Είναι Αρκετό να Είσαι ένα Αστέρι του Κινηματογράφου;

Το βράδυ της 17 Αύγουστου 1968, εκπληρώθηκε το όνειρό μου. Τότε ερμήνευα τον δύσκολο δραματικό ρόλο του Ιππόλυτου στο έργο Φαίδρα, γραμμένο από τον Ισπανό συγγραφέα του 20ού αιώνα Μιγκουέλ ντε Ουναμούνο. Οι άλλοι επαγγελματίες ηθοποιοί που έπαιζαν τους ρόλους του πατέρα μου και της μητριάς μου ήταν ηθοποιοί μεγάλης φήμης. Το έργο παίχτηκε με δύναμη και ρεαλισμό, κι’ ενθουσίασε το ακροατήριο. Πέντε φορές μας διέκοψαν με τα χειροκροτήματά τους. Στις δύο απ’ αυτές τις περιπτώσεις εγώ είχα το μεγαλύτερο μέρος του διαλόγου.

Στο φεστιβάλ του Σαν Λορέντζο ντελ Εσκοριάλ, στην επαρχία της Μαδρίτης στην Ισπανία, εκείνη η βραδιά υπήρξε ένας ειδικός θρίαμβος για μένα. Μετά από χρόνια σκληρού αγώνα απόλαυσα την μεγάλη ικανοποίηση της αναμφισβήτητης επιτυχίας. Σύντομα μετά από αυτό, άρχισαν να μου προσφέρουν περισσότερες και καλύτερες ευκαιρίες να λάβω μέρος σε ταινίες κινηματογράφου και τηλεόρασης.

Αλλά τι ήταν εκείνο που με έκανε να αρχίσω αυτή τη θεατρική καριέρα; Για να σας βοηθήσω να καταλάβετε το κίνητρό μου πρέπει να γυρίσω πίσω στην παιδική μου ηλικία στη δεκαετία του 1940, στη Σεβίλλη της Ανδαλουσίας στη διάρκεια της φοβερής περιόδου μετά τον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο του 1936-39.

Ταραχώδη Παιδικά Χρόνια

Ήμουν το μεγαλύτερο από τα πέντε παιδιά που μεγαλώσαμε με φτώχεια, πείνα και αθλιότητα στη μεταπολεμική περίοδο. Ήμαστε τόσο φτωχοί που συνήθιζα να περιμένω κοντά στο μπακάλικο της γειτονιάς ώσπου να φύγουν οι άλλοι πελάτες για να αγοράσω ψωμί βερεσέ χωρίς να το γνωρίζει κανένας. Πιστεύω πραγματικά πώς η ικανότητα μου ηθοποιίας άρχισε τότε καθώς προσπαθούσα να ξεγελάσω τους γείτονες.

Το περιβάλλον του σπιτιού μας δεν ήταν στρωμένο με τριαντάφυλλα. Οι γονείς μου πάντοτε καυγάδιζαν και μάλωναν. Ο πατέρας μου ήταν ένας απροκάλυπτος εχθρός οποιασδήποτε θρησκείας, ενώ η μητέρα μου και η γιαγιά μου πίστευαν στην Παρθένο Μαρία και σ’ όλους τους «αγίους» της Καθολικής Εκκλησίας. Σαν παιδί, η ζωή μου βρισκόταν κάτω από φόβο και ανασφάλεια—φόβο από τη βία, φόβο από τις θρησκευτικές προκαταλήψεις, φόβο από τη λα μάλα σουέρτε, ή την κακή τύχη, που φαίνεται ότι σχετιζόταν με το καθετί.

Παρ’ όλα αυτά όμως, μερικές φορές ξέφευγα με την παιδική μου φαντασία από το πέπλο του εφιάλτη και άρχιζα να ονειροπολώ . . . να ονειροπολώ έναν καλύτερο κόσμο όπου οι άνθρωποι αγαπούσαν και εμπιστεύονταν ο ένας τον άλλο. Εκείνες οι παιδικές μου ονειροπολήσεις ήταν μια ανακούφιση για μένα.

