Μπορεί ένας Ρεαλιστής να Πιστεύει στο Θεό;
ΕΙΣΤΕ ένας ρεαλιστής; Οι περισσότεροι θα θέλαμε να πιστέψουμε ότι είμαστε. Ο ρεαλιστής προσπαθεί να καθοδηγείται από γεγονότα που μπορούν ν’ αποδειχτούν. Θέλει να μην εξαπατάται από μη ρεαλιστικά όνειρα ή μη πραγματικές ιδέες. Στο εθνικιστικό και επιστημονικό κλίμα του σημερινού κόσμου, μια τέτοια προσέγγιση στα προβλήματα είναι πολύ ελκυστική.
Ωστόσο, η στάση αυτή έχει κάνει πολλούς να πάψουν να πιστεύουν στον Θεό. Νομίζουν ότι είναι αδύνατον σ’ αυτόν τον επιστημονικό εικοστό αιώνα να πιστεύουν σ’ ένα αόρατο, υπερανθρώπινο πρόσωπο που δημιούργησε τα πάντα. Προτιμούν ν’ αποβλέπουν στην Επιστήμη για απαντήσεις σε ερωτήματα όπως: «Πώς βρεθήκαμε εδώ;» και «Πού πηγαίνουμε;» Επομένως, μήπως εκείνοι που πιστεύουν στον Θεό είναι εξωπραγματικοί;
Τα Όρια του Ρεαλισμού
Προτού απαντήσουμε, πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι ο ρεαλισμός έχει όρια. Ένας ρεαλιστής μπορεί να καταλήξει μόνο σε συμπεράσματα που βασίζονται σε γεγονότα που κατέχει. Αλλά τι θα πούμε αν δεν κατέχει όλα τα γεγονότα; Ή υποθέστε ότι πιστεύει σε κάτι που είναι ανακριβές; Ή τα γεγονότα που έχει είναι ακριβή, αλλά η λογίκευσή του εσφαλμένη; Τότε, προφανώς, τα «ρεαλιστικά» συμπεράσματά του θα είναι εσφαλμένα.
Ο Ουίνστον Τσώρτσιλ χωρίς αμφιβολία ήταν μέσα στα όρια του ρεαλισμού στο βαθμό που μπορούσε, όταν είπε το 1939: «Η ατομική ενέργεια θα μπορούσε να είναι τόσο καλή όσο τα σημερινά εκρηκτικά μας μέσα, αλλά είναι απίθανο να δημιουργήσουμε κάτι πιο επικίνδυνο.» Δυστυχώς, το συμπέρασμά του απείχε πολύ από την αλήθεια. Ομοίως, το 1959 ο Γενικός Διευθυντής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου είπε: «Κατά πάσα πιθανότητα, ο παγκόσμιος πληθωρισμός τελείωσε.» Αλλά, πόσο λάθος είχε! Επομένως, ακόμη και όταν πολύ ικανοί άνθρωποι εκτιμούν «ρεαλιστικά» μια κατάσταση, τα συμπεράσματά τους δεν είναι πάντοτε σωστά.
