Τα Ρομπότ—Εισβάλλουν!
Απειλούν οι ατσαλένιοι εργάτες τη δουλειά σας;
ΣΤΗ σκοτεινή αποθήκη ο κλέφτης περπατάει ψηλαφώντας μέσα στο διάδρομο που σχηματίζουν τα κουτιά και τα κιβώτια. Το χλωμό φως από τις λάμπες του δρόμου ρίχνει αλλόκοτες σκιές στους τοίχους και στο ταβάνι. Ο κλέφτης βλέπει τη σκιά του πάνω στον τοίχο. Η παράξενη, κυρτωμένη σκιά είναι ο σιωπηλός μάρτυρας των κακών του προθέσεων. Ξαφνικά αντιλαμβάνεται τη σκιά μιας δεύτερης σιλουέττας που κινείται σταθερά πίσω του. Τον ακολουθούν. Επιταχύνει το βήμα του. Το ίδιο και η σκιά που τον ακολουθεί. Αρχίζει να τρέχει. Τώρα τρέχουν δυο σκιές. Χτυπάει σ’ έναν τοίχο που βρίσκεται μπροστά του και πέφτει, αβοήθητος, στο πάτωμα. Η σκιά που τον ακολουθεί δεν είναι πια μια απλή σιλουέττα. Στέκεται απειλητικά από πάνω του. Ο υποψήφιος κλέφτης, με το πρόσωπο παραμορφωμένο από τον τρόμο, δεν μπορεί να πιστέψει αυτό που βλέπει. Ένας μεταλλικός άνθρωπος με φυσικό μέγεθος τον κοιτάζει παγωμένα. Τον συνέλαβε ένα ρομπότ!
Σ’ ένα εργοστάσιο σοκολατοποιίας στην Αγγλία, ένας κουρασμένος και βαρυεστημένος εργάτης κοιτάζει το ρολόι. Το σώμα του που πονάει, τον ειδοποιεί ότι το ωράριο θα έπρεπε να έχει τελειώσει. Το ρολόι όμως λέει ότι απομένουν άλλες τέσσερις ώρες. Γελάει μόνος του, όταν θυμάται ότι τα κινούμενα σχέδια στον κινηματογράφο επί χρόνια χρησιμοποιούν την ίδια αυτή σκηνή για να κάνουν το κοινό να γελάσει—τη συλλογή και συσκευασία σοκολάτας από τον ιμάντα μεταφοράς σ’ ένα ατέλειωτο ρεύμα, με ρυθμό δυο το δευτερόλεπτο. Ο εργάτης έχει ανάμικτα συναισθήματα. Όπου να ’ναι ένας καινούργιος εργάτης θα αναλάβει την εκνευριστική του εργασία. «Αυτός έχει υπερταχύτητα», λέει το αφεντικό για τον αντικαταστάτη του. «Ποτέ δεν θα κουραστεί ούτε θα παραπονεθεί», κομπάζει ο προσωπάρχης. Τόπο στον ατσαλένιο εργάτη. Άλλο ένα ρομπότ!
Για κάμποσο χρόνο τώρα τα ρομπότ συναγωνίζονται τους εργάτες στη βιομηχανία καλλυντικών κάνοντας την ίδια μονότονη εργασία—παίρνουν βαζάκια κρέμας και τα βάζουν σε χαρτόνια καθώς περνούν βιαστικά πάνω στον ιμάντα περισυλλογής. Η λεπτότητα με την οποία εργάζονται συναγωνίζεται επίσης τους ανθρώπους στη δοκιμή μικρών θερμομέτρων, μια διαδικασία που περιλαμβάνει το τίναγμα μικροσκοπικών φυσαλλίδων από τους εύθραυστους γυάλινους κυλίνδρους.
Σε μια γρήγορη αλλαγή από τις ελαφρές στις βαριές δουλειές της βιομηχανίας του χάλυβα, ακόμη και το παραδοσιακό σιδηρουργείο ωχριά και έρχεται με μεγάλη διαφορά δεύτερο μετά το ρομπότ. Στέκοντας σε απόσταση βραχίονα από τους καμινόφουρνους που καίνε στους 930° C (1.700° F) που σου κόβουν την ανάσα, οι μεταλλικοί αυτοί άνθρωποι μετακινούν άσπρα από το πύρωμα χοντρά κομμάτια μέταλλο και τα τοποθετούν προσεκτικά σε μηχανές που θα τα διαμορφώσουν σε πτερύγια στροβίλου, ενώ οι άνθρωποι, τους οποίους έχουν αντικαταστήσει, κοιτάζουν με ανακούφιση και κατάπληξη.
