Οι Νεαροί Ρωτούν . . .

Πώς Μπορώ να Κάνω τους Δικούς μου να μου Δώσουν Μεγαλύτερη Ελευθερία;

Ο ΤΖΙΜ χαμογελάει όταν μιλάει για τον νεότερο αδελφό του, τον Ρον. «Είχαμε μόνο 11 μήνες διαφορά», λέει, «αλλά οι γονείς μας μάς συμπεριφέρονταν πολύ διαφορετικά. Εμένα μου έδιναν μεγάλη ελευθερία. Ακόμη κι όταν ήμουν μικρός, με άφηναν να πάω με τους αδελφούς μου στον κινηματογράφο. Όταν μεγάλωσα, μπορούσα να χρησιμοποιώ το αυτοκίνητο της οικογένειας. Μια χρονιά μέχρι που μου επέτρεψαν να πάρω μαζί μου έναν από τους νεότερους αδελφούς μου και να ταξιδέψουμε στην πόλη της Νέας Υόρκης για να παρακολουθήσουμε μια θρησκευτική συνέλευση.

«Με τον Ρον, όμως, ήταν διαφορετικά», συνεχίζει ο Τζιμ. «Δεν του έδιναν μεγάλη ελευθερία. Ο μπαμπάς ούτε που νοιάστηκε να τον διδάξει πώς να οδηγεί όταν ήρθε στην κατάλληλη ηλικία. Και όταν ο ίδιος αισθάνθηκε ότι ήταν αρκετά μεγάλος για να αρχίσει να βγαίνει με κοπέλες, οι δικοί μου δεν τον άφηναν».

Καθώς μεγαλώνεις, φυσικά αισθάνεσαι την επιθυμία να έχεις μεγαλύτερη ελευθερία, περισσότερα προνόμια ενήλικου ανθρώπου. Ωστόσο, οι νεαροί συχνά ανακαλύπτουν ότι προσκρούουν σ’ έναν τοίχο αντίστασης από τη μεριά των γονέων τους. Μήπως είναι οι γονείς αυτοί υπερπροστατευτικοί ή ίσως ένοχοι μεροληψίας; Όχι κατ’ ανάγκη. Όπως εξηγεί ο Τζιμ: «Ο Ρον έτεινε να είναι ανεύθυνος. Του έλειπε η πρωτοβουλία. Συχνά αποτύγχανε να κάνει αυτά που του ανέθεταν. Και παρ’ ότι εγώ ποτέ δεν αντιμιλούσα στους γονείς μου, ο Ρον πάντοτε τους το έλεγε όταν διαφωνούσε μαζί τους. Αυτό πάντοτε απέβαινε σε βάρος του». Γιατί, όμως, ο Τζιμ απολάμβανε τόση ελευθερία;

«Περισσότερα θα Δοθούν»

Ο Ιησούς κάποτε μίλησε για έναν πλούσιο άντρα ο οποίος εμπιστεύτηκε στον καθένα από τους δούλους του ένα χρηματικό ποσόν. Δυο απ’ αυτούς αμέσως επένδυσαν τα χρήματα και αποκόμισαν κέρδος. Αλλά ένας δούλος απλά ‘έφυγε, και έσκαψε στο έδαφος και έκρυψε το ασημένιο νόμισμα του κυρίου του’. Όταν ο κύριος επέστρεψε από το ταξίδι, αντάμειψε τους φιλόπονους δούλους με μεγαλύτερα προνόμια. Και τον τεμπέλη δούλο; Ο κύριος αποφάσισε να παρθούν τα χρήματα απ’ αυτόν, λέγοντας, Γιατί σε καθέναν που έχει, περισσότερα θα δοθούν και θα έχει με αφθονία· αλλά όσο γι’ αυτόν που δεν έχει, ακόμη και αυτό που έχει θα του αφαιρεθεί^’.—Ματθαίος 25:14-29.