Γιατί, όμως, συμβαίνει να αρνούνται την ύπαρξη του Θεού μερικοί που θέλουν να είναι ρεαλιστές;
Οι Επιστήμονες και η Πίστη στον Θεό
Ένας λόγος που μερικοί αρνούνται την ύπαρξη του Θεού είναι γιατί πιστεύουν πως η επιστήμη θεωρεί αυτή την πίστη απαρχαιωμένη. Είναι αυτό αλήθεια; Ελάχιστοι από μας είναι επιστήμονες, αλλά θα ήταν ασφαλώς ρεαλιστικό να λάβουμε υπόψη τι έχουν οι ίδιοι οι επιστήμονες να πουν γι’ αυτό το ζήτημα. Ένα άρθρο στο περιοδικό Νιου Σάιεντιστ δηλώνει: «Η άποψη των ανθρώπων εξακολουθεί να είναι ότι οι επιστήμονες έχουν ‘απορρίψει’ την θρησκεία. Σύμφωνα μ’ αυτή την άποψη οι επιστήμονες δεν πρέπει να πιστεύουν πουθενά· ότι ο Δαρβίνος έβαλε τα τελευταία καρφιά στην κάσα του Θεού· και ότι μια σειρά από επιστημονικές και τεχνολογικές καινοτομίες έχουν αποκλείσει την πιθανότητα οποιασδήποτε αναστάσεως. Πρόκειται για μια άποψη που είναι τελείως εσφαλμένη.» (Τα πλάγια γράμματα δικά μας)
Το άρθρο πρόσθετε: «Οι επιστήμονες δεν είναι όλοι άθρησκοι. Δεν υπάρχουν αξιόπιστες έρευνες στις οποίες μπορούμε να στηριχτούμε, αλλά μια πρόχειρη σφυγμομέτρηση που έγινε σε πανεπιστήμια, κέντρα ερευνών, και βιομηχανικά εργαστήρια έδειξε ότι στους 10 επιστήμονες οι οκτώ έχουν τη θρησκεία τους ή ενθαρρύνουν αρχές που είναι ‘αντιεπιστημονικές.’» Για να μιλήσουμε ρεαλιστικά, το γεγονός ασφαλώς ότι πολλοί επιστήμονες έχουν κάποια πίστη στον Θεό δείχνει ότι η σύγχρονη επιστήμη δεν θεωρεί αδύνατη την πίστη στην ύπαρξή του.
Αλλά, μπορεί να νομίζετε, ότι οι επιστημονικές θεωρίες—ιδιαίτερα η θεωρία της εξελίξεως—κάνουν την ύπαρξη του Θεού άσκοπη. Είναι γεγονός ότι πολλοί που εξετάζουν ρεαλιστικά τις αποδείξεις της εξελίξεως διαπιστώνουν με λύπη τους ότι κάτι λείπει. Και μάλιστα μερικοί απ’ αυτούς που τη δέχονται διαπιστώνουν ότι είναι ανεπαρκής για να εξηγήσει την ομορφιά και το μεγαλείο της ζωής στον πλανήτη μας γη.
Ο καθηγητής Ρόμπερτ Τζάστροου, ένας εξέχων γεωλόγος, αστρονόμος και φυσικός, δέχεται τη θεωρία της εξελίξεως. Αλλά σ’ ένα άρθρο στο περιοδικό Σάιενς Νταϊτζέστ έγραψε: «Όταν μελετάς την ιστορία της ζωής, και ανατρέχεις στο παρελθόν για να εξετάσεις αυτή τη μακρά ιστορία έχοντας κατά νου αρκετές εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια, διαπιστώνεις ότι υπάρχει κάποια ροή και κατεύθυνση σ’ αυτή. . . . Είναι δυνατόν αυτή η ιστορία των γεγονότων που οδηγεί στον άνθρωπο, με τη σαφή κατεύθυνσή της, να υπάρχει χωρίς καθοδήγηση; Το συμπέρασμα του είναι πως το ερώτημα αυτό ξεπερνάει τα όρια της επιστήμης.»
Πολλοί θα παραδεχτούν ότι «η σειρά των γεγονότων που οδηγούν στον άνθρωπο» αποδεικνύουν την ύπαρξη κατευθύνσεως. Αλλά είναι λογικό να μην υπάρχει ο επόμενος λογικός κρίκος στην αλυσίδα της λογικεύσεως; Οι σαφείς αποδείξεις της κατευθύνσεως αποδεικνύουν ασφαλώς ότι υπάρχει κάποιος που κατευθύνει τα πράγματα. Και ότι μόνο ο Θεός μπορεί να τα κατευθύνει. Ένα ρεαλιστικό συμπέρασμα στο οποίο καταλήγουμε είναι πως, αντί η εξέλιξη να κάνει αδύνατη την πίστη στον Θεό, η ύπαρξη του Θεού βγάζει παράλογη την θεωρία της εξελίξεως.
