενδιαφέρον και τέρψη στην ανθρώπινη οικογένεια.»
Υπάρχει ένας νόμος ανάμεσα στα έμβια όντα που δεν έχει εξαιρέσεις. Όπως σημειώνει το περιοδικό «Σαϊεντίφικ Αμέρικαν»: «Τα έμβια όντα έχουν μεγάλες ποικιλίες στη μορφή, όμως η μορφή είναι αξιοσημείωτα αμετάβλητη σε κάθε συγκεκριμένη γραμμή απογόνων· οι χοίροι παραμένουν χοίροι και οι βαλανιδιές βαλανιδιές από τη μια γενιά στην άλλη».
[Εικόνες στη σελίδα 17]
Τα όντα μπορεί να έχουν πολύ μεγάλες ποικιλίες μέσα στα όρια του είδους τους, όμως ποτέ δεν μπορούν να εξελιχθούν σε κάτι τι άλλο