Οι Νεαροί Ρωτούν . . .

Γιατί Δεν Μπορώ να Είμαι πιο Εκδηλωτικός;

«Η ντροπαλότητα σε κάνει να νιώθεις ότι παραλύεις. Ο φόβος που σου δημιουργεί σε σφίγγει σαν μέγγενη. Είναι τόσο πραγματικός».—Ρίτσαρντ.a

«Καθώς μεγάλωνα είχα σοβαρό πρόβλημα με την ντροπαλότητα. Ήταν σαν να ζούσα στο δικό μου μικρό κόσμο».—18χρονη Ελίζαμπεθ.

“ΜΗΠΩΣ κάτι δεν πάει καλά με εμένα; Γιατί δεν μπορώ να είμαι πιο εκδηλωτικός και κοινωνικός;” Κάνεις ποτέ στον εαυτό σου αυτές τις ερωτήσεις; Σαν τον Ρίτσαρντ, του οποίου τα λόγια αναφέρονται παραπάνω, μπορεί να νιώθεις νευρικότητα ή άγχος όταν συναντάς καινούρια πρόσωπα. Μπορεί να τρέμεις όταν βρίσκεσαι κοντά σε άτομα που έχουν εξουσία. Ή ίσως ανησυχείς τόσο πολύ για το τι σκέφτονται οι άλλοι για εσένα ώστε, όταν σου δίνεται η ευκαιρία να εκφράσεις τα αισθήματά σου ή τις απόψεις σου, σωπαίνεις. «Δυσκολεύομαι πάρα πολύ να πλησιάσω ανθρώπους που δεν τους ξέρω καλά και να συζητήσω μαζί τους», παραδέχεται η νεαρή Τρέισι.

Τι ακριβώς κρύβεται πίσω από τέτοια αισθήματα; Η κατανόηση του προβλήματος ίσως είναι το πρώτο βήμα για την υπερνίκησή του. (Παροιμίες 1:5) Κάποια γυναίκα είπε: «Ποτέ δεν είχα καταλάβει γιατί ένιωθα άβολα όταν βρισκόμουν με κόσμο. Αλλά τώρα που έχω προσδιορίσει το πρόβλημά μου, μπορώ να το λύσω». Ας εξετάσουμε, λοιπόν, μερικούς λόγους για τους οποίους κάποιοι νέοι μπορεί να δυσκολεύονται να είναι εκδηλωτικοί και κοινωνικοί.

Το Πρόβλημα της Ντροπαλότητας

Η ντροπαλότητα είναι πιθανώς η πιο συνηθισμένη αιτία. Ενώ ένας εξωστρεφής νέος συνήθως έχει πολλούς φίλους, ένας ντροπαλός, εσωστρεφής νέος ίσως αισθάνεται μοναξιά και απομόνωση. «Καθώς μεγάλωνα είχα σοβαρό πρόβλημα με την ντροπαλότητα», λέει η 18χρονη Ελίζαμπεθ. «Ήταν σαν να ζούσα στο δικό μου μικρό κόσμο». Η Νταϊάν θυμάται τις πιέσεις που αντιμετώπισε όταν πήγε για πρώτη φορά στο γυμνάσιο. «Μου άρεσε να περνάω απαρατήρητη. Ένας καθηγητής μάς ζήτησε να αξιολογήσουμε πόσο σημαντικό θεωρούμε το να είμαστε δημοφιλείς. Έπρεπε να διαλέξουμε ανάμεσα σε μια κλίμακα από το μηδέν μέχρι το πέντε· το μηδέν σήμαινε ότι δεν ήταν καθόλου σημαντικό, ενώ το πέντε σήμαινε ότι ήταν σημαντικό. Όλα τα κορίτσια που ήταν δημοφιλή στο σχολείο έβαλαν πέντε. Εγώ έβαλα μηδέν. Ήμουν τόσο ντροπαλή ώστε φοβόμουν μήπως γίνω δημοφιλής. Θέλεις να περνάς απαρατήρητος, και δεν θέλεις να είσαι το επίκεντρο της προσοχής επειδή φοβάσαι ότι ίσως δεν θα αρέσεις στους άλλους».

