Οι Νεαροί Ρωτούν . . .

Είναι η Νίκη το Παν;

«ΤΟ να κερδίζω είναι ρουτίνα. Όταν χάνω, είναι σαν να χάνω τη ζωή μου». Φαίνεται όμως ότι η Μαρτίνα Ναβρατίλοβα, που προς το παρόν είναι πρωταθλήτρια στο γυναικείο τένις δε χάνει τώρα τη ζωή της μια και σπάνια χάνει στο τένις. Όμως, όπως παραδέχεται η ίδια, το να χάνει κανείς είναι μια τραυματική εμπειρία.

«Καταστραφήκαμε, και είχα απαίσια όψη. Μετά από το παιχνίδι, κάθησα μέσα στα αποδυτήρια και έκλαιγα, σαν ένα μεγάλο μωρό. Μισώ το να χάνω και μάλιστα μισώ τρομερά το να έχω την απαίσια αυτή όψη όταν χάνω». Βέβαια, ακόμη κι όταν πήγαινε στο γυμνάσιο, η ήττα ήταν ένα χτύπημα για τον πανύψηλο Αμερικανό μπασκετμπωλίστα Καρήμ Αμπντούλ-Τζαμπάρ. Μήπως αισθάνεσαι κι εσύ έτσι όταν χάνεις;

Γιατί Πληγώνει η Ήττα;

Γιατί η ήττα φαίνεται τόσο συγκλονιστικό σοκ για πολλούς από μας; Ανάμεσα σ’ άλλα πράγματα, μας έχουν κάνει να πιστεύουμε ότι η νίκη είναι το μόνο που μετράει. Το να είσαι δεύτερος ή τρίτος ή απλώς να συμμετέχεις σημαίνει ήττα! Όπως λέει ένας τέως ερασιτέχνης ποδοσφαιριστής από τη Γερμανία: «Η ήττα είναι συχνά ένα πνευματικό ‘μοιρολόι’, που καταλήγει σε άσπλαχνη επίκριση».

Όπως λέει ο βετεράνος ανταποκριτής αθλημάτων Λέοναρντ Κόππετ στο βιβλίο του Η Αυταπάτη των Σπορ, Η Πραγματικότητα των Σπορ: «Η ψυχολογία τού ότι η νίκη μόνο αξίζει γίνεται γενική. . . . Είναι μια επιβλαβής επιρροή στον πολιτισμό μας, επειδή είναι εξωπραγματική (δεν μπορεί παρά μονάχα ένας να είναι νικητής κάθε φορά) και επειδή μας εξασθενίζει με το να υποβαθμίζει πολλές άλλες αρετές: την επιδεξιότητα, το θάρρος, την αφοσίωση, την ευφυΐα, την ικανοποιητική προσπάθεια, τη βελτίωση, τις επαινετές επιτεύξεις». Ναι, κι άλλες έξοχες ιδιότητες μπορούν να επιδειχθούν, χωρίς να είναι αναγκαίο να κερδίσει κανείς. Θα πρέπει, λοιπόν, η ήττα να είναι ένα τραύμα; «Το να υποβαθμίζεις όλες τις αξίες στο αν τελικά θα κερδίσεις ή όχι, είναι αυτοπεριοριστικό και ανόητο», λέει ο Κόππετ.

Η πίεση για να κερδίζεις, και να απολαμβάνεις τα αθλήματα μόνο αν κερδίζεις, συχνά αρχίζει στο σπίτι—με τους γονείς. Αυτοί μερικές φορές επιδιώκουν την ικανοποίηση μέσω των επιτευγμάτων των παιδιών τους. Ασυναίσθητα, μερικοί γονείς δίνουν την εντύπωση ότι η δική τους φήμη έχει να κάνει με το αν το παιδί τους θα κερδίσει ή όχι. Η πίεση επίσης εφαρμόζεται και σε επίπεδο σχολείου. Μιλώντας για τον προπονητή του στο σχολείο, ο Αμπντούλ-Τζαμπάρ λέει: «Είχαμε να κάνουμε με την οξεία επίκρισή του, αν κάποιος θα έφτανε κοντά στο σημείο να μας νικήσει. Η ήττα ήταν αδιανόητη, και το μπάσκετ μπωλ σταμάτησε να μας δίνει χαρά . . . Μας κατεύθυνε ταπεινώνοντάς μας με έξυπνο τρόπο. Μας έθιγε στην περηφάνια μας, γνωρίζοντας ότι το χειρότερο πράγμα που μπορεί να συμβεί σ’ έναν έφηβο είναι να τον μειώσει κανείς μπροστά στους φίλους».—Τα πλάγια γράμματα δικά μας.

