Επιδιώξτε την Ειρήνη με τον Πλησίον Σας
ΓΙΑ ΝΑ ΕΠΙΔΙΩΞΕΤΕ την ειρήνη με τους άλλους, πρώτα χρειάζεται να έχετε ειρήνη με τον εαυτό σας. Αυτό περιλαμβάνεται στα λόγια του Χριστού Ιησού όταν είπε: «Θέλεις αγαπά τον πλησίον σου ως σεαυτόν». (Ματθαίος 22:39) Για να αγαπάς τον πλησίον σου πρέπει να αγαπάς τον εαυτό σου. Όχι επειδή εσύ είσαι τέλειος. Γνωρίζεις ότι δεν είσαι. Έχεις ελαττώματα, κάνεις σφάλματα, αισθάνεσαι ένοχος. Τα γνωρίζεις όλα αυτά. Αλλά γνωρίζεις επίσης ότι λυπάσαι για τις ατέλειές σου, επιδιώκεις τη συγγνώμη των άλλων γι’ αυτές, είσαι αποφασισμένος να κάνεις το καλύτερο, και μ’ αυτόν τον τρόπο απαλλάσσεσαι από τα αισθήματα ενοχής που σε πιέζουν.
Μιλάμε και ενεργούμε από το περίσσευμα της καρδιάς μας. (Ματθαίος 12:34, 35) Αν η καρδιά μας είναι γεμάτη με ενοχές και επικρίσεις, τα αρνητικά αυτά αισθήματα θα δείχνονται με άστοργο τρόπο προς τους άλλους. Για να αγαπήσεις τους άλλους πρέπει να έχεις κάποιο αίσθημα αξιοπρέπειας, αυτοσεβασμού, να μπορείς να δέχεσαι τον εαυτό σου. Ακόμη να μπορείς να γελάς με τον εαυτό σου. Όταν αγαπάς τον εαυτό σου με αυτόν τον τρόπο, τότε δεν έχεις την εσωτερική εκείνη αναταραχή που διαταράσσει τις σχέσεις σου με τους άλλους. Με την εσωτερική αυτή ασφάλεια, δεν αισθάνεσαι να απειλείσαι από τους άλλους και μπορείς να τους δείχνεις στοργικό ενδιαφέρον. Για να φτάσεις να έχεις ειρηνικές σχέσεις με τους άλλους, πρέπει να έχεις ειρήνη μέσα σου.
Ωστόσο στον γεμάτο ένταση αυτό σύγχρονο κόσμο που είναι όλο βιασύνη και φούρια, η εσωτερική ειρήνη απειλείται, και η ευγενική τέχνη τού να είσαι καλός πλησίον έχει εξαφανιστεί. Οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν ο ένας τον άλλον σαν χελώνες, με τα κεφάλια κρυμμένα, κρυφοκοιτάζοντας τους έξω κάτω από την ασφάλεια του κελύφους τους, φοβούμενοι να βγάλουν το λαιμό τους έξω. Η με άνεση φιλικότητα έχει χάσει έδαφος από το φόβο και τη μοναξιά. Αυτό είναι λυπηρό, αλλά κατανοητό, αν αναλογιστούμε τους επικίνδυνους καιρούς στους οποίους ζούμε.—2 Τιμόθεον 3:1-5.
Παρ’ όλα αυτά, αν κάποιο άτομο πάρει την πρωτοβουλία να είναι φιλικό, η προσπάθειά του συνήθως αντιμετωπίζεται με ευχάριστη ανταπόκριση. Το να μιλήσεις στο γείτονα που προσπερνάς στο πεζοδρόμιο, να σταματήσεις για να ανταλλάξεις λίγες κουβέντες με κάποιον που εργάζεται στον κήπο του, το να συνομιλήσεις σύντομα με κάποιον καθώς κάθεσαι στο παγκάκι του πάρκου—τέτοιου είδους στιγμές είναι ευχάριστα διαλείμματα. Υπάρχουν γενικοί κανόνες τους οποίους μπορούμε να ακολουθήσουμε προκειμένου να κάνουμε τις ευκαιρίες αυτές ευχάριστες και να φέρουμε πρόσθετη ειρήνη στις ανθρώπινες σχέσεις μας. Εξετάστε μερικούς από αυτούς.