Γοητευμένος από το Θέατρο!

Στην ηλικία των 16 χρόνων είχα την πρώτη μου δειλή επαφή με το θέατρο. Παρακολούθησα ένα ερασιτεχνικό έργο που παρουσιάστηκε σ’ ένα Καθολικό σχολείο στη Σεβίλλη. Κάθισα και περίμενα με αγωνία και με συγκρατημένο ενθουσιασμό. Η αυλαία άνοιξε και προς έκπληξή μου ανοίχτηκε μπροστά μου ένας όμορφος κόσμος μουσικής χρωμάτων και φαντασίας. Από εκείνη τη στιγμή αγάπησα το θέατρο. Εδώ υπήρχε ένας ευτυχισμένος κόσμος, και προφανώς χωρίς φόβους, δάκρυα ή πείνα, στον οποίον θα μπορούσα να αφήσω τη φαντασία μου να πλανηθεί. Ήμουν το μέσον για να μεταδώσω στους άλλους τα όνειρα μου και τις ελπίδες μου. Αποφάσισα να γίνω ηθοποιός.

Αμέσως ήρθα σε επαφή με έναν όμιλο ερασιτεχνών ηθοποιών και τους ρώτησα αν μπορούσα να πάρω μέρος στο επόμενο έργο τους. Επρόκειτο να είναι Τα Πάθη και ο Θάνατος του Κυρίου Μας Ιησού Χριστού. Χρειάζονταν μερικούς ακόμη κι’ έτσι με δέχτηκαν. Μου έδωσαν τον μικρό ρόλο του Ανδρέα, ενός από τους 12 αποστόλους. Αν και ο ρόλος μου ήταν πολύ μικρός, ήταν αρκετός για να καταλάβω ότι είχα βρει επιτέλους τη θέση μου στο θέατρο. Εκείνη η πρώτη παράσταση ήταν σπουδαία και για έναν άλλο λόγο—μέσω αυτής άρχισα να γνωρίζω τον Ιησού της Γραφής. Η προσωπικότητά του μου ενέπνευσε έναν βαθύ σεβασμό και θαυμασμό.

Ήμουν αποφασισμένος να προοδεύσω κι έτσι γράφτηκα στη δραματική σχολή της Σεβίλλης. Όταν ήμουν 18 ετών είχα την πρώτη μου ευκαιρία να εμφανιστώ μ’ έναν επαγγελματικό όμιλο σε μια περιοδεία στις επαρχίες. Ο πρώτος μου ρόλος ήταν ενός σπουδαστή. Μετά από λίγες δοκιμές έκανα την πρώτη μου ταπεινή εμφάνιση σε πραγματικό θέατρο. Επιτέλους έβαλα το πόδι μου στο πρώτο σκαλοπάτι της επιτυχίας. Και πόσο διαφορετικοί ήταν από τον ερασιτεχνικό όμιλο εκείνοι οι επαγγελματίες! Εδώ υπήρχε μια ατμόσφαιρα σχετικής ευημερίας, σπουδαιότητας και αυτάρκειας.

Για πολλές εβδομάδες εργάστηκα σαν γενικός βοηθός του διευθυντή ο οποίος ήταν επίσης ο πρωταγωνιστής. Δεν μπορούσα να πιστέψω ότι ήμουν τόσο τυχερός. Τώρα ήμουν ένα μέρος εκείνου του ωραίου φανταστικού κόσμου.

Ο Δρόμος της Επιτυχίας

Είναι λυπηρό να σας πω, ότι σύντομα συντρίφτηκαν τα νεανικά μου όνειρα. Άρχισα να βλέπω ότι με περιέβαλε η ανηθικότητα. Ο πρωταγωνιστής συζούσε με την πρωταγωνίστρια, αν και αυτή ήταν παντρεμένη με άλλον άντρα. Επιπλέον αυτή αντέδρασε στον αγαπητικό της επειδή μου έδειχνε καλοσύνη, και σε λίγο καιρό έχασα τη δουλειά μου. Έτσι ξαναγύρισα στη Σεβίλλη για να τελειώσω τις σπουδές μου στη δραματική σχολή.