Υπάρχει κι άλλος ένας λόγος για τον οποίο μερικοί ισχυρίζονται ότι δεν πιστεύουν στον Θεό. Μερικές φορές χρησιμοποιούν την επιστήμη για να καλύψουν τα βαθύτερα κίνητρά τους. Εξετάστε τι έγραψε ο αθεϊστής Άλντους Χάξλεϋ: «Κάτι με ωθούσε να μη θέλω να έχει ο κόσμος νόημα· γι’ αυτό δεχόμουνα ότι δεν είχε κανένα νόημα.» Ποια ήταν τα κίνητρά του; «Για μένα, και χωρίς αμφιβολία για τους περισσότερους συγχρόνους μου, η φιλοσοφία της ασημαντότητας ήταν κυρίως όργανο απελευθερώσεως. Η απελευθέρωση που θέλαμε ήταν συγχρόνως απελευθέρωση από ένα συγκεκριμένο πολιτικό και οικονομικό σύστημα και απελευθέρωση από κάποιο συγκεκριμένο σύστημα ηθικής.»
Ωστόσο, αν αρνηθούμε την ύπαρξη του Θεού και πούμε ότι ο κόσμος δεν έχει κανένα νόημα κυρίως επειδή έτσι θέλουμε, μήπως αυτό αλλάζει τα γεγονότα; Καθένας που σκέπτεται έτσι μοιάζει μάλλον μ’ ένα αγοράκι που θέλει να κρυφτεί και για να το κάνει αυτό κλείνει τα μάτια του με τα χέρια του. Νομίζει ότι επειδή εκείνο δεν μπορεί να δει κανέναν, κανένας δεν μπορεί να το δει! Αλλά είναι ρεαλιστικό να λέμε ότι δεν υπάρχει Θεός απλώς επειδή δεν θέλουμε να παραδεχτούμε την ύπαρξή του;
Ο Ρεαλισμός και η Πίστη στον Θεό
Ο απόστολος Παύλος ανέπτυξε ένα πολύ δυνατό επιχείρημα που έκανε πολλούς ρεαλιστές να πιστέψουν στον Θεό. Είπε: «Τα αόρατα αυτού [του Θεού] βλέπονται φανερώς από κτίσεως κόσμου νοούμενα δια των ποιημάτων, η τε αΐδιος αυτού δύναμις και η θειότης.» (Ρωμαίους 1:20) Ο Παύλος μπορούσε να δει τις ομορφιές της δημιουργίας, τη θαυμάσια ποικιλία ζωής και τον έναστρο ουρανό που εμπνέει δέος, και μέσα σε όλα αυτά να διακρίνει μερικές από τις ιδιότητες εκείνου που τα δημιούργησε. Η σύγχρονη επιστήμη μάς βοηθάει να δούμε πόσο πολύπλοκα είναι σχεδιασμένα τα φυσικά πράγματα, πόση δύναμη και σοφία χρειάστηκαν για να έρθουν σε ύπαρξη. Επομένως, κατά κάποιο τρόπο ο φυσικός κόσμος σήμερα μάς δίνει μια ακόμη πιο δυνατή μαρτυρία για την ύπαρξη του Θεού.
Είναι αλήθεια ότι μερικοί απορρίπτουν αυτή τη σειρά συλλογισμών. Αλλά ποια άλλη εξήγηση μπορούν να δώσουν για την τάξη που υπάρχει στον φυσικό κόσμο; Σχετικά με μια μόνο μικρή άποψη αυτής της τάξεως, τα μόρια της πρωτεΐνης, ο συγγραφέας σε επιστημονικά θέματα Ρόδερφορντ Πλαντ έγραψε: «Η πιθανότητα να ενωθούν στις σωστές αναλογίες κάτω από τις κατάλληλες συνθήκες τα άτομα του άνθρακα, του οξυγόνου, του αζώτου και του υδρογόνου, καθώς επίσης και του φωσφόρου και αναρίθμητων μεταλλικών στοιχείων, μπορεί να παρομοιαστεί με την πιθανότητα να ρίξουμε στον αέρα μια τράπουλα και τα χαρτιά να πέσουν πάνω στο τραπέζι χωρίς να διαλυθούν, και στη σωστή τους σειρά—πράγμα ουσιαστικά αδύνατο, έστω κι αν ρίχνουμε τα χαρτιά στον αέρα κάθε δευτερόλεπτο χωρίς καμιά παύση σ’ όλη μας τη ζωή.»
