Οι Νεαροί Ρωτούν . . .

Πώς Μπορώ να Βελτιώσω τους Βαθμούς Μου;

«ΚΑΛΗ κοπέλα, έξυπνη και σκληρή εργάτρια επίσης. Δεν θα μπορούσατε να ζητήσετε περισσότερα!!!» Αυτά γράφει ο έλεγχος μιας κοπέλας στο μέρος που έχει τον τίτλο «Σχόλια Δασκάλου». Και μια ματιά στους βαθμούς της εξηγεί τον ενθουσιασμό του δασκάλου της. Πρόκειται για μια έφηβη που δεν φοβόταν να φέρει στο σπίτι της τον έλεγχο της!

Αλλά ενώ οι βαθμοί δεν είναι το παν, είναι χρήσιμοι δείκτες για την πρόοδο σου στο σχολείο.a Και χωρίς αμφιβολία αισθάνεσαι σαν τον Ιβάν, έναν έφηβο ο οποίος είπε: «Θέλω να μάθω κάτι. Δεν θέλω απλώς να πηγαίνω στο σχολείο και να κάθομαι στην τάξη για να περάσει η ώρα». (Τα πλάγια γράμματα δικά μας.) Πώς, λοιπόν, μπορείς να αποκτήσεις καλούς βαθμούς στο σχολείο;

«Δεν Ήθελα να με θεωρούν Πολύ Ξύπνια»

Ποια είναι η στάση σου για τα σχολικά επιτεύγματα; Μερικοί φοβούνται πραγματικά να πάρουν καλούς βαθμούς. Η Ρόζλυν (13 χρόνων) είπε: «Απαντούσα στις ερωτήσεις τόσο όσο χρειαζόταν για να περνάω με τους βαθμούς μου—δεν ήθελα να με θεωρούν πολύ ξύπνια». Γιατί; «Στενοχωριόμουν πραγματικά για το πώς θα με θεωρούσαν τα άλλα παιδιά. Αν απαντούσα σε πάρα πολλές ερωτήσεις, θα έλεγαν ‘ . . . Ξέρει τα πάντα!’» Ένας άλλος νέος παρόμοια αφηγείται: «Δεν ήθελα κανένας τους να νομίζει ότι προσπαθώ να γίνω καλύτερος απ’ αυτούς».

Η φήμη ότι είσαι ξύπνιος μπορεί στην πραγματικότητα να μη σε κάνει δημοφιλή. Έρευνες δείχνουν ότι ανάμεσα στους μαθητές λυκείων, ο αθλητής εκτιμάται πολύ περισσότερο από τον ευφυή. Ο έξυπνος μπορεί μάλιστα να δεχτεί και την επίθεση των άλλων. Ο Μάικ, ο οποίος πηγαίνει σε ένα σχολείο όπου οι μαθητές σχηματίζουν τμήματα σύμφωνα με τις ικανότητες τους, λέει: «Τα παιδιά των ‘κατώτερων’ τμημάτων δεν κάνουν καμιά σχολική δουλειά στο σπίτι—οι δάσκαλοι ξέρουν ότι με κανέναν τρόπο δεν πρόκειται να την κάνουν. Γι’ αυτό γελάνε με μας, δηλαδή με τα παιδιά των ‘ανώτερων’ τάξεων, επειδή κάνουμε στο σπίτι οποιαδήποτε σχολική δουλειά μάς ανατίθεται»!