Ασφαλώς, το να είναι κάποιο άτομο λίγο ντροπαλό δεν είναι εντελώς εσφαλμένο. Στενά συνδεδεμένη με την ντροπαλότητα είναι η μετριοφροσύνη—η αναγνώριση των περιορισμών μας. Στην πραγματικότητα, η Αγία Γραφή μάς δίνει την εντολή να “είμαστε μετριόφρονες καθώς περπατάμε με τον Θεό μας”. (Μιχαίας 6:8) Ίσως είναι ευκολότερο να συναναστρέφεται κανείς κάποιον που είναι μετριόφρων, ή ακόμα και κάπως ντροπαλός, παρά έναν αυταρχικό, επιθετικό ή απαιτητικό άνθρωπο. Και ενώ αληθεύει ότι υπάρχει «καιρός να μιλάει» κανείς, υπάρχει επίσης «καιρός να σωπαίνει». (Εκκλησιαστής 3:7) Για τα ντροπαλά άτομα το να σωπαίνουν μπορεί να μην είναι δύσκολο. Επειδή έχουν την τάση να είναι “γρήγοροι στο να ακούνε και αργοί στο να μιλάνε”, συχνά οι άλλοι τους εκτιμούν ως καλούς ακροατές.—Ιακώβου 1:19.

Πολύ συχνά, όμως, ένας νέος μπορεί να είναι τόσο σιωπηλός, ντροπαλός ή δειλός, ώστε να δυσκολεύεται να κάνει φίλους. Μάλιστα, σε μερικές ακραίες περιπτώσεις, η ντροπαλότητα μπορεί να προξενήσει «ένα είδος νευρωτικού αυτοπεριορισμού»—κοινωνικής απομόνωσης—σύμφωνα με τα λεγόμενα ενός συγγραφέα.—Παροιμίες 18:1.

Ντροπαλότητα—Ένα Κοινό Πρόβλημα

Αν σε βασανίζει η ντροπαλότητα, πρέπει να καταλάβεις ότι αυτό είναι ένα πολύ συνηθισμένο πρόβλημα. Σε μια μελέτη στην οποία συμμετείχαν μαθητές λυκείου και φοιτητές, «το 82 τοις εκατό των ερωτηθέντων είπαν ότι ήταν ντροπαλοί σε κάποια περίοδο της ζωής τους». (Εφηβεία [Adolescence], του Ίστγουντ Άτγουοτερ) Η ντροπαλότητα αποτελούσε πρόβλημα ακόμα και για μερικά άτομα που έζησαν στους Βιβλικούς χρόνους. Άντρες του επιπέδου του Μωυσή και του Τιμόθεου ίσως χρειάστηκε να παλέψουν με την ντροπαλότητα.—Έξοδος 3:11, 13· 4:1, 10, 13· 1 Τιμόθεο 4:12· 2 Τιμόθεο 1:6-8.

Σκεφτείτε τον Σαούλ, τον πρώτο βασιλιά του αρχαίου έθνους του Ισραήλ. Φυσιολογικά, ο Σαούλ ήταν γενναίος άντρας. Όταν ο πατέρας του έχασε ένα κοπάδι με ζώα, ο Σαούλ με τόλμη ξεκίνησε για να τα σώσει. (1 Σαμουήλ 9:3, 4) Αλλά όταν διορίστηκε βασιλιάς του έθνους, ξαφνικά έπαθε κρίση ντροπαλότητας. Αντί να βγει και να συναντήσει τα πλήθη που τον επευφημούσαν, ο Σαούλ κρύφτηκε ανάμεσα στις αποσκευές!—1 Σαμουήλ 10:20-24.

