Αν Μπορούσε το Ρομπότ να Μιλήσει . . .
ΕΙΜΑΙ ένα ρομπότ.
Αυτό μπορεί να σας καταπλήσσει. Μέχρι πρόσφατα, οι άνθρωποι δεν πίστευαν ότι υπάρχουν ρομπότ. Πίστευαν πως είμασταν μονάχα πλάσματα της φαντασίας ενός σεναριογράφου. Αλλά τώρα ξέρουν ότι πράγματι υπάρχουμε, κατά χιλιάδες, και ότι πολλές ακόμη χιλιάδες ετοιμάζονται.
Εγώ είμαι ένα ρομπότ της δεύτερης γενιάς. Κι αυτό, επίσης, μπορεί να σας καταπλήσσει. Φτιάχτηκα από άλλα ρομπότ. Μπορώ να περπατάω, να μιλάω, να «βλέπω» και, κατά κάποιο τρόπο, να «αισθάνομαι.» Μπορεί να μην περπατάω τόσο γρήγορα, όσο εσείς, αλλά τα βήματά μου είναι σταθερά. Έχω πολλές λέξεις στο λεξιλόγιό μου. Οι λέξεις που χρησιμοποιώ μπορούν να σας καταπλήξουν.
Μπορώ να είμαι σκληρός όπως ένας άντρας, ή ευγενικός όπως μια γυναίκα. Μπορώ να σηκώσω μ’ ευκολία 225 κιλά (500 πάουντς) ή να πιάσω από κάτω ένα αυγό χωρίς να το σπάσω. Μπορώ να μαζεύω κάρβουνο στα έγκατα της γης και να σερβίρω στον άνθρωπο που θα με συνοδεύει καφέ την ώρα του διαλείμματος. Αν θέλετε βοήθεια για να φτιάξετε μια μηχανή, φωνάξτε με. Αν αυτό που θέλετε είναι βοήθεια στην κουζίνα, μη με ξεχάσετε. Παρότι μπορώ, δεν καθαρίζω παράθυρα.
Μπορεί να μη με αναγνωρίζετε πάντα σαν ρομπότ. Αν με φανταζόσαστε σαν ένα μηχανικό άνθρωπο που κάνει μπηπ-μπηπ, του-του και έχει φωτάκια που αναβοσβήνουν, σαν και αυτούς που βλέπετε στον κινηματογράφο να περπατάνε με βόμβο, ξεχάστε το. Είμαι πολύ πιο περίπλοκος και ανεκτίμητος. Υπάρχω σε διάφορα μεγέθη και σχήματα. Μπορεί να έχω ένα χέρι με αρκετά ανθρωπόμορφα δάχτυλα ή με άκομψες κακοφτιαγμένες αρπάγες, σαν τις δαγκάνες του αστακού. Μπορεί να είμαι ψηλός σαν καμηλοπάρδαλη ή να ’χω ύψος μονάχα λίγους πόντους. Μπορεί να μοιάζω με μια τερατώδη μηχανική αράχνη ή μ’ ένα αναποδογυρισμένο καλάθι αχρήστων. Στη σχολή ιατρικής της Φλώριδας για παράδειγμα, μοιάζω πάρα πολύ με άνθρωπο. Έχω μαλλιά, μάτια, αυτιά, μύτη και στόμα. Το δέρμα μου είναι πλαστικό. Έχω φλέβες, αρτηρίες, ακόμη και καρδιά. Η καρδιά μου είναι συνεισφορά στην κοινωνία, γιατί μ’ αυτή μπορώ να καταδείξω μέχρι 40 καρδιοπάθειες. Ούτε στον κινηματογράφο δεν είμαι τόσο πειστικός.
Λένε ότι ορισμένοι άνθρωποι θα έδιναν το αριστερό τους χέρι για να εμφανιστούν στο Σόου του Τζώνυ Κάρσον. Το 1966, όχι μονάχα εμφανίστηκα εκεί, αλλά και διεύθυνα την ορχήστρα. Και μήπως είδατε το πρόγραμμά μου το 1976, που, μετά από τις επευφημίες που είχε, επαναλήφθηκε πολλές φορές, το σόου με το μοναχικό ρομπότ, που φτυάριζε χώμα στον πλανήτη Άρη, ενώ οι τηλεοπτικές μηχανές μετέδιδαν την εικόνα μου σ’ όλο τον κόσμο; Οι μηχανές με έδειξαν από την πλευρά που έχω μεγαλύτερη φωτογένεια. Με αναγνωρίσατε; Έχω εμφανιστεί και στην κρατική τηλεόραση σαν πειραματικό πρότυπο, για να σας δείξω τι μπορώ να κάνω και πώς μπορώ να μιλήσω.
