Οι Νεαροί Ρωτούν. . .

Γιατί Είμαι Τόσο Ντροπαλός;

«ΕΙΜΑΙ 21 χρόνων, ξανθιά, με γαλανά μάτια, με ύψος 1,76 και βάρος 65 κιλά, και όλοι μου λένε πόσο μεγάλη φαίνομαι,» έγραψε μια νεαρή σ’ ένα γράμμα της που δημοσιεύθηκε σε μια εφημερίδα. Και συνέχισε αναφέροντας: «Προβληματίζομαι να μιλάω στους ανθρώπους. Όταν κοιτάζω κάποιον κατάματα καθώς μιλάει, κοκκινίζω και χάνω τα λόγια μου—ιδιαίτερα όταν μιλάω σε άνδρα. Αν μου κάνει κάποιο κοπλιμάν, κοκκινίζω και αναγκάζομαι να στρέψω τα μάτια μου αλλού. Όταν είμαι σε μια συντροφιά δε λέω ποτέ τίποτε επειδή η φωνή μου είναι τόσο χαμηλή, που κανένας ποτέ δεν με ακούει. Στη δουλειά μου έχω ακούσει μερικά σχόλια για το πόσο ‘ψηλομύτα’ είμαι επειδή δε μιλάω σε κανέναν . . . . δεν είμαι ψηλομύτα, απλώς ντρέπομαι».

Μήπως αισθάνεσαι και συ έτσι; Μήπως οι παλμοί σου αυξάνουν όταν κάνεις συντροφιά με ξένους ή άτομα που έχουν εξουσία; Μήπως κοκκινίζεις όταν σου λένε κάποιο κοπλιμάν; Μήπως η καρδιά σου κτυπάει πολύ όταν αντικρίζεις πολλά άτομα μαζί; Μήπως αρχίζεις να ιδρώνεις όταν δεν μπορείς να μιλήσεις;

Αν συμβαίνουν αυτά, δεν είσαι ο μόνος. Μια έρευνα έδειξε ότι το 80% αυτών που ρωτήθηκαν υπήρξαν ντροπαλοί κάποτε στη ζωή τους, και το 40% είπαν ότι θεωρούσαν τώρα τον εαυτό τους ντροπαλό. Αυτό σημαίνει ότι οι μισοί περίπου που συναντάς αισθάνονται το ίδιο όπως και συ, τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό.

Το πρόβλημα της ντροπαλότητας ήταν κάτι συνηθισμένο στην ανθρωπότητα από τους αρχαίους καιρούς. Η Βίβλος αναφέρει ότι ο Μωυσής από ντροπή αρνήθηκε να ενεργήσει σαν εκπρόσωπος του Ιεχωβά μπροστά στο έθνος Ισραήλ, χρησιμοποιώντας κάθε πιθανή δικαιολογία που θα μπορούσε να σκεφθεί για ν’ απαλλαγεί από το διορισμό. (Έξοδος 3:11, 13· 4:1, 10, 13) Φαίνεται, επίσης, ότι ο Χριστιανός μαθητής Τιμόθεος ήταν ντροπαλός και διστακτικός όταν μιλούσε και υποστήριζε την εξουσία του.—1 Τιμόθεον 4:12· 2 Τιμόθεον 1:6-8.

Γι’ αυτό πάρε θάρρος! Δεν είσαι μια σπάνια περίπτωση και κάτι μπορεί να γίνει για να βοηθηθείς. Αλλά τι ακριβώς είναι η ντροπαλότητα;

Τι Είναι η Ντροπαλότητα;

Ντροπαλότητα είναι να μην αισθάνεσαι άνετα όταν περιστοιχίζεσαι από άλλους—ιδιαίτερα όταν τους πρωτογνωρίζεις ή δεν αισθάνεσαι ασφαλής μαζί τους. Αυτοί μπορεί να είναι ξένοι, άτομα με εξουσία, άτομα του αντιθέτου φύλου ή ακόμη και συνομήλικοι σου. Η ντροπαλότητα είναι υπερβολική ατολμία όταν περιστοιχιζόμαστε από άλλους. Είναι η αντίδραση σου στον τρόπο με τον οποίο βλέπεις τον εαυτό σου.

