Οι Νεαροί Ρωτούν . . .

Έχει Σημασία τι Διαβάζω;

ΟΤΑΝ ο Ζακ κουραζόταν με την τοξοβολία, το τρέξιμο ή τη γυμναστική, συχνά τον έβρισκες να διαβάζει ένα βιβλίο. «Έψαχνα να βρω την αλήθεια», λέει, «κι έτσι με απορροφούσαν τα βιβλία γύρω από τα ψυχικά φαινόμενα. Ωστόσο, αντί να μου προσθέτουν χαρά στη ζωή, τα βιβλία μού έφερναν τέτοια κατάθλιψη ώστε αποφάσισα να αυτοκτονήσω».

Η λυπηρή πείρα του Ζακ φανερώνει ότι αυτά που διαβάζεις σε επηρεάζουν—προς το καλύτερο ή προς το χειρότερο. Και ενώ λίγα βιβλία θα μπορούσαν να επηρεάσουν ένα άτομο τόσο εντυπωσιακά, θα ήταν ανόητο να συμπεράνει κανείς ότι μπορεί να διαβάσει οτιδήποτε και να μην επηρεαστεί—ιδιαίτερα αν δεις πόσο πολλή αναγνωστική ύλη υπάρχει σήμερα.

Κάνε μια επίσκεψη σε μια μεγάλη βιβλιοθήκη. Πιθανόν περιέχει χιλιάδες ή ακόμη και εκατομμύρια βιβλία—«αισθηματικά» μυθιστορήματα, επιστημονική φαντασία, ιστορία, ιστορίες αθλημάτων. Το διάστημα της ζωής σου δεν θα ήταν αρκετό για να τα διαβάσεις όλ’ αυτά! Δεν πρέπει να απορούμε, λοιπόν, που πολύ προτού αρχίσει η εποχή του μαζικού τυπώματος βιβλίων, ο Βασιλιάς Σολομώντας προειδοποίησε τους νεαρούς: «Περιπλέον δε τούτων, μάθε, υιέ μου, ότι το να κάμνη τις πολλά βιβλία δεν έχει τέλος, και η πολλή μελέτη είναι μόχθος εις την σάρκα». (Εκκλησιαστής 12:12) Ο Σολομώντας δεν αποθάρρυνε το διάβασμα· απλώς προειδοποιούσε να είναι κανείς εκλεκτικός. Αλλά τι θα έπρεπε να διαλέγεις για διάβασμα;

Διάλεγε τις «Συζητήσεις» Σου Προσεκτικά

Το μυαλό σου, όπως και το σώμα σου, πλουτίζεται—ή λιμοκτονεί—από αυτά που το τρέφεις. Κανένα άτομο που το ενδιαφέρει το τι τρώει δε θα έτρωγε άχρηστες τροφές. Αλλά τι θα πούμε για αυτά με τα οποία τρέφεις τη διάνοια σου; Ο Άγγλος φιλόσοφος Φράνσις Μπέηκον τοποθέτησε το θέμα ως εξής: «Μερικά βιβλία πρέπει να τα δοκιμάζεις—άλλα να τα καταπίνεις, και λίγα να τα μασάς και να τα χωνεύεις». Και θα μπορούσαμε να προσθέσουμε, ότι μερικά βιβλία δεν αξίζουν καν τον κόπο να τα διαβάζεις!