Να Είσαι Καλός Ακροατής
Να δείχνεις σεβασμό. Να κοιτάς στα μάτια εκείνον που σου μιλάει. Αν τα μάτια σου περιπλανιούνται κάπου αλλού, τότε το άγγελμα που στέλνεις σ’ αυτόν είναι, ‘δεν ενδιαφέρομαι ούτε για σένα ούτε γι’ αυτά που λες’. Πιθανόν να μην το εννοείς αυτό. Γι’ αυτό να ακούς αυτά που σου λέει και να ανταποκρίνεσαι ειδικά σ’ αυτά. Να μη διακόπτεις, εκτός αν σου ζητηθούν λεπτομέρειες ή προκειμένου να κάνεις κατάλληλες ερωτήσεις. «Το να αποκρίνηταί τις πριν ακούση, είναι εις αυτόν αφροσύνη και όνειδος». (Παροιμίαι 18:13) Να ακούς έτσι ώστε να καταλαβαίνεις το άλλο άτομο, τη σκέψη του, τη θέση του, τα αισθήματά του. Να ακούς όχι μόνο με τα αυτιά σου αλλά επίσης και με την καρδιά σου. «Ας είναι πας άνθρωπος ταχύς εις το να ακούη, βραδύς εις το να λαλή, βραδύς εις οργήν».—Ιακώβου 1:19.
Να Επικοινωνείς, να Συνομιλείς
Το να επικοινωνείς σημαίνει «να μεταδίδεις πληροφορίες, σκέψεις ή αισθήματα έτσι ώστε αυτά τα πράγματα να γίνονται δεκτά ή κατανοητά με ικανοποίηση». Να είσαι σαφής και συγκεκριμένος, όχι πομπώδης ή πολυλογάς. Να είσαι βέβαιος ότι το άλλο άτομο καταλαβαίνει την άποψή σου. Το να συνομιλείς σημαίνει «να ανταλλάσσεις σκέψεις και γνώμες με τον προφορικό λόγο». Η συνομιλία δεν είναι διάλεξη· είναι ανταλλαγή σκέψεων. Όταν αναπτύξεις ένα σημείο, άκουσε μετά την απάντηση του άλλου. Να είσαι καλός ακροατής όταν κάποιος αφηγείται κάποια πείρα ή μεταφέρει κάποια είδηση. Σε μια συνομιλία είσαι συμμέτοχος. Να συμβάλλεις σ’ αυτήν, και να επιτρέπεις και στους άλλους να κάνουν το ίδιο. Και να είσαι ευπροσάρμοστος, να δέχεσαι τις καινούργιες ιδέες. Μια προκατειλημμένη άποψη, που διακρατείται δογματικά, τυφλώνει τα μάτια σου, κλείνει τα αυτιά σου, και σκληραίνει την καρδιά σου.—Ματθαίος 13:15.
Να Είσαι Φιλικός, Έντιμος, Στοργικός
Να μην είσαι συνεσταλμένος. Να πλησιάζεις τους άλλους. Η φιλικότητά σου συνήθως θα ελκύει μια παρόμοια ανταπόκριση και από τους άλλους. Τα συναισθήματα είναι μεταδοτικά. Να αισθάνεσαι όπως θέλεις να αισθάνονται οι άλλοι. Να ενεργείς όπως θέλεις να ενεργούν οι άλλοι. Να μεταχειρίζεσαι τους άλλους όπως θέλεις να μεταχειρίζονται εσένα. Να σπέρνεις αυτά που θέλεις να θερίσεις. Να είσαι ο εαυτός σου. Να είσαι έντιμος. Να ενδιαφέρεσαι ειλικρινά για τους άλλους, να είσαι στοργικός στους άλλους, να παρέχεις υπηρεσίες στους άλλους.
