Ματιές Στους Ιφουγκάος

Από τον ανταποκριτή του «Ξύπνα!» στις Φιλιππίνες

Οι απέραντοι ορυζώνες της Μπανάουε, στη μεγαλοπρεπή κορδιλλιέρα 400 χιλιόμετρα (250 μίλια) βόρεια της Μανίλα, από πολύ καιρό είναι κάτι που γοητεύει τους επισκέπτες στις Φιλιππίνες. Εδώ, πριν από χίλια και πλέον χρόνια ο λαός Ιφουγκάο έχει κατακόψει τις απότομες βουνοπλαγιές και τις έχει μετατρέψει σε μια θεαματική σειρά βαθμιδωτών ορυζώνων. Αν όλοι οι στενόμακροι αγροί απλώνονταν άκρη με άκρη, όπως λέγεται, θα κάλυπταν το ένα ημισφαίριο της γης.

Σχεδόν όλοι οι τουρίστες έρχονται εδώ μόνο και μόνο για να δουν τις καταπληκτικές φυτείες. Αλλά η Εντίτα και η Πρίσιλλα διάλεξαν να ζήσουν και να εργασθούν ανάμεσα στους Ιφουγκάος. Σαν αποτέλεσμα, έχουν αποκτήσει μια φιλική και ικανοποιητική εμπειρία που λίγοι άλλοι έχουν απολαύσει. Ας μοιρασθούμε μαζί την πείρα τους.

Πρώτες Εντυπώσεις

Η γλώσσα των Ιφουγκάος αποδείχθηκε η πρώτη μας πρόκληση. Η προφορά αλλάζει μέσα σε πολύ μικρή απόσταση, μάλιστα από χωριό σε χωριό. Αλλά, με πολλή εξάσκηση και μ’ ένα απλό λεξικό που μας δάνεισε ευγενικά η μητέρα του δημάρχου, γρήγορα υπερνικήσαμε αυτό το εμπόδιο.

Εδώ στα ψυχρά βουνά, το περπάτημα είναι τρόπος ζωής. Αλλά το να περπατάς κατά μήκος των στενόμακρων μονοπατιών στην άκρη των ορυζώνων είναι μια εμπειρία. Αν συνέβαινε να παραπατήσετε και να πέσετε, θα πέφτατε στο λασπώδη ορυζώνα από τη μια πλευρά ή 6 μέτρα (20 πόδια) κάτω ή και περισσότερο στην επόμενη φυτεία από την άλλη πλευρά. Αλλά πάρτε θάρρος, γρήγορα θα το συνηθίσετε.

Το χωριό—όταν τελικά φθάνετε σ’ ένα—δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα συγκρότημα από καλύβες πάνω σε ξυλοπόδαρα ύψους 1,2 ή 1,5 μέτρων (τεσσάρων ή πέντε ποδών). Κοντά στην κορυφή κάθε ξυλοπόδαρου και κάτω από το ίδιο σπίτι υπάρχει ένας μεγάλος ξύλινος δίσκος. Όπως μας είπαν, χρησιμοποιούνται για να εμποδίζουν τα ποντίκια να σκαρφαλώνουν στο σπίτι. Το σπίτι, χωρίς παράθυρα, έχει μόνο ένα δωμάτιο και μια πόρτα εισόδου. Η είσοδος γίνεται με μια σκάλα που τη βγάζουν το βράδυ. Η ψηλή, καλαμένια, σε σχήμα πυραμίδας στέγη έχει χώρο για ν’ αποθηκεύεται ρύζι.

Λαϊκές Εθιμοτυπίες

Μερικές συνήθειες των Ιφουγκάος φαίνονται πραγματικά παράξενες σ’ εμάς τους ξένους. Για παράδειγμα, σε μερικά απομονωμένα μέρη δεν θάβουν τους νεκρούς τους. Τα πτώματα τα τυλίγουν και τα κρεμάνε για να στεγνώσουν στη διάρκεια της αποσυνθέσεως. Μετά, τυλίγουν τους σκελετούς σε υφαντά σάβανα και τα διατηρούν κάτω από τις μαρκίζες των καλυβών.

Επιμελημένες εθιμοτυπικές γιορτές που λέγονται «κανιάο» γίνονται για να κατευνάζουν τους νεκρούς προγόνους και να παρηγορήσουν τους κληρονόμους. Ένας ιερέας προφέρει ξόρκια για να παρακαλέσει το νεκρό να μην πάρει μαζί του άρρωστους ανθρώπους. Προσφέρουν θυσίες ζώων πιστεύοντας ότι οι νεκροί θα τις δεχθούν σε αντικατάσταση ψυχών. Μερικές φορές ανακατεύουν τις τελετές τους με Βιβλικές ιστορίες που έχουν ακούσει. Για παράδειγμα, όταν προσφέρουν θυσίες ζώων, διηγούνται την ιστορία της προσφοράς του Άβελ.

Ο χορός γύρω από τη θυσία και η μυρωδιά από το κρασί που είναι από ρύζι, του κρέατος που ψήνεται, της πάπιας και του κοττόπουλου ποτέ δεν φαίνεται να μην μπορεί να διώξει τη λύπη από το θλιμμένο. Όλα συνήθως τελειώνουν καλά—εκτός για τον πονοκέφαλο του μεθυσιού.

