Η Ψυχιατρική Προχωρεί Στους Σκύλους
—και στις γάτες και στα πουλιά και ψάρια και στους αρουραίους!
ΤΑ ΣΚΥΛΙΑ πετυχαίνουν εκεί που οι ψυχίατροι έχουν αποτύχει. Δεν χρησιμοποιούν κανένα κρεβάτι ούτε φάρμακα, αλλά οι καλοί τους τρόποι είναι ακαταμάχητοι—μια ανοιχτή, θερμή, ενθουσιώδης, ανεπιφύλακτη αποδοχή. Και όχι μόνο τα σκυλιά, αλλά κι’ άλλα ζώα διαφόρων σχημάτων και μεγεθών ξεπερνάνε τους ψυχίατρους. Τα κατοικίδια ζώα εισβάλλουν σε ψυχιατρεία, σε ιδιωτικές κλινικές και ιδρύματα για άστεγα ή καθυστερημένα παιδιά.
Ο Δρ Άντονυ Καλάμπρο του Ιδρύματος Ευαισθησιών της Καρδιάς εξηγεί τι καταφέρνουν τα σκυλιά: «Το πρόβλημα με τους νοσηλευόμενους σ’ αυτά τα ιδρύματα συχνά είναι ότι δεν επικοινωνούν μεταξύ τους. Ζουν στην απομόνωση, είναι συναισθηματικά ψυχροί, δεν έχουν τίποτε να κάνουν, και κανείς δεν τους δείχνει αγάπη. Πολλοί έχουν χάσει κάθε αίσθηση ευθύνης και σε μερικές περιπτώσεις έχουν πολύ λίγα υπάρχοντα. Απλώς υπάρχουν, δεν ζουν.» Τα σκυλιά σπάζουν την αντικοινωνικότητα αυτών των ανθρώπων.
Ο Δρ Καλάμπρο εξηγεί: «Τα σκυλιά δίνουν αγάπη—ανεπιφύλακτη αγάπη. Ζητάνε προσοχή, και όταν κάποιος ανταποκριθεί, του ανταποδίδουν αγάπη και ασφάλεια και ζεστασιά, χωρίς περιορισμούς.» Μερικοί ψυχίατροι αντιδρούν στη θεραπεία με κατοικίδια ζώα, λέει ο Καλάμπρο. «Λένε, ‘Εδώ εμείς δαπανάμε 10 με 15 χρόνια στο θρανίο για να μάθουμε όλα τα σχετικά με την ψυχιατρική και τα φάρμακα, και όλοι αυτοί οι άνθρωποι το μόνο που κάνουν είναι να φέρουν ένα σκυλί μέσα και μετά περιμένουν να δουν τι θα γίνει με το σκυλί. Χρειάζονται περισσότερα απ’ αυτό!’»
Φυσικά και χρειάζονται περισσότερα απ’ αυτό. Αλλά όταν «αυτό» παρέχει ένα αίσθημα αγάπης «χωρίς περιορισμούς,» είναι αποτελεσματικό. Ο Καλάμπρο εξηγεί λεπτομερώς: «Τα ζώα δεν θεραπεύουν τους ανθρώπους, αλλά διανοίγουν δρόμους επικοινωνίας και φροντίδας. Να, σπάζουν τον πάγο, για να κάνουν το άτομο να μιλήσει ελεύθερα.»
Ο Δρ Σάμιελ Κόρσον, καθηγητής της ψυχιατρικής, έχει χρησιμοποιήσει σκυλιά και μερικές φορές γάτες σαν συνθεραπευτές κι έχει «δει ενθαρρυντικά, αποτελέσματα στους 28 από τους 30 ασθενείς που δεν είχαν ανταποκριθεί στις συνηθισμένες θεραπευτικές αγωγές, περιλαμβανομένης και της θεραπείας με ηλεκτροσόκ και ναρκωτικά.»
Το Κρατικό Νοσοκομείο Λίμα στο Οχάιο, η πιο εγγυημένη εγκατάσταση για τους εγκληματικά τρελούς, χρησιμοποιεί μικρότερα ζώα στο πρόγραμμα θεραπείας με κατοικίδια ζώα: πουλιά, ψάρια, ζερβίλους (είδος τρωκτικού), ινδικά χοιρίδια και λοιπά. Να μερικά παραδείγματα:
Ένας άρρωστος δεν έλεγε τίποτα για τέσσερις μήνες. Τα μέλη του προσωπικού του έδωσαν έναν παπαγάλο της Αυστραλίας. Αυτός ο παπαγάλος κοιμόταν σ’ ένα κλουβί δίπλα στο κρεβάτι του τη νύχτα και καθόταν πάνω στον ώμο του όλη τη μέρα. Ο ασθενής άρχισε να μιλάει στο πουλί, και σε δυο μήνες μιλούσε με τους ανθρώπους.
Ένας ασθενής που έπασχε από κατάθλιψη έμπλεξε σε μια υπόθεση με δυο μικρά ινδικά χοιρίδια. Η μητέρα τους τα είχε παραπετάξει και γι’ αυτό ο ασθενής τα πήρε και κάθε δυο ώρες τα τάιζε με μπιμπερό. Συντηρούνταν απ’ αυτόν. Ήταν αναγκαίος.