Η ντροπαλότητα επηρεάζει τους ανθρώπους με διάφορους τρόπους. Μερικοί αντιδρούν σαν τη νεαρή γυναίκα που αναφέρθηκε παραπάνω. Βρίσκονται σε αμηχανία, η καρδιά τους χτυπάει γρήγορα, το στομάχι τους ανακατεύεται. Με χαμηλωμένα μάτια και βαριά καρδιά, διαπιστώνουν ότι δεν μπορούν να μιλήσουν. Ή, μιλάνε τόσο χαμηλά που δύσκολα μπορούν οι άλλοι να τους ακούσουν. Θα ήθελαν να τρέξουν μακριά. Άλλοι σαστίζουν γρήγορα. Χάνουν την ηρεμία τους και αρχίζουν να φλυαρούν συνεχώς και ο τόνος τους δείχνει νευρικότητα. Μπορεί να φτάσουν να πουν και να κάνουν πράγματα που δεν θα ήθελαν. Άλλοι πάλι δυσκολεύονται να υψώσουν το ανάστημά τους—να μιλήσουν και να πουν τη γνώμη τους και τις προτιμήσεις τους.

Σε μερικούς, η ντροπαλότητα είναι κάτι το συνεχές. Άλλοι ντρέπονται μόνο σε ορισμένες περιπτώσεις. Αλλά όπως κι αν είναι το πράγμα, πολλοί απ’ αυτούς θα ήθελαν να μπορούσαν να κάνουν κάτι γι’ αυτό. Συ θα ήθελες;

Η Κατανόηση της Ντροπαλότητας

Μια καλή αρχή είναι να καταλάβετε το πρόβλημα. «Ο νοήμων θέλει αποκτήσει επιστήμην κυβερνήσεως,» λέει η Βίβλος. (Παροιμίαι 1:5) Η ντροπαλότητα περιγράφει τη συμπεριφορά, την αντίδραση σε μια κατάσταση. Πρόκειται για το τι κάνεις, και όχι για το τι είσαι. Έχει να κάνει με το πώς σκέφτεσαι για το εαυτό σου, για την αυτοεκτίμηση σου. Είναι ένα πρότυπο συμπεριφοράς που έμαθες να δέχεσαι και ν’ ακολουθείς από την πείρα που έχεις μαζί με τους ανθρώπους στο παρελθόν. Αλλά όσα έμαθες μπορείς και να τα ξεμάθεις.

Η ντροπαλότητα δεν είναι αθεράπευτη. Έχεις δεχτεί το χαρακτηρισμό του ντροπαλού. Αυτό έχει ενισχυθεί από τις εμπειρίες που έχεις με τους άλλους. Γι’ αυτό έχεις μάθει να συμπεριφέρεσαι με τη βεβαιότητα ότι είσαι ντροπαλός. Έτσι η ντροπαλότητα είναι η εξωτερίκευση των σκέψεων ή της πεποιθήσεως ότι είσαι διαφορετικός, εκκεντρικός ή κατώτερος από τους άλλους. Νομίζεις ότι οι άλλοι κάνουν αρνητικές κρίσεις για σένα, ότι δεν τους αρέσεις. Νομίζεις ότι οι άλλοι είναι καλύτεροι ή πιο φυσιολογικοί από σένα. Νομίζεις ότι τα πράγματα θα πάνε στραβά αν προσπαθήσεις να συνδεθείς με άλλους ανθρώπους. Έπειτα συμπεριφέρεσαι σα να ήταν όλες οι πεποιθήσεις σου στην πραγματικότητα αλήθεια. Περιμένεις να χειροτερέψουν τα πράγματα, και συχνά συμβαίνει αυτό—επειδή βρίσκεσαι σε υπερένταση και ενεργείς σύμφωνα με τις πεποιθήσεις σου.

