Μελέτη 4

Πώς να Διαβάζετε και να Θυμάστε

1, 2. Γιατί είναι σπουδαίο για εμάς να θυμόμαστε αυτά που διαβάζουμε;

¹ Για όσους διαβάζουν απλώς για να περάσει η ώρα, για δική τους ευχαρίστηση, το να θυμούνται αυτά που διαβάζουν δεν έχει και μεγάλη σημασία. Αλλά όταν ένα άτομο μελετάει κάποια επιστήμη, είναι ζωτικό να θυμάται αυτά που διαβάζει στα βιβλία που μελετάει. Απ’ αυτό εξαρτάται το αν θα περάσει τις εξετάσεις ώστε να ακολουθήσει το επάγγελμα που θέλει. Για το Χριστιανό διάκονο, όμως, είναι ακόμα πιο αναγκαίο να θυμάται αυτά που διαβάζει, ανεξάρτητα από το αν πρόκειται για απλή ή για σοβαρή ανάγνωση. Ο αντικειμενικός σκοπός του είναι να πλησιάζει περισσότερο τον Ιεχωβά και να βελτιώνει τη διακονία του, προς αίνο του Ιεχωβά.—Δευτ. 17:19.

² Η κυριότερη αναγνωστική ύλη του Χριστιανού είναι η Αγία Γραφή και τα έντυπα εκείνα που προσφέρουν γνήσια βοήθεια για την κατανόηση της Αγίας Γραφής. Ο Χριστιανός γνωρίζει ότι η γνώση που βρίσκεται στην Αγία Γραφή είναι εκείνη η οποία οδηγεί σε αιώνια ζωή. Αυτό είναι το διάβασμα που τον εξαρτίζει για να είναι αποτελεσματικός διάκονος, και αυτό είναι το διάβασμα για το οποίο ενδιαφερόμαστε κυρίως στη Σχολή Θεοκρατικής Διακονίας.

3, 4. Γιατί πρέπει να είμαστε εκλεκτικοί στο τι διαβάζουμε;

³ Η εισαγωγή πληροφοριών στο μυαλό μας μέσω του διαβάσματος μπορεί να παραβληθεί με την εισαγωγή τροφής στο στομάχι. Και στις δυο περιπτώσεις πρέπει να είμαστε εκλεκτικοί. Όταν τρώει κάποιος, ακόμα και στην περίπτωση που τρώει απλώς και μόνο για να ικανοποιήσει την όρεξή του, είναι ανόητο να βάζει στο στομάχι του κάτι δύσπεπτο ή κάτι που δεν θα προσφέρει κανένα πραγματικό όφελος στο σώμα του ή, ακόμα χειρότερα, που μπορεί και να τον δηλητηριάσει. Για να έχουμε τα καλύτερα αποτελέσματα και διαρκή οφέλη, η τροφή πρέπει να είναι εύπεπτη και να την αφομοιώνει εύκολα το σώμα μας.

⁴ Το ίδιο ισχύει και μ’ αυτά που διαβάζουμε. Ανεξάρτητα από το αν πρόκειται για απλή ή για σοβαρή ανάγνωση, ό,τι βάζουμε μέσα μας πρέπει να είναι εύπεπτο για τη διάνοια, κάτι που θα της φέρει διαρκή οφέλη. Ολοφάνερα, είναι άσοφο να τρέφουμε τη διάνοιά μας με πράγματα αναληθή, ασεβή ή ανήθικα, και τα οποία μπορούν επομένως να προκαλέσουν πνευματική δυσπεψία. (Φιλιπ. 4:8) Και γιατί να χάνουμε χρόνο διαβάζοντας ύλη που δεν αξίζει και πολύ; Όπως ακριβώς είμαστε εκλεκτικοί στο τι τρώμε έτσι πρέπει να είμαστε και στο τι διαβάζουμε.