Ο συγγραφέας συνεχίζει και λέει ότι, παρ’ όλα αυτά, πιστεύει ότι οι πρωτεΐνες ήρθαν σε ύπαρξη τυχαία. Αλλά, ασφαλώς, ένα ρεαλιστικό άτομο, όταν βρει μια τράπουλα τοποθετημένη πάνω σ’ ένα τραπέζι με τη σωστή σειρά της, θα καταλάβει ότι κάποιος την έβαλε εκεί προσεκτικά. Μήπως δεν είναι ρεαλιστικό να καταλήξουμε στο ίδιο συμπέρασμα όταν παρατηρήσουμε τη θαυμάσια αρμονία της φύσεως;
Διανοούμενοι, όπως ο Ρόδερφορντ Πλατ, χωρίς αμφιβολία αναγκάζονται να δεχτούν μια νατουραλιστική δηλ. μη θεϊκή εξήγηση για τα πράγματα—παρά τις αποδείξεις—επειδή αυτό το είδος λογικής είναι αποδεκτό σήμερα. Ακόμη και οι επιστήμονες που πιστεύουν στον Θεό θα δυσκολεύονταν να τον αναγνωρίσουν σαν την άμεση αιτία των πραγμάτων στα επιστημονικά τους συγγράμματα. Αυτή είναι η μέθοδος που ακολουθούν οι διανοούμενοι. Αλλά είναι ρεαλιστικό να επιτρέπουμε να κατευθύνεται η άποψή μας για τα πράγματα από τον εκάστοτε τρόπο που σκέπτονται οι διανοούμενοι, ο οποίος αλλάζει όπως και η μόδα; Μην ξεχνάτε, όμως, ότι η μόδα αλλάζει. Ωστόσο η ύπαρξη του Θεού είναι πολύ σοβαρό ζήτημα για να εξαρτάται από πράγματα όπως η μόδα!
Η Επείγουσα Ανάγκη να Δεχτούμε την Ύπαρξη του Θεού
Ενώ η επιστήμη έχει αυξήσει τη γνώση μας για τον φυσικό κόσμο, δεν έλυσε το πρόβλημα της δημιουργίας μιας ικανοποιητικής ανθρώπινης κοινωνίας· ούτε το έχει καταφέρει αυτό οποιοσδήποτε άλλος κλάδος της ανθρώπινης μαθήσεως. Κι’ αυτό τώρα έχει γίνει ένα σοβαρό πρόβλημα.
Η αλήθεια είναι ότι η παγκόσμια κατάσταση σήμερα έχει ξεπεράσει τον ανθρώπινο έλεγχο. Οι πολιτικοί δεν μπορούν να ελέγξουν τον ανταγωνισμό των πυρηνικών όπλων ούτε την επεκτεινόμενη απειλή της μολύνσεως. Οι πολιτικοί ηγέτες δεν μπορούν να ελέγξουν την έκρηξη του εγκλήματος. Οι οικονομολόγοι δεν μπορούν να λύσουν τα προβλήματα του πληθωρισμού ή της μειούμενης παραγωγής, και η ζωή εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων βρίσκεται σε εξευτελιστική και ανέλπιδη κατάσταση. Η συγκλονιστική αλήθεια είναι ότι υπάρχει μια εύλογη αμφιβολία σχετικά με το αν θα επιζήσει για πολύ ακόμη η ανθρώπινη φυλή.
Η Αγία Γραφή προείπε αυτή την κατάσταση, και έδειξε την κύρια αιτία γι’ αυτό. Λέει ότι οι άνθρωποι θα ήταν «φίλαυτοι, φιλάργυροι, αλαζόνες, υπερήφανοι, βλάσφημοι, απειθείς εις τους γονείς, αχάριστοι, ανόσιοι, άσπλαγχνοι, αδιάλλακτοι, συκοφάνται, ακρατείς, ανήμεροι, αφιλάγαθοι, προδόται, προπετείς, τετυφωμένοι, φιλήδονοι μάλλον παρά φιλόθεοι.» (2 Τιμόθεον 3:1-4) Μήπως απορεί κανείς γιατί ο κόσμος βρίσκεται σ’ αυτή την κακή κατάσταση όταν είναι γεμάτος από τέτοιου είδους ανθρώπους; Ασφαλώς, τα πράγματα ποτέ δεν θα βελτιωθούν αν δεν βελτιωθούν πρώτα οι άνθρωποι. Τώρα, η επιστήμη δεν μπορεί να βελτιώσει τη φύση των ανθρώπων. Μπορεί κανείς άλλος; Ναι, ο Θεός.