Φυσική Φιλικότητα

Διαπιστώνουμε ότι οι Ιφουγκάος είναι ένας πολύ έξυπνος και φιλικός λαός. Καθώς περπατάμε κατά μήκος των στενόμακρων μονοπατιών από τους αγρούς, οι γυναίκες που είναι σκυμμένες και φυτεύουν το ρύζι σηκώνονται και μας χαιρετούν. Οι άνθρωποι μας λένε πόσο ευγνώμονες είναι που πήγαμε να τους επισκεφθούμε. Όταν τελικά φθάνουμε στο χωριό, μας καλωσορίζουν προσφέροντάς μας κρασί από ρύζι σ’ ένα κοινό φλιτζάνι—ένα σύμβολο φιλίας. Καθώς μιλάμε στους χωρικούς, διαπιστώνουμε ότι πολλοί έχουν ταξιδέψει και ξέρουν κάτι από το σύγχρονο τρόπο ζωής.

Οι Ιφουγκάος είναι πρόθυμοι να δεχθούν την πρόσκλησή μας να μελετήσουμε μαζί τους τη Βίβλο. Ένας απ’ αυτούς σταματά τη δουλειά του και καλεί τους συναδέλφους του να συγκεντρωθούν για ομαδική συζήτηση. Μια γυναίκα μάς λέει ότι την επισκέφθηκαν οι πρόγονοί της. Πώς το ξέρει; Να, το δοχείο που είχε το ρύζι κουνήθηκε απότομα κι ένα μικρό μέρος από το ρύζι χάθηκε. Αυτό, γι’ αυτήν ήταν η απόδειξη. Της δείξαμε από τη Βίβλο ότι οι νεκροί ‘επιστρέφουν στο χώμα’. Δεν έχουν συναίσθηση. Ο Σατανάς είναι εκείνος που παίζει το παιχνίδι της απάτης του. Μήπως δεν είπε στην Εύα ότι δεν θα πέθαινε; Αλλά όταν οι πρώτοι μας γονείς πέθαναν, έπρεπε κάτι να κάνει για να καλυφθεί. Έτσι, ο Σατανάς ήταν υπεύθυνος για την ιδέα ότι κάτι αόρατο εξακολουθεί να ζει μετά το θάνατο μέσα στο σώμα.—Γέν. 2:7· 3:4, 5.

Μια άλλη γυναίκα που είναι επιδέξια στο να υφαίνει παραδοσιακές φούστες, τσάντες και κουβέρτες ρωτάει: «Γιατί αρρωσταίνουμε όταν περνάμε από τους τάφους των συγγενών μας;» Συζητήσαμε μαζί της: Οι συγγενείς σου σε αγαπούσαν όταν ήταν ζωντανοί. Όταν αρρώστησες προσευχήθηκαν για σένα και σου έδωσαν γιατρικά ή βότανα για να γίνεις καλά. Γιατί νομίζεις ότι θα προσπαθούσαν να σε κάνουν άρρωστη τώρα; Μετά τους δείχνουμε από τη Γραφή την πραγματική κατάσταση των νεκρών.—Εκκλ. 9:4-10.

Ενώ καθόμαστε και τρώμε, μια ιθαγενής γυναίκα μάς ρωτά για την άποψη της Βίβλου σχετικά με το μάσημα καρύδας του βετέλ. Αυτή η συνήθεια μαυρίζει τα δόντια και φθείρει τα ούλα και είναι πολύ δύσκολο να την κόψεις. Τη ρωτάμε αν θα έδινε σ’ ένα διψασμένο ταξιδιώτη να πιει κάτι σε βρώμικο φλιτζάνι. Οι μύτες παντού ζαρώνουν αηδιαστικά. Φυσικά το φλιτζάνι πρέπει να είναι καθαρό. Έτσι, εξηγούμε, ότι εμείς είμαστε σαν τα φλιτζάνια που ο Ιεχωβά μπορεί να χρησιμοποιήσει για να δώσει το νερό της αλήθειας στους πνευματικά διψασμένους. Πρέπει λοιπόν να είμαστε καθαροί και να μην μολύνουμε τον εαυτό μας με καρύδες του βετέλ, νικοτίνη ή ναρκωτικά. Καταλαβαίνουν το σημείο εύκολα. «Μπορείτε να φαντασθείτε τον Ιησού Χριστό να μασάει καρύδα του βετέλ;» ρωτούμε. Όλοι γελάνε.

Τώρα, αισθανόμαστε μέρος της κοινωνίας των Ιφουγκάος. Ο ντόπιος λαός αρχίζει να μας λέει ανάκκο, που σημαίνει «παιδί μου» και είμαστε ευγνώμονες που μας θεωρούν μέρος της οικογένειάς τους. Καθώς παρατηρούμε άτομα αυτής της έξυπνης, αρχαίας φυλής ν’ αλλάζουν σιγά σιγά τον τρόπο σκέψεώς τους και να στρέφονται από τους προγονικούς θεούς τους στη λατρεία του αληθινού Θεού, του Ιεχωβά, οι καρδιές μας ενθουσιάζονται μαζί τους.

Αληθινά, είναι σπάνιο το προνόμιό μας που γνωριστήκαμε με τους Ιφουγκάος, και είμαστε ευγνώμονες που ήρθατε μαζί μας.