5, 6. Γιατί χρειάζεται να προγραμματίζουμε χρόνο για το προσωπικό μας διάβασμα, και ποιες ώρες μπορούμε να το κάνουμε;

⁵ Πρόγραμμα για προσωπικό διάβασμα. Αφού διαλέξετε το ορθό είδος αναγνωστικής ύλης, χρειάζεται να κάνετε το επόμενο βήμα. Αυτό είναι το να καθιερώσετε ένα πρόγραμμα για διάβασμα που να ταιριάζει στο δικό σας τρόπο ζωής. Αν δεν ξεχωρίσετε συγκεκριμένες ημέρες ή βραδιές για περιόδους διαβάσματος, τότε πιθανόν οι προσπάθειές σας να είναι τόσο ασυντόνιστες ώστε να μην έχουν επιτυχία.—Πράξ. 17:11.

⁶ Το στοχαστικό διάβασμα παίρνει αρκετή ώρα και προϋποθέτει περιβάλλον που ευνοεί το στοχασμό γύρω από την εξεταζόμενη ύλη. Αλλά δεν θα κάνετε όλο σας το διάβασμα στη διάρκεια πολύωρων περιόδων μελέτης. Αν μπορείτε να αφιερώνετε δέκα ή δεκαπέντε λεπτά τακτικά κάθε ημέρα για διάβασμα, θα εκπλαγείτε βλέποντας πόσα μπορείτε να καταφέρετε. Μερικοί κάνουν αυτό το διάβασμα νωρίς το πρωί ή πριν πάνε για ύπνο το βράδυ. Άλλοι διαβάζουν την ώρα που ταξιδεύουν με τα μέσα συγκοινωνίας, καθώς πηγαίνουν είτε στην κοσμική εργασία τους είτε στο σχολείο, ή στη διάρκεια του μεσημεριανού τους διαλείμματος. Σε μερικά σπίτια, κάθε ημέρα ολόκληρη η οικογένεια διαβάζουν μαζί πέντε ή δέκα λεπτά έπειτα από κάποιο γεύμα ή λίγο πριν πάνε για ύπνο. Η τακτικότητα, αν δηλαδή διαβάζετε έστω και λίγο καθημερινά, φέρνει καλά αποτελέσματα.

7. Ποιος πρέπει να είναι ο στόχος μας όταν διαβάζουμε την Αγία Γραφή;

⁷ Το προσωπικό σας πρόγραμμα πρέπει να περιλαμβάνει χρόνο για ανάγνωση της Αγίας Γραφής. Έχει μεγάλη αξία να τη διαβάσετε από την αρχή ως το τέλος. Αυτό θα το καταφέρετε διαβάζοντας έναν ορισμένο αριθμό κεφαλαίων ή σελίδων κάθε ημέρα ή κάθε εβδομάδα. Ωστόσο, όταν διαβάζετε ο στόχος σας σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να είναι απλώς να καλύψετε ύλη, αλλά πρέπει να είναι να συλλάβετε το γενικό νόημα με σκοπό να το θυμάστε. Να διαθέτετε χρόνο για να κάνετε στοχασμούς σχετικά με ό,τι λέει η Αγία Γραφή. Να είστε πάντοτε σίγουροι ότι όταν διαβάζετε την Αγία Γραφή τρέφεστε με την πιο καλή πνευματική τροφή που υπάρχει.

8, 9. Ποια άλλη ύλη θα ήταν ωφέλιμο να συμπεριλάβουμε στο πρόγραμμα διαβάσματος που έχουμε;

⁸ Επίσης, απαιτείται χρόνος για να προετοιμαστείτε διαβάζοντας την ύλη που θα καλυφτεί στη μελέτη Σκοπιάς και στις άλλες εκκλησιαστικές συναθροίσεις. Είναι καλό να έχετε υπόψη σας τι σχόλια θα δώσετε στις συναθροίσεις, αλλά μην κάνετε κύριο σκοπό σας την εξεύρεση απαντήσεων. Απεναντίας, να φροντίζετε να κατανοείτε τι διαβάζετε και να κάνετε σκέψεις για το πώς αυτό επηρεάζει τη δική σας ζωή.