Η φύση του ανθρώπου έχει διαφθαρεί επειδή αποξενώθηκε από τον Θεό. Ωστόσο, η Βίβλος μάς λέει ότι ο Θεός ‘διαλλάσσει τον κόσμον προς εαυτόν.’ (2 Κορινθίους 5:19) Όσοι ανταποκρίνονται σ’ αυτή τη διαλλαγή, στην πραγματικότητα, κάνουν αλλαγές. ‘Δεν συμμορφώνονται με τον αιώνα τούτο.’ Αντίθετα, ‘μεταμορφώνονται.’ (Ρωμαίους 12:2) Αναπτύσσουν ιδιότητες όπως αγάπη, στοργή, εντιμότητα, αξιοπιστία και ενδιαφέρον για τους άλλους. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν τον πιο ρεαλιστικό λόγο από όλους τους άλλους για να πιστεύουν στον Θεό. Έχουν δοκιμάσει τη δύναμή του στη ζωή τους.
Αν ο κόσμος ήταν γεμάτος από ανθρώπους που ακολουθούσαν τις θεοσεβείς αρχές (όχι άτομα που απλώς ισχυρίζονται ότι είναι Χριστιανοί), τότε τα περισσότερα από τα σημερινά προβλήματα θα είχαν λυθεί. Και αυτό ακριβώς πρόκειται να συμβεί. «Διότι έτι μικρόν και ο ασεβής δεν θέλει υπάρχει . . . οι πραείς όμως θέλουσι κληρονομήσει την γην και θέλουσι κατατρυφά εν πολλή ειρήνη.» (Ψαλμός 37:10, 11) Η καλύτερη ελπίδα του ανθρώπου για το μέλλον βρίσκεται στην εκπλήρωση αυτής της υποσχέσεως.
Είναι μήπως μια μη ρεαλιστική ελπίδα; Ξέρουμε ότι οι άνθρωποι καταστρέφουν το περιβάλλον της γης και βαδίζουν ολοταχώς για να καταστρέψουν την ανθρώπινη φυλή. Επομένως, το να εμπιστεύεται κανείς σε ανθρώπους δεν είναι ρεαλιστικό. Αν δεν πιστεύουμε στον Θεό, η μόνη ελπίδα μας για το μέλλον βρίσκεται σε ευσεβείς πόθους. Είναι, λοιπόν, ρεαλιστικό να στρέψουμε τα νώτα μας στον Θεό; Δεν θα ήταν, μάλλον, πολύ πιο ρεαλιστικό να στραφούμε σ’ Εκείνον μόνον που έχει τη δύναμη, τη σοφία και την επιθυμία να μας διασώσει από τα αποτελέσματα των σφαλμάτων μας; Ναι, ένας ρεαλιστής όχι μόνο μπορεί αλλά και πρέπει να πιστεύει στον Θεό.
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 4]
Δεν είναι αλήθεια ότι οι επιστήμονες έχουν «απορρίψει» τη θρησκεία
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 4]
Οι επιστήμονες δεν είναι όλοι άθρησκοι
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 5]
Αντί η εξέλιξη να κάνει την πίστη στον Θεό αδύνατη, η ύπαρξη του Θεού βγάζει άχρηστη τη θεωρία της εξελίξεως
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 5]
Είναι ρεαλιστικό να λέμε ότι δεν υπάρχει Θεός απλώς επειδή δεν θέλουμε να παραδεχτούμε την ύπαρξή του
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 6]
Η ύπαρξη του Θεού είναι πολύ σοβαρό ζήτημα για να αφεθεί στον εκάστοτε τρόπο σκέψεως των διανοουμένων, ο οποίος αλλάζει όπως και η μόδα.