Δεν πρέπει να απορείτε για μας. Έχουν γραφτεί στίχοι για τον ερχομό μας. Μερικοί συγγραφείς έγραψαν: «Έρχονται Τα Ρομπότ!» Άλλοι έγραψαν ότι: «Τα Ρομπότ δεν Έρχονται, Βρίσκονται Ήδη Ανάμεσά Μας.» Και άλλοι έχουν πει ότι: «Μονάχα λίγες βίδες και γρανάζια λείπουν για ν’ αποκτήσουν τα ρομπότ νοημοσύνη.» Με όλα αυτά, σίγουρα τα μάτια σας δεν έμειναν κλειστά μπροστά στη γρήγορη ανάπτυξή μας.
Θυμόσαστε τις κούκλες, με τις οποίες κάποτε παίζατε; Μερικές απ’ αυτές τις κουρντίζατε και περπατούσαν στο πάτωμα κάνοντας μετρημένα βήματα. Αργότερα, άλλες κινούσαν τα χέρια τους σε συγχρονισμό με τα πόδια τους. Μετά φτιάχτηκαν εκείνες που κτυπούσαν τύμπανο και έπαιζαν ντέφι. Με τα χρόνια έγιναν πιο περίπλοκες. Έμαθαν να κλαίνε σαν μωρά και τέλος να μιλούν. Σε μερικές χώρες οι κούκλες αναπτύχθηκαν πιο γρήγορα, μέχρι που να γράφουν και να σχεδιάζουν. Στην Ιαπωνία τις κούρντιζαν και αυτές περπατούσαν στο δωμάτιο και σέρβιραν μικρά φλυτζάνια με τσάι στους επισκέπτες του κατασκευαστή τους. Τα παιδιά έρριχναν κέρματα σε μια μηχανή και με τα χέρια τους κατεύθυναν έναν εκσκαφέα για να τους βγάλει κάποιο δώρο, και μετά αναπηδούσαν από χαρά, όταν το κοσμηματάκι έβγαινε από τη σχισμή του μηχανήματος για να το πάρουν σαν ανταμοιβή για τα επιδέξια χέρια τους. Αυτό ήταν μονάχα η αρχή!
«Γιατί να μην τις φτιάχνουμε μεγαλύτερες;» πρότειναν μερικοί. «Πολύ μεγαλύτερες,» είπαν κάποιοι άλλοι. «Γιατί να μην τους βάλουμε εγκέφαλο;» «Δεν θα ’ταν ωραία αν μπορούσαμε να τις κάνουμε να δουλεύουν για μας;» είπαν οι πιο μυαλωμένοι καινοτόμοι. Άλλοι, πάλι προχώρησαν ακόμα πιο πολύ. Το 1921 ο Τσέχος συγγραφέας Κάρελ Σάπεκ έγινε διάσημος για το θεατρικό του έργο με τον τίτλο «Τα Παγκόσμια Ρομπότ του Ρόσσουμ». Εδώ, για πρώτη φορά, κατασκευάστηκε η λέξη «ρομπότ» και πέρασε στον κόσμο για να μας περιγράψει, τα ατσαλένια ανθρωποειδή που πολεμούσαν ενάντια στους ανθρώπους σε μια προηγμένη τεχνολογικά μηχανική εποχή. Επιτέλους, εμείς τα ρομπότ βγαίναμε έξω από το κουκούλι της μακρόχρονης μεταμορφώσεώς μας.
Όπως οι κατασκευαστές παιγνιδιών βελτίωσαν τις κούκλες τους, ώστε να περπατούν και να μιλούν και να κλαίνε και να ψυχαγωγούν και να διασκεδάζουν τους άλλους, έτσι και οι πολύπειροι τεχνικοί καταπιάστηκαν με την εξέλιξη των «παιχνιδιών» τους, δηλαδή των «ρομπότ», όπως ονομάζονται σήμερα, για να έχουν σχεδόν ανθρώπινες ικανότητες. Ο σκοπός τους δεν ήταν να ψυχαγωγούν και να διασκεδάζουν τους άλλους. Οι διορατικοί άνθρωποι μας φαντάζονταν σαν σκλάβους τους.