Πρέπει λοιπόν να είσαι συγκρατημένος; Αυτό μπορεί να σε κάνει πιο δημοφιλή σε μερικούς τομείς. Αλλά τι θα πούμε μακροπρόθεσμα; Πώς θα αισθάνονται οι γονείς σου αν η σχολική σου εργασία δεν αντανακλά τις ικανότητες σου; Και μήπως οι μέτριοι βαθμοί σου κλείσουν ακόμη και την πόρτα σε μελλοντικές ευκαιρίες, όπως στον επαγγελματικό τομέα; Οι νέοι που σε αποθαρρύνουν—ή ακόμη και σε κοροϊδεύουν—να κάνεις το καλύτερο που μπορείς, δείχνουν ότι ζηλεύουν και είναι ανασφαλείς. Η ζήλια αυτή είναι ‘ζωώδης’ και «αχρείον πράγμα» σύμφωνα με τη Βίβλο. (Ιακώβου 3:14-16) Γιατί να πέσεις σε τέτοιο επίπεδο, τροφοδοτώντας τη ζήλια τους; Αξίζει μάλιστα να συναναστρέφεσαι με νέους οι οποίοι σε ενθαρρύνουν να κάνεις εργασία κακής ποιότητας; Η Βίβλος συμβουλεύει: «Ο περιπάτων μετά σοφών θέλει είσθαι σοφός· ο δε σύντροφος των αφρόνων θέλει απολεσθή». (Παροιμίαι 13:20) Έτσι, να αποφεύγεις εκείνους οι οποίοι θα προσπαθήσουν να σε εμποδίσουν από τη μελέτη. Η μάθηση είναι πολύ πιο σπουδαία από το να ευχαριστήσεις τους «άφρονες».

Βάλε Στόχους για τον Εαυτό σου

Ακόμη και οι νέοι που θέλουν να πάνε μπροστά, όμως, συχνά έχουν αρνητικά συναισθήματα για τον εαυτό τους. Φαντάζονται ότι είναι τόσο αβοήθητοι όσο ένα «κύμα θαλάσσης κινούμενο υπό ανέμων και συνταραττόμενον» όταν πρόκειται να προοδεύσουν στο σχολείο. (Ιακώβου 1:6) Σύμφωνα με τη δασκάλα Λίντα Νίλσεν, τα άτομα αυτά έχουν την τάση να «ρίχνουν την ευθύνη για τα μικρά τους επιτεύγματα [στο σχολείο] σε πηγές που είναι πέρα από τον έλεγχο τους: σε μεροληπτικές εξετάσεις, στην προκατειλημμένη δασκάλα, στην κακή τύχη, στη μοίρα, στον καιρό». Σηκώνοντας τα χέρια στην αποθάρρυνση λένε, ‘Ποιο το όφελος; Δεν είμαι μεγαλοφυΐα. Το πιο πιθανό είναι να αποτύχω’.

Ωστόσο, το μυστικό για να πάρεις καλούς βαθμούς δεν είναι ούτε να είσαι «μεγαλοφυΐα» ούτε η «τύχη». Το περιοδικό Εφηβεία πρόσφατα έκανε έναν απολογισμό σε μερικούς μαθητές λυκείων με μεγάλες επιτυχίες. Το μυστικό τους; «Το προσωπικό κίνητρο σε βοηθάει να συνεχίσεις να προχωράς», είπε ένας. «Να βάλεις τον εαυτό σου σε πρόγραμμα και να οργανώσεις το χρόνο σου», είπε ένας άλλος. «Πρέπει να βάλεις στόχους στον εαυτό σου», είπε ένας άλλος ακόμη. Ναι, πόσο καλό είναι που οι βαθμοί σου εξαρτώνται κυρίως, όχι από παράγοντες πέρα από τον έλεγχό σου, αλλά από ΕΣΕΝΑ—πόσο δύσκολο είναι να θέλεις να εργαστείς.

Γιατί λοιπόν να μη βάλεις στόχους για βαθμούς ανάλογους με την ικανότητα σου; (Χωρίς αμφιβολία οι γονείς σου θα έχουν πολλά να πουν για το τι βαθμούς πιστεύουν ότι είσαι ικανός να πάρεις.) Η Μπάρμπαρα Μέγιερ σαν καθηγήτρια λυκείου και συγγραφέας γράφει στο Δε Χάι Σκουλ Σερβάιβαλ Γκάιντ: «Οι μαθητές που βάζουν ρεαλιστικούς ακαδημαϊκούς στόχους, και έπειτα πιστεύουν ότι μπορούν να τους φτάσουν, πιθανόν να νιώσουν έκπληξη ακόμη και οι ίδιοι για την επιτυχία τους».

