Βάντο-Κάι Καράτε—Είναι ο Αληθινός «Δρόμος της Αρμονίας»;

Η ΕΝΤΑΣΗ ήταν διάχυτη. Το πρωτάθλημα της ομάδας καράτε της Ολλανδίας βρισκόταν σε εξέλιξη. Όταν ο διαιτητής είπε «χατζίμε!» (Ιαπωνική λέξη για το «αρχίστε!»), ο αντίπαλος μου και εγώ πήραμε τη σωστή γωνία για δράση.

Ήταν εύσωμος—μεγαλύτερος και βαρύτερος από μένα. Όμως διέκρινα ότι είχε έλλειψη πείρας. Προσποιήθηκα ότι θα κάνω μια κίνηση. Εκείνος επιτέθηκε μανιασμένα, γρονθοκοπώντας και κλωτσώντας. Τον παρέσυρα σε άλλη μια επίθεση, και όταν άφησε εκτεθειμένες τις χαμηλότερες πλευρές του, τού έδωσα μια αστραφτερή γροθιά που τον διέλυσε.

Οι θεατές μόρφασαν, καθώς αυτός κατέρρευσε στο δάπεδο και από τον πόνο προσπαθούσε να πάρει αέρα για ανάσα. Το σώμα του κουνήθηκε βίαια, κατόπιν ξαφνικά πάγωσε. Μια τρομακτική ησυχία έπεσε γύρω. Ένας γιατρός έτρεξε στην εξέδρα και τον έστειλε στο νοσοκομείο. Αληθινά τρομοκρατήθηκα. ‘Θα μπορούσε να είναι . . . θα μπορούσε να είναι νεκρός;^’

Μετά από το περιστατικό αυτό τον Οκτώβριο του 1971, είχα αποφασίσει να σταματήσω να συμμετέχω σε τέτοιους ανταγωνισμούς. Προσκολλήθηκα στην απόφαση αυτή, αν και πέρασαν άλλα εφτά χρόνια προτού εγκαταλείψω τελείως το καράτε.

Αλλά πώς ενδιαφέρθηκα για το καράτε κατ’ αρχήν; Γιατί να το εγκαταλείψω; Και τι συνέβη στον πληγωμένο μαχητή;

Αγάπη με την Πρώτη Ματιά

Για να κάνω ανώτερες σπουδές σαν μηχανολόγος ηλεκτρονικός, έφυγα από την πατρίδα μου το Σουρινάμ και πήγα στην Ολλανδία τον Σεπτέμβριο του 1965, όπου εγκαταστάθηκα στην πόλη Χίλβερσουμ. Σύντομα κατόπιν, ένας φίλος με προσκάλεσε για να δω την εισαγωγή ενός καινούργιου αθλήματος, του καράτε βάντο-κάι. Για να τον ευχαριστήσω και για να ευχαριστήσω την περιέργεια μου, πήγα.

Ανακάλυψα ότι ήμουν γοητευμένος, καθώς ο κύριος Κόνο και ο κύριος Φούτζι, οι δυο Ιάπωνες δάσκαλοι, έδειχναν τις βασικές κινήσεις. Ήταν διαφορετικό από αυτό που περίμενα—καθόλου διαπληκτισμοί, καθόλου σκηνές τσακωμού στους δρόμους, αλλά όμορφες κινήσεις σαν του μπαλέτου. Είχαν απολύτως κάτω από τις διαταγές τους τα σώματα τους που ήταν γρήγορα σαν αστραπή. Για μένα ήταν μια αγάπη από την πρώτη ματιά. Ήδη αισθανόμουν την μπλούζα του καράτε γύρω στους ώμους μου.

Αν και ήμουν ήδη 24 ετών,—αρκετά μεγάλος σύμφωνα με τους κανόνες του καράτε—υπέγραψα μια αίτηση για μαθήματα. ‘Απλά για να έχω κάτι να κάνω τους χειμωνιάτικους μήνες’, υποσχέθηκα στον εαυτό μου. Αλλά ο χειμώνας αυτός αποδείχτηκε ότι θα διαρκούσε παραπάνω από δέκα χρόνια.