Για να το καταλάβουμε αυτό, ας εξετάσουμε τι συμβαίνει συνήθως στο μυαλό. Όταν είσαι με άλλους, αρχίζεις να σκέφτεσαι μέσα σου και να διερωτάσαι τι σκέφτονται για σένα, πώς να τους κάνεις εντύπωση. Σκέφτεσαι αρνητικά για τον εαυτό σου—πόσο δυσάρεστο είναι αυτό, πώς μπορείς να ξεφύγεις απ’ αυτή την κατάσταση. Αβέβαιος για τον εαυτό σου, μιλάς χαμηλά, αν μιλάς καθόλου. Αποφεύγεις να δεις τον άλλον κατάματα και ν’ αναλάβεις δράση—και ολ’ αυτά γιατί είσαι πολύ συνεσταλμένος. Δεν έχεις πεποίθηση στον εαυτό σου· θεωρείς τον εαυτό σου κατώτερο.

Αλλ’ αυτό δε σημαίνει ότι είσαι κατώτερος, ή ότι οι άλλοι νομίζουν ότι είσαι. Ίσως όταν ήσουν μικρός, οι συμμαθητές σου σε είχαν για στόχο και έσπαγαν πλάκα για κάποιο ελάττωμα της σωματικής σου εμφανίσεως ή της προσωπικότητάς σου. Τα παιδιά το κάνουν αυτό. Αλλά τώρα αντιμετωπίζεις τον κόσμο των ενήλικων. Οι αξίες αλλάζουν· οι άλλοι σε βλέπουν διαφορετικά. Και αν ενήλικοι ενεργούν σαν παιδιά, να ξέρεις ότι αυτοί έχουν το πρόβλημα. Η Γραφή το λέει αυτό ως εξής: «Ο ενδεής φρενών περιφρονεί τον πλησίον αυτού· ο δε φρόνιμος άνθρωπος σιωπά.» (Παροιμίαι 11:12) Είναι αλήθεια ότι οι άνθρωποι μπορεί να κάνουν λάθος στην εκτίμησή τους για σένα. Αλλά εκείνοι που αξίζει κανείς να τους έχει φίλους δεν κρίνουν από την εξωτερική εμφάνιση. Μάλλον, θα κρίνουν απ’ αυτό που αντιπροσωπεύεις, απ’ αυτό που βρίσκεται μέσα στην καρδιά και στη διάνοιά σου.

Πώς Επηρεάζει η Ντροπαλότητα τη Ζωή σου

Ο ντροπαλός συνήθως καταστρέφει τον εαυτό του. Με το ν’ αποσύρεσαι από την παρέα, να μη μιλάς, ή να είσαι τόσο απασχολημένος με τον εαυτό σου ώστε να μην προσέχεις τους άλλους, μπορεί ν’ αφήσεις την εντύπωση ότι είσαι φαντασμένος, μη φιλικός ή μονόχνοτος—ή ακόμη ότι δεν ενδιαφέρεσαι ή τους αγνοείς. Η ντροπαλότητα μπορεί να σε δυσκολεύει να σκέφτεσαι καθαρά και να συνεννοείσαι αποτελεσματικά. Όταν διαρκώς σκέφτεσαι τον εαυτό σου, είναι δύσκολο να συγκεντρωθείς στο θέμα που εξετάζεται. Έτσι δίνεις λιγότερη προσοχή στις πληροφορίες που δέχεσαι. Έπειτα συμβαίνει αυτό που φοβάσαι περισσότερο—φαίνεσαι ανόητος. Η αντίδρασή σου είναι να παραμένεις σιωπηλός και ν’ αποτραβιέσαι. Στην ουσία, κλείνεσαι πίσω από τους τοίχους της φυλακής της ντροπαλότητας και πετάς μακριά το κλειδί. Ο άλλος δεν μπορεί να δει ποιος πραγματικά είσαι. Αποκτά εσφαλμένη άποψη για σένα και τις ικανότητές σου.

