Παραδόσεις για Κάψιμο;

«ΘΥΜΗΣΟΥ, θυμήσου την πέμπτη του Νοέμβρη!» Ποιος είναι ο λόγος για τη δημοφιλή αυτή ετήσια κραυγή της Αγγλίας;

Όλα άρχισαν το 1605 όταν Ρωμαιοκαθολικοί συνωμότες συνωμότησαν για να ανατινάξουν στον αέρα τον Προτεστάντη Βασιλιά Ιάκωβο Α΄ της Αγγλίας—το βασιλιά που έκανε την περίφημη Βιβλική μετάφραση—μαζί με όλους τους υπουργούς του. Η πυρίτιδα ανακαλύφθηκε κάτω από τη Βουλή και οι περισσότεροι συνωμότες θανατώθηκαν, ανάμεσα στους οποίους και ο Γκάυ Φοξ, ο πρώτος που συνελήφθηκε. Από τότε, η επέτειος της Συνωμοσίας της Πυρίτιδας στις 5 Νοεμβρίου, που είναι γνωστή σαν Νύχτα του Γκάυ Φοξ, γιορτάζεται με φωτιές στην ύπαιθρο και πυροτεχνήματα σ’ όλη τη χώρα.

Τα παιδιά την αγαπούν! Αλλά το ίδιο όμως και οι μεγάλοι οι οποίοι δαπανούν γύρω στα 20 εκατομμύρια λίρες κάθε χρόνο για 100 εκατομμύρια πυροτεχνήματα, απλά για να διαιωνίσουν το εθνικό αυτό έθιμο.

Το κοινό θέαμα είναι το κάψιμο ενός ομοιώματος του Γκάυ Φοξ, μια φιγούρα από άχυρα που συνήθως είναι καρφωμένη στην κορυφή ενός πασσάλου και μπαίνει πάνω στη φωτιά. Ωστόσο, στη Λουζ, μια μικρή κωμόπολη στη νότια Αγγλία, τα ομοιώματα προεξεχόντων πολιτικών και τοπικών προσωπικοτήτων πηγαίνουν επίσης στη φωτιά, μαζί με τα ομοιώματα δημοφιλών σταρ και άλλων πασίγνωστων φυσιογνωμιών. Η καθεμιά από τις πέντε Εταιρίες Μπονφάιρ της κωμόπολης συναγωνίζεται τις άλλες για να κάνει το πιο εντυπωσιακό θέαμα. Αλλά η φανατική Προτεσταντική Εταιρία Κλιφ Μπονφάιρ ξεχωρίζει από τις άλλες. Βαστάζοντας το λάβαρό της «Κάτω ο Παπισμός», εξακολουθεί να καίει κάθε χρόνο ένα ομοίωμα του Πάπα Παύλου Ε΄ που ήταν σύγχρονος του Γκάυ Φοξ και που πιστεύεται από πολλούς ότι είχε ανακατευθεί στη Συνωμοσία της Πυρίτιδας.

Παρά τις εκκλήσεις του δημοτικού συμβουλίου, οι οργανωτές παραμένουν αμετακίνητοι στη θέση τους να μη χαθεί αυτή η παράδοση. Υποδεικνύουν το Μνημείο των Μαρτύρων που φωταγωγείται στην κορυφή ενός λόφου. Αυτό θυμίζει τους 17 Προτεστάντες της Λουζ που τους έκαψαν εξαιτίας της πίστης τους έξω από το παλιό Πανδοχείο Σταρ στη διάρκεια της βασιλείας της Ρωμαιοκαθολικής βασίλισσας Μαρίας Τυδώρ.

Ο πρόεδρος του Συμβουλίου Εκκλησιών της Λουζ και της Περιοχής, ένας κληρικός της Εκκλησίας της Αγγλίας, έχει αποκηρύξει απερίφραστα το έθιμο σαν «παλαιάς μόδας και επειδή προσβάλλει τους Χριστιανούς». Οι τοπικοί Ρωμαιοκαθολικοί παπάδες ασκούν ολοένα και μεγαλύτερη πίεση, καθώς περνάνε τα χρόνια για να σταματήσει «το δηλητηριώδες αυτό αντικαθολικό συναίσθημα» επειδή αποτελεί «δημόσια προσβολή απέναντι στην Καθολική θρησκεία», αλλά εις μάτην.

«Κάψτε τον! Κάψτε τον!» Η κραυγή από το πλήθος που συνωστίζεται φτάνει στο κρεσέντο της καθώς το ομοίωμα του πάπα ετοιμάζεται να ακολουθήσει τη μοίρα του. Παραγεμισμένο με πυροτεχνήματα, παίρνει αρκετό χρόνο για να εκραγεί σ’ ένα αληθινά συναρπαστικό θέαμα, καθώς τα πυροτεχνήματα παίρνουν όλα φωτιά.

Καθώς πλησιάζουν τα μεσάνυχτα, όλα τα ομοιώματα έχουν καεί, μαζί και οι 6.000 πυρσοί, τα πυροτεχνήματα έχουν εξαντληθεί, και το γλέντι τελειώνει. Οι 12 ομάδες του πολύχρωμου καρνάβαλου που περνούσαν μέσα από τους στενούς δρόμους της αρχαίας πόλης στην αρχή του απογεύματος αρχίζουν να διαλύονται, μαζί με τους 50.000 άλλους που συμμετείχαν γενικά. Οι χιλιάδες των πολύχρωμων κουστουμιών φυλάγονται προσεκτικά και οι οργανωτές κάθονται στο σπίτι τους, σχεδιάζοντας μυστικά ένα ακόμη πιο μεγάλο θέαμα τον επόμενο χρόνο.

Για τον επισκέπτη που μπορεί να βρεθεί εκεί, όλο το θέαμα τον φέρνει σε παραζάλη και είναι απρόσμενο. Το ότι οι σοβαροί Εγγλέζοι θα μπορούσαν να έχουν τέτοιο θρησκευτικό πυρετό είναι εξαιρετικό γεγονός καθεαυτό. Αλλά η μη ανεκτικότητα της Ρώμης, πριν από αιώνες, διέγειρε αυτό που πολλοί παθητικοί οπαδοί του οικουμενισμού σήμερα θεωρούν μια παλινδρομική προκατάληψη που δεν έχει καμιά θέση σ’ αυτόν τον 20ό αιώνα. Οι παραδόσεις πεθαίνουν δύσκολα—ιδιαίτερα στην Αγγλία!