Η παραβολή του Ιησού περιέχει ένα πρακτικό μάθημα: Θέλεις μεγαλύτερη ελευθερία και ευθύνη; Τότε απόδειξε ότι είσαι υπεύθυνος. Όμως πώς μπορώ να το κάνω αυτό, αν οι γονείς μου δεν με αφήνουν να κάνω κάτι’, θα μπορούσε να θρηνήσει ένας νεαρός.

Αυτό φαίνεται να είναι πραγματικό πρόβλημα. Τα παλιά τα χρόνια, όταν οι οικογένειες ζούσαν σε αγροκτήματα, οι νεαροί είχαν συχνές ευκαιρίες να αποδείξουν την αξία τους, με το να εργάζονται σκληρά και να συμβάλλουν στην ευημερία της οικογένειας. Ωστόσο, σε πολλές χώρες, οι περισσότεροι άντρες τώρα εργάζονται σε γραφεία και εργοστάσια μάλλον παρά σε αγροκτήματα. Και οι νεαροί απλά έχουν λιγότερα για να κάνουν. Παρ’ όλα αυτά, οι ευκαιρίες για να δείξεις την αξία σου εξακολουθούν να υπάρχουν!

Πρώτ’ απ’ όλα, οποιαδήποτε ζητήματα σου αναθέσουν οι δικοί σου, πρέπει να τα πάρεις στα σοβαρά. Να μην είσαι σαν τον νεαρό σε μια από τις παραβολές του Ιησού που ο πατέρας του τού είπε, ‘Παιδί, πήγαινε να εργαστείς σήμερα στο αμπέλι’, και που είπε, ‘«Θα πάω, κύριε», αλλά δεν πήγε’. (Ματθαίος 21:28,29) Να πείσεις τους γονείς σου ότι αν σου ζητήσουν να κάνεις κάτι, οσοδήποτε μικρό κι αν είναι αυτό, είναι σχεδόν σαν να έγινε.

Επειδή το έκανε αυτό, ο Τζιμ απολάμβανε ελευθερία σαν νεαρός. «Έδειξα στους δικούς μου ότι μπορούσα να χειρίζομαι τα πράγματα υπεύθυνα», θυμάται. «Ακόμη και όταν ήμουν παιδί, με έστελναν στην τράπεζα, με άφηναν να πληρώνω τους λογαριασμούς του σπιτιού, να πηγαίνω στο σουπερμάρκετ και να ψωνίζω. Και όταν η μαμά έπρεπε να βγει και να κάνει κάποια δουλειά, εγώ μέχρι που μαγείρευα τα φαγητά της οικογένειας». Αλλά ήταν η επιθυμία για ελευθερία ο μόνος λόγος που ο Τζιμ κατέβαλε αυτές τις προσπάθειες; Όπως λέει ο Ίδιος: «Η ανταμοιβή μου ήταν ότι ευχαριστούσα τους γονείς μου. Αν μπορούσα να τους ανακουφίσω από κάποια πίεση, ας πούμε, μαγειρεύοντας ένα γεύμα, αυτό με έκανε αληθινά ευτυχισμένο».

Παίρνοντας την Πρωτοβουλία

Τι θα πούμε, όμως, αν οι γονείς σου απλά δεν σου έχουν αναθέσει τέτοιες δουλειές; Τότε, να επιδιώξεις διάφορες πρωτοβουλίες. Στην παραβολή του Ιησού, ο κύριος δεν έδωσε στους δούλους του ειδικές οδηγίες σχετικά με το τι να κάνουν με τα χρήματα. Χρησιμοποίησαν τις επιδεξιότητες και τις ικανότητες τους. Μπορείς και συ να κάνεις το ίδιο πράγμα.