Αν είσαι πολύ ντροπαλός, πιθανόν να ζημιωθείς επειδή δεν εκμεταλλεύεσαι τις ευκαιρίες που συναντάς μπροστά σου, για να μην αναφέρουμε την κατάθλιψη και την ανησυχία που η ντροπαλότητα μπορεί να σου προκαλέσει. Μπορεί να δεχτείς πράγματα ή καταστάσεις που στην πραγματικότητα δεν θες—και ολ’ αυτά επειδή φοβάσαι να μιλήσεις και να εκφράσεις τη γνώμη σου. Χάνεις επίσης τη χαρά να γνωρίσεις και να αποκτήσεις νέους φίλους να κάνεις πράγματα που θα εξυψώσουν τη ζωή σου. Επειδή δεν μπορείς να επικοινωνήσεις με τους άλλους και να δείξεις τις ικανότητές σου, μπορεί να χάσεις τις ευκαιρίες που θα σε προωθούσαν στη δουλειά σου. Αλλά και οι άλλοι χάνουν επίσης. Δεν σε γνωρίζουν και επομένως χάνουν πράγματα που θα μπορούσαν ν’ απολαύσουν αν συναναστρέφονταν μαζί σου πιο στενά.

Ωστόσο, ένα καλό σημείο που πρέπει να θυμάσαι είναι ότι υπάρχουν θετικές απόψεις για να έχεις ένα μέτρο ντροπαλότητας. Μοιάζει με την κοσμιότητα και την ταπεινότητα, και ένα από τα πράγματα που ζητάει ο Θεός και επαινεί είναι ‘να περιπατούμε ταπεινά μαζί του.’ (Μιχαίας 6:8) Ωφελούμαστε όταν είμαστε διακριτικοί και σεμνοί, και δεν είμαστε αυταρχικοί και υπερβολικά επιθετικοί. Ο ντροπαλός συχνά εκτιμάται σαν καλός ακροατής.

Όλοι μας είμαστε ντροπαλοί κάτω από ορισμένες καταστάσεις. Αλλά όταν η ντροπαλότητα μας περιορίζει και μας εμποδίζει να καταλάβουμε τις δυνατότητές μας στο πλήρες και επηρεάζει βλαβερά την υγεία μας, την εργασία και τα αισθήματά μας, είναι καιρός να κάνουμε κάτι. Γι’ αυτό, τι μπορεί να γίνει για να υπερνικήσει κανείς τη ντροπαλότητα; Αυτό θα εξεταστεί στο επόμενο τεύχος του Ξύπνα!

[Πλαίσιο στη σελίδα 14]

Έχεις Μάθει να Είσαι Ντροπαλός για τους εξής λόγους:

● Παιδικά τραύματα· σοβαρή επίκριση

● Απραγματοποίητες προσδοκίες των γονέων

● Επειδή σε απόπαιρναν και σου έδιναν διάφορους χαρακτηρισμούς οι άλλοι (αρνητικές εμπειρίες)

● Άγνωστο ή πιεστικό περιβάλλον

● Ανησυχία για την εμφάνιση, το λόγο ή την επίδοση

● Αισθήματα κατωτερότητας· αρνητικές σκέψεις για τον εαυτό σου

● Άγνοια των «σωστών» κοινωνικών επιδεξιοτήτων

● Εύκολη συστολή· φόβος για τους ανθρώπους

● Φόβος για επικίνδυνα πράγματα· υπερβολική ανησυχία για την ασφάλεια·

● Υπερβολική έμφαση στον ανταγωνισμό· πίεση για υπεροχή

● Αισθάνεσαι ότι καθετί που λες πρέπει να είναι ενδιαφέρον, διασκεδαστικό ή βαθυστόχαστο