«Ο Δρόμος της Αρμονίας»

Η λέξη «καράτε» στα Ιαπωνικά σημαίνει «άδειο χέρι». Διάφορα στυλ τού καράτε έρχονται από τόπους όπως η Κορέα, η Οκινάβα και η Ιαπωνία. Το Βάντο-κάι (που στα Ιαπωνικά σημαίνει «ο δρόμος της αρμονίας») συγκεντρώνεται γύρω από δύο στυλ πρακτικής: το μα (η σωστή απόσταση από τον αντίπαλο σου) και το κιάι (δηλαδή το να βρίσκεις την κατάλληλη ευκαιρία για να επιτεθείς). Επίσης τονίζεται η ευκαμψία. Όπως συμβαίνει με όλες τις μορφές του καράτε, το βάντο-κάι έχει επηρεαστεί από τον Βουδισμό Ζεν, τονίζοντας την κατάλληλη κατάσταση της διάνοιας σε αρμονία με το σώμα.

Στη διάρκεια των τουρνουά των δύο λεπτών του καράτε, παίρνει κανείς βαθμούς με κλωτσιές και γροθιές που κατευθύνονται σε ζωτικά μέρη του σώματος. Παρ’ ότι τα χτυπήματα στο σώμα είναι νόμιμα, οι κανόνες απαγορεύουν να ακουμπήσεις το πρόσωπο του αντιπάλου με τη γροθιά σου. Ωστόσο καμιά φορά γίνονται λάθη, πράγμα που έγινε και στην περίπτωση της συζύγου μου, της Χάννι, που δοκίμαζε το χέρι της στο καράτε. Της εξήγησα πώς να ρίχνει μία γροθιά στο πρόσωπο, αλλά να σταματάει το χέρι της ακριβώς στην άκρη της μύτης. Η Χάννι μού έριξε μια γροθιά—και αρκετά καλή γροθιά—αλλά ξέχασε να σταματήσει στο κρίσιμο σημείο, κι έτσι μου χτύπησε το πρόσωπο, μου έκοψε τα χείλη και μου προξένησε τη μόνη ζημιά που έπαθα στην καριέρα μου του καράτε. Την επόμενη μέρα το πρησμένο πρόσωπο μου προκαλούσε μια σειρά από ερωτήματα που με έφερναν σε αμηχανία!

«Το Ολλανδικό Φασόλι»

Άρχισα να εξασκούμαι τρεις ώρες την εβδομάδα. Το καράτε δεν είναι καμιά υπόθεση που μπορείς να την τελειώσεις με δέκα εύκολα μαθήματα. Όπως είπε ένας δάσκαλος: «Ένας δάσκαλος των [πολεμικών τεχνών] αναπτύσσεται σιγά, όπως η ρίζα της πιπερόριζας. Γλυκιά στη γεύση όταν είναι μικρή, αργότερα γίνεται πιο καυτή και πιο πιπεράτη με το πέρασμα του χρόνου».

«Θα μπορούσες να βοηθήσεις στη διδασκαλία καράτε;» ρώτησε ο σενσέι (δάσκαλος) μου, όταν κέρδισα τα περισσότερα από τα ματς της εκπαίδευσης.

«Διδασκαλία; Και βέβαια!» Το αποτέλεσμα; Περισσότερος χρόνος στο ντότζο (αίθουσα εκπαίδευσης).

Την άνοιξη του 1968 ο σενσέι μου είπε: «Πάρε μέρος στο τουρνουά του καράτε». Δεν χρειαζόμουν περισσότερη παρακίνηση. Απρόσμενα έγινα αρχηγός στην ομάδα της σχολής του καράτε και επρόκειτο να κάνω ένα αξιοσημείωτο ντεμπούτο τον Μάιο του 1968 στο πρωτάθλημα για τις ομάδες της Ολλανδίας και του Βελγίου.