Στα λόγια αυτά βρίσκεται και η απάντηση για το σύνδρομο της νίκης με κάθε θυσία—ΥΠΕΡΗΦΑΝΕΙΑ. Κανείς δε θέλει να τον εκθέτουν μπροστά στους άλλους ούτε να τον κάνουν να αισθάνεται κατώτερος επειδή έχασε. Η αλήθεια του θέματος είναι ότι αν καυχησιολογείς γιατί κέρδισες ή είσαι σε απόγνωση επειδή έχασες, ΕΙΣΑΙ κατώτερο άτομο. Πώς συμβαίνει αυτό; Επειδή σαν νικητής παραλείπεις να σεβαστείς την αξιοπρέπεια και την αυτοεκτίμηση του ηττημένου. Η Βίβλος τονίζει τον κίνδυνο αυτό λέγοντας: «Τώρα όμως καυχάσθε εις τας αλαζονείας σας· πάσα τοιαύτη καύχησις είναι κακή». Και αν αισθάνεσαι απελπισία επειδή έχασες, τότε αποδίδεις πάρα πολύ μεγάλη σημασία σε μια αυταπάτη—στην αυταπάτη ότι τα σπορ είναι η πραγματική ζωή ενώ, στην πραγματικότητα, είναι απλώς μία βραχύβια «ματαιότητα». Ο σοφός Βασιλιάς Σολομώντας έγραψε: «Προσέτι εγώ εθεώρησα πάντα μόχθον και πάσαν επίτευξιν έργου, ότι δια τούτο ο άνθρωπος φθονείται υπό του πλησίον αυτού [ότι σημαίνει ανταγωνισμός του ενός προς τον άλλο, ΜΝΚ]· και τούτο ματαιότης και θλίψις πνεύματος». Θυμήσου ότι η αληθινή σου αξία σαν άτομο δεν εξαρτάται από λίγα δευτερόλεπτα ή λεπτά στη δραστηριότητα των σπορ!—Ιακώβου 4:16· Εκκλησιαστής 4:4.

Τι Χρειάζεται για να Είσαι Νικητής;

«Αν τα σπορ σού απορροφήσουν όλη την ενεργητικότητά σου . . . κάτι δεν πάει καλά», είπε ο συγγραφέας Τζέημς Μίσενερ. Η φράση αυτή μας οδηγεί σ’ έναν άλλο παράγοντα της φιλοσοφίας τού να κερδίζει κανείς με κάθε θυσία. Ποιος είναι αυτός; Η ολοκληρωτική αφοσίωση.

Για να δώσουμε ένα παράδειγμα: Ο Άρθουρ Άσε, ο τέως πρωταθλητής του τένις, έγραψε: «Είναι δυνατό να πάρεις ένα εφτάχρονο ή ένα οχτάχρονο αθλητικό κορίτσι και, με έξοχη καθοδήγηση και γύρω στις 5.000 ώρες εξάσκηση και ανταγωνισμό, πιθανόν να παράγεις μια από τις πρώτες 50 τενίστριες του κόσμου σε εφτά ή οχτώ χρόνια. Θα απαιτούσε γύρω στις 8.000 ώρες για να κάνεις το ίδιο με ένα αγόρι». Σημείωσε ότι ακόμη και μετά από 5.000 ή 8.000 ώρες εξάσκηση και ανταγωνισμό, δεν υπάρχει καμιά εγγύηση ότι θα φτιάξεις έναν πρωταθλητή. Απλά «πιθανόν» να φτιάξεις κάποιον ανάμεσα στους πρώτους πενήντα.

Ποιος είναι ο κίνδυνος για έναν Χριστιανό σ’ αυτού του είδους την αφοσίωση; Οι αριθμοί του Άσε σημαίνουν να παίζεις τένις τρεις ώρες τη μέρα για πέντε μέρες την εβδομάδα. Ποια άλλα ζωτικά συμφέροντα θα αφήσεις πίσω για να πετύχεις αυτό το βαθμό αφιέρωσης στο τένις; Πόσος χρόνος εναπομένει για τη φυσιολογική γενική παιδεία; Πόσος χρόνος για την πιο σπουδαία πνευματική πρόοδο; Πόσο μέρος ωφέλιμης οικογενειακής συναναστροφής χάνεται; Αυτά είναι τα ερωτήματα που πρέπει να αντιμετωπίσουν οι νεαροί. Η νεότητα είναι ο καιρός που μπαίνουν—ή παραμελούνται—τα θεμέλια για το χαρακτήρα, την προσωπικότητα και την πνευματικότητα.

Ένα πρόσφατο άρθρο στο περιοδικό Τήην επεξηγούσε τις θυσίες που θα πρέπει να κάνει κάποιος που αφοσιώνεται στη γυμναστική. Αφορούσε τρεις έφηβους, τους υποψήφιους για τους Ολυμπιακούς Αγώνες Μαίρη Λου, Ντάιαν και Τζούλιαν. Πώς είχαν φτάσει αυτοί στην επιτυχία; «Η Μαίρη Λου περιγράφει ότι ‘ήταν αφοσιωμένη όλο τον καιρό’». Ήταν υποχρεωμένοι να εξασκούνται έξι ώρες τη μέρα καθώς και να ανταποκρίνονται στα μαθήματά τους και στα ταξίδια για αγώνες.