Αναλογίσου, επίσης, αυτά που είπε ο Γάλλος φιλόσοφος του 17ου αιώνα Ρενέ Ντεκάρτ: «Όταν διαβάζει κανείς καλά βιβλία είναι σαν να κάνει συνομιλία με καλλιεργημένους ανθρώπους που έζησαν στο παρελθόν. Θα μπορούσαμε ακόμη να την ονομάσουμε και μια επιλεκτική συνομιλία, στην οποία ο συγγραφέας εκφράζει μόνο τις πιο ευγενείς σκέψεις του». Το πρόβλημα είναι, όμως, ότι δεν είναι πραγματικά ευγενείς όλες οι σκέψεις των συγγραφέων—ούτε ακόμη και εκείνων που «έζησαν στο παρελθόν». Και τι θα πούμε για τους σημερινούς συγγραφείς; Αυτοί αποτελούν μέρος μιας γενιάς που η Βίβλος πρόβλεψε ότι θα ήταν «φίλαυτοι, φιλάργυροι, αλαζόνες, υπερήφανοι, βλάσφημοι, απειθείς εις τους γονείς, αχάριστοι, ανόσιοι, άσπλαγχνοι, αδιάλλακτοι, συκοφάνται, ακρατείς, ανήμεροι, αφιλάγαθοι». (2 Τιμόθεον 3:1-3) Μήπως θα ήθελες, να «συνομιλείς» με τέτοιους ανθρώπους; ‘Και γιατί όχι;’ θα μπορούσες να ρωτήσεις.

Η Βίβλος απαντάει δηλώνοντας: «Φθείρουσι τα καλά ήθη αι κακαί συναναστροφαί». (1 Κορινθίους 15:33) Ναι, οι άνθρωποι με τους οποίους συναναστρέφεσαι μπορούν να διαμορφώσουν την προσωπικότητά σου. Έχεις αφιερώσει ποτέ τόσο πολύ χρόνο σ’ ένα φίλο ώσπου να διαπιστώνεις ότι αρχίζεις να ενεργείς, να μιλάς, ακόμη και να σκέφτεσαι με τον τρόπο του φίλου σου; Ασφαλώς το να διαβάζεις ένα βιβλίο είναι σαν να δαπανάς χρόνο με εκείνον που το έγραψε. Χωρίς να το καταλάβεις, επηρεάζεσαι πάρα πολύ.

Δυο νεαροί, για παράδειγμα, διάβασαν ένα βιβλίο που περιέγραφε τη μετενσάρκωση. Αναφέρεται ότι υποκινήθηκαν τόσο πολύ από αυτά που διάβασαν, ώστε άρχισαν να σκέφτονται ότι ο θάνατος ήταν μια φυγή από τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν. Έτσι έκλεψαν ένα αυτοκίνητο και θελημένα το συνέτριψαν πάνω σ’ ένα τσιμεντένιο τοίχο! Πόσο βαθιά επηρεάστηκαν από τη «συνομιλία» τους με το συγγραφέα του βιβλίου εκείνου!

Βέβαια, η έκταση στην οποία θα μπορούσε να σε επηρεάσει ένας συγγραφέας θα είχε άμεση σχέση με το θέμα για το οποίο γράφει. Μια «συνομιλία» μ’ έναν εμπειρογνώμονα στη μαγειρική, ένα δάσκαλο ξένης γλώσσας ή έναν τουριστικό οδηγό θα μπορούσε να αποκαλύψει λίγα πράγματα σχετικά με την ηθική του συγγραφέα ή με την άποψη που έχει για τη ζωή. Όμως μια «συνομιλία» μ’ ένα φιλόσοφο ή ακόμη κι ένα μυθιστοριογράφο αισθηματικών ρομάντζων για τους έφηβους, θα μπορούσε να αποκαλύψει μια εξωπραγματική ή ακόμη και στρεβλή άποψη για τη ζωή.

Ίσως λοιπόν συμπεράνεις ότι θα ήταν ασφαλέστερο αν διάβαζες βιβλία τα οποία περιγράφουν πραγματικά γεγονότα. Ακόμη κι εδώ, ωστόσο, ισχύει η αρχή που διατύπωσε ο Ιησούς στο εδάφιο Ματθαίος 24:15: ‘Ας χρησιμοποιεί ο αναγνώστης διάκριση’. Μάθε να αναλύεις και να ζυγίζεις αυτά που διάβασες. Να γνωρίζεις το γεγονός ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν μια ορισμένη ποσότητα προκατάληψης και ότι δεν είναι πάντοτε ολοκληρωτικά έντιμοι σχετικά με τον τρόπο που παρουσιάζουν τα γεγονότα. Η Βίβλος μάς προειδοποιεί ενάντια στο να δεχόμαστε αδιαμφισβήτητα το καθετί που διαβάζουμε ή ακούμε: «Ο απλούς [ο άπειρος, ΜΝΚ] πιστεύει εις πάντα λόγον· ο δε φρόνιμος [ο διορατικός, ΜΝΚ] προσέχει εις τα βήματα αυτού».—Παροιμίαι 14:15.