Επειδή φαίνομαι εύθραυστος με τα 66 κιλά μου πάνω σ’ ένα σκελετό ύψους 1,78 μέτρων, ένα από τα περιοδικά των σπορ με αναγόρευσε το Ολλανδικό Φασόλι. Αλλά αυτό που μου έλειπε σε βάρος και δύναμη το αναπληρούσα με την τεχνική, την ταχύτητα και τον υπολογισμό.

Έγινα πρωταθλητής Ολλανδίας το 1971. Το έγκυρο περιοδικό Μαύρη Ζώνη με περιέλαβε δυο φορές (το 1971 και το 1972) ανάμεσα στους «Δέκα Κορυφαίους Ευρωπαίους Άντρες του Καράτε». Τον Απρίλιο του 1972 αποφοίτησα σαν δάσκαλος του καράτε.

Παρά τις επιτυχίες αυτές, ωστόσο, κάτι συνέβη το φθινόπωρο του 1971 που προξένησε ένα μικρό κοίλωμα στην ιδεαλιστική άποψη που είχα για τον «δρόμο της αρμονίας».

Αντιμετωπίζοντας τη «Μεγάλη Γάτα»

Τον καιρό εκείνο ήμουν ανάμεσα στους υποψήφιους που συναγωνίζονταν για το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Καράτε στην Αίθουσα Πιερ ντε Κουμπερτέν στο Παρίσι. Αγωνιζόμουν ενάντια στον διαρκή πρωταθλητή Γαλλίας, τον Ντομινίκ Βαλερά. Ο Βαλερά, που ζύγιζε 90 κιλά και είχε ύψος 1,80 ήταν γνωστός σαν η Μεγάλη Γάτα. Είχε τη φήμη ότι νικούσε τους αντιπάλους του με κυκλικές κινήσεις των αστραγάλων, γρήγορα, ισχυρά πρόσθια χτυπήματα με το πόδι και ένα δολοφονικό «roundhouse». Τώρα ήταν η σειρά μου για να τον αντιμετωπίσω. Με τους ακροατές του εθνικού τηλεοπτικού δικτύου και ένα πλήθος 7.000 ατόμων που ζητωκραύγαζαν, φαινόταν αποφασισμένος να συντρίψει τα όνειρα μου για το πρωτάθλημα, καθώς και μερικές πλευρές μου επίσης. Το περιοδικό Μαύρη Ζώνη περιέγραψε τη μάχη:

«Ο Ντομινίκ . . . φαινόταν ότι θα κέρδιζε εύκολα το Ολλανδικό Φασόλι . . . αλλά ο γρήγορα βελτιούμενος Ολλανδός άδραξε το αρχικό πρόσθιο λάκτισμα του Ντομινίκ και κατάφερε ένα γρονθοκόπημα στο κεφάλι του έκπληκτου πρωταθλητή, πράγμα που του έδωσε καθαρά μισό βαθμό. . . . Και πάλι κάποια απροσεξία από τον Βαλερά και πάλι εξακόντισε το μεγάλο μαεγκέρι (πρόσθιο λάκτισμα). Αποδεικνύοντας ότι την πρώτη φορά δεν επρόκειτο για απροσδόκητη καλή τύχη, ο Λα Ροζ άδραξε το πόδι και κατάφερε άλλη μια γροθιά στο κεφάλι του Βαλερά».

Εδώ πετύχαινα τα μόνα χτυπήματα που είχαν σημειωθεί εναντίον του πρωταθλητή στη διάρκεια όλου του τουρνουά, προκαλώντας τις μεγαλύτερες ειδήσεις για το πρωτάθλημα! Επρόκειτο για μια πεντακάθαρη νίκη. Ή έτσι νόμιζα. Το Μαύρη Ζώνη συνέχιζε:

«Ο διαιτητής, συνειδητοποιώντας ότι το ακροατήριο ήταν Γάλλοι και ότι άλλος μισός πόντος θα ήταν και το τέλος του Βαλερά, αγνόησε τη γροθιά. Και σαν να ήταν συμμέτοχοι στην ενοχή, το πλήθος παρέμεινε ήσυχο στη διάρκεια όλου του υπόλοιπου ματς».