Τα ρομπότ έχουν εισβάλλει επίσης, στη βιομηχανία αυτοκινήσεως και αεροπλοΐας, επιτελώντας δύσκολα καθήκοντα που, κι εδώ, αφήνουν τον άνθρωπο-συνεργάτη τους να κουνάει το κεφάλι του με δυσπιστία. Έχουν ανταγωνιστεί με τους καλύτερους συγκολλητές και βαφείς στη βιομηχανία αυτοκινήτων. Έχουν πάει σε άλλους πλανήτες και έσκαψαν το χώμα. Σύντομα θα στέλνονται μέσα στη θάλασσα κάτω από την επιφάνεια, για να επιθεωρούν τους πυθμένες των πλοίων και τους πασσάλους των μώλων. Σε δεκαπέντε χρόνια από τώρα, λένε οι εμπειρογνώμονες, τα ρομπότ θα βγάζουν από τα ορυχεία όλη την παραγωγή του άνθρακα.
Ήδη γίνονται σχέδια για την απασχόληση των ρομπότ σε εργασίες που ποικίλλουν από τις πιο ταπεινές μέχρι τις πιο διάσημες—τόσο επιβλητικές που θα τα στείλουν ξανά ταξίδι στο διάστημα. Σύμφωνα με δημοσιευμένες εκθέσεις, αν όλα πάνε καλά με τις πτήσεις διαστημικών λεωφορείων, οι αξιωματούχοι της ΝΑΣΑ σχεδιάζουν να εξαπολύσουν ένα ρομπότ στο διάστημα σε διαστημόπλοιο τακτικών πτήσεων γύρω στο 1986. Το ρομπότ θα δοκιμαστεί σε απλές λειτουργίες· μετά θα μπορεί να κάνει πιο σύνθετες εργασίες, όπως η επισκευή δορυφόρων που ήδη βρίσκονται στο διάστημα και η δημιουργία διαστημικών σταθμών. Η εισβολή των ρομπότ συνεχίζεται!
Σε ποια έκταση αντιμετωπίζουμε την εισβολή των μεταλλικών αυτών ανθρώπων; Σύμφωνα με ορισμένες εκθέσεις, ο παγκόσμιος πληθυσμός των ρομπότ αριθμεί περίπου 17.500. Άλλες εκθέσεις τα ανεβάζουν στις 20.000, με την Ιαπωνία πρώτη στην παραγωγή και στη χρησιμοποίησή τους. Οι ΗΠΑ ακολουθούν με μεγάλη διαφορά δεύτερες, και μετά ακολουθούν η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, η Σουηδία, η Πολωνία, η Μεγάλη Βρεταννία, η Νορβηγία, η Φιλλανδία, η Δανία και η Ολλανδία. Όμως οι αριθμοί αυτοί μεταβάλλονται σχεδόν καθημερινά. Μόνο στις ΗΠΑ η παραγωγή ρομπότ αυξάνεται με ρυθμό 35% το χρόνο. Μια εταιρία καυχιέται ότι παράγει κάθε μήνα 55 ρομπότ που πουλιούνται αμέσως μόλις παραχθούν. Άλλες μεγάλες εταιρίες, βλέποντας τη ζήτηση για μεταλλικούς εργάτες στη βιομηχανία, ακολουθούν το ρεύμα και εξοπλίζονται για την παραγωγή ρομπότ.
Στην Ιαπωνία, για παράδειγμα, τον Ιανουάριο 1981 άνοιξε ένα εργοστάσιο που μπορεί να παράγει 350 ρομπότ κάθε μήνα. Πέρα από αυτά, στην Ιαπωνία ρομπότ φτιάχνουν άλλα ρομπότ, όλο το 24ωρο. Μέχρι πρόσφατα, η Βρεταννία έδειχνε πολύ μικρό ενδιαφέρον για τους μεταλλικούς ανθρώπους. Σήμερα, όμως η κατάσταση έχει αλλάξει. Οι εταιρίες που πουλάνε ρομπότ έχουν κατακλυστεί από εργοστασιάρχες και διευθυντές που ζητούν πληροφορίες, και το ποσοστό των ρομπότ που εισρέουν στην εργατική δύναμη της Βρεταννίας αυξάνει συνεχώς.