Η προφανής έλλειψη αυτοπεποίθησης από μέρους του Σαούλ μπορεί να φαίνεται παράξενη. Άλλωστε, η Αγία Γραφή τον περιγράφει ως εντυπωσιακό, ωραίο νέο. Μάλιστα, «από τους ώμους του και πάνω ήταν ψηλότερος από όλο το λαό»! (1 Σαμουήλ 9:2) Επιπλέον, ο προφήτης του Θεού είχε διαβεβαιώσει τον Σαούλ ότι ο Ιεχωβά θα ευλογούσε τη βασιλεία του. (1 Σαμουήλ 9:17, 20) Παρ’ όλα αυτά, ο Σαούλ ένιωθε αβέβαιος για τον εαυτό του. Όταν του ειπώθηκε ότι θα γινόταν βασιλιάς, με μετριοφροσύνη απάντησε: «Δεν είμαι εγώ Βενιαμινίτης, από μία από τις μικρότερες φυλές του Ισραήλ, και δεν είναι η οικογένειά μου η πιο ασήμαντη από όλες τις οικογένειες της φυλής του Βενιαμίν; Γιατί, λοιπόν, μου είπες αυτό το πράγμα;»—1 Σαμουήλ 9:21.

Αν ένα άτομο όπως ο Σαούλ δεν είχε αυτοπεποίθηση, δεν είναι παράξενο το γεγονός ότι μερικές φορές ίσως να λείπει και από εσένα η αυτοπεποίθηση. Εφόσον είσαι νεαρό άτομο, βρίσκεσαι σε μια περίοδο στη ζωή σου κατά την οποία το σώμα σου αλλάζει γοργά. Μόλις τώρα αρχίζεις να μαθαίνεις πώς να φέρεσαι στον κόσμο των ενηλίκων. Είναι εντελώς φυσιολογικό, λοιπόν, να νιώθεις αμηχανία και ανασφάλεια μερικές φορές. Ο Δρ Ντέιβιντ Έλκαϊντ έγραψε τα εξής στο περιοδικό Γονείς (Parents): «Στη διάρκεια των πρώτων χρόνων της εφηβείας, οι περισσότεροι νέοι περνούν μια περίοδο ντροπαλότητας, κατά την οποία αναπτύσσουν αυτό που εγώ αποκαλώ “φανταστικό ακροατήριο”—νομίζουν ότι οι άλλοι τους παρακολουθούν και ασχολούνται αποκλειστικά με την εμφάνιση και τις πράξεις τους».

Επειδή τους νεαρούς συχνά τους κρίνουν οι συνομήλικοί τους από το παρουσιαστικό τους, πολλοί ανησυχούν για την εμφάνισή τους. (Παράβαλε 2 Κορινθίους 10:7.) Εντούτοις, η υπερβολική ανησυχία κάποιου για την εμφάνιση είναι επιβλαβής. Μια νεαρή από τη Γαλλία, η Λίλια, θυμάται την εμπειρία που είχε η ίδια σε αυτό το ζήτημα: «Αντιμετώπιζα ένα πρόβλημα που το έχουν πολλοί νέοι. Είχα ακμή—σπυράκια! Δεν τολμάς να πλησιάσεις κανέναν επειδή ανησυχείς για την εικόνα που παρουσιάζεις».

Φαύλος Κύκλος

Επειδή οι ντροπαλοί άνθρωποι συνήθως πέφτουν θύματα παρανόησης, μπορούν εύκολα να παγιδευτούν σε έναν κύκλο απομόνωσης. Το βιβλίο Εφηβεία παρατηρεί: «Οι ντροπαλοί έφηβοι δυσκολεύονται περισσότερο να βρουν φίλους επειδή οι άλλοι κάνουν το λάθος να τους βλέπουν με αρνητικό μάτι. Υπάρχει η τάση να θεωρούνται οι ντροπαλοί άνθρωποι ακατάδεχτοι, κουραστικοί, αδιάφοροι, αλαζονικοί, ψυχροί και εχθρικοί. Όταν οι άλλοι τους φέρονται ανάλογα, ίσως αισθάνονται ακόμα πιο απομονωμένοι, μοναχικοί και καταθλιμμένοι». Αναπόφευκτα, αυτό τους ωθεί να συμπεριφέρονται με ακόμα μεγαλύτερη ντροπαλότητα, η οποία ασφαλώς το μόνο που κάνει είναι να ενισχύει τη λανθασμένη εντύπωση ότι είναι ακατάδεχτοι ή φαντασμένοι.