Για παράδειγμα, το περιοδικό Σεβεντήην πρότεινε: «Προθυμοποιήσου να μαγειρέψεις το γεύμα για την οικογένεια σου, και πες στους δικούς σου ότι θέλεις να κάνεις τα πάντα: το πρόγραμμα του φαγητού, τον κατάλογο για τα ψώνια, τον προϋπολογισμό, τα ψώνια, το μαγείρεμα, το καθάρισμα». Και αν δεν τα καταφέρνεις στο μαγείρεμα, κοίταξε γύρω και δες τι άλλο μπορείς να κάνεις. Δεν χρειάζεσαι συγκεκριμένη εντολή από τους γονείς σου για να ενεργήσεις όταν υπάρχουν πιάτα για πλύσιμο, πατώματα για σκούπισμα, ή δωμάτια για συγύρισμα.

Το βιβλίο Εφηβεία παρατηρεί περαιτέρω: «Οι συνετότεροι γονείς . . . περιμένουν ότι τα νεαρά παιδιά τους . . . θα αποκτήσουν τις ακαδημαϊκές, επαγγελματικές, και κοινωνικές ικανότητες που θα τα κάνουν όσο πιο ανεξάρτητα γίνεται από την οικογένεια τους». Οι βαθμοί είναι ένα μέτρο για την ‘ακαδημαϊκή σου αποδοτικότητα^’. Αντανακλούν οι βαθμοί σου πραγματικά τις ικανότητες σου; Αν υστερείς στο σχολείο, μην εκπλαγείς αν οι γονείς σου περιορίσουν την ελευθερία σου.

Και τι θα πούμε για την ‘επαγγελματική ικανότητα’; Πολλοί νεαροί λαχταρούν να αποδείξουν την ικανότητα τους στην εργασία με το να εργάζονται λίγες ώρες τη μέρα στη διάρκεια του καλοκαιριού ή τα Σαββατοκύριακα. Ωστόσο το να κερδίζεις χρήματα είναι μέρος μόνο της εικόνας. Έχεις αποδείξει ότι είσαι ικανός να αποταμιεύεις και να διαχειρίζεσαι τα χρήματα αυτά; Για παράδειγμα, έχεις λογαριασμό ταμιευτηρίου; Και τώρα που έχεις μερικά χρήματα δικά σου, συμβάλλεις εθελοντικά στα έξοδα για το δωμάτιο και τη διατροφή σου; (Θα το έβρισκες ίσως διαφωτιστικό αν θα έλεγχες πόσο ενοίκιο πληρώνει κανείς για ένα δωμάτιο στην κοινότητα σου.) Αν θα το έκανες αυτό, πιθανώς να σήμαινε ότι θα είχες λιγότερα χρήματα στην τσέπη σου, αλλά καθώς οι δικοί σου παρατηρούν ότι μεταχειρίζεσαι τα χρήματα σαν ενήλικος, αναμφίβολα θα έχουν την τάση να σου δίνουν μεγαλύτερη ελευθερία.

Αφήνοντας την Ποδιά της Μαμάς

Μερικοί νεαροί, ωστόσο, λένε ότι κάνουν τα πράγματα αυτά κι ωστόσο βρίσκουν τον εαυτό τους περικυκλωμένο από περιορισμούς. Το περιοδικό Σεβεντήην, ωστόσο, παρέθεσε τα λόγια του Δρα Μάικλ Σόλομον, που είπε: «Μερικοί έφηβοι αναρωτιούνται γιατί οι γονείς τους ασκούν τόσο πολύ έλεγχο. Οι ίδιοι αυτοί έφηβοι όμως συνεχίζουν να ρωτούν τους γονείς τους για καθετί . . . ακόμη και πώς να ντυθούν».