Δίνε στους Άλλους Προσοχή
Σε ένα από τα μυθιστορήματα του Μπουθ Τάρκινγκτον, ο συγγραφέας αφηγήθηκε για μια ομάδα παιδιών που έπαιζαν με ζωηράδα στην μπροστινή πρασιά. Ένας από τους ήρωές του, ο Λιτλ Όρβι, επειδή πίστεψε ότι δεν του έδιναν αρκετή προσοχή, άρχισε να τρέχει και να πηδάει και να φωνάζει, «Τώρα προσέξτε με! Τώρα προσέξτε με!» Οι ενήλικοι δεν κάνουν τόσο φανερά πράγματα σε σχέση με αυτό το θέμα, αλλά χρειάζονται και αυτοί προσοχή. Τα μικρά παιδιά και οι γέροι μπορεί ακόμη και να πεθάνουν αν δεν τους δίνεται προσοχή. Γι’ αυτό να τους κοιτάς στα μάτια, να τους ακούς, να τους προσέχεις! Να γνωριστείς με τους γείτονές σου, να είσαι φιλικός, να θαυμάζεις το σκύλο τους, την τριανταφυλλιά τους, το καινούργιο τους φόρεμα—αλλά πάντοτε με ειλικρίνεια, ποτέ απλά και μόνο για να έχεις κάποια προμελετημένη επίδραση.
Να Αποφεύγεις την Επίκριση
Είναι πάντοτε ανωφελής. Πληγώνει την περηφάνια και διεγείρει τη μνησικακία. Έρχεται σαν μια επίθεση και τοποθετεί τους ανθρώπους σε άμυνα. Αυτοί επιδιώκουν να δικαιωθούν και ανταποδίδουν τα ίσα. Κάνε κριτική, και είναι σαν να περπατάς πάνω σε αυγά. Να θυμάσαι, οι άνθρωποι είναι πιο συχνά συναισθηματικοί παρά λογικοί, ιδιαίτερα όταν δέχονται επίθεση—και αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο βλέπουν την κριτική. Αντί να καταδικάζεις, επιδίωξε να κατανοήσεις. Τα λόγια ενθάρρυνσης κάνουν θαύματα. Να βλέπεις τα καλά τους σημεία μάλλον παρά να συγκεντρώνεσαι πάνω στα ελαττώματά τους. «Η δόξα του ανθρώπου είναι το να παραβλέπει σφάλματα».—Παροιμίαι 19:11, The New English Bible (Η Νέα Αγγλική Βίβλος).
Όταν Δίνεις Συμβουλές
Να είσαι θερμός, φιλικός, στοργικός. Άφησε τον άλλο να μιλήσει πρώτος και να πει όλα όσα έχει να πει. Μάθε γιατί σκέφτεται ή ενεργεί με τον τρόπο αυτό. Να μπαίνεις στη θέση του σχετικά με τις επιθυμίες του. Να βλέπεις τον τρόπο με τον οποίο βλέπει εκείνος τα πράγματα. Να διακρίνεις τους συναισθηματικούς λόγους που βρίσκονται πίσω από τη συμπεριφορά του. Να θυμάσαι ότι και συ επίσης κάνεις σφάλματα, ότι έχεις τις ίδιες ατέλειες όπως και εκείνος. Κατόπιν «διορθόνετε τον τοιούτον με πνεύμα πραότητος, προσέχων εις σεαυτόν, μη και συ πειρασθής». (Γαλάτας 6:1) Να περιορίζεις τη συμβουλή σου στο σημείο που συζητιέται. Να την προσαρμόζεις σ’ αυτό ειδικά το άτομο, βοηθώντας το στοργικά να διακρίνει το σημείο, και να μιλάς με διακριτικότητα. «Ο λόγος σας ας ήναι πάντοτε με χάριν, ηρτυμένος με άλας, διά να εξεύρητε πώς πρέπει να αποκρίνησθε προς ένα έκαστον». (Κολοσσαείς 4:6) Να δίνεις θετική ενίσχυση, να επαινείς τη βελτίωση.