Αλλά εδώ υπάρχει ένα τίμημα που καταβάλλεται. «Και για τους τρεις, το πιο σκληρό αντάλλαγμα ήταν που έφυγαν από το σπίτι τους πριν από την ηλικία των 15, για να μπορέσουν να εργαστούν μαζί με έναν προπονητή, η εκπαιδευτική ικανότητα του οποίου ήταν αρκετά καλή για να τους κάνει να φτάσουν στα επιθυμητά αποτελέσματα». Η Τζούλιαν έφυγε από το σπίτι σε ηλικία 13 χρόνων για να προετοιμαστεί για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1980. Όλα αυτά πήγαν χαμένα—οι Ηνωμένες Πολιτείες μποϋκοτάρησαν τους Ολυμπιακούς της Μόσχας.

Ίσως μια πιο ισορροπημένη άποψη είναι εκείνη του μυθιστοριογράφου Τζέημς Μίσενερ: «Τα σπορ θα πρέπει να είναι διασκέδαση γι’ αυτούς που συμμετέχουν. Θα πρέπει να παρέχουν απελευθέρωση από τις εντάσεις, μια χαρωπή ευεξία καθώς προχωρεί το παιχνίδι . . . Αν τα σπορ σού απορροφήσουν όλη την ενεργητικότητά σου ή καταντήσουν ένας διεστραμμένος ανταγωνισμός ή μια απλή εμπορική επιχείρηση, τότε κάτι δεν πηγαίνει καλά . . . Αν το παιχνίδι δεν αποτελεί διασκέδαση, έχει χάσει τουλάχιστον τη μισή από τη δικαίωσή του».

«Είναι Παιχνίδι. Κρατήστε το στο Επίπεδο τον Παιχνιδιού»

Η απλή αυτή συμβουλή ειπώθηκε από τον Τζακ Νίκλαους που ήρθε δεύτερος σ’ ένα πρόσφατο πρωτάθλημα του γκολφ. Τα σπορ θα πρέπει να είναι χαρά και χαλάρωση—κάτι για να περνάς την ώρα σου, «ένα παιχνίδι». Τα σπορ δεν είναι η ζωή και η ζωή δεν είναι σπορ. Ακόμη και επαγγελματίες πρωταθλητές μερικές φορές το αντιμετωπίζουν αυτό το γεγονός. Ο Τζέρρυ Κράμερ, τέως ποδοσφαιριστής των Ηνωμένων Πολιτειών, έγραψε: «Συχνά αναρωτιέμαι πού τραβάει η ζωή μου, και ποιος είναι ο σκοπός μου εδώ πάνω στη γη εκτός που παίζω τα ανόητα αυτά παιχνίδια [ποδόσφαιρο] κάθε Κυριακή. Αισθάνομαι ότι θα πρέπει να υπάρχει και κάτι άλλο εκτός από αυτό».

Εσύ πιστεύεις ότι υπάρχει στη ζωή κάτι πολύ περισσότερο απ’ ό,τι απλώς να παίζεις παιχνίδια; Ασφαλώς ο Χριστός και οι απόστολοί του το πίστευαν αυτό. Αυτός είναι και ο λόγος που ο απόστολος Παύλος, ο οποίος γνώριζε πάρα πολύ καλά τους αθλητικούς ανταγωνισμούς στην αρχαία Ελλάδα, έγραψε: «Η σωματική γυμνασία είναι προς ολίγον ωφέλιμος, αλλ’ η ευσέβεια είναι προς πάντα ωφέλιμος, έχουσα επαγγελίαν της παρούσης ζωής και της μελλούσης».—1 Τιμόθεον 4:8.

Είναι λογικό να προσπαθείς, μέσα στα λογικά όρια, να κρατιέσαι σε φόρμα. Αλλά τελικά η ευσέβεια είναι πιο ζωτική από τη σωματική εκπαίδευση. Το να κερδίσεις τον Χριστιανικό αγώνα έχει μεγαλύτερη αξία από το να προσπαθείς να κερδίσεις οποιουδήποτε είδους αθλητικούς αγώνες. Η νίκη στα σπορ είναι μια παροδική αναλαμπή—δόξα σήμερα, στατιστική αύριο. Αλλά να θυμάσαι, η επιτυχία στην ευσέβεια έχει «επαγγελίαν της παρούσης ζωής και της μελλούσης»—αιώνια ζωή κάτω από τη Βασιλεία του Θεού.—1 Τιμόθεον 6:19.

[Εικόνα στη σελίδα 13]

Μισείς το να χάνεις; Γιατί;

[Εικόνα στη σελίδα 14]

Τα σπορ μπορεί να είναι ένα παιχνίδι για χαλάρωση όταν δεν υπάρχει ο σφοδρός ανταγωνισμός