Η μάχη είχε τελειώσει. Περπάτησα προς τη γραμμή, περιμένοντας να ανακηρυχτώ νικητής, αλλά ο διαιτητής ανακήρυξε νικητή τον αντίπαλο μου! Ο έκπληκτος Βαλερά βιάστηκε να φύγει. Καταθέσαμε ένσταση. Αφού σκέφτηκε επί μισή ώρα, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Καράτε αγνόησε την ένσταση και έδωσε το σύνθημα να συνεχιστούν οι αγώνες. Το τουρνουά συνεχίστηκε με τον Βαλερά σαν πρωταθλητή μέχρι το τέλος.

Η ασύστολη αυτή ανεντιμότητα σε ένα σπορ που έχει σαν εμβλήματα του τη γροθιά και το περιστέρι (σύμβολα δύναμης και αρμονίας) σύντριψε μια αυταπάτη. Η γροθιά εξακολουθούσε να υπάρχει, αλλά, για μένα, το περιστέρι είχε πετάξει. Ελάχιστα συνειδητοποιούσα ότι βρισκόμουν μόλις δυο χρόνια μακριά από την ανεύρεση ενός με μεγάλη υπεροχή δρόμου της αρμονίας που αποδείχθηκε ότι ήταν πραγματικός τόσο στα λόγια όσο και στην πράξη.

Ακούγοντας τη Βιβλική Αλήθεια

Πάντα είχα βαθύ σεβασμό για τον Θεό και έδινα μεγάλη αξία στην προσευχή. Η σύζυγος μου και εγώ είχαμε ανατραφεί σαν Ρωμαιοκαθολικοί. Από τότε που παντρευτήκαμε τον Δεκέμβριο του 1971, προσευχόμαστε μαζί όταν αντιμετωπίζαμε προβλήματα. Είχα μία Βίβλο, αλλά είχα πολλά ερωτήματα σχετικά με αυτήν. Έτσι όταν με επισκέφθηκαν δυο Μάρτυρες του Ιεχωβά στο Άμστερνταμ μια Παρασκευή πρωί τον Ιανουάριο του 1973, δεν δίστασα να τους προσκαλέσω να μπουν μέσα και να ακούσω τις απαντήσεις τους. Η αρχική εκείνη επαφή ήταν πολύ ευχάριστη. Μετά απ’ αυτό, κάθε Παρασκευή, επί εφτά μήνες, έρχονταν και μελετούσαν μαζί μας το βιβλίο Η Αλήθεια που Οδηγεί στην Αιώνιο Ζωή.

Τον καιρό εκείνο είχα τελειώσει την εκπαίδευση μου, και αποφασίσαμε να πάμε και πάλι πίσω στο Σουρινάμ. Πριν από την αναχώρηση μας, οι Μάρτυρες μας προσκάλεσαν σπίτι τους και μας έκαναν ένα αποχαιρετιστήριο πάρτυ-έκπληξη και μερικές Βιβλικές εκδόσεις σαν δώρο. Η στοργική τους υπομονή και η πιστότητα στη διεξαγωγή της Γραφικής μελέτης μαζί μας άφησε μια θερμή, διαρκή εντύπωση στη διάνοια και στην καρδιά μας. Δεν θα ξεχνούσαμε την αλήθεια που είχαμε γευθεί, παρ’ ότι απαιτήθηκε ενάμισι ακόμη έτος προκειμένου να ξαναγίνει ‘το πότισμα των σπόρων’.

Αρχίζοντας με Δικό μου Ντότζο

Η καινούργια μου εργασία για την κυβέρνηση του Σουρινάμ απαιτούσε να μετακομίσω σε μια μικρή εγκατάσταση κοντά στο αεροδρόμιο, γύρω στα 50 χιλιόμετρα (30 μίλια) μακριά από την πρωτεύουσα, την Παραμαρίμπο. Δεν γνωρίζαμε καθόλου Μάρτυρες εκεί και έτσι η Γραφική μας μελέτη δεν συνεχίστηκε.