Έτσι, αν οι βαθμοί σου δεν είναι τόσο καλοί, μη ρίχνεις την ευθύνη στους καθηγητές σου στο σχολείο. Όπως έγραψε ένας συγγραφέας, οι μαθητές «συχνά αποτυχαίνουν επειδή προσπαθούν να αποκτήσουν κάτι χωρίς να κοπιάσουν». Ή όπως το λέει η Βίβλος: «Η ψυχή του οκνηρού επιθυμεί και δεν έχει». (Παροιμίαι 13:4) Ναι, μερικές φορές ο πραγματικός ένοχος πίσω από τους χαμηλούς βαθμούς είναι η τεμπελιά. Το φάρμακο; Η μελέτη που θεωρείται ντεμοντέ και η σκληρή δουλειά!

‘Μα Μελετώ’

Αυτή την αντίρρηση μπορεί να φέρουν μερικοί νέοι. Πιστεύουν ειλικρινά ότι ήδη εργάζονται πολύ χωρίς αποτελέσματα. Πριν από λίγα χρόνια, όμως, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι τα παιδιά ορισμένων εθνικών ομάδων ήταν συνεχώς αδύνατα στο σχολείο. Πολλοί απέκρουαν τα προβλήματα πιστεύοντας, ότι ‘Τα παιδιά αυτά δεν νοιάζονται για το σχολείο’. Αλλά δεν συνέβαινε αυτό. Γιατί λοιπόν αποτύχαιναν; Ο Κελεστίνο Φερνάντεζ και άλλοι ερευνητές του Πανεπιστημίου Στάνφορντ της Καλιφόρνια (ΗΠΑ) αποφάσισαν να ερευνήσουν το ζήτημα.

Συγκέντρωσαν κάπου 770 μαθητές και τους ρώτησαν πόση προσπάθεια πίστευαν αυτοί ότι κατέβαλαν για τη σχολική τους εργασία. Προς έκπληξη όλων, οι μαθητές με χαμηλούς βαθμούς πίστευαν ότι εργάζονταν τόσο σκληρά όσο οι άλλοι! Ωστόσο, όταν εξετάστηκαν οι συνήθειες τους μελέτης, ανακαλύφθηκε ότι στην πραγματικότητα έκαναν πολύ λιγότερη εργασία στο σπίτι απ’ ό,τι οι καλοί συμμαθητές τους. Φαίνεται ότι οι καθηγητές τους έφταιγαν μερικώς τουλάχιστον γι’ αυτή την παραπλάνηση. Ίσως πίστευαν ότι δεν άξιζε να ασχοληθούν με τους μαθητές που είχαν χαμηλές επιδόσεις. Ή μπορεί να πίστευαν ότι η θερμή απλώς και φιλική συμπεριφορά απέναντί τους ήταν αρκετή για να τους υποκινήσει να διαπρέψουν. Όποια και αν είναι η περίπτωση, φαίνεται ότι οι καθηγητές επαινούσαν πολύ τις ελάχιστες προσπάθειες των μαθητών. Βαθμοί γύρω στη βάση δίνονταν συνήθως στους μαθητές που απλώς παραβρίσκονταν στην τάξη. Τα παιδιά πίστευαν ότι εργάζονταν ήδη τόσο σκληρά όσο μπορούσαν. Έτσι λίγα πράγματα έκαναν για να βελτιωθούν.