Μήπως η λογοτεχνία που περιέχει φαντασία είναι έξω από τα επιτρεπόμενα όρια; Όχι κατ’ ανάγκη. Υπάρχουν μερικά βιβλία, γραμμένα ειδικά για έφηβους, τα οποία όχι μόνο είναι διασκεδαστικά, αλλά και εκπαιδευτικά. Και, βέβαια, υπάρχουν τα «κλασικά» μυθιστορήματα και άλλα έργα φαντασίας, τα οποία έχουν πραγματική αξία. Παρ’ όλ’ αυτά, θα πρέπει κανείς να εκλέγει προσεκτικά τα βιβλία αυτού του είδους. Μήπως περιγράφουν ασύδοτη βία, σεξ ή αποκρυφισμό; Απλά μια ματιά στο εξώφυλλο θα απαντήσει συχνά στα ερωτήματα αυτά. Και τι θα πούμε για τους ήρωες του βιβλίου; Μήπως είναι άνθρωποι που εντρυφούν στα πράγματα που καταδικάζει ο Θεός, όπως είναι η πορνεία και η μέθη; Αν ναι, τότε να έχεις τη δύναμη να παρατήσεις το βιβλίο στην άκρη. Υπάρχουν τόσα πολλά εποικοδομητικά πράγματα για να διαβάσει κανείς, ώστε είναι ανόητο να σπαταλά χρόνο σε βιβλία που δεν οικοδομούν.

«Πρόσεχε . . .»

Θα πρέπει επίσης να είσαι προσεκτικός όταν διαβάζεις κάτι που εκθέτει μια φιλοσοφική άποψη για τη ζωή. Τα περιοδικά των εφήβων, για παράδειγμα, είναι γεμάτα με συμβουλές για καθετί από το να βγαίνεις ραντεβού μέχρι το προγαμιαίο σεξ—όχι όμως συμβουλές τις οποίες θα πρέπει να ακολουθεί ένας Χριστιανός. Και τι θα πούμε για τα βιβλία που πραγματεύονται με τα βαριά φιλοσοφικά ερωτήματα; Είναι σωστά αναγνώσματα;

Ένας νεαρός Γάλλος που ονομάζεται Ζαν Μαρκ λέει: «Στην ηλικία των 13 άρχισα να διαβάζω βιβλία που είχαν να κάνουν με το θάνατο, τα παθήματα και το σκοπό της ζωής. Ωστόσο, η πλατιά ποικιλία των απαντήσεων, που περιλαμβάνουν φιλοσοφικές, θρησκευτικές και πολιτικές θεωρίες, με άφηναν ανικανοποίητο. Αναρωτιόμουν γιατί η ζωή είναι τόσο αβέβαιη».