Όμως είχα μερικούς επισκέπτες. Ήταν φανατικοί του καράτε και μου ζητούσαν να αρχίσω να διδάσκω βάντο-κάι. Παρ’ ότι είχα σταματήσει να παίρνω μέρος σε αγώνες, όμως εξακολουθούσα να αγαπάω το καράτε σαν σπορ και συμφώνησα να ανοίξω δικό μου ντότζο στην πρωτεύουσα.

Προτού περάσει καιρός, δαπανούσα τέσσερις μέρες την εβδομάδα διδάσκοντας καράτε. Έφευγα από την τακτική μου κυβερνητική εργασία αμέσως μετά τις 2 η ώρα το μεσημέρι που τελείωνα και δεν επέστρεφα σπίτι παρά στις 10 το βράδι. Επίσης διευθέτησα ταξίδια στα περίχωρα για τους σπουδαστές μου τις Κυριακές και στη διάρκεια των σχολικών τους διακοπών. ‘Απλά για να μην τους αφήνω να είναι στους δρόμους’, έλεγα στον εαυτό μου. Μετά από τα μαθήματα του καράτε συζητούσα μαζί τους σχετικά με το σχολείο τους και τα οικογενειακά τους προβλήματα.

Μέσα από όλα αυτά, απότυχα να συνειδητοποιήσω ότι παραμελούσα πάρα πολύ την δική μου οικογένεια. Όσο περισσότερο χρόνο δαπανούσα στη διδασκαλία τού «δρόμου της αρμονίας» προς τους άλλους, τόσο περισσότερο διέλυα την αρμονία στη δική μου οικογένεια. Οποτεδήποτε η σύζυγος μου μού ζητούσε να φροντίσω τα παιδιά μας, εγώ αντιδρούσα εκνευρισμένος, επειδή ήμουν πολύ απασχολημένος με τα παιδιά των άλλων ανθρώπων. Η Χάννι έλπιζε για μια αλλαγή.

«Είστε Μάρτυρες;»

Η αλλαγή αυτή ήρθε τον Μάιο του 1975. Η Χάννι εντόπισε δυο άτομα που επισκέπτονταν όλα τα σπίτια του χωριού. Περίμενε με αγωνία μέχρις ότου ήρθαν στο σπίτι μας. «Είστε Μάρτυρες;» ρώτησε, προτού εκείνοι μπορέσουν να πουν μια λέξη.

«Μα, ναι, είμαστε».

«Ελάτε μέσα, παρακαλώ. Μπορείτε να συνεχίσετε να μελετάτε τη Βίβλο μαζί μας;»

Οι έκπληκτοι Μάρτυρες ήταν πολύ πρόθυμοι. Αλλά και πάλι η Γραφική μελέτη διακόπηκε, όταν πήγα στις Ηνωμένες Πολιτείες για μετεκπαίδευση στα ηλεκτρονικά, και αργότερα η σύζυγος μου και τα παιδιά μου πήγαν στην Ολλανδία για μερικούς μήνες. Μόνο στην αρχή του 1978 αρχίσαμε και πάλι την κανονική μας ζωή, και αμέσως μόλις ήμαστε έτοιμοι, οι Μάρτυρες ήρθαν και πάλι.

Αντιμετωπίζοντας την Απόφαση

Αυτή τη φορά η μελέτη συνεχίστηκε χωρίς διακοπή. Με τον καιρό συνειδητοποίησα ότι αυτά που μάθαινα από το Λόγο του Θεού δεν συμφωνούσαν με την αγάπη μου προς το καράτε. Από τη μια, τα λόγια του Παύλου ότι “η σωματική εκπαίδευση είναι ωφέλιμη για λίγο’, ερχόταν σε αντίφαση με όλο το χρόνο που αφιέρωνα στα αθλήματα.—1 Τιμόθεον 4:8.