Αν οι βαθμοί σου είναι χαμηλοί, μήπως και συ υπερεκτιμάς το πόσο στην πραγματικότητα μελετάς; Σε πολλά μέρη οι ακαδημαϊκοί κανόνες έχουν μειωθεί—αν δεν έχουν εξαλειφθεί τελείως. Ξέροντας οι νέοι ότι μπορούν εύκολα να περάσουν, λίγο προσπαθούν και σαν ανταπόδοση λίγα παίρνουν από το σχολείο. Αλλά εσύ μην πέσεις σ’ αυτή την τελματώδη μετριότητα! Ρώτα τον εαυτό σου, ‘Πόσες ώρες δαπανώ το βράδι για να προετοιμαστώ για το σχολείο; Θεωρώ σοβαρή τη μελέτη ή μήπως οι προσπάθειές μου γίνονται με μισή καρδιά; Μήπως δίνω προτεραιότητα σε δραστηριότητες μικρότερης σημασίας, όπως στην παρακολούθηση τηλεόρασης;’

Αυτή η αυτοεξέταση μπορεί να οδηγήσει σε γενικό έλεγχο των συνηθειών σου μελέτης. Αυξάνοντας λοιπόν το χρόνο που διαθέτεις για μελέτη μπορείς να έχεις ριζικά αποτελέσματα στους βαθμούς σου. Σκέψου τι είπε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Περιοδικό Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας. Αφού ανέλυε τις συνήθειες μελέτης χιλιάδων νέων ηλικίας λυκείου, κατέληγε στο συμπέρασμα ότι «η αύξηση στο χρόνο που δαπανάται για σχολική εργασία στο σπίτι έχει θετική επίδραση στους βαθμούς του μαθητή του λυκείου». Στη πραγματικότητα, πιστεύεται ακόμη ότι «με 1 ως 3 ώρες σχολικής εργασίας στο σπίτι την εβδομάδα, ο μέσος μαθητής χαμηλής ικανότητας μπορεί να πετύχει βαθμούς ανάλογους με το μαθητή μέσης ικανότητας που δεν κάνει σχολική εργασία στο σπίτι».

Ο απόστολος Παύλος έπρεπε συμβολικά να ‘δαμάζει το σώμα του’ για να φτάσει στους στόχους του. (1 Κορινθίους 9:27) Ίσως χρειάζεται και συ παρόμοια να βάλεις στον εαυτό σου ένα σκληρό πρόγραμμα ιδιαίτερα αν αποσπάσαι εύκολα από την μελέτη εξαιτίας της τηλεόρασης ή άλλων περισπασμών. Ο Δρ Εντ Όλιβ συνιστά: «Κάνε συμβόλαιο με τον εαυτό σου. Για παράδειγμα, πες στον εαυτό σου, ‘Θα μελετάω τουλάχιστον μια ώρα κάθε μέρα’». Μπορεί να φέρει ανταμοιβές αν προσθέσεις κι άλλα πράγματα σ’ αυτό το «συμβόλαιο» (‘Θα φάω κάτι πρόχειρο όταν τελειώσω τη μελέτη’) ακόμη και τιμωρίες (‘Αν δεν μελετήσω, δεν θα δω τηλεόραση το Σαββατοκύριακο!’). Μπορείς ακόμη να βάλεις ένα σημείωμα πάνω στην τηλεόραση που να λέει: «Καθόλου τηλεόραση αν δεν γίνει πρώτα η σχολική εργασία στο σπίτι!» σαν μια βοηθητική υπενθύμιση.

Να θυμάσαι ότι η στάση, το ελατήριο και η αυτοπειθαρχία είναι καλά σημεία για ν’ αρχίσει κανείς προκειμένου να πάρει καλούς βαθμούς.

[Υποσημειώσεις]

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 24]

Οι μαθητές με χαμηλούς βαθμούς πίστευαν ότι εργάζονταν τόσο σκληρά όσο οι άλλοι! Ωστόσο ανακαλύφθηκε ότι στην πραγματικότητα έκαναν πολύ λιγότερη εργασία στο σπίτι απ’ ό,τι αυτοί που είχαν υψηλές αποδόσεις

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Πες στον εαυτό σου, «Καθόλου τηλεόραση αν δεν γίνει πρώτα η σχολική εργασία στο σπίτι», βάλε μάλιστα και ένα σημείωμα πάνω στην τηλεόραση αν χρειάζεται