Ένας ασθενής με τάσεις αυτοκτονίας έκτιε την ποινή του για ένοπλη ληστεία. Δεν ήταν ούτε συνεργατικός ούτε κοινωνικός. Του έδωσαν ένα πουλί για να το φροντίζει. «Ποτέ δεν είχα νοιώσει συμπάθεια,» είπε. Τώρα άλλαξε. Έγινε μελετητής της ορνιθολογίας, και όταν ελευθερωθεί ελπίζει να ενθαρρύνει κι άλλα ιδρύματα να δεχτούν προγράμματα θεραπείας με κατοικίδια ζώα.
Οι ανησυχίες των ασθενών ελαττώθηκαν και μπόρεσαν να εκφράσουν αγάπη στα ζωάκια τους χωρίς το φόβο της απορρίψεως. Αργότερα εκδηλώθηκαν στους ανθρώπους, μιλώντας αρχικά για τη φροντίδα που έδειχναν στα ζωάκια τους. Άρχισαν να νοιώθουν κάποια υπευθυνότητα. Αισθάνονταν χρήσιμοι, ότι κάτι εξαρτιόταν απ’ αυτούς.
Παιδιά ηλικίας 7 μέχρι 18 χρόνων στέλνονται με δικαστική διαταγή σ’ ένα ορισμένο οίκημα για παιδιά. Μερικά δεν είχαν ποτέ πραγματικό σπίτι, άλλα τα κακομεταχειρίζονταν οι γονείς τους, άλλα είναι διανοητικά καθυστερημένα και άλλα μεταφέρθηκαν από κρατικά αναμορφωτήρια. Αλλά όλα έχουν κάτι κοινό—τον Τάιγκερ, ένα συνηθισμένο, καθημερινό κατοικίδιο γατί. Ένας βασανισμένος μικρός, άγριος και αχαλίνωτος, άρχισε να περνάει όλο του το χρόνο, με τον Τάιγκερ. Μεταξύ τους αναπτύχθηκε στοργή, το αγόρι έγινε ήρεμο και γεμάτο εμπιστοσύνη, και οι σχέσεις του με τους μαθητές και τους δασκάλους βελτιώθηκε.
Σ’ ένα ψυχιατρείο για παιδιά στο Μίτσιγκαν, ο Σκήζερ, ένα σκυλί ανάμικτης ράτσας περιτριγυρίζει σ’ ένα θάλαμο, προσφέροντας τη συντροφιά του σ’ όποιο παιδί έχει ανάγκη. Λίγα μπορούν να του αντισταθούν, και μπορούν να προσφέρουν τη φιλία τους χωρίς το φόβο της απορρίψεως. Σταματήστε και σκεφθείτε: Ένα σκυλί που ψάχνει για στοργή μπορεί να βάλει το κεφάλι του στα πόδια σας και να σας κοιτάξει με τα μεγάλα καφέ του μάτια. Ή μια γάτα μπορεί να νιαουρίζει και να τρίβεται στα πόδια σας. Κανείς δεν μπορεί να κάνει λάθος για τα αιτήματά τους. Και, οι περισσότεροι από μας δεν μπορούμε να τούς αντισταθούμε.
Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι τα κατοικίδια ζώα βοηθάνε πολύ στις ψυχικές ασθένειες. Στο Πανεπιστήμιο του Νοσοκομείου της Μαίρυλαντ στη Βαλτιμόρη διαπιστώθηκε ότι οι νοσηλευόμενοι με προβλήματα καρδιάς που είχαν κατοικίδια ζώα, είχαν πολύ μεγαλύτερη ευκαιρία επιβιώσεως όταν θα έφευγαν από το νοσοκομείο από κείνους που δεν είχαν κατοικίδια ζώα. Από τους 92 νοσηλευόμενους, ένα χρόνο μετά την αναχώρησή τους οι 11 από τους 39 που δεν είχαν κατοικίδια ζώα πέθαναν, ενώ μόνο τρεις από τους 53 που είχαν κατοικίδια ζώα πέθαναν.
Ο ψυχίατρος Άαρον Κάτσερ του Πανεπιστημίου της Πενσυλβανίας λέει: «Καθώς οι άνθρωποι γερνάνε θεωρούνται λιγότερο χρήσιμοι από την οικογένεια και τους φίλους, και συχνά αισθάνονται εγκαταλειμμένοι. Αυτό το συναίσθημα της αχρηστίας καταλήγει σε κατάθλιψη. Ένα ζωάκι καλύπτει το κενό.»
Άλλες μελέτες δείχνουν ότι έχοντας ένα ζωάκι μειώνεται η πίεση του αίματος. Σε μια τηλεοπτική εκπομπή του NOVA σχετικά με το «άγγιγμα», ο Κάτσερ είπε: «Καθώς καλμάρετε απαλά το ζώο, τότε ελαττώνονται οι σφυγμοί του ζώου, όπως ακριβώς και οι σφυγμοί του ανθρώπου. Σε μια άλλη περίπτωση ο Κάτσερ ισχυρίστηκε ότι «οι ευκαιρίες επιβιώσεως για έναν καρδιακό αυξάνονται τριπλάσια αν έχει ένα ζωάκι.»
Έτσι, μπορεί να είναι φανερή η αξία ενός κατοικίδιου ζώου σε μερικούς. Όπως είναι ευνόητο χρειάζεται ισορροπία. Στην κατάλληλη θέση τους, τα κατοικίδια ζώα μπορούν να ωφελήσουν ορισμένα άτομα.