Από την άλλη, όπως μου τόνιζαν οι Μάρτυρες, το καράτε έχει σαν αντικειμενικό του σκοπό τη βλάβη του αντιπάλου, πράγμα που μπορεί να προξενήσει θάνατο ή σοβαρή βλάβη στο άτομο, ακόμη και χωρίς να το θέλει κανείς. Παρ’ ότι αυτό ήταν αλήθεια, ακόμη μου ήταν δύσκολο να το δεχτώ. Πώς θα μπορούσα να αποποιηθώ όλα όσα επιδίωκα με τόσο ζήλο επί 12 χρόνια;

Συμφωνούσα με τη Γραφική συμβουλή να μην εμπιστεύομαι σε όπλα για αυτοάμυνα, επειδή συχνά έχουν προξενήσει το θάνατο αθώων ανθρώπων. (Εκκλησιαστής 9:18) ‘Αλλά μπορούσε να συγκριθεί η εξάσκηση του καράτε με το να κατέχει κανείς όπλα;’ Έκανα σκέψεις διστακτικά, φέρνοντας στο νου μου αυτό που είχε παρατηρήσει κάποτε για το καράτε ο Ισάο Ομπάτα, συνιδρυτής του Ιαπωνικού Συνδέσμου του Καράτε: «Η διάνοια είναι το όπλο και το σώμα είναι η σφαίρα». ‘Θα μπορούσαν τα λόγια του Ιησού, «Επίστρεψον την μάχαιράν σου εις τον τόπον αυτής· διότι πάντες όσοι πιάσωσι μάχαιράν δια μαχαίρας θέλουσιν απολεσθή», να αναφέρονται σε αυτούς που παίζουν καράτε;^’ Συλλογιζόμουν ανήσυχα. Γνώριζα ότι έπρεπε να πάρω μια απόφαση.—Ματθαίος 26:52.

Μια μέρα στο σχολείο συγκέντρωσα όλους τους μαθητές μου, που κυρίως ήταν μαθητές του λυκείου. Αντί για έναν ακόμη γύρο καράτε, οι παραξενεμένοι σπουδαστές άκουσαν τον σενσέι τους να μιλάει σχετικά με τον Ιεχωβά Θεό, εξηγώντας ότι οι πολεμικές τέχνες δεν βρίσκονται σε αρμονία με τη Βίβλο. Άκουγαν ήσυχα, καθώς τους έλεγα ότι είχα αποφασίσει να κλείσω τη σχολή για τα καλά.

Επειδή ήμουν υποχρεωμένος να τελειώσω το εξάμηνο και να επιθεωρήσω τις εξετάσεις, δεν μπορούσα να τα παρατήσω ακριβώς τότε και εκεί. Βέβαια, αυτό έθετε έναν κίνδυνο και θα μπορούσε να εξασθενίσει την απόφαση μου. Αλλά οι Διεθνείς Συνελεύσεις «Νικηφόρος Πίστις» του 1978 ήρθαν ακριβώς στην ώρα τους για να με στηρίξουν.

Ποτέ δεν είχα παρακολουθήσει μία ολόκληρη συνέλευση. Τα άλλα χρόνια πήγαινα απλά για ένα απόγευμα. Αλλά τώρα πήρα άδεια από την εργασία μου. Όταν άρχισε η συνέλευση, όλη μου η οικογένεια ήταν παρούσα.

Την απολαύσαμε πάρα πολύ. Για μένα δεν ήταν τίποτα λιγότερο από μια αποκάλυψη. Όλες οι αρετές που είχα προσπαθήσει να επιδιώξω στη διάρκεια της ζωής μου—σεβασμός για τον Θεό, αξία της προσευχής, αγάπη για τον συνάνθρωπο—τις έβλεπα όλες ολόγυρα μου. Αυτός είναι ο αληθινός βάντο-κάι [δρόμος της αρμονίας]’, σκέφτηκα και υποκινήθηκα να ευχαριστήσω τον Ιεχωβά για την πείρα αυτή που με ενίσχυσε.