Γνώριζα ότι έπρεπε να αποκτήσω πείρα και να ευρύνω το ρεπερτόριό μου, γιαυτό δέχτηκα ένα συμβόλαιο με μια επαρχιακή εταιρία. Αφού πέρασαν δύο χρόνια ταξιδεύοντας με θίασο στην Ανδαλουσία και κάνοντας εμφανίσεις σε πόλεις όπως η Κόρντομπα, Μάλαγκα, Σεβίλλη, αποφάσισα ότι ήταν καιρός να πάω στη Μαδρίτη, στην πρωτεύουσα της Ισπανίας όπου βρίσκονται τα μεγαλύτερα θέατρα. Το πρώτο μου συμβόλαιο, το 1962 ήταν στη δραματική κωμωδία Χόμπρε Νουέβο (Νέος Άνθρωπος) γραμμένη από τον Χοσέ Μαρία Πεμάν, στο Θέατρο Εσλάβα. Ο ρόλος μου περιλάμβανε να χορεύω τουίστ, που τότε ήταν της μόδας στην Ισπανία. Φαίνεται ότι πέτυχα στο ρόλο μου.

Το επόμενο σπουδαίο βήμα μου στο δρόμο της επιτυχίας ήταν το 1967 όταν εμφανίστηκα στο έργο Χαμηλότερα Βάθη του Ρώσου συγγραφέα Μαξίμ Γκόργκι, στο Θέατρο της Μαδρίτης Μαρία Γκουερέρο. Και πάλι συνεργάστηκα με καλούς ηθοποιούς, κάτι που για μένα ήταν και εκπαίδευση και ενίσχυση.

Το 1968 έφτασε επιτέλους για μένα η μεγάλη ευκαιρία στην τηλεόραση. Είχα ήδη παίξει μικρότερους ρόλους, αλλά τώρα μου πρόσφεραν έναν μεγαλύτερο ρόλο στο έργο Λα χερίντα λουμινόζα (Η λαμπρή πληγή) γραμμένο από τον Χοσέ Μαρία ντε Σαγκάρα, έναν ποιητή και συγγραφέα του 20ού αιώνα από την Καταλανία. Σ’ εκείνη την περίπτωση, ακόμη και ο καιρός με ευνόησε. Έβρεχε τόσο πολύ εκείνο το βράδυ ώστε πολλοί άνθρωποι έμειναν στο σπίτι και παρακολούθησαν τηλεόραση. Έγινα πασίγνωστος στην Ισπανία σ’ ένα βράδυ με το επαγγελματικό μου όνομα Μανουέλ Τοσκάνο. Ένας παραγωγός ταινιών μου πρόσφερε έναν πρωτεύοντα ρόλο στο επόμενο έργο του.

Η Πραγματικότητα Διαφέρει

Το καθετί φαινόταν ότι με ευνοούσε. Και όμως δεν ήμουν ικανοποιημένος. Το θέατρο δεν αποδείχτηκε ότι είναι εκείνος ο μεγαλειώδης κόσμος που είχα φανταστεί στην παιδική μου ηλικία. Αντίθετα, με λίγες μόνο εξαιρέσεις, ήταν γεμάτος με ματαιότητα, φθόνο, προλήψεις και ανηθικότητα. Για να σας δείξω την απογοήτευσή μου θα σας πω μια από τις εμπειρίες μου.