⁹ Έχουμε και εκείνα τα άρθρα της Σκοπιάς που δεν χρησιμοποιούνται στην εβδομαδιαία μελέτη της εκκλησίας. Επιπλέον, μεγάλη ποσότητα πληροφοριακής ύλης περιέχουν οι σελίδες του περιοδικού Ξύπνα! Επίσης, έχετε διαβάσει τις παλιότερες εκδόσεις της Εταιρίας που υπάρχουν στη γλώσσα σας; Όσο πιο πολλή ώρα αφιερώνετε για διάβασμα τέτοιας ύλης τόσο πιο πολλές ευλογίες θα αποκομίζετε. Ο ρυθμός της πνευματικής ανάπτυξης ενός ατόμου εξαρτάται, σε μεγάλο βαθμό, από την τακτικότητα και την ποιότητα των συνηθειών που έχει στο διάβασμα.

10-17. Ποιες συνήθειες θα μας βοηθήσουν να θυμόμαστε περισσότερα απ’ αυτά που διαβάζουμε;

¹⁰ Βοηθήματα της μνήμης. Για να ωφελούμαστε πλήρως από τα όσα διαβάζουμε, θα πρέπει να τα θυμόμαστε. Οι άνθρωποι λένε συχνά ότι δεν θυμούνται επειδή έχουν αδύνατη μνήμη. Σε πολλές περιπτώσεις, όμως, ίσως να πρόκειται απλώς για ανεκπαίδευτη και ανεκμετάλλευτη μνήμη. Η σοφή πορεία είναι να καταβάλλουμε προσπάθειες για να επωφελούμαστε όσο το δυνατόν περισσότερο από το διάβασμα που κάνουμε. Θα χάσουμε πολλά οφέλη αν ξεχάσουμε σε λίγο την ύλη που διαβάσαμε. Χρειάζεται να μάθουμε πώς να διαβάζουμε έτσι ώστε να θυμόμαστε. Εδώ δίνονται μερικές εισηγήσεις που βοήθησαν πολλούς πεπειραμένους αναγνώστες. Μπορούν να βοηθήσουν κι εσάς.

¹¹ Όταν διαβάζετε, να προσπαθείτε να διαβάζετε φράσεις ή ομάδες λέξεων μάλλον παρά μεμονωμένες λέξεις. Αυτό θα σας επιτρέψει να επιταχύνετε το ρυθμό της ανάγνωσής σας και επίσης θα σας βοηθήσει να συλλαμβάνετε ιδέες αντί να προβληματίζεστε με λέξεις. Για το συνηθισμένο διάβασμα, να μην προφέρετε τις λέξεις ούτε να κινείτε τα χείλη σας καθώς διαβάζετε και να μην έχετε τη συνήθεια να γυρίζετε πίσω και να ξαναδιαβάζετε, εκτός αν θέλετε να σας εντυπωθεί μια βασική σκέψη. Φυσικά, όταν πρόκειται για βαρυσήμαντη και περίπλοκη ύλη, χρειάζεται να επιβραδύνετε το ρυθμό της ανάγνωσής σας, για να είστε βέβαιοι ότι θα συλλάβετε σωστά τη σκέψη. Μπορεί μάλιστα να θελήσετε να τη διαβάσετε μεγαλόφωνα ή χαμηλόφωνα. (Ψαλμ. 1:2, ΜΝΚ) Τα βιβλία Ψαλμοί και Παροιμίαι, για παράδειγμα, δεν είναι γραμμένα για γρήγορο διάβασμα, αλλά για στοχασμό.—Ψαλμ. 77:11, 12.