Το Ινστιτούτο Ρομπότ της Αμερικής, ένας εμπορικός όμιλος στο Ντήρμπορν του Μίτσιγκαν, πιστοποιεί την εισβολή των μεταλλικών ανθρώπων προλέγοντας ότι οι πωλήσεις ρομπότ στις ΗΠΑ θα αυξηθούν από 70 εκατομμύρια δολλάρια το 1980 σε 225 εκατομμύρια δολλάρια το 1985.
Θα αντιληφθούμε καλύτερα την αιφνίδια αυτή εισβολή των ρομπότ στη βιομηχανική εργατική δύναμη, αν καταλάβουμε τη διαφορά ανάμεσα στις αυτόματες μηχανές, που επί γενιές χρησιμοποιούσε η βιομηχανία, και στις μηχανές που ονομάζονται ρομπότ. Το Ινστιτούτο Ρομπότ της Αμερικής πιθανώς δίνει τον άριστο ορισμό του τι είναι ένα ρομπότ: «Ένας επαναπρογραμματιζόμενος και πολλαπλολειτουργικός χειριστής, σχεδιασμένος για να μετακινεί υλικά, εξαρτήματα, εργαλεία ή ειδικευμένες συσκευές με κινήσεις μεταβλητού προγράμματος για την επιτέλεση ποικίλων εργασιών.»
Μια απλή αυτόματη μηχανή είναι σχεδιασμένη για να κάνει ένα και μόνο πράγμα. Για παράδειγμα, αν είστε συνδρομητής του περιοδικού αυτού, τότε, πιθανώς, το περιοδικό που διαβάζετε διπλώθηκε και συρράφθηκε από μια μηχανή ειδικά σχεδιασμένη για το σκοπό αυτό. Αυτή είναι μια και μόνη λειτουργία. Δεν μπορεί να επιτελέσει καμιά άλλη λειτουργία. Αντίθετα, ένα ρομπότ μπορεί να προγραμματιστεί να κάνει πολλά πράγματα. Μπορεί να καθαρίσει τζάμια, μπορεί να τηγανίσει ένα αυγό, μπορεί να μπογιαντίσει ή να ηλεκτροσυγκολλήσει, μπορεί να διπλώσει το περιοδικό αυτό. Εδώ βρίσκεται η αληθινή αξία του ρομπότ για τον βιομηχανικό κόσμο.
Οι κινήσεις του ρομπότ είναι εύκαμπτες και μπορούν να περιγραφούν με ανθρώπινους όρους: μέση, ώμος, αγκώνας, καρπός, στροφή κεφαλής και κάμψη του βραχίονα και του καρπού. Μπορούν να αναπαράγουν σχεδόν κάθε κίνηση του ανθρώπινου βραχίονα και του καρπού, ακόμη και να σερβίρουν ένα φλυτζάνι καφέ. Προς χαρά του εργοδότη τους, όλες τους οι κινήσεις είναι πλήρως προγραμματισμένες—κάνουν μια δουλειά συνέχεια ή σταματούν και κάνουν κάποια άλλη. Είναι σχεδιασμένα για να δουλεύουν με ανθρώπους, σε ανθρώπινο ρυθμό, έτσι ώστε να μην έρχονται σε σύγκρουση με τις λειτουργίες που επιτελούνται. Θα μπορούσε το ρομπότ να είναι ο σπουδαιότερος υπηρέτης του ανθρώπου;
Ω, μα δεν είναι αυτά όλα! Οι ικανότητες ενός ρομπότ βελτιώνονται καθημερινά. Διδάσκεται εύκολα ακόμα και τις πιο περίπλοκες λειτουργίες. Σημειώστε μόνο πόσο εύκολο είναι, όπως περιγράφεται από το τεχνικό εγχειρίδιο του κατασκευαστή ενός ρομπότ:
«Χρησιμοποιώντας το χειροκίνητο έλεγχο διδασκαλίας, το ρομπότ διδάσκεται τη δουλειά του, οδηγώντας το κυριολεκτικά από το χέρι στην εκτέλεση του προσδιορισμένου έργου του. Η ταχύτητα παραγωγής της εργασίας δεν εξαρτάται από την ταχύτητα της διδασκαλίας, ώστε αν η λειτουργία της διδασκαλίας γίνει με βραδύ ρυθμό, μπορείτε να έχετε παραγωγή ακριβείας με μεγάλη ταχύτητα. Η μέθοδος αυτή διδασκαλίας εξασφαλίζει ταχύτατη οργάνωση, γοργή μετάβαση σε άλλη εργασία και άμεσες προσαρμογές στο πρόγραμμα. Πολλά προγράμματα μπορούν να φυλαχτούν στη μνήμη και να μετακληθούν όταν χρειαστούν. Μπορείτε να του διδάξετε μέρος από τις επαναλαμβανόμενες κινήσεις μιας σύνθετης εργασίας, ώστε να διευκολύνετε την επιτέλεση της και μέρη του προγράμματος μπορεί να αλλαχτούν χωρίς να διακόπτεται η παραγωγή. Τα προγράμματα μπορούν να φυλαχτούν σε μαγνητικές ταινίες για μελλοντική χρήση. Η χωρητικότητα της μνήμης μπορεί να επεκταθεί για τις πιο σύνθετες εργασίες».