Μια μέρα μου τηλεφώνησε ένας ξένος ο οποίος ήθελε να τον συναντήσω σ’ ένα πολύ γνωστό καφενείο της Μαδρίτης, που σύχναζαν μεγάλοι ηθοποιοί. Την ώρα του ραντεβού ένας καλοντυμένος κύριος μου συστήθηκε και μου είπε ότι είναι διευθυντής και ζητούσε να βρει έναν πρωταγωνιστή για κάποιο έργο που επρόκειτο ν’ ανεβάσει. Σκέφτηκε ότι ήμουν ο ιδεώδης ηθοποιός για το έργο και με κάλεσε στο διαμέρισμά του για να συζητήσουμε τους όρους του συμβολαίου. Όταν μπήκαμε μέσα όρμησε πάνω μου και προσπάθησε να με φιλήσει!

Ναι, ήταν ένας ακόμη ομοφυλόφιλος του θεατρικού κόσμου. Επέμεινε ότι αν ήθελα το ρόλο του πρωταγωνιστή θα έπρεπε να γίνω πιο συνεργατικός. Τον έσπρωξα και όρμησα έξω τρέχοντας, λέγοντας ότι δεν ήμουν πρόθυμος να εργαστώ με τέτοιους όρους.

Αυτή είναι μια πικρή αλήθεια, ότι ο καλλιτεχνικός κόσμος είναι γεμάτος από διαστροφές και ηθική διαφθορά. Και για πολλούς υπάρχει μια συνεχής κατάσταση ανασφάλειας. Τα αστέρια του θεάτρου περπατούν με το φόβο ότι το φως τους μπορεί να σβηστεί την επόμενη φορά που θα παρουσιαστεί νέο έργο. Η επιτυχία τους κρατάει τόσο όσο κράτησε το τελευταίο τους έργο. Κατά συνέπεια τα ναρκωτικά και το παράνομο σεξ είναι η τακτική διέξοδος.

Αλλαγή Περιστάσεων

Το 1965, στη διάρκεια μιας επίσκεψης στη δραματική σχολή της Μαδρίτης, συνάντησα μια μαθήτρια και της έδειξα ότι ενδιαφερόμουν γι’ αυτήν. Αργότερα αρραβωνιαστήκαμε και τον Σεπτέμβριο του 1967 παντρευτήκαμε. Από τότε έγινε η μητέρα των τεσσάρων παιδιών μας, που γέμισαν τη ζωή μας με σκοπό και χαρά.

Ένα άλλο περιστατικό που επρόκειτο ν’ αλλάξει τον τρόπο της ζωής μας συνέβη το 1969. Ενώ βρισκόμουν στο κινηματογραφικό στούντιο «Ρόμα» στη Μαδρίτη, και έπαιζα στο φιλμ Λος Κανόνες ντε Κόρντομπα (Τα κανόνια της Κόρντομπα), συνάντησα μια νεαρή ηθοποιό που άρχισε να μου μιλάει για την Αγία Γραφή. Μου εξήγησε το σκοπό του Θεού για το ανθρώπινο γένος και τη γη, και πώς η Βασιλεία του Θεού σύντομα θα αποκαταστήσει την ειρήνη και την ασφάλεια. Ενδιαφέρθηκα και ήθελα να μάθω περισσότερα. Με προσκάλεσε σε μια συνέλευση των Μαρτύρων του Ιεχωβά που θα γινόταν την επόμενη μέρα. Εκείνον τον καιρό οι Μάρτυρες δεν ήταν ακόμη νομιμοποιημένοι από την κυβέρνηση στην Ισπανία. Η συνέλευση θα γινόταν σ’ ένα γκαράζ, αλλά αυτό δεν με εμπόδιζε να παρευρεθώ.

Όταν έφτασα εκεί εντυπωσιάστηκα αμέσως από το γνήσιο, γεμάτο καλοσύνη περιβάλλον. Ένας από τους πρεσβυτέρους, ο Ρικάρντο Ρέης, διευθέτησε να μελετάμε μαζί την Αγία Γραφή. Η ηρεμία του, η πραότητά του και η διαύγεια των σκέψεών του ήταν ότι χρειαζόμουνα για την εσωστρεφή προσωπικότητα που είχα σαν ηθοποιός.

