Το Καταπληκτικό Σύστημα Πήξης του Αίματος

ΕΙΣΤΕ απασχολημένη στην προετοιμασία του οικογενειακού σας γεύματος και κόβετε με ένα μαχαίρι. Ωχ! Το μαχαίρι ξεφεύγει και κόβεστε. Ενώ τέτοια εξωτερικά τραύματα συμβαίνουν μόνο από καιρό σε καιρό, γνωρίζατε ότι εκατοντάδες μικρές, εσωτερικές αιμορραγίες συμβαίνουν κάθε μέρα; Ωστόσο, δεν πεθαίνουμε από ακατάσχετη αιμορραγία. Γιατί; Το αίμα έχει έναν αξιοθαύμαστο τρόπο να κλείνει τέτοιες διαρροές.

Μικρές Επισκευές με Έμβολα

Μέσα στο αίμα ρέουν όλα τα υλικά που είναι απαραίτητα για μια επισκευή. Αλλά διατηρούνται αδρανή μέχρι να δημιουργηθεί μια κρίσιμη κατάσταση. Όταν συμβεί αυτό, τότε ο πόνος θέτει σε κίνηση τα ανακλαστικά των νεύρων που συστέλλουν τα αιμοφόρα αγγεία. Αυτό είναι το σύνθημα για τα μικροσκοπικά αιμοπετάλια που βρίσκονται στο αίμα να αναλάβουν δράση. Σπεύδουν στον τόπο του ατυχήματος και κολλούν επάνω στις εκτεθειμένες ίνες του τραύματος. Χημικά μηνύματα από τα αιμοπετάλια κάνουν και άλλα αιμοπετάλια να στραφούν και να κατευθυνθούν σ’ εκείνο το σημείο, και έτσι σχηματίζεται ένα χαλαρό έμβολο. Αυτό είναι συνήθως αρκετό για να κλείσει μικρά τραύματα.

Μεγάλες Επισκευές με Θρόμβους

Για μεγαλύτερα τραύματα, χρειάζεται ένα πιο ισχυρό και μόνιμο μπάλωμα. Και πάλι σχηματίζεται ένα αιμοπεταλικό έμβολο, αλλά τώρα πρέπει να καλυφθεί από ένα θρόμβο (ή πήγμα). Ωστόσο, ο σχηματισμός του θρόμβου είναι ένα πολύπλοκο έργο που περιλαμβάνει αρκετές δεκάδες ουσίες και μια περίπλοκη σειρά χημικών αντιδράσεων.

Με συντομία, να τι γίνεται: Ανταποκρινόμενα στην επείγουσα ανάγκη, τα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων, ή οι αιμοπηκτικοί παράγοντες που βρίσκονται στο αίμα, απελευθερώνουν μια χημική ουσία στο ρεύμα του αίματος. Αυτό επιδρά στο ινοδογόνο, το οποίο είναι μια αδρανής πρωτεΐνη που βρίσκεται στο πλάσμα του αίματος, και το μετατρέπει σε ινώδες. Το κύτταρο του ινώδους είναι μοναδικό στην ικανότητά του να ενώνεται με όμοιά του, σχηματίζοντας μακρές κλωστές που τυλίγονται γύρω από το αιμοπεταλικό έμβολο. Οι κλωστές ενεργούν σαν τον ιστό της αράχνης, συλλαμβάνοντας και άλλα αιμοπετάλια, ερυθρά αιμοσφαίρια, καθώς και άλλες ουσίες για να δημιουργήσουν ένα θρόμβο. Ο νεοσχηματισμένος μαλακός θρόμβος περιέχει περίπου 99 τοις εκατό νερό. Μετά, τα αιμοπετάλια απελευθερώνουν δυο πρωτεΐνες που κάνουν το θρόμβο να συσπαστεί και να αποβάλει τα υγρά. Ένας συμπαγής θρόμβος είναι τώρα έτοιμος. Στην επιφάνεια του δέρματος, όπου ο θρόμβος έχει εκτεθεί στον αέρα, ονομάζεται εσχάρα (κοινώς, κακάδι).

Αφού αρχίσει η διαδικασία, πρέπει και να σταματήσει κάποτε, έτσι ώστε ο θρόμβος να μη γίνει τόσο μεγάλος που να φράξει το αγγείο και να αποκόψει την κυκλοφορία του αίματος. Πώς σταματάει; Αφού τελειώσει το μπάλωμα, η κίνηση του αίματος επιστρέφει γρήγορα στο φυσιολογικό της ρυθμό και παρασύρει μακριά τους αιμοπηκτικούς παράγοντες. Υπάρχουν επίσης αρκετά αντιπηκτικά στο αίμα που προλαβαίνουν την υπερβολική πήξη και εμποδίζουν τα αιμοπετάλια από το να συγκεντρώνονται μαζί όταν δεν υπάρχει επείγουσα ανάγκη.

Απομάκρυνση του Θρόμβου

Αφού επουλωθεί το τραύμα, μια άλλη χημική αντίδραση μπαίνει σε ενέργεια για να διασπάσει τις κλωστές του ινώδους και να διαλύσει το θρόμβο. Κομμάτια που αποσπώνται από το θρόμβο και κινούνται ελεύθερα στο ρεύμα του αίματος, ή καθαρίζονται από τα λευκά αιμοσφαίρια, ή φιλτράρονται από το συκώτι, τη σπλήνα και το μυελό των οστών.

Βοηθήστε το Αίμα στο Έργο του

Υπάρχουν ορισμένα πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για να βοηθήσουμε το αίμα να εκτελέσει το πολύπλοκο έργο του καλύτερα. Οι ασκήσεις, όπως είναι το γοργό βάδισμα και το κολύμπι, διατηρούν την άνετη κυκλοφορία του αίματος. Η κατανάλωση τροφών που είναι πλούσιες σε λεκιθίνη, όπως είναι το πιτυρούχο ψωμί, καθώς και η κατανάλωση ψαριών με πλούσια περιεκτικότητα σε λιπαρά οξέα, κάνει τα αιμοπετάλια λιγότερο κολλώδη και βοηθάει στο να εμποδίζει το αίμα από το να σχηματίζει αφύσικους θρόμβους. Επίσης, τα λαχανικά, οι ντομάτες και τα φυτικά λάδια συμπληρώνουν τον ανεφοδιασμό μας σε βιταμίνη Κ, πράγμα το οποίο βοηθάει στη διατήρηση του αιμοπηκτικού μηχανισμού σε καλή κατάσταση.

Το καταπληκτικό σύστημα πήξης του αίματος μας βοηθάει στ’ αλήθεια, να εκτιμήσουμε πιο καλά το πόσο αληθινό είναι αυτό που έγραψε ο Μωυσής: «Η ζωή της σαρκός είναι εν τω αίματι».—Λευιτικόν 17:11.

[Διάγραμμα στη σελίδα 26]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

Ερυθρά αιμοσφαίρια

Αιμοπετάλια

Φυσιολογικό αιμοφόρο αγγείο

Αιμοπετάλια επισκευάζουν μικρά τραύματα

Αιμοπετάλια, ερυθρά αιμοσφαίρια και κλωστές του ινώδους επισκευάζουν μεγαλύτερες πληγές

Κλωστές του ινώδους συγκρατούν ένα ερυθρό αιμοσφαίριο