Να Συμπάσχεις με τον Άλλον, να το Δείχνεις Αυτό
Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να μπορείς να βάζεις τον εαυτό σου στη θέση του άλλου ατόμου. Να αισθάνεσαι τις ανάγκες του. Να αισθάνεσαι με τον τρόπο που αισθάνεται εκείνος. Πώς θα ήθελες να μεταχειριστούν εσένα αν βρισκόσουν στη θέση του; Όλα αυτά πρέπει να τα γνωρίζεις αν πρόκειται να υπακούς στον χρυσό κανόνα: ‘Όλα τα πράγματα που θέλετε να κάνουν οι άνθρωποι σε σας, πρέπει και σεις επίσης να κάνετε παρόμοια σ’ αυτούς’. (Ματθαίος 7:12) Αυτό δεν είναι εύκολο. Σε μερικές περιπτώσεις είναι αδύνατο να εκφράσεις με λόγια το συναίσθημα του να μπαίνεις στη θέση του άλλου—αυτό, καμιά φορά, πιθανόν να μπορεί να γίνει μόνο με δάκρυα. Ο απόστολος Παύλος συνέστησε να μπαίνουμε στη θέση των άλλων όταν είπε: «Χαίρετε μετά χαιρόντων και κλαίετε μετά κλαιόντων».—Ρωμαίους 12:15.
Μετά από το θάνατο του Λαζάρου, η Μαρία ήρθε στον Ιησού. Η περιγραφή λέει: «Ο δε Ιησούς, καθώς είδεν αυτήν κλαίουσαν και τους ελθόντας μετ’ αυτής Ιουδαίους κλαίοντας, εστέναξεν εν τη ψυχή αυτού και εταράχθη, και είπε· Πού εβάλετε αυτόν; Λέγουσι προς αυτόν· Κύριε, ελθέ και ίδε. Εδάκρυσεν ο Ιησούς». (Ιωάννης 11:33-35) Ο Ιησούς γνώριζε τι επρόκειτο να κάνει, ωστόσο βλέποντας τον οδυρμό αυτό, συγκινήθηκε μέχρι του σημείου να κλάψει μαζί τους. Μπήκε στη θέση των άλλων.
Μην Κάνεις Κακό για το Κακό
Μην ‘κάνεις στους άλλους αυτό που κάνουν αυτοί σε σένα’. Έτσι διαστρέφουν τον χρυσό κανόνα μερικοί. Μάλλον, μην ανταποδίδεις κακό για το κακό, αλλά κατανίκησε το κακό με το καλό. Ο Ιεχωβά μάς παρακινεί σε αγάπη επειδή μας έχει δείξει αγάπη. «Ημείς αγαπώμεν . . . διότι αυτός πρώτος ηγάπησεν ημάς». (1 Ιωάννου 4:19) Αυτό δεν είναι ανεφάρμοστη θεωριολογία· είναι η ανθρώπινη φύση. Μια γλυκειά απάντηση εξοστρακίζει την οργή. Το να γυρίσεις και το άλλο μάγουλο μπορεί να σταματήσει την επίθεση. Όπως τα κάρβουνα τα οποία ήταν συσσωρευμένα γύρω από τους αρχαίους φούρνους ξεχώριζαν το μέταλλο από το υπόλοιπο μετάλλευμα λιώνοντάς το, έτσι και το να ανταποδώσεις καλό για το κακό μπορεί να μαλακώσει το θυμό του εναντίον σου και να τον κάνει να λιώσει και να εξαφανιστεί κατακτώντας τον με αυτόν τον τρόπο. Από την άλλη, ίσως να συνεχίσεις να υποφέρεις από την αδικοπραγία του, αλλά εσύ έκανες ό,τι μπορούσες για να προωθήσεις την ειρήνη. Εσύ έμεινες στον εαυτό σου, στις αρχές σου. Δεν επέτρεψες στον κακοποιό να σε μεταστρέψει σε δράστη του κακού.—Ρωμαίους 12:17-21.