Καθώς προχωρούσε η μελέτη οι αμφιβολίες γέμιζαν τη διάνοια μου. Ήταν πραγματικά αυτή η αλήθεια ή απλώς μια απάτη όπως οι άλλες θρησκείες; Υπήρχε κανένα τέχνασμα ή καμιά απάτη; Μετά από τόσα χρόνια στο περιβάλλον ενός ψεύτικου και φανταστικού κόσμου, ήθελα την αλήθεια, την πραγματικότητα.

Αυτή έγινε τόσο σπουδαία για μένα που παραμελούσα τη δουλειά μου για να ερευνήσω τη Γραφή. Υπήρχαν τόσα πολλά ερωτήματα στη διάνοια μου και ήθελα τις απαντήσεις. Ποιος είναι ο σκοπός στη ζωή; Υπάρχει Θεός; Τι υπάρχει μετά το θάνατο; Με τη βοήθεια της Αγίας Γραφής και του βιβλίου μελέτης η Αλήθεια που Οδηγεί στην Αιώνια Ζωή οι αμφιβολίες μου εξαφανίστηκαν. Μετά από εννέα μήνες μελέτης η σύζυγος μου και εγώ πειστήκαμε ότι αυτή ήταν η αλήθεια και βαφτιστήκαμε τον Σεπτέμβριο του 1970.

Μια Νέα Πρόκληση

Η αλλαγή άποψης και προσωπικότητας που με βοήθησε ν’ αναπτύξω η Αγία Γραφή παρουσίασε μια πρόκληση. Θα μπορούσα να συμβιβάσω τον νέο Χριστιανικό μου τρόπο ζωής με τους ρόλους που έπαιζα στο θέατρο και στην τηλεόραση; Το σημείο στροφής για μένα νομίζω πως ήταν μια μέρα που κάναμε δοκιμές μαζί με άλλους ηθοποιούς, ένα διευθυντή και το διευθυντή του θεάτρου. Άρχισε μια συζήτηση του πώς να αυξήσουμε την υποστήριξη του κοινού για τα έργα που παρουσιάζαμε. Το γενικό παράπονο ήταν ότι η λογοκρισία ήταν πολύ αυστηρή και ότι αν θα μπορούσε να γίνει πιο ελαστική και να επιτρέπει πιο πολλές σεξουαλικές σκηνές το κοινό θα μαζευόταν σαν κοπάδι στο ταμείο. Όταν είδα αυτούς τους επαγγελματίες που ήταν φημισμένοι στο θέατρο να είναι όλοι σύμφωνοι και κανείς τους να μην έχει το θάρρος να υπερασπίσει την αληθινή τέχνη, τα καλά ήθη και την καλλιτεχνική παιδεία, κατάλαβα ότι όλοι μας είχαμε πιαστεί στην ίδια παγίδα—στην παγίδα του εμπορικού σεξ. Αποφάσισα να παραιτηθώ.

Οι φίλοι μου είπαν ότι σύντομα θα γυρνούσα στο θέατρο γιατί βρισκόταν στο αίμα μου. Τώρα θυμάμαι κάτι που είπε ο Χοσέ Μαρία Ροντέρο, ένας πολύ γνωστός Ισπανός ηθοποιός: «Αν εξαφανιστεί το θέατρο τίποτα δεν θα συμβεί. Από την άλλη μεριά αν δεν είχαμε νερό, αυτό θα ήταν πραγματικά δραματικό . . . Ο ηθοποιός είναι μια πολυτέλεια όπως είναι το θέατρο και η καλλιτεχνική παιδεία, μια αναγκαία πολυτέλεια, βέβαια, αλλά όχι και απαραίτητη .»