Ο Ζαν Μαρκ δεν αναρωτιόταν για πολύ, ωστόσο. Δυο νεαρά κορίτσια που ήταν Μάρτυρες του Ιεχωβά τον βοήθησαν να δει τι έλεγε η Βίβλος σχετικά με το σκοπό της ζωής· ειδικά, ότι ο άνθρωπος υπάρχει για να υπηρετεί το Θεό. (Αποκάλυψις 4:11) Επίσης τον βοήθησαν να αναπτύξει τη βασισμένη στην Αγία Γραφή ελπίδα για έναν καλύτερο επικείμενο κόσμο όπου θα επικρατεί ειρήνη και δικαιοσύνη. (2 Πέτρου 3:13) Ο Ζαν Μαρκ πήρε έτσι ικανοποιητικές απαντήσεις στα ερωτήματα του, και όχι απλά άδειες θεωρίες. Δεν πρέπει να απορούμε, λοιπόν, που η Βίβλος προειδοποιεί: «Βλέπετε μη σας εξαπάτηση τις δια της φιλοσοφίας και της ματαίας απάτης, κατά την παράδοσιν των ανθρώπων, . . .και ουχί κατά Χριστόν». (Κολοσσαείς 2:8) Πήγαινε, απεναντίας, στην αληθινή πηγή της σοφίας—την Αγία Γραφή. Παρ’ όλα αυτά η πείρα του Ζαν Μαρκ δείχνει ότι η ανάγνωση μπορεί επίσης να σε επηρεάσει και ωφέλιμα.

Έχει Σημασία τι Διαβάζεις!

Η μελέτη της Βίβλου και των εκδόσεων που σχετίζονται με τη Βίβλο έχει βαθιά καλή επίδραση σε πολλούς νεαρούς. Μια Γιαπωνέζα, για παράδειγμα, λέει ότι η ανάγνωση της Βίβλου τη βοήθησε να κρατάει τη διάνοιά της μακριά από το σεξ που συχνά είναι πρόβλημα για τους νεαρούς. «Πάντα βάζω την Αγία Γραφή κοντά στο κρεβάτι μου και προσπαθώ να τη διαβάσω προτού κοιμηθώ», λέει. «Όταν είμαι μόνη και δεν έχω τίποτα να κάνω (όπως όταν πέφτω στο κρεβάτι) το μυαλό μου στριφογυρνάει μερικές φορές γύρω από το σεξ. Έτσι η ανάγνωση της Αγίας Γραφής με βοηθάει πραγματικά!»

Ένας άλλος νεαρός έπεσε στη σεξουαλική ανηθικότητα. Ο λόγος; «Πεινούσα πνευματικά», είπε. Αλλά προσθέτει: «Άρχισα να διαβάζω τη Σκοπιά και το Ξύπνα!, καθώς και το βιβλίο Η Νεότης Σας—Επωφεληθήτε απ’ Αυτήν.a Προοδευτικά ξανακέρδισα την πνευματική μου ισχύ και καθάρισα τη ζωή μου. Τώρα είμαι ευτυχισμένος». Έτσι «το να συνομιλείς» με ανθρώπους πίστης για τους οποίους γράφει η Αγία Γραφή, μπορεί να σου δώσει αληθινή ηθική πανοπλία. Αυτό μπορεί να συμβάλει πάρα πολύ στην ευτυχία σου.

Θα αφιερώσεις το χρόνο που χρειάζεται για να διαβάσεις την Αγία Γραφή και τις εκδόσεις που σε βοηθούν να την καταλάβεις; Θυμήσου, ότι αυτά που διαβάζεις μπορούν να σε βοηθήσουν ή να σε βλάψουν, να σε μπερδέψουν ή να σε διαφωτίσουν. Αλλ’ αν δίνεις προτεραιότητα στην ανάγνωση του Λόγου του Θεού, είναι βέβαιο ότι θα ωφεληθείς. Και αν έχεις ακόμη χρόνο και για πρόσθετη ανάγνωση, κανείς δεν πρόκειται να σε κατακρίνει που αφιερώνεις χρόνο για να το κάνεις αυτό κατά καιρούς. Απλά να είσαι βέβαιος ότι είσαι επιλεκτικός σ’ αυτά που διαβάζεις. Γιατί είναι αληθινά τα λόγια: «Πες μου τι διαβάζεις και θα σου πω τι είδους άνθρωπος είσαι».

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνα στη σελίδα 18]

Με τόσες πολλές χιλιάδες βιβλία που υπάρχουν, πρέπει να είσαι επιλεκτικός