Είχατε κάποτε το συναίσθημα ότι ως ανθρώπινος εργάτης ήσαστε αναντικατάστατος; Αισθανόσαστε ξαφνικά να απειλείστε; Αν είστε εργάτης σε εργοστάσιο, ποιο ποσοστό από την εργάσιμη μέρα σας αφιερώνετε πράγματι στη δουλειά σας; Είστε γογγυστής; Βγαίνετε εκτός υπηρεσίας σαν «άρρωστος» περισσότερο απ’ όσο οι συνεργάτες σας; Προσέχετε. Μπορεί να αντικατασταθείτε από ρομπότ. Ο εργοδότης σας μπορεί ήδη να μελετάει τις άριστες προδιαγραφές εκμισθώσεως ενός ρομπότ. Ποτέ δεν κουράζονται. Μπορούν να δουλεύουν όλο το 24ωρο. Ποτέ δεν παραπονιούνται, ποτέ δεν ζητάνε αύξηση, ποτέ δεν αρρωσταίνουν, αρχίζουν πάντοτε στην ώρα τους, ποτέ δεν πάνε διακοπές, ποτέ δεν χρειάζεται να τα διώχνουν τα’ αφεντικά τους από τη βρύση του νερού—και δεν κάνουν διάλειμμα για καφέ. Σκεφθείτε: κάτι προκαλεί την εισβολή των ρομπότ.
Η Τζένεραλ Μότορς έχει κάπου 400 ρομπότ στα εργοστάσιά της. Χρησιμοποιούνται κυρίως για οξυγονοκόλληση, βάψιμο και πιστολάρισμα, για τη μεταφορά εξαρτημάτων και για το χύσιμο του μετάλλου. Ένα από τα νεώτερα ρομπότ χρησιμοποιείται για την επιθεώρηση του αμαξώματος. Εφοδιασμένα με τηλεοπτικές μηχανές, τα ρομπότ έχουν «ορατότητα» που δεν μπορεί να συναγωνιστεί ο άνθρωπος. Μονάχα 400 τώρα, αλλά η Τζένεραλ Μότορς προβλέπει ότι μέχρι το 1985 θα έχει πάρει 5.000. Σύμφωνα με δημοσιευμένες εκθέσεις, σχεδιάζουν να πάρουν περισσότερα από 14.000 μέχρι το 1990. Δυο κουβέντες για τον συνετό: Τα ρομπότ αυτά λειτουργούν με κόστος 5,5 δολ. την ώρα. Περιλαμβάνεται η απόσβεση και η συντήρηση. Συγκρίνατέ τα με τα 18,10 δολ. την ώρα που καταβάλλονται στον εργάτη της αυτοκινητοβιομηχανίας σε μισθούς και επιδόματα και η ελκυστικότητα των ρομπότ είναι αυταπόδεικτη.