Βέβαια, δεν θα πρέπει να απορρίψεις τους γονείς σου ή να απωθείς τη συμβουλή τους. Η Βίβλος μάς ενθαρρύνει να μαθαίνουμε από τους γονείς μας ακόμη κι όταν έχουμε γίνει ενήλικοι. (Παροιμίαι 23:22) Οι γονείς θα πρέπει να είναι οι ‘έμπιστοι φίλοι’ μας, πλούσιες πηγές πληροφορίας και συμβουλής. (Παράβαλε Ιερεμίας 3:4.) Όπως είπε ένας παντρεμένος: «Οι γονείς της συζύγου μου ζουν ακόμη, και αν και είμαστε πολύ πάνω από 40 ετών τώρα, εξακολουθούν να μας δίνουν συμβουλές από καιρό σε καιρό. Δεχόμαστε τη συμβουλή τους και συχνά (όχι πάντα) υπακούμε σ’ αυτήν».

Έτσι κατά καιρούς είναι κατάλληλο να ‘δίνεις την καρδιά σου’ στους γονείς σου και να τους εμπιστεύεσαι. (Παροιμίαι 23:26) Ιδιαίτερα αληθεύει αυτό όταν υπάρχει σοβαρό πρόβλημα. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να στηρίζεσαι πάνω τους για να παίρνεις ακόμη και την παραμικρότερη απόφαση. Η συγγραφέας Σίρλεϋ Γκουλντ κάποτε προειδοποίησε τους γονείς: «Με το να κρατάτε ένα νεαρό εξαρτημένο από σας . . . κάνετε το παιδί ανάπηρο, ακριβώς σαν να του είχατε σπάσει και τα δυο πόδια και τα δυο χέρια επίσης». Αντί να είσαι συναισθηματικά ανάπηρος θέλεις μάλλον να αναπτύξεις αυτό που ένας συγγραφέας ονομάζει «τα εσωτερικά σου αποθέματα εκτίμησης και αυτοπεποίθησης». Αυτή την πεποίθηση την κερδίζεις μόνο χρησιμοποιώντας αυτό που η Βίβλος αποκαλεί ‘δυνάμεις αντίληψης^’ σας.—Εβραίους 5:14.

Έτσι αντί να τρέχεις στους γονείς σου με το πρώτο σημάδι μιας μικρής δυσκολίας, προσπάθησε πρώτα να μελετήσεις μόνος σου το πρόβλημα. Αντί να είσαι ‘πάρα πολύ βιαστικός^’ ή να ενεργείς κατά παρόρμηση απέναντι στα προβλήματα, ακολούθησε τη συμβουλή της Βίβλου να ‘διαλογίζεσαι τη γνώση^’ πρώτα. (Ησαΐας 32:4) Κάνε κάποια έρευνα, ιδιαίτερα αν περιλαμβάνονται και Γραφικές αρχές. Αφού θα ζυγίσεις ήρεμα τα ζητήματα, τώρα πλησίασε τους γονείς σου. Αντί να λες συνέχεια, ‘Μπαμπά, τι πρέπει να κάνω;^’ ή, ‘Μαμά, τι θα έκανες εσύ;’ μάλλον εξήγησε την κατάσταση. Πες τους πώς σκέφτηκες για την κατάσταση. Όταν το κάνεις αυτό, ζήτησε τις παρατηρήσεις τους.

Οι γονείς σου τώρα βλέπουν ότι δεν μιλάς πια σαν παιδί αλλά σαν ενήλικος. Αναπόφευκτα η πλήρης εξάρτηση σου από τους γονείς σου θα αρχίσει να χαλαρώνει. Βέβαια δεν θέλεις να κόψεις αυτούς τους δεσμούς τελείως, γιατί πάντοτε θα δίνεις αξία στους γονείς σου σαν πηγές συμβουλής. Αλλά θα έχεις κάνει ένα μεγάλο βήμα για να αποδείξεις ότι γίνεσαι ενήλικος. Με ποιο αποτέλεσμα; Οι δικοί σου θα αρχίσουν να σου συμπεριφέρονται σαν σε ενήλικο.

[Εικόνες στη σελίδα 15]

Έχεις σκεφτεί πώς να διαχειρίζεσαι τα χρήματα σου;