¹² Βοηθάει επίσης να διαβάζετε κρατώντας στο χέρι σας ένα μολύβι για να υπογραμμίζετε τις βασικές λέξεις και να βάζετε κάποιο σημάδι στα σημεία εκείνα που θέλετε να εξετάσετε πάλι. Η υπογράμμιση, όμως, πρέπει να γίνεται με φειδώ, γιατί αν γίνεται σε μεγάλο βαθμό τότε χάνεται ο σκοπός της, που είναι να απομονώνονται οι κυριότερες ιδέες. Όταν συναντήσετε κάποια ιδιαίτερα πολύτιμη εξήγηση ή ένα επιχείρημα που θα μπορούσατε να το χρησιμοποιήσετε για να αντιμετωπίσετε κάποια αντίρρηση η οποία ανακύπτει συχνά στη διακονία από σπίτι σε σπίτι, θα ήταν πρακτικό να σημειώσετε στο πίσω μέρος του βιβλίου σας σε ποια σελίδα και παράγραφο το βρήκατε αυτό. Έτσι θα μπορέσετε να το βρείτε γρήγορα όταν το χρειαστείτε. Φυσικά, ποτέ να μη σημειώνετε ένα βιβλίο που δεν είναι δικό σας.

¹³ Δεν είναι δυνατόν να διαβάσετε ένα ολόκληρο άρθρο ή βιβλίο χωρίς να σταματήσετε, να σκεφτείτε και να παραβάλετε τις πληροφορίες με τα γεγονότα που γνωρίζετε ήδη γι’ αυτό το θέμα—δεν είναι δυνατόν, αν πράγματι θέλετε να θυμάστε τα εξέχοντα σημεία. Μάθετε να αναλύετε αυτά τα οποία διαβάζετε παρατηρώντας τους λόγους που δίνονται και τα επιχειρήματα που υποστηρίζουν τα συμπεράσματα τα οποία παρουσιάζονται. Επίσης, να ψάχνετε να βρίσκετε αρχές που εφαρμόζονται στη δική σας ζωή και που αποτελούν οδηγό για την καθημερινή ζωή. Καθήστε λίγο και σκεφτείτε πώς μπορείτε να τις θέσετε σε εφαρμογή.

¹⁴ Όταν πρόκειται να κάνετε σοβαρή ανάγνωση κάποιου βιβλίου της Εταιρίας, συχνά βοηθάει το να κάνετε πρώτα σκέψεις γύρω από τον τίτλο και τη λογική σειρά που υπάρχει στον πίνακα των περιεχομένων. Έτσι θα πάρετε μια γενική ιδέα του θέματος. Όταν ετοιμάζεστε να διαβάσετε ένα άρθρο περιοδικού ή ένα κεφάλαιο βιβλίου, δείτε πρώτα τους διάφορους υποτίτλους. Αυτοί δείχνουν τη σειρά με την οποία θα αναπτυχθεί το θέμα. Να προσέχετε να διακρίνετε τις θεματικές προτάσεις, που συνήθως βρίσκονται κάπου στην αρχή κάθε παραγράφου. Συχνά αυτές σας λένε με λίγα λόγια τι πραγματεύεται η παράγραφος. Στόχος των προσπαθειών σας να είναι η απόκτηση του γενικού νοήματος του θέματος που διαβάζετε.

¹⁵ Μια άλλη εισήγηση είναι να προσπαθείτε να οραματίζεστε αυτό που διαβάζετε, σχηματίζοντας νοερές εικόνες για να βοηθήσετε τη μνήμη σας. Αναπλάστε με τη φαντασία σας τα πρόσωπα και το φόντο των γεγονότων, ακούστε τους ήχους και τις φωνές, οσφρανθείτε τις μυρωδιές, γευθείτε το φαγητό και το ποτό, συμμεριστείτε την ευτυχία ή τη θλίψη που προξενεί κάποια κατάσταση. Προσπαθήστε να βάλετε τον εαυτό σας στη σκηνή που περιγράφεται. Χρησιμοποιήστε κάθε σας αίσθηση για να αποδώσετε ζωηρά με τη φαντασία σας τη Βιβλική αφήγηση. Μ’ αυτόν τον τρόπο μπορούν να εντυπωθούν πιο εύκολα στη διάνοια αποσπάσματα της Βιβλικής ιστορίας.