Πρέπει να αναλογιστούμε ότι, όταν μεταφέρονται ρομπότ στην εργατική δύναμη, αντικαθίστανται άνθρωποι. Για παράδειγμα, όταν μια ηλεκτρονική εταιρία στην Ιαπωνία εγκατέστησε ρομπότ με ηλεκτρονικό υπολογιστή για την παραγωγή εξαρτημάτων ηλεκτρικής σκούπας, είδαν ότι το ρομπότ και τέσσερις άνθρωποι έκαναν τη δουλειά 120 εργατών. Με τη βοήθεια των ρομπότ, η εργατική δύναμη κατάφερε να συναρμολογεί τηλεοπτικές συσκευές στην Ιαπωνία σε λιγότερο από το μισό χρόνο που συναρμολογούνται στις περισσότερες εταιρίες των ΗΠΑ. Στο εργοστάσιο της Φολκσβάγκεν στο Βολφσμπουργκ της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, τέσσερα ρομπότ που «προσλήφθηκαν» για οξυγονοκολλητές αντικατέστησαν 22 οξυγονοκολλητές. Οι μελέτες που έγιναν για τη χρησιμοποίηση ρομπότ στην εργατική δύναμη δείχνουν ότι σε κάθε θέση που καλύπτεται από ρομπότ, καταργούνται πέντε με εφτά θέσεις.
Οι υποστηρικτές των ρομπότ στη βιομηχανία υποστηρίζουν ότι οι εργάτες θα έπρεπε να καλωσορίσουν τους μεταλλικούς εργάτες στο εργοστάσιό τους, ιδιαίτερα για εργασίες όπου περιλαμβάνεται κίνδυνος στο χειρισμό των υλικών ή για χοντρές δουλειές που οι εργάτες τις βρίσκουν βαρετές. Ενόψει αυτών το ελατήριό τους μπορεί να μοιάζει αξιέπαινο. Αλλά γίνεται αμφίβολο, όταν σκεφτεί κανείς ότι μάλλον ο εργοδότης παρά ο εργάτης είναι εκείνος που καθορίζει ποιες είναι οι βαρετές και ποιες οι επικίνδυνες εργασίες.
Υπάρχει επίσης το επιχείρημα που προβάλλει η διοίκηση των βιομηχανιών, που ήδη χρησιμοποιούν ή πρόκειται να χρησιμοποιήσουν ρομπότ, ότι οι εργάτες που αντικαθίστανται από τα ρομπότ θα μετατεθούν απλώς σε εργασία γραφείου. Κι αυτό επίσης ηχεί όμορφα, καθώς βγαίνει από το στόμα των διευθυντών. Αλλά πόσοι από τους αντικαταστημένους εργάτες θα έχουν τα κατάλληλα προσόντα για να αναλάβουν εργασία γραφείου;
Ενώ η παρουσία των ρομπότ στην εργατική δύναμη μπορεί να φέρνει υψηλότερη παραγωγικότητα και ανώτερη ποιότητα εργασίας, φέρνει ταυτόχρονα προβλήματα στους εργάτες που αντικαθίστανται. Μιλώντας για το θέμα της αυτοματοποιήσεως, ο Ρόμπερτ Τ. Λουντ, βοηθός διευθυντή στο Κέντρο Εναλλακτικής Πολιτικής του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασσαχουσέττης, είπε ότι θα υπήρχαν «προβλήματα στη δημόσια διοίκηση από αυτούς που ζημιώνονται από τη νέα τεχνολογία στο εργοστάσιο και στο γραφείο». Κατόπιν πρόσθεσε: «Οι εργάτες θα υποχρεωθούν να μετατεθούν, να μάθουν νέες ειδικότητες, να αλλάξουν επάγγελμα—όλα αυτά τα πράγματα φέρνουν δυσκολίες». Ποιοι θα αντιμετωπίσουν τις μεγαλύτερες κακουχίες; Ο νεαρός εργάτης μπορεί ν’ αποδεχτεί τη μετάθεση, την εκμάθηση νέας ειδικότητας, την αλλαγή επαγγέλματος, σαν μια πρόκληση για περιπέτεια. Αλλά οι μεσόκοποι εργάτες, και οι πιο ηλικιωμένοι απ’ αυτούς; Η μετάθεση και η αλλαγή θα είναι ευπρόσδεκτη σε αυτούς;
Προς το παρόν, ο μεγαλύτερος αριθμός ρομπότ χρησιμοποιείται στη βιομηχανία αυτοκινήτων. Η Τζένεραλ Μότορς, η Φορντ και η Κράισλερ, έχουν όλες «προσλάβει» ρομπότ. Επίσης πολλές Ευρωπαϊκές χώρες έχουν προσλάβει ρομπότ στη βιομηχανία αυτοκινήτων. Το περιοδικό Μπίζνες Γουήκ της 3/8/81, σχολιάζει μια μελέτη που έκανε το Πανεπιστήμιο Κάρνεγκι-Μέλλον για τον κοινωνικό αντίκτυπο των ρομπότ. Η μελέτη συμπεραίνει «ότι τα ρομπότ, αν συμπεριλάβουμε και εκείνα που δεν έχουν λεπτές αισθητήριες ικανότητες, θα μπορούσαν να επιτελέσουν περίπου 7 εκατομμύρια από τις υπάρχουσες εργασίες στα εργοστάσια, το 45% τουλάχιστον των οποίων καλύπτεται από συλλογικές συμβάσεις». Το Μπίζνες Γουήκ προσθέτει: «Η Ένωση Αυτοκινητεργατών, ένα από τα ελάχιστα συνδικάτα που προσπαθεί να προβλέψει την αυτοματοποίηση, περιμένει ότι τα μέλη της θα μειωθούν από 1 εκατομμύριο σε 800.000 ανάμεσα στο 1978 και στο 1990, ακόμα και αν δεχτούμε ετήσια αύξηση 1,8% στις ντόπιες πωλήσεις αυτοκινήτων».