Τώρα, ύστερα από μια δεκαετία και περισσότερο, μπορώ έντιμα να πω ότι δεν λαχταρώ το θέατρο. Μπορώ ακόμη να εξασκώ την τέχνη μου κάθε χρόνο, σαν εισηγητής και ηθοποιός, στα Βιβλικά δράματα που παρουσιάζουν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά στις περιφερειακές τους συνελεύσεις. Με τη συμμετοχή μας σε τέτοια δράματα η σύζυγος μου και εγώ παίξαμε μπροστά σε ακροατήρια που αριθμούσαν πολλές χιλιάδες σε διάφορους χώρους και γήπεδα ποδοσφαίρου. Η διαφορά είναι ότι παίζαμε με καλύτερο κίνητρο. Στο θέατρο ήθελα να είμαι το αστέρι, να με θαυμάζουν. Σε αυτά τα Βιβλικά δράματα η ιστορία είναι εκείνη που ενδιαφέρει, και όχι οι ηθοποιοί. Έτσι δεν υπάρχει ανταγωνισμός, καμιά εξύψωση ηθοποιών. Αυτοί οι Βιβλικοί ρόλοι μου έχουν δώσει πολλή περισσότερη ικανοποίηση για τον απλό λόγο ότι υποδυόμαστε πραγματικά γεγονότα που εποικοδομούν την ηθική και είναι παρμένα από τη ζωή γνωστών Βιβλικών προσώπων.

Ηθοποιός Χωρίς Δουλειά

Βέβαια η ζωή του κάθε ηθοποιού είναι διαφορετική, και δεν θέλω να πω ότι ένας Χριστιανός δεν μπορεί να εργαστεί στο θέατρο. Αυτό είναι προσωπικό θέμα συνείδησης. Στην περίπτωση μου, όταν άφησα το θέατρο έπρεπε να βρω δουλειά. δεν είχα άλλα προσόντα εκτός από τη θεατρική μου πείρα. Μετά από πολλές δυσκολίες τελικά βρήκα δουλειά, και έτσι τελείωσαν τα οικονομικά μας προβλήματα.

Είμαστε πραγματικά μια απόδειξη ότι ο Ιεχωβά είναι αληθινός στο λόγο του και συντηρεί εκείνους που ζητάνε πρώτα τη Βασιλεία του. Όπως το λέει η Γραφή: «Νέος ήμην και ήδη εγήρασα και δεν είδον δίκαιον εγκαταλελειμμένον ουδέ το σπέρμα αυτού ζητούν άρτον.»—Ψαλμός 37:25.

Ο Σαίξπηρ έγραψε: «Όλος ο κόσμος είναι ένα θέατρο, και όλοι οι άντρες και οι γυναίκες απλώς ηθοποιοί.» Κι όμως έχω ανακαλύψει ότι η ζωή μπορεί να έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία από αυτό, εφόσον κάποιος γνωρίσει τον Ιεχωβά και τον στοργικό του σκοπό για το ανθρώπινο γένος. Εμείς σαν οικογένεια συμμεριζόμαστε την ελπίδα να δούμε αυτή τη γη να μεταμορφώνεται σ’ αυτό που έπρεπε να είναι σύμφωνα με τις δυνατότητες της—Ένα Παραδεισένιο πάρκο για το υπάκουο ανθρώπινο γένος. Αυτό δεν είναι παραμύθι ή φαντασία. Βασίζεται στις ιερές υποσχέσεις του Ύψιστου Θεού, και μας δίνεται η διαβεβαίωση ότι αυτός είναι αδύνατο να πει ψέματα. (Εβραίους 6:18· Τίτο 1:2)—Όπως την αφηγήθηκε ο Μανουέλ Γκαρσία Φερνάντεζ.

[Φωτογραφία του Μανουέλ Γκαρσία Φερνάντεζ στη σελίδα 20]

[Εικόνα στη σελίδα 24]

Ο Μανουέλ Γκαρσία Φερνάντεζ και η σύζυγος του σ’ ένα Βιβλικό δράμα