¹⁶ Όταν φτάσετε στο τέλος ενός κεφαλαίου, κάντε νοερά μια τελική και σύντομη ανασκόπηση. Κατόπιν, παραβάλετε και πάλι το σκελετό της ύλης που έχετε φτιάξει στο μυαλό σας με το γραπτό κείμενο.

¹⁷ Αν είναι δυνατόν, συζητήστε με κάποιον άλλον τα σημεία που καλύψατε και κάντε το αυτό ενόσω τα σημεία είναι ακόμα νωπά στη διάνοιά σας. Θα εντυπωθούν πιο βαθιά στη διάνοιά σας όταν μιλήσετε γι’ αυτά και, εκτός αυτού, το άλλο άτομο μπορεί να είναι σε θέση να προσθέσει κάτι στις γνώσεις που έχετε γι’ αυτό το θέμα. Αν έχετε συναντήσει κάποια σημεία πρακτικά για τον αγρό, χρησιμοποιήστε τα στη διακονία κηρύγματος όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Και αυτό επίσης θα εντυπώσει στη μνήμη σας την ύλη.

18-20. Γιατί είναι τόσο σπουδαίο να μάθουμε να διαβάζουμε καλά;

¹⁸ Η αξία του αποτελεσματικού διαβάσματος. Το διάβασμα έχει άμεση επίδραση στη ζωή μας. Το είδος της εργασίας που κάνουμε, οι ικανότητες που αναπτύσσουμε, η χαρά μας στη ζωή, η πνευματική μας ανάπτυξη—όλα αυτά συνδέονται με τις ικανότητές μας στο διάβασμα. Κάποιος που δεν ξέρει να διαβάζει χάνει μεγάλο μέρος του πλούτου της μάθησης και της πείρας. Οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν στην εκπαίδευση των παιδιών τους στο διάβασμα έχοντας ένα συστηματικό πρόγραμμα για διάβασμα στο σπίτι. Από καιρό σε καιρό θα ήταν καλό να ζητάτε από τα παιδιά σας να διαβάσουν μεγαλόφωνα· να διαβάσουν, για παράδειγμα, το εδάφιο της ημέρας και τα σχόλιά του από το βιβλιάριο Καθημερινή Εξέταση των Γραφών. Αν δεν διαβάζετε με ευχέρεια, αξίζει τον κόπο να κάνετε εξάσκηση δεκαπέντε ως τριάντα λεπτά κάθε ημέρα. Σε λίγους μήνες θα έχετε ικανοποιητικά αποτελέσματα.

¹⁹ Οι καλές συνήθειες ανάγνωσης, ο προγραμματισμένος χρόνος για διάβασμα και έρευνα, καθώς και η εφαρμογή των διάφορων εισηγήσεων που δόθηκαν εδώ, θα βελτιώσουν πολύ την ικανότητά σας στη διακονία. Θα μπορείτε να θυμάστε περισσότερα από τα πολύτιμα λόγια του Θεού, κι έτσι θα μπορείτε να τα εφαρμόζετε στη ζωή σας και στη διακονία σας. Ακόμα και οι ηλικιωμένοι μπορούν να βελτιώσουν την ικανότητά τους στο να θυμούνται, αν θέσουν σε εφαρμογή τα σημεία που αναφέρθηκαν εδώ. Κανείς δεν πρέπει να νομίζει ότι είναι τόσο ηλικιωμένος ώστε δεν μπορεί να ωφεληθεί.

²⁰ Ο σκοπός για τον οποίο ο Θεός έκανε να καταγραφούν σε βιβλίο οι μεγαλειώδεις σκοποί του ήταν να γίνουν γνωστά τα θαυμαστά του έργα στα παιδιά των ανθρώπων και να παραμείνουν στη μνήμη τους. (Ψαλμ. 78:5-7) Ο καλύτερος τρόπος για να εκδηλώσουμε την εκτίμησή μας για τη γενναιοδωρία του σ’ αυτό το ζήτημα είναι να διαβάζουμε με επιμέλεια και να θυμόμαστε αυτόν το ζωοπάροχο Λόγο.