Στην Ευρώπη, όπου κατασκευάζονται τα γνωστά αυτοκίνητα Φολκσβάγκεν και Φίατ, αναπτύσσονται φόβοι ότι με την εισβολή των ρομπότ στα εργοστάσια, θα δημιουργηθεί μεγάλη ανεργία. Ήδη η Φίατ αποφάσισε να απολύσει 7.500 εργάτες. Οι εργάτες της Φολκσβάγκεν, που καλωσόρισαν την ένταξη των μετάλλινων εργατών στην εκτέλεση των περισσότερο δυσάρεστων εργασιών, τώρα το ξανασκέφτονται το ζήτημα. Βλέπουν ότι τα ρομπότ έχουν φτιαχτεί με υψηλότερο δείχτη νοημοσύνης, με την ικανότητα να «βλέπουν» και να «αισθάνονται», και γι’ αυτό θα πετάξουν τον ανθρώπινο εργάτη έξω από τη βιομηχανία και σε πιο ταπεινές εργασίες—αντίστροφη ένταξη.
Σχεδόν κάθε βδομάδα, με κάποια μορφή στα μέσα μαζικής ενημερώσεως συζητούνται τα υπέρ και τα κατά των ρομπότ. Μερικοί υποστηρίζουν ότι η λύση είναι η εργάσιμη εβδομάδα των τεσσάρων ημερών. Με τον πληθωρισμό σε συνεχή άνοδο, άλλοι υποστηρίζουν ότι εκείνο που χρειάζεται ο κόσμος είναι περισσότερες υπερωρίες όχι λιγότερη απασχόληση. Αλλά όποια κι αν είναι τα υπέρ και τα κατά, το ρομπότ είναι πια πραγματικότητα. Όσο αθώο και αν είναι, αυτό είναι που υπολογίζεται. Πραγματικά, είναι αλήθεια: Δεν είμαστε πια στο στάδιο όπου έρχονται τα ρομπότ—τα ρομπότ έχουν έρθει!
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 9]
Τα ρομπότ έχουν πάει σε άλλους πλανήτες και έσκαψαν χώμα. Σύντομα θα τα στέλνουν μέσα στη θάλασσα για να επιθεωρούν τα ύφαλα των πλοίων
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 10]
Στην Ιαπωνία, ρομπότ κατασκευάζουν άλλα ρομπότ, 24 ώρες τη μέρα
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 10]
Ποτέ δεν παραπονιούνται, ποτέ δεν ζητάνε αύξηση, ποτέ δεν αρρωσταίνουν, πάντοτε αρχίζουν εγκαίρως και δεν κάνουν διάλειμμα για καφέ
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 11]
Τα ρομπότ αυτά λειτουργούν με κόστος 5,5 δολλάρια την ώρα. Συγκρίνατέ τα με τα 18,10 δολλάρια την ώρα που καταβάλλονται στον εργάτη της αυτοκινητοβιομηχανίας σε μισθούς και επιδόματα
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 11]
Τα ρομπότ και τέσσερις άνθρωποι μπορούν να κάνουν τώρα τη δουλειά που έκαναν πρώτα 120 εργάτες