Όσο Εξαρτάται από Σένα, Επιδίωξε την Ειρήνη
Δραστήρια «ζητείτε ειρήνην μετά πάντων ανθρώπων». (Εβραίους 12:14) Αυτό δεν γίνεται αυτόματα. Δεν είναι πάντοτε δυνατό να το βάλεις σε πράξη. Σε μερικές περιπτώσεις θα πρέπει να παραιτηθείς από την εκζήτησή της. «Μη κάμνε φιλίαν μετά ανθρώπου θυμώδους· και μετά ανθρώπου οργίλου μη συμπεριπάτει». (Παροιμίαι 22:24) Ωστόσο, «ει δυνατόν, όσον το αφ’ υμών ειρηνεύετε μετά πάντων ανθρώπων».—Ρωμαίους 12:18.
Η αγάπη είναι η ιδιότητα που είπε ο Ιησούς να επιδεικνύουμε στον πλησίον μας. Ο ορισμός του αποστόλου Παύλου γι’ αυτή την ιδιότητα, την αγάπη, συνοψίζεται στις καθοδηγητικές γραμμές για την επιδίωξη της ειρήνης με τον πλησίον μας: «Η αγάπη μακροθυμεί, αγαθοποιεί, η αγάπη δεν φθονεί, η αγάπη δεν αυθαδιάζει, δεν επαίρεται, δεν ασχημονεί, δεν ζητεί τα εαυτής, δεν παροξύνεται, δεν διαλογίζεται το κακόν, δεν χαίρει εις την αδικίαν, συγχαίρει δε εις την αλήθειαν· πάντα ανέχεται, πάντα πιστεύει, πάντα ελπίζει, πάντα υπομένει. Η αγάπη ουδέποτε εκπίπτει».—1 Κορινθίους 13:4-8.
[Πλαίσιο στη σελίδα 5]
Οδηγίες για τις ανθρώπινες σχέσεις, από το βιβλίο των Παροιμιών της Αγίας Γραφής, κεφάλαιο και εδάφιο
«Η γλυκεία απόκρισις καταπραΰνει θυμόν· αλλ’ ο λυπηρός λόγος διεγείρει οργήν».—15:1.
«Η καρδία του σοφού συνετίζει το στόμα αυτού, και εις τα χείλη αυτού προσθέτει μάθησιν».—16:23.
«Κηρήθρα μέλιτος οι ευάρεστοι λόγοι· γλυκύτης εις την ψυχήν και ίασις εις τα οστά».—16:24.
«Όστις κρύπτει παράβασιν, ζητεί φιλίαν· αλλ’ όστις επαναλέγει το πράγμα, χωρίζει τους στενωτέρους φίλους».—17:9.
«Όστις αρχίζει φιλονεικίαν, είναι ως ο εκφράττων ύδατα· όθεν παύσον από της φιλονεικίας πριν εξαφθή».—17:14.
«Ο κρατών τους λόγους αυτού είναι γνωστικός· ο μακρόθυμος άνθρωπος είναι φρόνιμος».—17:27.
«Η φρόνησις του ανθρώπου συστέλλει τον θυμόν αυτού· και είναι δόξα αυτού να παραβλέπη την παράβασιν».—19:11.
«Τιμή είναι εις τον άνθρωπον να παύη από της έριδος· πας δε άφρων εμπλέκεται εις ταύτην».—20:3.
«Η βουλή εν τη καρδία του ανθρώπου είναι ως ύδατα βαθέα· αλλ’ ο συνετός άνθρωπος θέλει ανασύρει αυτήν».—20:5.
«Εκδίκασον την δίκην σου μετά του πλησίον σου· και μη ανακάλυπτε το μυστικόν άλλου».—25:9.
«Σπανίως βάλε τον πόδα σου εις τον οίκον του πλησίον σου, μήποτε σε βαρυνθή και σε μισήση».—25:17.
«Είδες άνθρωπον ταχύν εις τους λόγους αυτού; Περισσοτέρα ελπίς είναι εκ του άφρονος παρά εξ αυτού».—29:20.