Ασφαλώς, εφόσον ως Χριστιανός είσαι «θεατρικό θέαμα στον κόσμο», θα πρέπει να ενδιαφέρεσαι για το τι εντύπωση δίνεις στους άλλους. (1 Κορινθίους 4:9) Μήπως αποφεύγεις να κοιτάζεις το συνομιλητή σου στα μάτια; Μήπως η στάση και οι κινήσεις του σώματός σου μεταδίδουν το μήνυμα ότι θέλεις να σε αφήσουν ήσυχο; Αν ναι, πρέπει να καταλάβεις ότι οι άλλοι μπορεί να σε παρεξηγούν και να τείνουν να σε αποφεύγουν. Αυτό μπορεί να κάνει ακόμα δυσκολότερο το να δημιουργείς φιλίες.

Άλλοι Παράγοντες

Άλλο ένα κοινό πρόβλημα είναι ο φόβος της αποτυχίας. Βέβαια, είναι εντελώς φυσιολογικό να αισθάνεσαι κάποια ανασφάλεια και διστακτικότητα όταν κάνεις κάτι καινούριο, στο οποίο δεν έχεις προηγούμενη εμπειρία. Αλλά μερικοί νέοι φτάνουν στα άκρα. Ως νεαρή, η Γκέιλ αντιμετώπιζε ένα πρόβλημα που η ίδια αποκαλεί κοινωνική φοβία, και το περιγράφει ως εξής: «Δεν μιλούσα καθόλου στην τάξη. Οι γονείς μου άκουγαν συνέχεια σχόλια όπως: “Δεν σηκώνει το χέρι της. Δεν λέει την άποψή της”. Για εμένα ήταν πολύ οδυνηρό και εξουθενωτικό να το κάνω αυτό. Ξέρετε, ακόμα και τώρα δυσκολεύομαι». Ο φόβος της αποτυχίας μπορεί να σε παραλύει. «Φοβάμαι μήπως κάνω λάθος», λέει ένας νεαρός, ο Πίτερ. «Δεν είμαι βέβαιος για τις πράξεις μου». Τα σκληρά πειράγματα και οι επικρίσεις από τους συνομηλίκους μπορούν να επιδεινώσουν τους φόβους που νιώθει ένας νεαρός και να προξενήσουν μόνιμη βλάβη στην αυτοπεποίθησή του.

Άλλο ένα κοινό πρόβλημα είναι η έλλειψη κοινωνικών ικανοτήτων. Ίσως διστάζεις να συστηθείς σε κάποιο καινούριο πρόσωπο, απλώς και μόνο επειδή δεν ξέρεις τι να πεις. Ίσως ξαφνιαστείς αν μάθεις ότι ακόμα και μεγαλύτεροι άνθρωποι μερικές φορές δεν αισθάνονται άνετα ανάμεσα σε κόσμο. Ένας επιχειρηματίας, ο Φρεντ, λέει: «Στον επιχειρηματικό κόσμο ξέρω πολύ καλά τη δουλειά μου. Όταν μιλάω για επιχειρήσεις, δεν ανησυχώ μήπως δεν κάνω καλή εντύπωση. Αλλά όταν αρχίζουμε να συζητάμε κοινωνικά θέματα με τους ίδιους ανθρώπους, διστάζω. Μπορεί να με χαρακτηρίσουν βαρετό, σχολαστικό, πολύ τυπικό ή καθόλου ενδιαφέροντα άνθρωπο».

Ανεξάρτητα από το αν νιώθεις ντροπαλότητα, αμηχανία ή απλώς δεν αισθάνεσαι άνετα ανάμεσα σε κόσμο, το να μάθεις πώς να είσαι πιο εκδηλωτικός και κοινωνικός θα σε ωφελήσει. Η Αγία Γραφή ενθαρρύνει τους Χριστιανούς να “πλατυνθούν” και να γνωριστούν με άλλα άτομα! (2 Κορινθίους 6:13) Αλλά πώς μπορείς να το πετύχεις; Αυτό θα εξεταστεί σε κάποιο μελλοντικό τεύχος.

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνα στη σελίδα 26]

Οι ντροπαλοί άνθρωποι συχνά θεωρούνται ακατάδεχτοι

[Εικόνα στη σελίδα 26]

Ο φόβος της αποτυχίας κάνει μερικούς νέους να απομονώνονται κοινωνικά