Αρκετούς μήνες αργότερα, στις 24 Δεκεμβρίου του 1978, η σύζυγος μου και εγώ βαφτιστήκαμε και ανοίξαμε καινούργια σελίδα στη ζωή μας.

Κάτι Καλύτερο

Η απόφαση εκείνη μας έχει οδηγήσει σε πολλές ευλογίες. Η οικογενειακή ένταση έχει μειωθεί. Είμαστε ενωμένοι όσο ποτέ πριν και έχουμε τη βαθιά χαρά να βλέπουμε τις τρεις κόρες μας να μεγαλώνουν σαν λάτρεις του Ιεχωβά.

Από τον καιρό που βαφτίστηκα δεν έχω χρησιμοποιήσει ξανά το καράτε. Αλλά αρκετά χρόνια πριν συνέβη κάτι που θα μπορούσε να με κάνει να το έχω χρησιμοποιήσει και πάλι. Ένα βράδι ξύπνησα και ανακάλυψα ότι βρισκόταν ένας κλέφτης στο σπίτι. Αντί να καταφύγω στο καράτε, συλλογίστηκα ότι η καλύτερη άμυνα θα ήταν να βγάλω μια κραυγή. Και τι κραυγή έβγαλα! Μετά από πολλά χρόνια σιωπής, μια τρομακτική κραυγή καράτε που σου πάγωνε το αίμα, βγήκε από το στόμα μου. Και είχε αποτελέσματα! Ο κλέφτης βιάστηκε να φύγει, και ταυτόχρονα εγώ ήμουν ευτυχισμένος που δεν κατέφυγα στο καράτε, αλλά χρησιμοποίησα ένα ασφαλέστερο μέσο άμυνας.

Ω, βέβαια, πρέπει να σας πω ακόμη τι συνέβη στον παλαιστή εκείνο που πληγώθηκε και τον πήραν βιαστικά στο νοσοκομείο. Δεν πέθανε. Η γροθιά μου του είχε σπάσει τρεις από τις πλευρές του. Ήμουν λυπημένος γι’ αυτό, αλλά ανακουφίστηκα και από το γεγονός ότι δεν φορτώθηκα με ενοχή αίματος στους ώμους μου.

Αναλογιζόμενος το παρελθόν, έχω μονάχα ένα πράγμα για να λυπηθώ: Θα έπρεπε να είχα σταματήσει το καράτε συντομότερα. Απαιτήθηκαν σχεδόν έξι χρόνια μετά από την πρώτη μου Γραφική μελέτη για να πάρω την τελική μου στάση υπέρ του Ιεχωβά. Είμαι πολύ ευγνώμων σ’ αυτούς τους πιστούς Μάρτυρες, που δεν παραιτήθηκαν από τις προσπάθειες τους εξαιτίας μου και υπομονετικά συνέχισαν να με ενθαρρύνουν να πάρω τη σωστή απόφαση. Πόσο ευτυχισμένος είμαι που βρήκα τον πολύ πιο καλό δρόμο της αρμονίας!—Του συνεργάτη μας Χάρολντ Λα Ροζ.

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 13]

Η σύζυγος μου μού έριξε μια γροθιά αλλά ξέχασε να σταματήσει στο κρίσιμο σημείο, χτυπώντας με ακριβώς στο πρόσωπο, σχίζοντας μου τα χείλη

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 14]

Η γροθιά εξακολουθούσε να υπάρχει, αλλά, το περιστέρι είχε πετάξει

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 14]

Προχώρησα προς τη γραμμή αναμένοντας ν’ ανακηρυχθώ νικητής, αλλά ο διαιτητής ανακήρυξε νικητή τον αντίπαλο μου!

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 15]

Με τον καιρό κατάλαβα ότι αυτά που μάθαινα από το Λόγο του Θεού δεν συμφωνούσαν με την αγάπη μου για το καράτε