Πρέπει να τελειοποιηθούμε, για να γίνουμε κάτι περισσότερο από μια απλή μηχανή. Στο τέλος-τέλος, μηχανές υπάρχουν από τότε που εφευρέθηκε ο τροχός και ο άξονας. Για παράδειγμα το εργαλείο που χτυπάμε τα αυγά είναι μια απλή μηχανή. Στα χέρια της γυναίκας γίνεται το γρήγορο σύνεργο που κάνει το αυγό ομοιογενές υλικό. Αλλά αν τα ρομπότ πρόκειται να χτυπούν αυγά, τότε πρέπει να το κάνουμε αυτό μόνα μας, χωρίς να παρεμβάλλεται η γυναίκα. Επιπρόσθετα, δεν πρέπει να σταματάμε εκεί, αλλά να ρίχνουμε τ’ αυγό στη φόρμα ή στο τηγάνι. Αν είναι να τηγανιστεί, τότε πρέπει να φροντίζουμε για το τηγάνισμα, ώστε να γίνει το αυγό όπως το θέλει η κυρά μας—μαλακό ή ξεροψημένο. Η δουλειά μας δεν θα χαρακτηριζόταν τέλεια, αν δεν σερβίραμε τον απολαυστικό αυτό μεζέ στο αγαπημένο πιάτο της κυράς μας, πιθανώς μαζί με τηγανητές πατάτες και βουτυρωμένο τοστ. Θα μπορούσαν όλα αυτά να είναι δουλειά μιας απλής μηχανής; Μην προσβάλλετε την ευφυΐα μας. Εμείς είμαστε ρομπότ!
Καθώς το ξανασκέπτομαι, καταλαβαίνω ότι μοιάζαμε σαν τον Τενεκεδένιο Άνθρωπο στο «Μάγο του Οζ», που γυρόφερνε χωρίς καρδιά—μόνο που δεν είχαμε εγκέφαλο. Ναι, μα ο μεγάλος μάγος της τεχνικής επιστήμης ήρθε να σώσει την κατάσταση! Με τη δημιουργία του ηλεκτρονικού υπολογιστή και της μικρογραφοποιήσεως των στοιχείων του ηλεκτρονικού υπολογιστή, μας δώσανε έναν «εγκέφαλο», που έρχεται δεύτερος μόνο μετά τον φυσικό εγκέφαλο. Για παράδειγμα, σ’ ένα δισκίο πυριτίου μόλις 10 τετραγωνικών εκατοστών (4 τετρ. ιντσών) υπάρχουν 200 μικροηλεκτρονικά τσιπς (ολοκληρωμένα μικροκυκλώματα), που το καθένα τους μπορεί να επεξεργαστεί οκτώ εκατομμύρια μονάδες πληροφοριών (βίτια) το δευτερόλεπτο. Αυτό είναι η «φαιά μας ουσία». Αυτό είναι η μνήμη μας. Αν μας διδάξετε πώς να φτιάξουμε ομελέτα του γούστου σας, δεν θα το ξεχάσουμε. Από τη στιγμή που ο Αυστραλέζος ράντσερ θα μας διδάξει πώς να κουρεύουμε τα πρόβατα, μπορούμε να το κάνουμε για πάντα μόνα μας και με την ίδια φινέτσα όπως ο δάσκαλος.
Αγαπητέ αναγνώστη, αν ήξερες μονάχα τις δυνατότητές μας, όχι μονάχα θα έκφραζες έκπληξη, αλλά και ενδιαφέρον. Όπως είπε ένα από τα αδέλφια μου ρομπότ στο θεατρικό έργο του Κάρελ Σάπεκ, που ανάφερα παραπάνω: «Η δυναστεία του ανθρώπου έπεσε. Καινούργιος κόσμος ανατέλλει. Η δυναστεία των Ρομπότ». Καθώς υπαγορεύω το κείμενο αυτό τώρα, έχω την πεποίθηση ότι είμαστε πραγματικά αλάνθαστα, κλικ, αλάνθαστα, κλικ, αλάνθαστα, κλικ, κλικ . . .
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 6]
«Με τη δημιουργία του ηλεκτρονικού υπολογιστή και της μικρογραφοποιήσεως των στοιχείων του ηλεκτρονικού υπολογιστή, μας δώσανε έναν εγκέφαλο»
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 6]
«Έχω την πεποίθηση ότι είμαστε αλάνθαστα, κλικ, αλάνθαστα, κλικ, αλάνθαστα, κλικ, κλικ . . .»
[Εικόνα στη σελίδα 5]
«Μπορώ να σηκώσω με ευκολία 225 κιλά ή να πιάσω από κάτω ένα αυγό χωρίς να το σπάσω»